گورستان پر لاشز پاریس؛ آرامگاه صادق هدایت و ساعدی

وب‌سایت کارناوال: در این مطلب می خواهیم به توصیف یکی از گورستان های مشهور دنیا بپردازیم و ماجراهایش را با شما در میان بگذاریم. به فرانسه سفر می کنیم و به نواحی شرقی شهر پاریس قدم می گذاریم؛ گورستان پر لاشِز مقصد امروز ماست.

صدها نفر از افراد سرشناس دنیا در این گورستان آرمیده اند و همین سبب شده تا پر لاشز به جاذبه ای پر اهمیت بدل شود و سالانه افراد بی شماری از سراسر جهان از آن بازدید کنند. ما نیز خود را در میان مردم مشتاق برای تماشای پر لاشز جای داده ایم و می خواهیم از این گورستان بازدید کنیم و به پای روایت هایش بنشینیم.

چرا گورستان پر لاشز؟

• بزرگترین گورستان شهر پاریس است.
• از آن با عنوان یکی از پربازدیدترین قبرستان های جهان یاد می شود.
• آرامگاه ابدی صادق هدایت و چندی دیگر از بزرگان کشورمان است.
• افراد شناخته شده بسیاری در این آرامگاه دفن شده اند.
• طراحی قبرهای این گورستان به دست هنرمندان نامی صورت گرفته و این گورستان را به یک نمایشگاه در فضای باز تبدیل کرده است.

آشنایی با گورستان پر لاشز | Père Lachaise Cemetery

پاریس همیشه یکی از محبوب ترین شهرهای دنیا برای سفر بوده است که با فضای عاشقانه و محیط رمانتیکش به خاطر می آید. اما آیا می دانستید که در این شهر می توان تجربه جالبی از گردشگری سیاه نیز داشت؟!

پر لاشز بزرگترین گورستان در فضای شهری پاریس، مقصد گشت و گذار امروزمان است؛ اولین آرامگاهی که در داخل یک باغ قرار دارد و در آن فضای خشک و بی روحی که در بیشتر گورستان ها به چشم می خورد حاکم نیست. گفته می شود که درختان این قبرستان به ۵۰۰۰ اصله می رسد و همین موضوع سبب شده تا طبیعت به خوبی در این مکان جلوه گر باشد و فضای سرسبز، تیرگی و سردی مرگ را از پر لاشز بزداید.

اما داستان این گورستان چیست که آن را معروف و دیدنی کرده است؟

پاریس همواره مشکلی اساسی با خاکسپاری اجسادش داشته و در طول تاریخ، به دنبال راه حل های متعددی برای مواجه با این موضوع بوده است. یکی از چاره هایی که مسئولان برای این مشکل اندیشیدند، برپایی گورستان پر لاشز در نواحی شرقی شهر بود. امروزه این گورستان ۴۴ هکتار مساحت دارد و به طور رسمی از آن با عنوان گورستان شرقی (Cemetery of the East) یاد می کنند.

اولین بار گورستان پر لاشز در تاریخ 21 ماه مه سال 1804 با خاکسپاری یک دختربچه 5 ساله آغاز به کار کرد و پس از آن، با خاکسپاری چندی از مشاهیر پاریس در این جا، شهرت جهانی پیدا کرد. در ابتدا تنها چند تن از افراد شناخته شده پاریس در این جا دفن شدند؛ اما کمی که گذشت این موضوع به یک رسم تبدیل شد و جسد افراد مشهور را در پر لاشز به خاک می سپاردند. این روزها طرفداران افراد معروفی که در این جا آرامیده اند، هر ساله توجه خاصی به این گورستان نشان می دهند به طوری که سالانه بیش از 3.5 میلیون نفر از این قبرستان بازدید می کنند و در میان سنگ قبرها، نام شاعر، نویسنده، خواننده یا سیاست مدار محبوب شان را می جویند.

پر لاشز برای ما ایرانی ها نیز از جذابیت قابل توجهی برخودار است؛ چرا که چندی از هنرمندان هموطن مان در این قبرستان خاک شده اند؛ یکی از مهمترین این افراد صادق هدایت است. خوبست در باب اهمیت پر لاشز بدانید که این مکان را پربازدیدترین آرامگاه در دنیا نیز می دانند.

در بعضی منابع ذکر شده که در این گورستان ۳۰۰.۰۰۰ نفر دفن شده اند؛ اما بر اساس رقمی که در وب سایت رسمی شهرداری پاریس آمده، بیش از یک میلیون تَن در گورستان پر لاشز آرمیده اند. این رقم بدون احتساب استخوان هایی ست که درون استودانی در محوطه گورستان نگهداری می شود؛ در ادامه بیشتر درباره این استودان توضیح می دهیم.

