روایت‌هایی از آزار جنسی کلامی در محل کار
آزار جنسی در تمام دنیا پدیده شایعی است. آزار جنسی محدوده وسیعی از رفتارها را در بر می‌گیرد و طبق تعاریف علمی، «عملی است با ماهیت جنسی که در آن فرد یا افرادی با تعرض به شخصیت یک فرد، خواستار دریافت التفات جنسی یا تحقیر جنسیتی با توسل به آزار کلامی می‌شوند.»
خبرگزاری ایسنا - سهیلا صدیقی: امروز که سر کار بودید، همکارتان گفت که چقدر اندامتان به هم ریخته است و از شما خواست تا بیشتر مواظب هیکلتان باشید؟ همکارتان وقتی می‌خواهد با شما صحبت کند، بیش از اندازه خودش را نزدیک می‌کند؟ میان صحبت‌های روزمره‌اش فحش‌های جنسی می‌دهد؟ اگر جوابتان به این پرسش‌ها مثبت است، پس شک نکنید که همکارتان یک خشونت‌گر جنسی است. حالا چه زن باشد؛ چه مرد!
آزار جنسی در تمام دنیا پدیده شایعی است. آزار جنسی محدوده وسیعی از رفتارها را در بر می‌گیرد و طبق تعاریف علمی، «عملی است با ماهیت جنسی که در آن فرد یا افرادی با تعرض به شخصیت یک فرد، خواستار دریافت التفات جنسی یا تحقیر جنسیتی با توسل به آزار کلامی می‌شوند.» در برخی جوامع مردسالار، «آزار جنسی زنان» به‌اندازه‌ای نهادینه شده است که اکثریت مطلق زنان آن جامعه در طول زندگی‌شان قربانی آزار جنسی شده‌اند.
آزار جنسی می‌تواند در شرایط و مکان‌های مختلفی شکل بگیرد؛ مثلا در محل کار. فرقی هم ندارد همکارمان یک پزشک، مهندس، مدیر، مسئول و ... باشد. حتی ممکن است که آزاردهنده از اینکه رفتار او زننده یا اینکه ممکن است شامل آزار جنسی باشد بی‌خبر باشد و یا حتی نداند که کارش غیرقانونی است.
زنان همیشه بیش از مردان قربانی آزار جنسی کلامی و غیرکلامی در محل کار می‌شوند اما ممکن است بسیاری از آقایان هم در محل کارشان با این پدیده روبه‌رو شده باشند اما از آنجا که بیشتر قربانیان آزار جنسی زنان هستند در این گزارش مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
برای نگارش این گزارش از زنان شاغل خواسته‌ایم که اگر در محل کارشان با خشونت و آزار جنسی مواجه شده‌اند، درباره آن برایمان بنویسند و بگویند که این موضوع چه تاثیری روی آنها گذاشته است. آنچه می‌خوانید، روایت‌های مختلف از زنانی است که بارها در محیط کارشان شاهد آزار بوده‌اند:
«مریم» برایمان از آزاری که توسط مدیرش دیده، نوشته است: «یک بار با مدیرعامل شرکتی که در آن کار می‌کنم در یک جلسه کاری بودم. بعد از اینکه چند دقیقه‌ای حسابی مرا ورانداز کرد، گفت: از این به بعد حتما ورزش کن؛ خیلی چاق شدی. یا حتی برایم پیش آمده که وقتی از جلسه با آقای مدیر بیرون می‌آیم، همکارم می‌گوید که چرا لپ‌هایت گل انداخته؟ این حرف‌ها واقعا برای من بر خورنده است اما همیشه صحبت را قطع می‌کنم و سکوت می‌کنم تا این حرف‌ها ادامه نداشته باشند.»
