امروز در تاريخ؛ سیزدهم خرداد

روزنامه اطلاعات: در ايــن روز در خرداد سال ۱۳۳۱ هجري خورشيدي روزنامه هاي تهران ضمن چاپ گزارش طولاني بانك جهاني درباره مناقشه ايران و انگلستان بر سر نفت، شديدا از اين بانك انتقاد كرده و نوشته بودند كه بانك جهاني با اين گزارش ماهيت سياسي خود را به جهانيان نشان داد و ثابت كرد كه صرفا يك موسسه پولي بي طرف نيست و در پشت چهره آرام و ظاهر الصلاح خود به سود برخي قدرتها، سياسي كار مي كند و يك ابزار اعمال سلطه گري است.

بانك جهاني در پي ديدار نمايندگانش از تهران و آبادان، در گزارشي كه در واشنگتن (مقرِّ خود) منتشر ساخته بود ضمن تشريح تاريخچه نفت ايران و قرارداد نفتي سال ۱۹۰۱ و تمديد آن در ۱۹۳۳ با شركت نفت انگلستان كه سهامدار عمده آن دولت انگلستان بود نوشته بود كه اگر دولت ايران (دولت دكتر مصدق) تصور مي كند كه قطع صدور نفت و تعطيل بودن پالايشگاه آبادان، جهان را با كمبود سوخت رو برو مي کند، اين يك اشتباه است؛ زيرا با تاسيس پالايشگاه هاي تازه و استخراج بيشتر از ميدان هاي نفتي ساير كشورها به ويژه عراق، اين كمبود ها رفع مي شود و ايران، بازنده «خيال» و محاسبه خود خواهد بود. جملات اين گزارش نيز چنان انتخاب شده بود كه گويا، نفت ايران ملي نشده و هنوز متعلق به انگلستان است.

دالس: آمريکا نمي گذارد ايران به دست کمونيست ها بيفتد

۱۳ خرداد ۱۳۳۲ و دو ماه و نيم پيش از براندازي ۲۸ امُرداد ۱۳۳۲ جان فاستر دالس John Foster Dullesوزير امور خارجه وقت آمريکا [از ۲۶ ژانويه ۱۹۵۳ تا ۲۲ اپريل ۱۹۵۹] پس از يک ديدار طولاني با «لوي هندرسون» سفير اين کشور در تهران اعلام کرده بود که دولت آمريکا نمي گذارد ايران به دست کمونيست ها افتد يا در دست مخالفان آمريكا باشد.

وي که در واشنگتن سخن مي گفت اظهارکرده بود که با افتادن ايران به دامان مسكو، خاور ميانه استراتژيک و نفتدار از دست خواهد رفت و چراغ پيشرفت اقتصاد اروپا و ژاپن خاموش خواهد شد.

وي دولت هري ترومن [رئيس جمهور قبلي آمريکا] را متهم كرده بود كه سياست روشن و درستي در قبال تحولات وقت ايران نداشت.

دالس گفته بود: براي ما، ايران غير کمونيست و متحد غرب به مراتب مهمتر از نفت است. دولت ايران، صرف نظر از چه کسي نخست وزير آن باشد، بايد در كنار ما، دوست و متحد اطمينان بخش ما باشد.