۱۰ راز سر به مهر کره زمین

وبسایت روزیاتو - گلریز برهمند: کره زمین خانه ی همه ی موجوداتی است که روی آن سکونت دارند. این خانه ی عظیم از زمان پیدایش خود رخدادها و تحولات زیادی را پشت سر گذاشته تا به شکل فعلی خود رسیده است. قرن ها است که انسان ها سعی دارند از سیاره ی محل زندگی خود بیشتر بدانند اما با وجود تحقیقات فراوانی که صورت گرفته هنوز رازهای سر به مهر زیادی درباره ی کره زمین وجود دارد که علم از توضیح آن ها عاجز است. در ادامه به ۱۰ مورد از این اسرار کره زمین می پردازیم.

۱- این همه آب از کجا آمده؟

هفتاد درصد سطح کره زمین را آب پوشانده و به همین دلیل است که به زمین «سیاره ی آبی» می گویند. اما این آب ها از کجا آمده؟ چطور این همه آب روی سیاره ی زمین وجود دارد درحالی که در بقیه ی منظومه ی شمسی تقریبا هیچ آبی وجود ندارد؟ بیشتر دانشمندان معتقدند که در حدود ۴/۵ بیلیون سال پیش در زمان شکل گیری کره زمین، این سیاره خشک و سنگی بود. رایج ترین تئوری علمی در این مورد بیان می کند که H۲O به شکل چندین سیارک عظیم پوشیده از یخ به سیاره ی ما رسید. تئوری دیگری هم بیان می کند که آب در واقع از زمان پیدایش کره زمین وجود داشت و زمین آن را از ابر گاز و غبار سازنده ی منظومه ی شمسی حفظ کرد. این اتفاق به هر صورت که افتاده باشد، به طور قطع برای همه ی موجودات روی کره زمین مفید بوده است.

۲- اکسیژن زمین چطور تثبیت شد؟

اکسیژن کره زمین هم یکی دیگر از ویژگی هایی است که برای زندگی ساکنان این سیاره مفید بوده است. علم به منشأ اکسیژن زمین پی برده است. در حدود ۲/۴ بیلیون سال پیش، موجودات میکروسکوپی ای به نام سیانوباکتریا اکسیژن را به عنوان فضولات خود تولید کردند و اتمسفر سیاره ی زمین از اکسیژن پر شد. اما چندان مشخص نیست که در چند دوره ی بعدی آن دقیقا چه اتفاقی رخ داد. بعد از آن، سطح اکسیژن در اتمسفر زمین به شدت بالا و پایین می شد تا آنکه بالاخره در حدود ۵۴۰ میلیون سال قبل، میزان اکسیژن تثبیت شد. از آن زمان، سطح اکسیژن به میزان قابل تنفسی که امروزه از آن استفاده می کنیم ثابت باقی مانده است. اما چه چیزی باعث تثبیت ناگهانی سطح اکسیژن شد؟ این یکی از بزرگ ترین اسرار علمی سیاره ی زمین است.

۳- علت انفجار کامبرین چه بود؟

انفجار کامبرین به انفجار شکل پیچیده ای از حیات اشاره دارد که ۵۴۰ میلیون سال قبل بر روی زمین رخ داد. قبل از این انفجار، طی بخش اعظمی از تاریخ کره زمین، حیات در این سیاره بیشتر به شکل باکتری، یوکاریوت ها و گیاهان فراساده بود. اما با شروع دوره ی کامبرین، روند تکامل دچار یک جهش افزایشی شد و موجودات پیچیده به سرعتی که پیش از آن هرگز وجود نداشت شروع به تکامل کردند. ناگهان موجودات از مغز، چشم و اسکلت برخوردار شدند. دودمان بیشتر موجودات زنده ی امروز به دوران کامبرین باز می گردد. برخی دانشمندان معتقدند که انفجار کامبرین به علت اکسیژنی رخ داد که سطح آن درست در همان دوره تثبیت شد. اما دانشمندان در مورد علت این انفجار کاملا مطمئن نیستند. دانشمندان دیگری معتقدند عواملی مانند افزایش دمای زمین و گسترش محیط های آبی کم عمق هم در این انفجار دخیل بودند.

۴- آیا روزی می رسد که بتوانیم زلزله را پیش بینی کنیم؟

با وجود همه ی تحقیقات زیادی که در مورد کره زمین و چگونگی عملکرد آن صورت گرفته، ما هنوز راهی برای پیش بینی دقیق زلزله پیدا نکرده ایم. ما کماکان در تلاش هستیم اما تکنولوژی فعلی ما تقریبا به دقت پیش بینی آب و هوا می تواند زلزله را پیش بینی کند. ما می دانیم که زلزله زمانی شروع می شود که سنگ ها در زیر زمین شکافته می شوند و امواج ارتعاشی به سطح زمین می فرستند، اما هنوز نمی دانیم که چرا این اتفاق می افتد و چطور می توانیم آن را پیش بینی کنیم.