یکی دیگر از ویژگی های جالب پر لاشز، خاکسپاری تمامی ادیان، فارغ از جنس و مذهب شان در این جاست. این گورستان به فاصله کوتاه از به روی کار آمدن ناپلئون برپا شد و به دستور وی، همه شهروندان پاریس بدون در نظر گرفتن رنگ پوست و مذهب شان می توانستند در این گورستان دفن شوند. همین دستور سبب شده تا امروزه، جسد افراد مختلف با دین های متفاوت در این آرامگاه دیده شود.

با ما همراه بمانید؛ می خواهیم بیشتر با این جاذبه دیدنی و مهم شهر پاریس آشنا شویم؛ چندی از افراد مهم خاک شده در پر لاشز را به شما معرفی کنیم و از تاریخچه کوتاه و جالبش برای تان بگوییم.

تاریخچه گورستان پر لاشز

در گذشته پاریس همواره با مشکل دفن مردگانش مواجه بود. ظرفیت قبرستان های درون شهر خیلی زود تکمیل می شد و بیماری هایی نیز به جهت دفن خارج از ظرفیت درون قبرستان ها، به مردم سرایت می کرد. این مشکل به حدی بود که پس از مدتی مردم حتا مردگان شان را درون حیاط خانه شان نیز دفن می کردند. در همین راستا، مقامات فرانسه به دنبال چاره های متعددی می گشتند. یکی از این راه حل ها تصویب قانونی در تاریخ 21 ژوئن سال 1804 بود.

بر اساس این قانون، دفن مردگان درون شهر پاریس، چه در کلیساها و چه در قبرستان ها ممنوع شد. در همین راستا شخصی به نام نیکلاس فروکو، ایده ای را مطرح کرد که بر اساس آن چهار قبرستان در شمال، جنوب، شرق و غرب شهر اما خارج از دیوارهای اصلی شهر، برپا شود تا پاریسی ها مردگان شان را در آن ها دفن کنند. ایده وی اجرایی به اجرا در آمد اما تنها در سه سمت از پاریس: گورستان مونتمار (Montmartre Cemetery) در شمال شهر، مون‌پارناس (Montparnasse Cemetery) در جنوب و پر لاشز بر روی تپه چرون (Charonne hill) در شرق. در ابتدا این گورستان شرقی تنها 17 هکتار مساحت داشت و برای خاکسپاری 180 هزار فرانسوی برپا شد.

افتتاح پر لاشز

گورستان پر لاشز اولین بار در تاریخ ۲۱ ماه مه سال ۱۸۰۴ با خاکسپاری دختری ۵ ساله به نام ادلید پیار دو ویلنف (Adélaïde Paillard de Villeneuve) افتتاح شد. اگر به تاریخ برپایی پر لاشز توجه کنید می بینید این گورستان در همان سالی شروع به کار کرد که ناپلئون بناپارت به عنوان اولین امپراتور فرانسه، به روی کار آمد. موضوع زمانی جالب تر می شود که بدانید افتتاحیه گورستان، تنها ۳ روز پس از قدرت گرفتن ناپلئون رخ داد؛ اما این موضوع چه اهمیتی در تاریخچه گورستان دارد؟!

با روی کار آمدن ناپلئون، تغییرات مهمی در سرنوشت پر لاشز پدید آمد. این امپراتور عقاید محکمی در رابطه با مساله نژادپرستی و تفاوت میان ادیان داشت. از نگاه وی، همه انسان ها با یکدیگر برابر بودند و دین و نژاد مانع این برابری نمی شد. پس با این تفکر چطور می توانستند برای خاکسپاری ادیان مختلف، تفاوت قائل شوند.

هر شهروندی فارغ از نژاد و دینش اجازه دفن شدن در پر لاشز را دارد.

Every citizen has the right to be buried regardless of race or religion

این فرمانی از سوی ناپلئون بود که موجب شد درهای قبرستان به روی همه ادیان باز شود. شاید با خودتان فکر کنید که این خبر با استقبال خوبی از سوی همگان مواجه می شود و محبوبیت قبرستان را رقم می زند؛ اما حقیقت خلاف این ماجراست.

