ستاد مبارزه با چرندیات (۲۵)
در این سری مطالب سعی داریم به بررسی دروغ ها و شایعات مشهوری که در هر از چند گاهی در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به راه می افتند بپردازیم و با مستندات آن ها را برای شما تحلیل کنیم تا شاید قدم کوچکی در مسیر آگاه سازی مخاطبان عزیز باشد.
******
سوژه اول؛ ویدیوهای سقوط و مرگ دختری در شهربازی شیراز!
هیچ یک از دو ویدیوی منتشر شده به ایران تعلق ندارد و ویدیوی دختر مجروح مربوط به حادثه ای در شهربازی شهر ناصریه عراق است!
متن شایعه
"شهربازی شیراز .... دیروز عصر دختری که از اسباب بازی سقوط میکنه درجا کشته میشه "
هیچ گزارشی از وقوع چنین حوادثی در شهربازی های کشور، در ماههای اخیر وجود ندارد. چنانکه از جزییات ویدیوها مانند تکلم حاضرین به زبان های غیر فارسی، وسایل بازی و... نیز پیداست، ویدیو ها غیر ایرانی و هریک مربوط به سوانحی مجزا می باشند.
ویدیوی اول با لوگوی لایولیک، با عنوان حادثه ای در شهربازی ازبکستان در سال ۲۰۱۳ در این سایت منتشر شده است.
ویدیوی دوم نیز مربوط به حادثه منجر به مرگ یک دانش آموز دختر در شهربازی ناصریه عراق در ۱۷ مارس ۲۰۱۶ مصادف با ۲۷ اسفند ۹۴ است که با توجه به پوشش مشابه حاضرین در کلیپ با پوشش مردم ایران، از آن سو استفاده شده است.
انتشار این شایعه در تعطیلات سال نو که زمان اوج مراجعه هموطنان به اماکن تفریحی است، با هدف بر هم زدن آرامش روانی جامعه انجام شده است.
پیام از این قرار است
«از این به بعد موزهای خیلی رسیده و نرم را که پر از لکههای تیره هستند و اگر به هر کسی آنها را تعارف کنید نوعی توهین حساب میشود دور نریزید زیرا آخرین تحقیقات دانشمندان ژاپنی نشان میدهد که موزهای له شده و سیاه دارای ماده معجزهآسای TNF است که قدرت مبارزه با سلول های سرطانی و از بین بردن آنها را دارند و هر چقدر موز رسیده تر و سیاه تر باشد بیشتر دارای این ماده است. بر اساس تحقیقات دانشمندان ژاپنی در میان میوه هایی که خاصیت ضد سرطان دارند مثل انگور، سیب، هندوانه، آناناس، گلابی و خرمالو، موز خاصیت بیشتری در افزایش گلبولهای سفید و تقویت سیستم ایمنی بدن و شکست دادن سلول های سرطانی دارد زیرا ماده TNFدر موزهای رسیده بیش از میوههای دیگر است.»
با کمی اغماض میتوان گفت که فقط بخش بسیار کوچکی از یکی از صدها پیامی که در مورد خواص انواع و اقسام میوه ها و خوراکی هاست و بیش از ۹۹٪ آنها چرندیاتی بیش نیست شاید تا حدود بسیار کمی درست باشد که عملا بیارزش است! با این وجود معتقدیم که این پیام چند ایراد جدی دارد که نباید منتشر شود و قبلا نیز در مطلبی با نام «چطور شایعات را تشخیص دهیم» به آنها اشاره کردیم:
اولا که طبق معمول این مطلب از یک عکس خارجی ترجمه شده است. ساختار نگارشی و استفاده از واژههای جذاب و فریبنده بیشتر به قصد انتشار در حجم وسیع است و نه صرفا اطلاعرسانی علمی!
از همه مهمتر متن بدون منبع است که عملا آن را بی اعتبار میکند و به صورت پیشفرض نباید باور شود.
در متن گفته شده «طبق آخرین تحقیقات دانشمندان ژاپنی…» که باز هم متن را شبهعلم و شبیه شایعه نشان میدهد. در ژاپن بیش از هزاران نفر پژوهشگر وجود دارد. کدام دانشمندان از کدام مرکز پژوهشی و در چه تخصصی؟! آخرین تحقیقات یعنی چهزمانی؟!
مبالغه، ترکیب حقیقت و شایعه و سادهسازی بیشاز اندازه یک مطلب علمی و پزشکی بیش از آنکه مفید باشد مضر است.