۵- زمین ساخت صفحه ای از چه زمانی آغاز شد؟

بخشی از دشواری پیش بینی زلزله به دلیل آن است که ما درباره ی فرآیند عامل بروز زلزله یعنی زمین ساخت صفحه ای چیز زیادی نمی دانیم. پوسته ی زمین از چندین صفحه ی زمین ساخت متغیر تشکیل شده است. دانشمندان تنها می توانند درباره ی زمان و چگونگی فرآیند زمین ساخت صفحه ای گمانه زنی کنند. بخشی از دشواری کشف رازهای پنهان صفحات زمین به دلیل آن است که در عمل هیچ مدرکی از این زمان بسیار دور باقی نمانده است. دانشمندان تخمین می زنند که فرآیند زمین ساخت صفحه ای نزدیک به ۳ بیلیون سال پیش آغاز شد اما هیچ گمانه زنی ای در مورد چگونگی آغاز آن وجود ندارد.

۶- در داخل هسته ی زمین چه خبر است؟

اگرچه به نظر می رسد که انسان ها موفق به کشف عمیق ترین لایه های زمین شده اند اما حقیقت آن است که ما تنها تا سطح این سیاره پیش رفته ایم و بخش عمده ی آن در عمل کشف نشده باقی مانده است. علت این مسأله آن است که شرایط در زیر سطح کره زمین کاملا نامساعد است. ما می دانیم که لایه ی زیرین پوسته یعنی گوشته، بیشتر از سنگ سیلیکات سخت تشکیل شده. اما ساختار هسته ی کره زمین هنوز یک معما باقی مانده است. دانشمندان سال ها اعتقاد داشتند که عمیق ترین لایه ی زمین از آهن و نیکل تشکیل شده. اما در دهه ی ۱۹۵۰، آن ها متوجه شدند که این دو عنصر تقریبا سنگین تر از جرم اندازه گیری شده برای هسته هستند.

۷- دقیقا چه اتفاقی برای دایناسورها افتاد؟

دایناسورها به مدت میلیون ها سال حکمرانان بی چون و چرای دنیای ماقبل تاریخ بودند. اما دقیقا چه چیزی ۶۵ میلیون سال قبل به زندگی این موجودات عظیم الجثه پایان داد؟ چندین تئوری متداول در این مورد وجود دارد. یکی از این تئوری ها بیان می کند که یک شهاب سنگ عظیم با زمین برخورد کرد. تئوری دیگری هم بیان می کند که این اتفاق در اثر چندین فوران آتشفانی مرگبار رخ داد. در هر دو حالت، نتیجه یکسان بوده است، یعنی غبار و خاک ناشی از این حوادث جلوی رسیدن نور خورشید به زمین را گرفت و این مسأله به فرآیندهای حیات بخشی مثل فتوسنتز صدمه وارد کرد. دمای زمین به دلیل گازهای گلخانه ای اتمسفر زمین به شدت افزایش یافت.

۸- کره ی ماه چگونه به وجود آمد؟

دانشمندان مطمئن نیستند که زمین در به وجود آمدن قمر خود یعنی کره ماه چه نقشی داشته است. برخی معتقدند که ماه در اثر برخورد زمین با یک پیش سیاره ی نسبتاً کوچک تر به وجود آمده. با این حال، نمونه های به دست آمده از مأموریت آپولو بر روی کره ی ماه نشان داده است که ترکیب شیمیایی ماه بسیار شبیه به زمین است. این مسأله نشان می دهد که احتمالا ماه یک سیاره ی جداگانه نبوده و در حقیقت از بخشی از کره زمین تشکیل شده است. تئوری دیگری هم بیان می کند که ماه سیاره ی جداگانه ای بود که به سمت مدار زمین کشیده شد. این بهترین توضیح ارائه شده برای این پرسش است که چرا همیشه تنها یک سمت ماه به طرف کره زمین است.

۹- نام زمین از کجا آمده؟

زمین تنها سیاره در منظومه ی شمسی است که نام آن برگرفته از خدایان رومی یا یونانی نیست. نام زمین یعنی Earth از واژه ی ground در زبان های انگلیسی قدیم و آلمانی گرفته شده، اما کسی نمی داند که این نام در چه زمانی و به دست چه کسی ساخته شد. مهم ترین تئوری درباره ی آنکه چرا نام زمین برگرفته از اسطوره ها نیست بیان می کند که مردم دوران باستان نمی دانستند زمین هم مانند بقیه ی سیارات است. آن ها تصور می کردند برخلاف زمین، بقیه ی سیارات کروی شکل هستند و به دور زمین می چرخند و آن ها را به ترتیب نامگذاری کردند. اما مدرکی برای اثبات این تئوری وجود ندارد.

۱۰- گودال های سیبری چطور به وجود آمدند؟

این گودال های عظیم که بر روی شبه جزیره های یامال و گایدن در روسیه واقع شده اند، در سال ۲۰۱۴ کشف شدند و از آن زمان پیوسته در حال تغییر هستند. این حفره ها بزرگ تر شده اند و تعداد آن ها بیشتر شده است. تئوری های زیادی درباره ی علت پیدایش این گودال ها مطرح شده است. برخی اظهار می کنند علت آن هر چیزی می تواند باشد، از برخورد یک شهاب سنگ گرفته تا فعالیت های موجودات فرازمینی! رایج ترین تئوری در این مورد بیان می کند که این حفره ها در اثر فوران گاز متانی به وجود می آید که با افزایش دمای لایه ی منجمد دائمی اعماق زمین تولید می شود.