چگونه پر لاشز به گورستان مشاهیر بدل شد؟

در آغاز کار، قبرستان پر لاشز در محدوده خارج از شهر قرار داشت و با وسعت پیدا کردن پاریس، به درون شهر کشیده شد. همین خارج از شهر بودن گورستان در آن زمان ها سبب شده بود که افراد کمی، برای دفن مردگان شان به این گورستان توجه کنند. همچنین بسیاری از پیروان مسیحیت کاتولیک موافق به خاک سپردن اجسادشان در این گورستان نبودند چرا که این گورستان توسط کلیسای کاتولیک تایید نشده بود. در نتیجه در سال ۱۸۰۴ تنها ۱۳ قبر در گورستان پر لاشز به چشم می خورد. شاید در این زمان، بسیاری بپذیرند که پروژه شان با شکست مواجه شده و دست تسلیم به بالای سر ببرند؛ اما مسئولان پر لاشز از این دسته افراد نبودند. آن ها شگرد جالبی برای جذب مشتری به کار بردند که البته، موفقیت شان را تضمین کرد.

نظرتان درباره خاکسپاری در کنار افراد مشهور دنیا چیست؟

این سوالی بود که طراحان پروژه تبلیغاتی پر لاشز مطرح کردند و در همین راستا، در سال ۱۸۰۴ با هیاهوی فراوانی جسد دو تن از افراد شناخته شده فرانسوی به گورستان پر لاشز منتقل شد. این دو شخص، ژان دو لا فونتن (Jean de La Fontaine) -حکایت نویس مشهور فرانسوی- و مولیر (Molière.) -بزرگترین کمدی نویس تئاتر در اروپا- بودند.

تنها با حضور اجساد این دو شخصیت شناخته شده، سال بعد مردگان گورستان پر لاشز به ۴۴ تن، سال ۱۸۰۶ ۴۹ تن، سال ۱۸۰۷ به ۶۲ تن و در نهایت، در سال ۱۸۱۲ به ۸۳۳ تن رسید. گورستان داشت جایش را میان مردم پیدا می کرد و به فضایی محبوب برای دفن مردگان تبدیل می شد؛ اما در سال ۱۸۱۷ اتفاق مهم دیگری رخ داد که گورستان را در مسیر رشد نگاه داشت. این بار باقی مانده اجساد عاشق و معشوقی فرانسوی به این گورستان منتقل شد.

پیر آبلارد (Pierre Abélard) یک روشنفکر فرانسوی بود که در فرقه گولیارد قرار داشت. در این فرقه باور داشتند که حکما نیز مانند کشیش های کاتولیک حق ازدواج ندارند؛ اما آبلار بر خلاف تمام این ها با عشق زندگی اش هلوئیز درژانتوی (Héloïse d'Argenteuil) ازدواج کرد. اقوام هلوئیز پس از افشای خبر رابطه این دو، به آبلارد حمله کرده و او را مقطوع النسل کردند. آبلارد پس از این رویداد، به صومعه سلطنتی سن دنی (Basilica of Saint Denis) پناه برد. وی زمانی جان باخت که برای دفاع از خود در برابر اتهام ارتداد راهی شهر رم بود. پس از آن که هلوئیز در سال ۱۱۶۴ میلادی در گذشت، او را در پاراکله در کنار آبلارد به خاک سپردند.

در نهایت در سال ۱۸۱۷ باقی مانده جسد این دو را به پر لاشز منتقل کردند. داستان عشق پرشور این دو و در کنار هم آرامیدن شان در گورستان پر لاشز باری دیگر در فرانسه و شهر پاریس هیاهو به پا کرد. امروزه زوج های عاشق و کسانی که آرزوی رسیدن به عشق شان را دارند در کنار آرامگاه این دو نامه می گذارند و عشقی ابدی را آرزو می کنند.

در نهایت ایده ای که برای شهرت گورستان پایه ریزی شده بود، به سرانجام رسید و به هدفش نایل شد. از آن پس افراد بی شماری درخواست داشتند که در کنار مشاهیر به خاک سپرده شوند؛ به طوری که تا سال ۱۸۳۰، تعداد قبرهای گورستان پر لاشز به ۳۳ هزار تا رسید. باید بدانید به خاطر استقبال بالای مردم، تاکنون پنج بار طی سال های ۱۸۲۴، ۱۸۲۹، ۱۸۳۲، ۱۸۴۲ و در نهایت سال ۱۸۵۰ به وسعت گورستان پر لاشز اضافه شده است.

پیشتر هم گفتیم در حال حاضر بیش از ۱ میلیون تن در این گورستان خاکسپاری شده اند و اگر افرادی که خاکسترشان در گورهای لانه کبوتری نگهداری می شود را نیز در شمارش بیاوریم، این عدد بسیار بیشتر خواهد بود.

نامگذاری گورستان

گورستان نامش را از یک کشیش یسوعی (انجمن عیسی یا یسوعی ها فرقه ای مذهبی وابسته به کلیسای کاتولیک است. اعضای این فرقه را یسوعی، به معنی «سربازان مسیح» می گویند.) به نام فرانسوا دو لا شز (François de la Chaise) گرفته است که از نزدیکان لوئی چهاردهم بود و در گذشته در کلیسایی در همین مکان کنونی گورستان زندگی می کرد.