«الهه» یکی دیگر از زنانی است که در این‌باره نوشته است: «بارها در محل کارم شاهد کنایه‌های جنسی از سوی آقایان بوده‌ام. همیشه قبل از صحبت کردن با آنها چند باری جملات را در ذهنم مرور می‌کنم که مبادا از فعل یا کلمه‌ای استفاده کنم که برای آنها دستمایه شوخی جنسی شود. این رفتارها همیشه حس بدی به من می‌دهد و دائم خودم را سرزنش می‌کنم که مگر چه رفتاری داشته‌ام که آنها به خودشان اجازه چنین شوخی‌هایی را می‌دهند؟»
«بهار» که در یک شرکت معتبر کار می‌کند، نوشته است: «یک روز داشتیم با همکارانم درباره راه‌های جوانی و شادابی صحبت می‌کردیم که یک آقا وسط گفت‌وگو وارد شد و گفت تو به این چیزا فکر نکن. فکر نمی‌کنم سالی یه بارم کسی دلش بخواد طرف تو بیاد. البته من جواب آن آقا را دادم اما اینها مسائلی است که همیشه در ذهن می‌ماند.»
«زهرا» نوشته است: «مدیر بخش آی‌تی محل کارم مکالمات ما را چک میکرد و همه تلاشش این بود که با ثبت پیام‌ها و مکالمات ما اخاذی جنسی کند.»
«فریبا» که در یک محیط فرهنگی کار می‌کند، می‌گوید: «یک روز وسط کار تصمیم گرفتم که از مدیرم سوال بپرسم. متوجه شدم او در حال تماشای فیلم پورن است. او وقتی مرا دید اصلا به روی خودش نیاورد و در حالی که فیلمش را می‌دید و متوجه بود که من هم آن را می‌بینم، سوالم را جواب داد!»
موضوعی که باید به آن توجه داشت، این است که خیلی وقت‌ها فرد آزاردیده صرفاً همان قربانی نیست بلکه اگر فردی شاهد آزار جنسی نیز بوده و این رفتار بر او هم تأثیر منفی گذاشته است، آزاردیده تلقی می‌شود. «مهسا» در این‌باره می‌گوید: «من در محل کارم مدیری دارم که خانمها را مجبور به رفتارهای خارج از چارچوب می‌کند. به این معنی که هر خانمی که در رابطه، صمیمانه‌تر و خارج از چارچوب اداری با آقای مدیر صحبت یا رفتار کند، شرایط کاری‌اش بهتر می‌شود و زنهایی مثل من که رفتارهای معمولی در محیط کار دارند یا اهل ظاهر و آرایش خاصی نیستند، از این موضوع آزار می‌بینند. در واقع زنهای دیگر این موضوع را آزار و خشونت نمی‌بینند و راضی هم هستند اما این ماییم که آسیب می‌بینیم.»
«مطهره» از خشونت زنان علیه زنان در محل کار برایمان نوشته است: «مدیر من یک خانم است. یک بار با او بحثم شد و او درست وسط یک مسئله کاملا کاری به من گفت یه چیزی بهت می‌گم که از فردا نتونی اینجا سرتو بالا بگیری. من از ترس فحش جنسی از اتاقش بیرون زدم و بحث را ادامه ندادم. او به عنوان یک زن خشونت‌های عجیبی دارد.»
«فرزانه» نوشته است: «متلک‌های جنسی از سوی آقایان در محل کار من بیداد می‌کند. هرچند که خود خانمها هم مقصرند. همکارهای مرد من با موضوع عادت ماهانه خانمها شوخی میکنند. همین که از چیزی عصبانی می‌شویم و اعتراض می‌کنیم، بلافاصله این موضوع را پیش می‌کشند. متاسفانه برخی خانمها با خنده‌های بیجایشان به این شوخی‌های زشت دامن می‌زنند و این زمینه را برای شوخی‌های بدتر ایجاد می‌کند.»
در میان همه روایت‌هایی که به دستمان رسیده، «فاطمه» تنها کسی است که حاضر نشده در برابر آزار جنسی کوتاه بیاید و از حق قانونی‌اش استفاده کرده است: «مدیری داشتم که همیشه نگاه‌های هیز مشمئزکننده داشت و درباره اندامم اظهارنظر میکرد. در محل کار هیچکس به دادم نرسید و به آزاری که می‌دیدم اهمیت نمیداد تا اینکه تصمیم گرفتم از او شکایت کنم. قاضی پرونده شکایت مرا به رسمیت شناخت و پرونده با تعهد دادن آن آقا به پایان رسید و او از محل کارمان اخراج شد. با این حال من روزهای سختی را گذراندم و همیشه با خودم می‌گویم کاش این رفتارها را از ترس حرف دیگران، طولانی‌مدت تحمل نمی‌کردم و زودتر، از آن آدم وقیح شکایت میکردم.»
