با تقویم میلادی بیشتر آشنا شویم

روزنامه ابتکار: سه شنبه ۱۲دي مصادف با اول ژانويه آغاز سال ۲۰۱۳ ميلادي مي‌باشد. در بسياري از فرهنگ‌ها، اين رويداد را به مناسبت پايان سال قديم و شروع سال جديد جشن مي‌گيرند. امروز در استفاده جهاني، سال جديد از گاه‌شماري ميلادي در ۱ ژانويه اتفاق مي‌افتد که عادتي از گاه‌شماري رومي مي‌باشد.

در کشورهايي که از گاه‌شمار (تقويم) ميلادي استفاده مي‌کنند، سال نو معمولا در اول ژانويه برگزار مي‌گردد. ماه‌ها در گاه‌شمار رومي، از زمان پادشاه نوما پومپيليوس در حدود ۷۰۰ پيش از ميلاد، از ژانويه تا دسامبر مي‌باشد. در حال حاضر، جشن گرفتن سال نو يکي از بزرگترين رويدادهاي جهاني مي‌باشد.

در شب ۳۱ دسامبر هر سال، آخرين روز يک سال ميلادي و روز قبل از روز سال نو در بسياري از کشورهاي جهان، عموما قاره‌هاي اروپا، آمريکا، استراليا و بخش‌هايي از آسيا و آفريقا مراسم سال نو برگزار مي‌شود. در فرهنگ جديد غرب اين روز با گردهمايي‌هايي در مجالس و مهماني‌ها برگزار مي‌شود که انتقال سال را ساعت ۱۲:۰۰ شب جشن مي‌گيرند.

بسياري از فرهنگ‌ها در اين شب از آتش‌بازي و ديگر روش‌هاي پرصدا براي جشن گرفتن استفاده مي‌کنند. شب سال نو به صورت جهاني مطابق با تولد مسيح يا عرف‌نامه پس از ميلاد ‏ در کشورهاي مسيحي و حتي غير مسيحي در ۳۱ دسامبر برپا ميشود. شب سال نو همچنين به عنوان هفتمين روز کريسمس در مسيحيت غربي شناخته ميشود.

نمونه‌هايي از آتش ‌بازيهاي شب سال نو را مي‌توان با شهرهاي سيدني، ولپريسو، لندن و نيويورک مثال زد. سيدني، ۸۰،۰۰۰ آتش‌بازي را در نيمه‌شب برگزار کرد و بيش از يک‌ونيم ميليون شرکت‌کننده داشت. همچنين اين رويداد بزرگترين رويداد ديده شده در سال ۲۰۰۹ از تلويزيون بود. در ولپريسو شيلي بيش از دو ميليون تماشاچي، نظاره‌گر بزرگترين آتش بازي بودندکه در مکاني بزرگتر از ۲۱ کيلومتر از آتش‌بازي در بندر تجارتي شهر در ۲۵ دقيقه از شادي و سرور برگزار شد.

لندن زماني که ساعت بيگ بن نيمه‌شب را در شب سال نو اعلام ميکند، در اطراف چشم لندن با آتش‌بازي بسياري بزرگي همراه ميباشد. در نيويورک در کنار ميدان تايمز جشن روي يک توپ کريستالي بزرگ متمرکز ميشود که يک دقيقه تا شروع سال جديد را ثانيه‌شماري ميکند.

روز نو در اول ژانويه در تقويم گريگوري، يک تعطيلي محدود در هندوستان است. سازمان‌ها و افراد خصوصي و غير وابسته به دولت مي‌توانند تعطيلات محدودي داشته باشند اما دفاتر دولتي و سازمان‌هاي تجاري و مسافرتي تعطيل نخواهند بود.شهرهاي زيادي در دنيا سال نو را جشن ميگيرند. سال نو عموما همراه با آتش‌بازي، ساز و سرود و ديگر فستيوال‌ها جشن گرفته ميشود.

نوع، جشن و تاريخ سال نو در کشورهاي مختلف مطابق به فرهنگ و تاريخ هر جامعه متفاوت است.سال نو در فرانسه يکي از قديمي‌ترين و سنتي‌ترين جشن‌هاي تاريخ آن است. اين جشن در ۱ ژانويه آغاز و در ششم ختم مي‌شود. در نزديکي برج ايفل نيز آتش‌بازي‌هاي زيادي انجام مي‌شود.

سال نو چيني نيز در هر سال مطابق به عملکرد ماه با شروع ماه جديد تقريبا ۴ هفته قبل از بهار آغاز مي شود. تاريخ دقيق آن در اطراف ۲۱ ژانويه تا ۲۱ فوريه اتفاق مي‌افتد.اما براي دانستن اينکه اين گاه شمار (تقويم) چگونه شکل گرفته است وتاريخچه آن چيست و چه ايراداتي دارد بايد به ادامه اين مطلب توجه کنيد.

تاريخچه

گاه‌ شماري ميلادي يا گاه ‌شماري گريگوري گاه ‌شماري با ريشه مسيحي است که هم‌اکنون در بيشتر کشورهاي جهان استفاده مي‌شود. اين گاه‌ شماري تغيير يافته گاه‌ شماري ژوليني است و نخست از سوي آلويسيوس ليليوس که پزشکي از اهالي ناپل بود پيشنهاد شد و توسط پاپ گرگوري سيزدهم در ۲۴ فوريه ۱۵۸۲ پذيرفته شد.