بخش های مختلف گورستان پر لاشز

در ادامه فضای این گورستان را برای تان تشریح می کنیم و قبر چندی از افراد مشهوری که در اینجا آرامیده اند را به شما معرفی می کنیم تا در حین بازدید از این گورستان، دچار سر در گمی نشوید. در تصویر پایین شمای کلی گورستان را می توانید ببینید.

در نقشه گور افراد شناخته شده و یادبودهای قابل توجه با عدد 4 شماره گذاری شده اند و اگر می خواهید از این گورها بازدید داشته باشید، می توانید عدد 4 را دنبال کنید. همان طور که گفتیم بنا بر دستوری که ناپلئون بناپارت صادر کرده است تمامی افراد فارغ از نژاد و آیین شان اجازه خاکسپاری در گورستان پر لاشز را دارند و در این گورستان، محوطه هایی برای پیروان هر کدام از ادیان وجود دارد.

عدد 7 قبرستان یهودیان را در پر لاشز نشان می شود. عددهای 39 و 40 متعلق به پیروان مسیحیت پروتستان هستند. عدد 85 محوطه خاکسپاری مسلمانان را نشان می دهد و 94، گورستان ارمنی هاست.

امکان سوزانده شدن اجساد در پر لاشز

در این گورستان حتا بخشی هم برای افرادی در نظر گرفته شده که می خواهند جسدشان پس از مرگ بسوزد. اگر به منطقه شمالی نقشه نگاهی بیندازید، واژه جردن دو سونیر (Jardin du souvenir) را پیدا خواهید کرد. «جردن» در زبان فرانسوی به معنای باغ است و «جردن دو سونیر» یعنی باغِ یادبود. در این باغ، خاکستر افرادی که تقاضا داشته اند پس از مرگ شان سوزانده شوند پراکنده می شود. البته همه افراد خواهان این نیستند که خاکسترشان پراکنده شود و بسیاری می خواهند که پس از سوزانده شدن، خاکسترشان در ظرفی نگهداری شود. در پر لاشز به خواسته این افراد نیز توجه شده است و کمی پایین تر از باغ یادبود، مکانی را در نظر گرفته اند که لانه های کبوتری دارد و ظرف های خاکستر در آن نگهداری می شود. بر روی نقشه این منطقه را با عدد 87 پیدا کنید.

بخش های مهم گورستان پر لاشز

در گورستان پر لاشز یادبودهای بسیاری به چشم می خورد که بسیاری از آن ها برای جنگ های فرانسه در طول تاریخ ساخته شده اند. در ادامه چند مورد از مهمترین دیدنی های پر لاشز را به شما معرفی می کنیم و سپس، از معروف ترین قبرهای این گورستان برای تان می گوییم. ما را همراهی کنید.

۱- دیوار کمونارها | Communards' Wall

یکی از مهمترین قسمت های گورستان پر لاشز دیوار کمونارها نام دارد که از اهمیت قابل توجهی هم در تاریخ فرانسه برخوردار است. این دیوار در ۲۸ مه ۱۸۷۱ محل به تیر بستن ۱۴۷ تن از مبارزان کمون پاریس بود. این دیوار برای چپی های فرانسه و به ویژه سوسیالیست ها و کمونیست ها به عنوان نمادی از مبارزه مردم برای آزادی و آرمان های شان شناخته می شود. بسیاری از رهبران حزب کمونیست فرانسه به ویژه افرادی که در طول مقاومت فرانسه فعال بودند در نزدیکی همین دیوار به خاک سپرده شده اند.

بهار ۱۸۷۱ بود که مبارزه میان آخرین مبارزان کمونیست و ارتش ورسای به گورستان پر لاشز کشیده شد و ارتش ورسای که مسئولیت سرکوب جنبش کمونیست ها را به عهده داشت تمامی افراد جنبش را در همین منطقه کشت و بازماندگان که تعدادشان به ۱۴۷ تن می رسید را در عصر ۲۸ ماه مه رو به دیوار کمونارها تیرباران کردند؛ البته این پایان قتل عام ها نبود ولی دیوار کمونارها از آن پس به عنوان مکانی برای گرامی‌داشت خاطره کمون شناخته شد. ۲۸ ماه مه را آخرین روز از هفته خونین فرانسه می دانند.

بد نیست بدانید که قبر آدولف تیر (Adolphe Thiers)، همان رییس جمهوری که دستور تیرباران کمونیست ها را داده بود نیز در همین گورستان قرار دارد. گاهی اوقات، سنگ قبر این رییس جمهور توسط افرادی که از او دل خوشی ندارند و هنوز هم از سیاست هایش بیزاری می کنند مورد هجوم قرار می گیرد و خراب می شود.