اما آنچه باید بدانیم چگونگی استفاده از حقی است که قانون برای بانوان در مواجهه با خشونت جنسی قائل شده است. بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی که در سال ۱۳۷۵ به تصویب رسیده است، هر کس در اماکن عمومی یا معابر با الفاظ و حرکات مخالف شئونات اسلامی، متعرض، مزاحم و موجب توهین به کودکان و زنان شود، مجازات او دو تا شش ماه حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود.
اماکن عمومی محل وقوع جرم مزاحمت برای بانوان و کودکان شامل ادارات دولتی و خصوصی، بازار، نمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، رستوران‌ها، قهوه‌خانه‌ها، اتوبوس و ... است. در واقع هر محلی که جهت رفت و آمد اشخاص در ساعاتی از شبانه‌روز دایر و آماده باشد، جزء اماکن عمومی محسوب خواهد شد. اگر یک بانو در محل کار درگیر مزاحمت آقایان شود، می‌تواند ابتدا به کلانتری مراجعه کند و در آنجا با تشکیل پرونده خواستار رسیدگی به موضوع مورد شکایت باشد. پرونده مزاحمت در کلانتری پس از تکمیل‌شدن از سوی مامورین کلانتری به دادسرا تحویل و در مرحله بعد تحقیقات لازم در رابطه با پرونده شکایت در دادسرا انجام می‌شود. پرونده به شعبه ارسال خواهد شد و در این مرحله نیز قاضی تحقیق وقتی را برای حضور متهم (فرد مزاحم در محل کار) و تحقیق از وی در دادسرا تعیین می‌کند.
در ادامه، قاضی دادسرا متهم و شاهدان را با هم روبه‌رو می‌کند و اظهارات آنها و شاکی را مدنظر قرار می‌دهد. در صورت اثبات حرف‌های شاهد یا شاهدان دال بر مزاحمت متهم برای زن در محیط کار، شهادت شاهد به صورت مکتوب درج می‌شود و در نهایت پس از به امضا رسیدن صورت‌جلسه از سوی حاضران، قاضی تحقیق جهت جلوگیری از فرار متهم پرونده و در دسترس بودن وی در مراجع قضایی در زمان احضار، قرار قانونی مناسب به میزان مورد نیاز را نسبت به متهم پرونده صادر خواهد کرد.
در نهایت، قاضی دادسرا پرونده را در صورت اثبات ادعای زن مبنی بر ایجاد مزاحمت در محل کار توسط متهم با کمک شاهد و براساس مدارک و مستندات ارائه‌شده با استناد به ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، فرد مزاحم را مجرم دانسته در نتیجه قرار مجرمیت وی صادر می‌شود. در صورتی که نماینده مدعی‌العموم با نظر قاضی دادسرا موافق باشد، برای متهم کیفرخواست صادر می‌کند و پرونده برای محاکمه و تعیین مجازات به دادگاه می‌رود.
شما هم تجربیات خود را در این زمینه به اشتراک بگذارید؛ البته در چارچوبی که بتوان اینجا منتشر کرد.
نظر کاربران
زنهای ایرانی برای گرفتن پست،مقام،برای بیرون کردن دیگر زنان،گرفتن مدیر فقط برای خود، به هزاران ترفنداز جمله ماندن تا پایان وقت اداری به بهانه کار اضافی اما هدف خودشیرینی وخلوت کردن ،ارایش های انچنانی انهم بصورت ساعاتی داخل سرویس بهداشتی،پوشیدن لباسهای بدن نما راه رفتن با چرخندان کمر و....،صدا در اوردن کفش ها در موقع راه رفتن، بازکردن پاها در زمان نشستن بروی صندلی زمانیکه مراجعه کننده مرد باشد.خنده های الکی،عشوه در زمان صحبت کردن وغیره زمینه را برای هرکاری. را فراهم میکنند.
پاسخ ها
درست میگی دوست عزیز. من خودمم یه خانمم ولی تو محل کار رفتار بعضی خانمها باعث میشه که مردان وقیح به خودشون اجازه هرکاری رو بدن.به خاطر گرفتن امتیازاتی حاضرن همه چی رو زیر پا بذارن وحتی زیر آب همکارشون روبزنن
معلومه سر و گوش تو هم بد جور میجنبه که اینا رو دیدی
شاید زنهای خونواده تو و تمام فک و فامیلات اینجوری باشن و تو اونارو همه ی زنان ایرانی میبینی...وقتی میخوای یجا نظر بدی عموم مردم رو خطاب قرار نده....
