دور دنیا با برترین‌ها: ترکیه، تلفیق سنت و مدرنیته (۳)

در این مطلب سریالی قرار است به ترتیب در مورد جاذبه های گردشگری، میراث جهانی یونسکو در ترکیه، شهرهای ترکیه و جاذبه های آنها، اعیاد ملی و مذهبی در ترکیه، تعطیلات رسمی، لباس های ترکیه، آداب ورسوم و فرهنگ ترکیه، هنر، سینما، برترین فیلم های ترکیه و انواع غذاها و نوشیدنی های این کشور برایتان صحبت کنیم.

برترین ها: در این مطلب سریالی قرار است به ترتیب در مورد جاذبه های گردشگری، میراث جهانی یونسکو در ترکیه، شهرهای ترکیه و جاذبه های آنها، اعیاد ملی و مذهبی در ترکیه، تعطیلات رسمی، لباس های ترکیه، آداب ورسوم و فرهنگ ترکیه، هنر، سینما، برترین فیلم های ترکیه و انواع غذاها و نوشیدنی های این کشور برایتان صحبت کنیم.

اعیادملی و مذهبی در ترکیه

همانند کشورهای اروپایی، مبنای تقویم در ترکیه سال میلادی است و سال نو با ماه ژانویه آغاز می شود. در ترکیه، تعطیلات غیرمذهبی براساس تقویم میلادی و درجهت تعیین امور مذهبی و جشن های مذهبی از تقویم اسلامی استفاده می شود.

تعطیلات هفتگی ترکیه روزهای شنبه و یکشنبه است. البته شرکت های خصوصی فقط روز یکشنبه تعطیل هستند. ترکیه کشوری فرهنگی با تاریخی غنی است. اقوام مختلفی در این کشور زندگی می کنند و هر یک رسوم، اعیاد و جشن های خاص خود را دارند.

تعطیلات رسمی در ترکیه

• اول ژانویه - سال نو (Yilbasi )

• ۲۳ آوریل - روز استقلال ملی و روز کودک

• اول ماه می - روز کار و همبستگی

• روز یکم ماه می - جشن عمومی (در شهر استانبول)

• ۱۹ می - روز ورزش و جوانان و همچنین روز بزرگداشت آتاتورک

• ۳۰ آگوست - روز پیروزی

• ۲۸ و ۲۹ اکتبر - روز جمهوری

جشن های مذهبی در ترکیه

• روزهای اول، دوم و سوم ماه شوال: عید فطر

• روز دهم ماه ذی الحجه: عید قربان

• ۲۰ آوریل: شب میلاد پیامبر (ص)

• شب اولین جمعه ماه رجب: رغاییب

• ۲۶ رجب: شب معراج پیامب (ص)

• شب نیمه شعبان: برات کندیلی

• عاشورا (مناطق شیعه‌نشین)

• شب بیست و هفتم ماه رمضان: شب قدر

لباس های رسمی ترکیه

هر کشوری لباس رسمی و انواع لباس های محلی خود را دارد. ترکیه نیز از این قاعده مستثنا نیست. لباس های سنتی ترکیه ویژگی هایی را از اعتقادات مردم دارد.

زنان محجبه ترک، شال یا روسری و دامن های بلند می پوشند. در روستاها لباس های بلند و دامن های چین‌دار متداول است.

مطلب مرتبط:

دور دنیا با برترین‌ها: ترکیه، تلفیق سنت و مدرنیته (2)

دور دنیا با برترین‌ها: ترکیه، تلفیق سنت و مدرنیته(۱)

مهم‌ترین تحول در پوشش ترکیه در زمان آتاتورک اتفاق افتاد. وی لباس و کلاه غربی را اجباری و استفاده از عمامه و فینه را ممنوع کرد و حجاب زنان را برداشت.

از جمله لباس های این کشور باید به موارد زیر اشاره کرد.

• لباده (Dolaman,Robe): لباده لباسی مردانه است و جلو باز، بلند و گشاد است و آستین هایی تنگ دارد. این جامه مردانه را روی سایر لباس ها می پوشند.

• کلاه ترکی (Turkish Cap): اغلب مردان مذهبی، میانسال و روستایی ترکیه این کلاه غیر رسمی را به سر می گذارند و در ترکیه به آن کلاه زائران می گویند.

• باش اورتوسو: روسری سنتی ترکیه است و بیشتر طبقه متوسط جامعه آن را انتخاب می کنند.

• توربان: توربان نوع دوم حجاب سنتی زنان ترکیه است. این روسری بزرگ، سر و دور گردن را کامل می پوشاند.

• جلیقه( , Yelek) : نوعی پوشش زنانه که معمولا بدون آستین است. گاهی در دو طرف آن دو جیب کوچک قرار دارد.