2- استودان اُ مور | Aux Morts ossuary

پیش از آن که برای تان از استودان اُ مور بگوییم خوبست با تعریف کلی استودان آشنا شوید. استودان محلی است برای نگهداری استخوان.

در حال حاضر قبرستان پر لاشز تنها قبرستانی ست که در فضای شهری قرار دارد و بنا بر قوانینی که دولت فرانسه تصویب کرده، دیگر قبرستان ها به بیرون شهر منتقل شده اند. با انتقال اجساد به خارج از شهر، بسیاری از استخوان ها به قبرستان پر لاشز فرستاده شدند و همگی در استودان اُ مور نگهداری می شوند. به هر صورت با احتساب این استودان در شمارش، رقم اجساد پر لاشز به ۲ یا ۳ میلیون می رسد!

در ورودی این بخش از قبرستان، بنای یادبودی به چشم می خورد که به دست مجسمه ساز و نقاش فرانسوی، آلبرت بارتولومه (Albert Bartholomé) ساخته شده است. کار ساخت این یادبود 12 سال طول کشیده در آخر و در تاریخ 1 نوامبر 1899 از آن پرده برداری کرده اند. این یادمان به یاد افرادی ساخته شده که اجسادشان بدون هویت باقی مانده است. باید این را ذکر کنیم که در بیشتر مواقع، بازدید از داخل استودان ممنوع است و احتمالا، در حین دیدن پر لاشز تنها بتوانید یادبود ورودی آن را تماشا کنید.

افراد معروف در گورستان پر لاشز

در این بخش، به معرفی چندی از معروف ترین افرادی که در پر لاشز به خاک سپرده شده اند می پردازیم.

۱- صادق هدایت | نویسنده (۱۹۵۱-۱۹۰۳)

صادق هدایت، در تاریخ ۱۷ فوریه سال ۱۹۰۳ میلادی مصادف با ۲۸ بهمن ۱۲۸۱ چشم به جهان گشود. او از شناخته شده ترین نویسندگان ایرانی ست و آثار حیرت انگیزی از خود بر جای گذاشته است. وی را از پیشگامان داستان نویسی نوین در ایران می دانند. مهم ترین اثر این هنرمند ایرانی «بوف کور» نام دارد که اولین بار در سال ۱۹۵۳ در کشور فرانسه به چاپ رسید. صادق هدایت را نویسنده ای تاریک و بدبین نسبت به زندگی می دانند، این دید تارک وی در آثارش نیز به چشم می خورد. این نویسنده گرانقدر در نهایت در تاریخ ۹ آپریل ۱۹۵۱ برابر با ۱۹ فروردین سال ۱۹۳۰ در شهر پاریس خودکشی کرد و در قطعه ۸۵ قبرستان پر لاشز به خاک سپرده شد.

مقبره این هنرمند، سنگی سیاه رنگ و به شکل هرم است و تصویر کوچکی از یک جغد بر رویش دیده می شود؛ همان طور که می توان حدس زد این جغد نشانی از کتاب بوف کور است. بر روی دیواره رو به رویی سنگ قبر نیز، نام صادق هدایت به زبان فارسی نوشته شده است. سنگ مزار وی در سال ۱۳۴۰ توسط خانواده اش در گورستان پر لاشز نصب شد.

۲- از دیگر ایرانیان آرامیده در پر لاشز:

به جز صادق هدایت، ایرانیان دیگری هم در پر لاشر دفن شده اند که به صورت اجمالی با آن ها آشنا می شویم:

غلامحسین ساعدی: نویسنده ایرانی (۱۳۱۴-۱۳۶۴)

منیر وکیلی: خواننده اپرا ایرانی (۱۳۰۱-۱۳۶۱)

صادق شرفکندی: فعال سیاسی (۱۳۱۶-۱۳۷۰)

عبدالرحمن قاسملو: فعال سیاسی (۱۳۰۹-۱۳۶۸)

عیسی بهادری: نقاش و طراح ایرانی (۱۲۸۴-۱۳۶۵)

مقبره شرفکندی، عبدلی و اردلان در گورستان پر-لاشز پاریس

۳- اونوره دو بالزاک | نویسنده (۱۸۵۰ - ۱۷۹۹)

بالزاک نویسنده معروف فرانسوی قرن ۱۹ که او را پیشگام سبک واقع گرایی در ادبیات می دانند نیز در این آرامگاه دفن شده است. یکی از مشهورترین آثار وی «کمدی انسانی» نام دارد؛ کتابی چند جلدی که از ۹۰ رمان و داستان کوتاه تشکیل شده است. در این کتاب زندگی بورژوازی (مرفه) به تصویر کشیده می شود و توصیفاتی دقیق و گیرا از فضای حوادث صورت می گیرد. یکی دیگر از ویژگی های مثبت این کتاب، تحلیل ظریف روحیه شخصیت های داستان است. بر روی سنگ قبر بالزاک در گورستان پر لاشز تندیسی برنزی از سرش به چشم می خورد که بر روی یک ستون قرار گرفته است. مقبره وی در یکی از بخش های آرام و خلوت قبرستان قرار دارد با درخت ها و بعضا سنگ قبرهای کوچک تر احاطه شده است.