همشونم صاف با شما برخورد داشتن که انقد زیاد دیدی و اطلاع داری !من که تا حالا دور و برم خانم اینجور که شما میگی ندیدم اگرم دیدم انقد دقت به ریز جزییات کرد و کاراشون نکردم شمام یه کم درویش کن درست میشه
من این موارد رو ندیدم. اما بعضی خانم ها با خنده هاشون به شوخی های جلف آقایون راه رو برای شوخی های بدتر باز می کنن
درمحل کاراگرکه هرکسی به دخترخانم ویا یک زن شوخی یا ایجاد مزاحمت نمود با اوبرخورد جدی داشته باشید وتا مرز زندان وشلاق وازبرکنااری کارش اقدام کنید حالا هرشخص ممکلتی که باشد بزنید تودهنش
من همیشه فکر میکردم برای شکایت این موارد باید به حراست محل کار گزارش داد ولی از طریق کلانتری فکر کنم به نتیجه بهتری میشه رسید
برای خودم پبش نیومده ولی از بقیه شنیدم ،یه همکار مرد داریم که فاصله حریم شخصی را رعایت نمیکرد و سعی میکرد جاهای باریک که احتمال برخورد خانم ها باهاش زیاد هست بایسته یا اینکه اگه خانومی رژ میزد با طعنه.بهش میگفت توت فرنگی خوردی
البته در چارچوبی که بتوان انرا منتشر کرد چه جمله تلخی
بعضی خانمها خودشون عامل این کارها میشن متاسفانه. خانمی با ما همکار بود وبا مدیر مربوطه رابطه داشت اصلا هم براش مهم نبود که کسی بدونه.از هرکس خوشش نمیومد پیش مدیر بدگویی میکرد واونطرف رو بدبخت میکرد. بدتر اینکه آقای مدیر خوش اشتها بود ومیخواست همه کارکنان خانم عین اون خانم بهش سرویس بدن .واگه خانمی اهل اینکارا نبود کلاهش پس معرکه بود.واز همه بدتر اینکه اون خانم متاهل بود ولی اهمیتی نمیداد.حتی با شکایت هم کاری باهاشون نکردن ۰
پاسخ ها
از همه اینا بدتر اینه که شما سرت تو کار اون خانوم بوده و تجسس میکردی تو زندگی و کاراش.به خودش مربوطه شمام محل کارت بده عوض کن
کاربر ۵:۵۴ چرا عصبی میشی ؟؟؟ فکر کنم تو هم از اون گروه زنهایی که ذکر خیرشون بود. ما تجسس نمیکردیم همکار خانم خودش اول به همه گفت وتازه اگه اونا کاری به بقیه نداشتن که کسی مرض نداشت اون اقا باعث دردسر خانمهای دیگه میشد ومیگفت باید مثل فلانی باشید علنا میگفت
کرم از خود درخته. خانومها خودشون مقصرن و بیشترشون هم از این نوع شوخی ها و رفتارها خوششون میاد.
پاسخ ها
تو شاید کرم باشی ولی ما درخت نیستیم انسانیم حریم شخصی داریم احترام داریم باید رعایت کنید.اینجور ضرب المثلها عذر بدتر از گناه و مال آدمای بیسوادیه که نمیخوان اصلاح بشن و میخوان رفتار زشتشونو توجیه کنن
بی نزاکت و بی تربیت
زنان در محل کار دچار انواع اسیبها میشن برای همینه که اسلام تامین معاش رو بر عهده ی مردان گذاشته. در تمام جهان همین مشکلات هست. مخصوصا در اروپا.داشتن شغل بیرون از خانه برای زنان ازار دهنده است حتی معلمی
پاسخ ها
غارنشین
الان یک خانم زیبا تو هر اداره باشه مشکلی نداره ولی ماها که قیافه معمولی داریم خودمن بکشیم کسی کار مارو را نمیندازه فقط بر حسب ظوابط برای ما ولی برای زیبا رویان مشکلی نیست خوشکلها باید برخسن