• یاشمک(Yașmak) : نوعی نقاب ترکی است که زنان مسلمان برای پوشاندن صورتشان از آن استفاده می کرده اند.

• شلوار(Shalwar) : که در بعضی از روستاها در زبان ترکی پانتالون نامیده می شود و مردان آن را به پا می کنند. البته زنان، به ویژه زنان روستایی هم شلوارهایی گشاد و رنگی می پوشند.

آداب و رسوم و فرهنگ ترکیه

موقعیت جغرافیایی ترکیه و هم‌جواری آن با کشورهاب اروپایی، روی فرهنگ و آداب و رسوم مردم ترکیه تاثیر بسزایی گذاشته است. ترک ها مردمی خانواده دوست و خونگرم هستند.

زن، طبق قانون ترکیه بعد از ازدواج از نام خانوادگی شوهرش استفاده می کند. چند همسری در ترکیه غیرقانونی است و ازدواج ها باید رسما ثبت شوند و ازدواج مذهبی و بدون ثبت رسمی، غیرقانونی می باشد.

مراسم ازدواج در ترکیه با رسوم و عقاید خاصی همراه است. به طور مثال، هنگامی که دختری ازدواج می کند تمام دوستان وی نامشان را درون کفش عروس می نویسند و در پایان مراسم ازدواج اگر کسی نامش از داخل کفش پاک شده باشد، به این معنی است که به زودی ازدواج خواهد کرد.

در محله های ترکیه تقریبا هیچ محله ای بدون قهوه خانه نیست و مردهای تُرک ساعت ها با دوستانشان در کافه ها و قهوه خانه ها می نشینند و صحبت می کنند. زنان هم برای چای بعد از ظهر در زمان های معینی، به نام دوره های ۷ تا ۱۷ روزه، با دوستان و همسایگان خود در یک جا جمع می شوند.

تُرک ها مردم مهمان نوازی هستند. آنها از دعوت مهمان به منازلشان لذت می برند. اگر مهمانان زود از خانه بروند، نوعی بی احترامی به صاحب منزل وحمل برخوش نگذشتن به مهمان می شود.

در مواقع عزاداری، همسایگان تا روز سوم غذا آماده می کنند و آن را به خانه داغ‌دیده می فرستند. خانواده مرحوم نیز حلوا می پزد و برای همسایگان می فرستد.

نوروز در ترکیه

نوروز تا نخستین سال‌های تشکیل جمهوری ترکیه در میان ترکان ترکیه پایدار ماند و سپس به تدریج اهمیت خود را از دست داد و فقط در مناطق کردنشین و در پاره‌ای از مناطق شمال، آیین رسوم این جشن موجودیت خود را حفظ کرده است. مردم ترکیه عید نوروز را به عنوان یکی از معدود ایام جشن می‌‌گرفتند. در این روز حکیم باشی معجون مخصوصی به نام نوروزیه را برای پادشاهان و درباریان تهیه می‌ کرد. گفته می شود این معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهیه ‌می شد و شفابخش بسیاری از بیماری‌ها و دردها و باعث افزایش قدرت بدنی می‌‌شده است.

کردهای ترکیه سال‌ها برای به رسمیت شناخته شدن نوروز در این کشور تلاش کردند و اکنون نوروز در ترکیه تعطیل رسمی است.

هنر نگارگری عثمانی

نگارگری عثمانی گونه‌ای از هنر در امپراتوری عثمانی بوده که به نگارگری ایرانی شباهت نزدیکی دارد و همچنین تاثیراتی از هنر چینی دارد. این هنر همراه با تذهیب، خوشنویسی، مرمرکاری کاغذ و صحافی کتاب است. از تصاویر برای توصیف بهتر جملات و مضامین استفاده می‌شد.

نقاشان در کارگاهی برای نقاشی جمع می‌شدند. ریشه یابی (عمیق نگری) در نگارگری عثمانی بسیار متفاوت است و می‌توان گفت هدف نگارگران همین عمیق‌نگری بود نه به تصویر کشیدن انسان یا چیزهای دیگر، زیرا آنان دنیا را با جهان بینی ای متفاوت می‌نگریستند. آنها بر اساس جهان بینی عرفانی به دنیا می‌نگریستند و دنیا را خالی از ارزش و نابود شدنی اما مفید برای بیان دیدگاهشان می‌دانستند.