مبدأ اين گاه‌شماري ميلاد حضرت عيسي است.گاه‌ شماري ژوليني که از گاه ‌شماري رومي گرفته شده بود در دوره مسيحي با مبدأ ميلادي (گاه‌شماري ميلادي قديم) پذيرفته شد. اين گاه‌شماري ۳۶۵ روز بود که براي هر ۴ سال يک روز به روزهاي سال اضافه مي‌شد (سال ۳۶۵,۲۵ روزه).

به علت دقيق نبودن کسر سال نسبت به سال اعتدالي هر ۱۲۸ سال يک روز عقب مي‌افتاد. در سال ۱۵۸۲ ميلادي جهت تصحيح آن گاه‌شماري گرگوري (ميلادي جديد) ايجاد شد. در گاه‌ شماري يولياني اعتدال بهاري در سال ۳۲۵ ميلادي که شوراي نقيه تشکيل شده بود در ۲۱ مارس صورت گرفته بود و در سال ۱۵۸۲ به ۱۱ مارس افتاده بود و ده روز عقب مانده بود.

در گاه‌ شماري گرگوري ده روز از تاريخ حذف گرديد و کبيسه‌گيري‌هاي يکنواخت چهارساله نسبتا کاهش يافت بدينگونه که سال‌هاي قرن غيرقابل قسمت به ۴۰۰ (مانند: ۱۷۰۰، ۱۸۰۰ و ۱۹۰۰) بدون کبيسه‌گيري باشند. در نتيجه با احتساب سال گريگوري ۳۶۵,۲۴۲۵ روز (نسبت به سال حقيقي ۳۶۵,۲۴۲۱۹۸۷۹ روز) ميزان دقت گاه‌شماري ميلادي را به عقب‌ماندگي يک روز در هر ۳۳۲۰ سال رساند.

کبيسه‌گيري سال ميلادي گريگوري هر چهار سال يکبار (سالهاي مضرب ۴) است با اين استثناء که در سالهاي رأس سده تنها سالهاي مضرب عدد ۴۰۰ کبيسه مي‌باشند. در تصحيح گاه‌شماري ميلادي با حذف ده روز از تقويم ژوليني، روز پس از پنجشنبه ۴ اکتبر ۱۵۸۲ ژوليني، جمعه ۱۵ اکتبر گريگوري مي‌باشد. و از نظر تاريخي روزهاي ماقبل ۵ اکتبر ۱۵۸۲ ميلادي بر اساس گاه‌شماري ژوليني درنظر گرفته مي‌شود و عملا ده روز از تاريخ ميلادي حذف قلمداد مي‌شود.

کاستي‌هاي گاه‌شماري ميلادي

نقص نخست گاه‌ شماري گريگوري، سرآغار سال است که امروزه ۱ ژانويه به صورت جهاني رسمي شناخته شده‌است. پيشتر در اينباره اتفاق‌ نظري ميان کشورها و فرقه‌هاي مسيحي نبود. با توجه به اينکه اول ژانويه برابر با ۱۰ يا ۱۱ دي گاه‌شماري خورشيدي (اوايل زمستان در نيمکره شمالي و اوايل تابستان در نيمکره جنوبي) است، اين زمان از لحاظ حرکت انتقالي زمين و در مقايسه با سرآغاز گاه‌ شماري‌هاي معتبر جهان براي آغاز سال مناسب نيست.

از همين جاست که اشکال‌هاي بزرگ در ازمنه تاريخ براي آن به وجود آمده‌است (چنانکه سال مالي کشورهايي که از اين تقويم استفاده مي‌کنند با سال ميلادي منطبق نيست و تقريباً از اوايل فروردين آغاز مي‌شود).گاه‌شماري ميلادي با وضعيت فصلها و موقعيت خاص زمين مانند اعتدالين و انقلابين همخواني ندارد و شمار روزهاي هر ماه نيز نامنظم است. سرآغاز سال و سرآغاز ماهها در گاه‌شماري مسيحي کلاً قراردادي هستند و به مسائل نجومي و يا حرکت انتقالي زمين مربوط نيستند و با بروج سروکاري ندارند.

براي اتخاذ اين روش هيچ دليل منطقي وجود ندارد و از سوي ديگر در طول تاريخ بسياري به دلخواه دخل و تصرفي در اين گاه‌شماري کرده ‌است.همچنين اين گاه‌شماري پايه دقيق مذهبي ندارد و مشکلات مذهبي مسيحيان را برطرف نکرده ‌است و ايام مذهبي را دقيقاً مشخص نمي‌کند و براي تعيين اين ايام بايد از تقويم قمري کمک گرفت و منجمين ناچارند هر سال با کمک گرفتن از روش اپاکت (Epacte) محل آن را در ماه‌هاي قمري پيدا کنند؛ در نتيجه عيد پاک در فاصله ۲۲ مارس تا ۲۵ آوريل دائماً در تغيير است همچون ساير اعياد و روزهاي مذهبي مسيحيان و مسلمانان.

تغيير تاريخ ميلادي

کاستي‌هاي تقويم ميلادي برخي را به فکر تدوين يک تقويم معتبر جهاني انداخته‌است چنانکه چنين طرحي در سازمان ملل مطرح شد که به جايي نرسيد. در گذشته نيز پس از انقلاب فرانسه به فکر تغيير تقويم در اين کشور افتادند و تقويمي شبيه گاه‌ شماري يزدگردي ايجاد کردند. از آن جمله شخصي به نام سيلون مارشال طرحي ارائه داد که مورد تأييد انجمن رياضي‌دانان و کنگره ملي فرانسه قرار گرفت. سرآغاز سال در اين تقويم اعتدال پاييزي و مبدأ آن سال ۱۷۸۷ (انقلاب فرانسه) بود که البته بعداً منسوخ شد.