4- ژرژ بیزه | آهنگساز (۱۸۷۵-۱۸۳۸)

بیزه یک آهنگساز فرانسوی اپرا در دوره رمانتیک بود که در سال ۱۸۳۸ متولد شد. اپرای کارمِن (Carmen) از مشهورترین آثار وی شمرده می شود. قبر این هنرمند، شمایلی ساده اما زیبا دارد. این مقبره در مقابل شیب تپه ای با درختان باشکوه و در زیر سایه یک مقبره بزرگ تر قرار گرفته است. در بالای سنگ قبر، ستونی سنگی با مجسمه برنزی دیده می شود و ساز چنگی بر رویش با جزییات فراوان کنده کاری شده است. حلقه ای از برگ هم به دور این چنگ قرار دارد.

۵- تئودور ژریکو | نقاش (۱۸۲۴-۱۷۹۱)

تئودور ژریکو (Théodore Géricault) یک نقاش با استعداد سبک رومانتیک بود که در سال ۱۸۲۴ تنها با ۳۲ سال عمر، در گذشت. مقبره این نقاش جوان، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند و حتا اگر کسی ژریکو را نشناسد با یک نگاه بر مقبره اش، می تواند حدس بزند نقاشی بزرگ و شناخته شده در این جا آرامیده است. بالای سنگ قبر، تندیسی از ژریکو قرار دارد و بر روی دیواره رو به روی مقبره، نقش برجسته یکی از مهمترین آثارش دیده می شود؛ گویی تئودور همین حالا، دست از نقاشی کردن کشیده است. اثر زیبایی که نقش بر جسته اش بر روی سنگ قبر دیده می شود، کَلَکِ مِدوسا یا قایق الواری مدوسا (The Raft of the Medusa) نام دارد و امروزه، در موزه لوور پاریس نگهداری می شود.

۶- آلفونس بِرتیون | متخصص جرم شناسی (۱۹۱۴ - ۱۸۵۳)

آلفونس برتیونِ فرانسوی، کسی ست که روش قانونی پیچیده ای برای شناسایی مجرمین به وجود آورد؛ روش ابداعی وی این روزها نیز برای کشف جرایم مورد استفاده قرار می گیرد. حتما تا به حال دیده اید که از زوایای مختلفِ صورت مجرمین عکس گرفته می شود، این کار از ایده های خلاقانه برتیون بود. بر روی قبر این جرم شناس، ستونی وجود دارد که با حکاکی های زیبا تزئین شده است. متاسفانه این سنگ قبر از وضعیت خوبی برخوردار نیست و صدمات زیادی بر آن وارد شده است؛ بر روی مقبره خزه ها رشد کرده و گویی پتویی به رنگ سبز بر روی جنازه کشیده اند. در پایین سنگ قبر، در فصل بهار ردیفی زیبا از گل های لاله می روید.

7- ادیت پیاف | خواننده (۱۹۶۳-۱۹۱۵)

ادیت پیاف (Édith Piaf) از چهره های سرشناس دو دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی در فرانسه است و ترانه هایش با نام های «زندگی به رنگ صورتی» و «حسرت هیچ چیز را نمی خورم» شهرت جهانی دارد. محل دفن این خواننده محبوب، در مسیر باریکی منشعب شده از مسیر اصلی قبرستان قرار دارد. آرامگاه پیاف بسیار ساده و خالی از تجملات است و با قبرهای اطراف تفاوت چندانی ندارد. به جز آن که همیشه به گل های فراوان مزین است؛ گل هایی که خبر از محبوبیت این خواننده دارند. اگر به کنار قبر پیاف رفتید از شنیدن آهنگ هایش حیرت زده نشوید، طرفداران این بانو همیشه در این جا حضور دارند و با شنیدن صدایش یادی از او می کنند.