سینمای ترکیه

در سال ۱۹۱۴ میلادی، فواد اوزکینای با ساختن یک فیلم مستند اولین فیلم ترک را ساخت. تاریخ سینمای ترک را به ۷ دوره متفاوت تقسیم می شود:

• سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۳۰ میلادی

• سال‌های ۱۹۳۱ تا ۱۹۵۰ میلادی

• سال‌های ۱۹۵۱ تا ۱۹۶۰ میلادی

• سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۰ میلادی

• سال‌های ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۰ میلادی

• سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۰ میلادی

• سال‌های بعد از سال ۱۹۹۰ و یا همان دوره معاصر سینمای ترک.

کارگردان‌های سرشناس ترکیه

ییلماز گونِی

ییلماز گونِی، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، بازیگر و نویسنده کردتبار اهل ترکیه است. او در سال ۱۹۳۷ میلادی در خانواده فقیری در یکی از روستاهای اطراف شهر آدانا در ترکیه به دنیا آمد. وی در کودکی مجبور به کار در مزارع شد. وی در دانشکده حقوق دانشگاه آنکارا مشغول به تحصیل بود که با آشنایی با نمایشنامه نویس مشهوری مسیر زندگیش تغییر یافت. گونِی در میان هنرمندان چپ جهان چهره‌ای شناخته شده است.

بعد از کودتای ارتش در ترکیه فرار کرد و به فرانسه پناهنده شد. در سال ۱۹۸۴ در سن ۴۷ سالگی بر اثر سرطان در پاریس گذشت. روزنامه در ترکیه درگذشت وی را چنین اعلام کرد:«فیلم تمام شد!»

نوری بیلگه جیلان

نوری بیلگه جیلان، کارگردان و عکاس اهل ترکیه است. همسر او، اِبرو جیلان، فیلمساز، عکاس و بازیگر است که در فیلم اقلیم‌ها (۲۰۰۶) با یکدیگر همبازی بودند. فیلم‌های سه میمون (۲۰۰۸) و روزی روزگاری در آناتولی (۲۰۱۱) موفق‌ترین آثار جیلان به شمار می‌روند. اولین فیلم، جایزه بهترین کارگردان جشنواره فیلم کن ۲۰۰۸ و دومی، جایزه گرندپری جشنواره فیلم کن ۲۰۱۱ را نصیب جیلان کرد. فیلم «روزی روزگاری در آناتولی» به عنوان نماینده سینمای ترکیه در جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان ۲۰۱۱ معرفی شده بود.

فاتح آکین

فاتح آکین متولد ۲۵ اوت سال ۱۹۷۳ در هامبورگ، کارگردان، فیلمنامه نویس و تهیه کننده ترک‌تبار اهل آلمان است. او در سال ۱۹۹۴ در رشته ارتباطات تصویری آکادمی دولتی هنرهای زیبای هامبورگ پذیرفته و در سال ۲۰۰۰ از این آکادمی فارغ‌التحصیل شد و در حین تحصیل به همکاری با شرکت Wüste Film پرداخت.

او نخستین فیلم کوتاه خود را در سال ۱۹۹۵ با نام «آن تو هستی» ساخت و این فیلم جایزه تماشاگران را در فستیوال بین‌المللی فیلم های کوتاه هامبورگ دریافت کرد.

آکین دومین فیلمش با عنوان Getürk را در سال ۱۹۹۶ ساخت و با این فیلم جوایز متعددی دریافت کرد و بعد از آن اولین فیلم بلند خود با عنوان Kurz und Schemrzlos (کوتاه و بدون درد) در سال ۱۹۹۸ کارگردانی کرد. بعد از این فیلم، دومین فیلم بلند خود با نام Im Juli (در ماه ژوئیه) کارگردانی کرد که این فیلم نیز با اقبال فراوان در جشنواره‌های فیلم روبرو شد.

آکین با فیلم Gegen Die Wand (در مقابل دیوار) جایزه خرس طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم برلین را از آن خود کرد. وی اولین کارگردان ترک بود که بعد از چهل سال این جایزه را دریافت می‌کرد. وی در سال ۲۰۰۵ به همراه سلما هایک، خاویر باردم و امیر کاستاریکا جزو هیأت داوران جشنواره فیلم کن بوده است.

آکین در سال ۲۰۰۷ جایزه بهترین فیلمنامه فستیوال کن را برای فیلمنامه فیلم لبه بهشت دریافت کرد.

فرزان ازپتک

فرزان ازپتک فیلنامه‌نویس و کارگردان ترک-ایتالیایی می‌باشد.

برترین فیلم های ترکیه

در این قسمت ۱۰ تا از بهترین فیلم های کشور ترکیه در طول تاریخ را به همراه رتبه آی‌ام‌دی‌بی آنها برایتان انتخاب کرده ایم.

۱. ( Babam Ve Oğlum (۲۰۰۵

رتبه IMDB: ۸.۸