سرطان بیماری بسیار پیچیدهای است و پزشکان معتبر زیادی در جهان در حال آزمایش و تحقیق شبانهروزی برای درمان آن هستند و چیزی به نام معجزهآسا برای درمان آن وجود ندارد. اگر چنین بود پزشکان به جای صرف این همه وقت و هزینه به پرورش موز مانده روی میآوردند! جهت اطلاع پژوهش مورد نظر در سال ۲۰۰۹ در ژاپن روی تعدادی موش آزمایشگاهی انجام و در یک ژورنال نه چندان معتبر چاپ شده و هنوز نتایجی از پژوهشهای کلینیکی روی انسان وجود ندارد و گروه دیگری هم آن را تائید نکرده است. حتی در همان مقاله هم به این صراحت گفته نشده که موز لکهدار درمان سرطان است یا حتی موز TNFدارد! بلکه میزان عامل TNF در بدن موش در هنگام خوردن موز با لکه سیاه تغییر میکند! حالا اینکه چرا به موش موز خورانده شده و آیا این موز بوده که TNF را تغییر داده یا عوامل دیگر خودش جای بحث دارد و فعلا ربطی به انسان ندارد و مشخص نیست که روی انسان همان اثر یا حتی نتیجه عکس داشته باشد. حتی ممکن است میوههایی که لکهدار میشوند به دلیل افزایش سطح گلوکوز و قند برای افراد دیابتی و بیماران مضر و خطرناک باشد. ضمنا موزها با پوست تیره بسیاری از ویتامینهای مفید دیگر خود را از دست میدهد. پس اگر هم موز مانده دوست دارید اجازه ندهید زیاد سیاه شود تا از خواص مفید دیگر آن بیبهره نمایند.
لینک دریافت مقالهی اصلی مربوط به این پژوهش
عامل نکروز تومور آلفا، (به انگلیسی : Tumor necrosis factor alpha) یا فاکتور نکروز دهنده تومور یک سایتوکاین یا نوعی پروتئین در بدن (و نه در موز!) است که نقش خاص و پیچدهای در سیستم ایمنی بدن دارد و تاثیر موز بر روی آن بسیار جزئی است. TNF در برخی مواد خود باعث بروز بیماریها و اختلالهای دیگر در بدن است.
* در تصویر مربوط به پیام رسان این مطلب ترجمه TNF به اشتباه فاکتور گسترش دهنده تومور ذکر شده که فاکتور نکروز دهنده تومور درست است.
منابع :
داستان راهپله اسرارآمیز مدتهاست در اینترنت دست به دست میشود. این راهپله را ببینید:
سازنده این کلیپ کوتاه چندی پیش در ویدئویی توضیح داد که تمام افرادی که در کلیپ دیده میشوند بازیگر هستند، از افکتهای خاص و ادیت و مونتاژ بهره گرفته شده، و همچنین برای این کلیپ کوتاه ماهها برنامهریزی شده فیلمنامه نوشته شده تا باورپذیر شود:
سوژه چهارم؛ آیا شخصیت شناسی بر اساس ماه تولّد افراد، مبنای عقلانی دارد؟
همه جا نوشتههایی می بینید که بر مبنای ماه تولد افراد ، روحیات و خلق و خوی آنها را حدس میزنند.
از نشریات زرد گرفته تا سینی فست فودها و پیج ها و سایت های مختلف. این شخصیت شناسی تا به چه حد می تواند درست باشد؟
اختربینی مدعی رابطه ای علّی بین نشانه های غیب گویی (ستارگان و سیارات) و رویدادهای متناظر با آنهاست. این دیدگاه مبتنی بر باورهای بابِلیان است که معتقد بودند هر یک از هفت سیاره تاثیرگذار بر زندگی ما (خورشید، ماه، تیر، زهره، بهرام، کیوان، و برجیس) تخت خدایانی است و هر یک از خدایان تاثیری متفاوتی بر زندگی ما می گذارند. اختربینان و فالگیران زمانه ما اصرار دارند که به جای واژگانی نظیر خدایان و …، از تاثیرات اجرام آسمانی و نیروهای گرانشی و الکترومغناطیس صحبت کنند.
اما نه بابِلیان و نه مجریان برنامه فریب عمومی زمانه ما هیچکدام اشاره ای نمی کنند که روابط علّی و معلولی مورد ادعای آنها بین اجرام آسمانی و امور انسانی چطور برقرار میشود. آنها مدعی اند تمامی خصوصیات جسمانی و روانی انسان ها نه از توارث و محیط آنان بلکه از آرایش خاص ستارگان و سیارات به هنگام تولدّشان نشات میگیرد. با توجه به آنچه که بابِلی ها در آن روزگار از گیتی میدانستند، چنین دیدگاهی نامعقول نبود. هرکسی می تواند ببیند که موقعیت اجرام آسمانی با فصول همبسته است. اما هیچ مدرکی در دست نیست که نشان دهد همبستگی بین شخصیت انسان ها و موقعیت ستارگان وجود دارد.