۸- ژرژ رودنباخ | نویسنده (۱۸۹۸ - ۱۸۵۵)

رودنباخ شاعر و رمان نویس متولد بلژیک است. این هنرمند در سال های آخر عمرش به پاریس نقل مکان کرده بود. از آثار مشهور این نویسنده می توان به رمان های بروژ، شهر مرده، ناقوس بان و جوانی سفید اشاره کرد. در گورستان پر لاشز بی توجه ماندن به آرامگاه متفاوت و کمی ترسناک رودنباخ کمی دشوار است و این قبر به سرعت توجه را به سوی خود جلب می کند. سنگ قبر وی، تداعی کننده سبک نوشتاری اوست؛ گویی نویسنده از قبر برخاسته و گل رزی در دست دارد.

پربازدیدترین سنگ قبرها در پر لاشز

مشاهیر بسیاری در قبرستان پر لاشز به خاک سپرده شده اند؛ اما در بین این افراد، گورهای این سه تن از شهرت و توجه بیشتری برخوردارند:

9- فردریک شوپن | آهنگساز (۱۸۴۹ - ۱۸۱۰)

فردریک شوپن (Frédéric Chopin)، یکی از تاثیرگذارترین آهنگسازهای لهستانی ست و همچنین نوازنده پیانو است. او در مارس ۱۸۱۰ در شهر ورشوی لهستان از مادری لهستانی و پدری فرانسوی متولد شد. گرچه وی نوازنده ای هنرمند بود؛ اما ترجیحش بر این بود که به تدریس و آهنگسازی بپردازد. مسیر دسترسی به مقبره این آهنگساز چندان راحت نیست، با این وجود آرامگاه وی از پربازدیدترین قبرهای گورستان پر لاشز شمرده می شود و حصار پرنقشی که دور این قبر نصب شده در بیشتر زمان ها سراسر با گل پوشیده می شود. بد نیست این نکته عجیب را ذکر کنیم که فردریک شوپن بدون قلب در این جا آرامیده است و قلبش را به زادگاهش، یعنی شهر ورشو، منتقل کرده اند.

۱۰- جیم موریسون | خواننده و شاعر (۱۹۷۱ - ۱۹۴۳)

جیم موریسون (Jim Morrison) خواننده اصلی گروه موسیقی دورز (Doors) بود که در سال ۱۹۷۱ در پاریس در گذشت. علاوه بر خوانندگی موریسون تجربه آهنگسازی، شاعری، نویسندگی و کارگردانی فیلم را نیز در سوابق کاری اش دارد. در بالای قبر این خواننده آمریکایی، مجسمه ای از چهره اش با گرافیتی های متعدد قرار داشت که در سال ۱۹۸۱ برای بزرگداشت دهمین سالگردش نصب شده بود. این مجسمه در سال ۱۹۸۸ دزدیده شد. امروزه ماموری در اطراف این آرامگاه حضور دارد تا از چنین رفتارهایی جلوگیری کند.

همچنین در نزدیکی این آرامگاه، درختی وجود دارد که سراسر با آدامس های استفاده شده پوشیده و این کار، به نوعی رسم در آمده است و بازدیدکنندگان حتما آدامسی بر روی این درخت می چسبانند. بر روی نرده های اطراف گورستان جیم موریسن هم قفل هایی وصل می شود که سمبل عشق و علاقه بازدیدکنندگان است.

۱۱- اسکار وایلد | نویسنده و شاعر (۱۸۵۴ -۱۹۰۰)

اسکار وایلد (Oscar Wilde) شاعر، داستان نویس، نمایشنامه نویس و نویسنده داستان های کوتاه ایرلندی بود. وی تاثیر بسیاری بر نمایشنامه و رمان نویس های پس از خود داشته و همواره از او به عنوان یکی از برترین نمایشنامه نویس های تاریخ ادبیات یاد می کنند؛ کتاب های این نویسنده نیز همچنان در حال چاپ شدن هستند. اسکار وایلد در سال ۱۹۰۰ در عین گمنامی و حتا بدنامی در شهر پاریس چشم از جهان فروبست. امروزه افراد زیادی کتاب های این نویسنده را می خوانند و از آن ها لذت می برند؛ در کنار سنگ قبرش جمع می شوند؛ اما در زمان حیات او، شرایط به این روال نبود. مردم دهه ۱۸۸۰ کتاب تصویر دوریان گریِ او را پر از ایده های شیطانی می دانستند و به خاطر نوشتن این کتاب از او متنفر بودند.

این هنرمند به خاطر بیماری مننژیت جان باخت و گفته می شود او یکی از دردناک ترین مرگ های دنیا را داشته است. وی در بستر مرگ به جیمز مک نیل ویسلر -نقاش کتاب تصویر دوریان گری- می گوید: «تنها آرزویم این است که حرفم را می فهمیدند.» و ویسلر پاسخ می دهد: «آن ها خواهند فهمید اسکار! آن ها خواهند فهمید…»

وایلد در ابتدا در قبرستان بنیو (Bagneux) دفن بود و در تاریخ ۱۹ جولای ۱۹۰۹ به گورستان پر لاشز آورده شد. البته سنگ قبر وی که از جمله متمایزترین سنگ قبرهای گورستان است توسط مجسمه سازی به نام جیکوب اپستاین (Jacob Epstein) ساخته و در سال ۱۹۱۴ نصب شد.