آنها میگویند: مردم زاده شده تحت تاثیر سیاره یا صورت فلکی ویژه ای خصلت های انسانی، الهه ای یا جانوری برگرفته از نام آن سیاره یا صورت فلکی یا سیاره را کسب میکنند. متولدین تحت نشان آریس (حَمَل) قوچ وَش هستند. بی باک ، بی تاب، و پرانرژی، حال آنکه متولدین تحت نشان تارووس (ثور) ورزاووَش هستند - بردبار، سرسخت و لجباز! امّا اشاره ای نمی کنند که چرا و چگونه به این نتیجه رسیده اند.
تلاشهای بسیاری برای تایید آماری تاثیر آرایش ستارگان و ماه تولّد بر سرنوشت و امور انسانی صورت گرفت ولی هیچکدام با موفقیت همراه نبود:
-
در ۱۹۳۷ فارنزورث نتوانست هیچ تناظری بین قریحه هنری و نشان طالع با خورشید در نشان لیبرا (میزان) برای تاریخ های تولد ۲۰۰۰ نقاش و موسیقیدان مشهور پیدا بکند.
-
بُک و مِیال (۱۹۴۱) در بین دانشمندان فهرست شده در راهنمای دانشمندان the american Men of Science به چیرگی هیچ یک از نشان های منطقه البروج برنخوردند.
-
بارث و بِنت (۱۹۷۳) برای بررسی اینکه "آیا تعداد مردانی که تحت تاثیر سیاره بهرام (مریخ) متولد شده بودند و شغلی لشگری را برگزیده بودند بیشتر از آنانی است که سراغ شغل غیرنظامی رفته بودند" دست به مطالعه آماری زد، آنان هیچ رابطه ای را پیدا نکردند.
-
مک گِروی (۱۹۷۷) با استفاده از تعداد بسیار زیادی تاریخ تولّد، جدولی از دانشمندان و سیاستمداران تهیه کرد( در مجموع ۱۶۶۳۴ دانشمند و ۶۴۷۵ سیاستمدار) که در هر روز سال زاده شده بودند و محض نمونه حتی یک نشان اختربینانه که تاثیر اجرام آسمانی را بر شخصیت و سرنوشت انسان ها نشان بدهد پیدا نکرد.
-
در مطالعه جدید دیگری باستِدو (۱۹۷۸) به طور آماری بررسی کرد که آیا انسان هایی با خصلت هایی نظیر قابلیت رهبری، آزادیخواهی، محافظه کاری، هوشمندی و ۳۰ متغیر دیگر، که بسیاری از آنها به تاثیر اجرام آسمانی و صور فلکی منتسب می شدند تمرکزی در تاریخ های تولد خاصی دارند یا خیر، نتیجه کاملاً منفی بود.
-
پژوهش های جدیدتر (کالور و ایانا) برای تعیین اینکه آیا ادعای اختربینان و طالع بینان مبنی بر وجود همبستگی بین نشان خورشید (منطقه ای که وقتی شما متولّد میشوید خورشید در منطقه البروج آنجاست) و ویژگی های بدنی از صدها نفر نظرسنجی کردند. بر خلاف آنچه مجریان برنامه فریب عمومی تمایل دارند باور کنیم ، هیچ مجموعه ای از ویژگی های جسمانی حتی با یکی از نشان ها هم جور نشدند. حتی اگر تمامی تغییراتی که طالع بینان دوست دارند در این آزمون ها لحاظ کنیم باز هم نتایج کماکان منفی خواهد بود. در پژوهش جونوس نابلیت در باب اینکه آیا روابط زاویه ای بین سیارات می تواند ویژگی شخصیتی یک فرد را پیش بینی کند یا خیر ، هیچ کدام از پیش بینی های طالع بینان با داده ها مورد تایید قرار نگرفتند.
-
در مطالعه ای که در Nature انتشار یافت، شان کارلسن فیزیکدان و استاد دانشگاه برکلی، به ۳۰ اختربین معروف آمریکایی و اروپایی جداول تاریخ تولد ۱۱۶ سوژه را ارئه کرد. برای هر سوژه به طالع بینان سه شرح شخصیتی ارائه شد، یکی مربوط به سوژه و دو تای دیگر با انتخاب تصادفی، آزمونی استاندارد برای اندازه گیری ویژگی شخصیتی در این برنامه لحاظ شد. وظیفه طالع بینان انطباق دادن جدول زادگاهی سوژه با شرح شخصیتی او بود. طالع بینان تنها در ۳۴% موارد موفق بودند ، بعبارتی اگر کسی تنها حدس هم میزد به همین مقدار می رسید!
نظر کاربران
سلام اقا من اون راه پله رو درست کنم جایزه چیه