یکی از عادت های جالب مردم حین بازدید از گور اسکار وایلد، بوسیدن قبر وی با رژ لبی قرمز رنگ است که به نشانه علاقه ای طرفدارانش به او صورت می گیرد. اگرچه خانواده وایلد این کار را چندان محترمانه نمی دانستند و به همین سبب از مسئولان خواستند تا چاره ای بیندیشند. در نهایت بنا بر آن شد که در اطراف قبر این شاعر و نویسنده بزرگ شیشه ای کشیده شود تا مانع از این کار شود. امروز بوسه های به روی سنگ قبر کمتر است اما به طور کل ناپدید نشده اند.

شرایط کنونی پر لاشز

گورستان های پاریس قوانین محکمی برای به خاک سپردن افراد دارند و تنها افرادی می توانند در گورستان های این شهر دفن شوند که در پایتخت فرانسه مرده یا در این شهر زندگی کرده باشند؛ اما به خاک سپرده شدن در پر لاشز شرایطش از این هم پیچیده تر است. از آن جایی که استقبال از این گورستان بسیار زیاد است برای خاکسپاری در این مکان باید در فهرست انتظار نام نویسی کرد و افراد خیلی کمی، برای خاکسپاری در این جا پذیرفته می شوند.

در این گورستان، همه نوع قبری وجود دارد، از شکل های ساده تا یادمان های برجی شکل. قبرهای بسیاری هم وجود دارد که شبیه باجه تلفن ساخته شده اند و تنها به قدری جای خالی دارند که بازماندگان در آن ها بایستند و یادی از عزیز از دست رفته شان کنند و گلی بر روی مقبره اش بگذارند. این روزها، مسئولان قبرستان تمام تلاش شان را به کار می گیرند تا همچنان در این قبرستان شلوغ جا پیدا کنند و مشتری های بیشتری داشته باشند.

در این قبرستان اصلا مساله غیر مرسومی نیست که بعد از تجزیه شدن یک جسد، در تابوت را باز کنند و جسد دیگری در آن تابوت بگذارند! در برخی آرامگاه ها هم چندین جسد از اعضای یک خانواده به صورت مشترک دفن شده اند.

در چند سال اخیر نیز قانون عجیب اجاره دادن در گورستان پر لاشز باب شده است. بر اساس این قانون، خانواده ها می توانند قبرها را اجاره کنند و اگر پس از مدت اجاره توانایی تمدید آن را نداشته باشند باقی مانده های جسد برداشته می شوند و قبرها نوسازی می شوند، باقی مانده اجساد درون جعبه ای قرار می گیرد و نام بر رویش ثبت می شود و در نهایت به استودان اُ مور که در بالا توصیفش کردیم منتقل می شوند. قبرها می توانند برای ابدیت خریداری شوند یا به مدت پنجاه، سی و ده سال اجاره شوند که مورد آخر، ارزان ترین شان است

دسترسی و اطلاعات بازدید

گورستان پر لاشز در نواحی شرقی شهر پاریس قرار دارد و از روش های بسیاری می توانید به آن برسید. به ویژه آن که این گورستان پنج در ورودی دارد و از خیابان های مختلف، می توان وارد گورستان شد. یکی از این درها، در شمال قرار دارد، دیگری در شرق و سه در ورودی در منطقه جنوبی پارک است که شامل در اصلی هم می شود. در ادامه روش های دسترسی به پارک از طریق این درها را برای تان توضیح می دهیم.

• اتوبوس: از در شمالی پر لاشز، پنج خط اتوبوس ۲۶، ۶۰، ۶۱، ۶۹ و ۱۰۲ و از در شرقی ایستگاه خط ۶۱ می گذرد. با اتوبوس های خط ۶۱ و ۶۹ می توانید به در اصلی گورستان و یکی دیگر از درهای جنوبی گورستان که به خیابان اونو دو لوئست (avenue de l'ouest) می رود برسید.
• مترو: شما از طریق سه ایستگاه مترو می توانید به قبرستان پر لاشز دسترسی پیدا کنید. یکی از این ایستگاه های مترو به نام همین قبرستان، یعنی همان پر لاشز است و شما را به همان در جنوبی می رساند که به خیابان اونو دو لوئست در پارک ختم می شود.
• دیگر ایستگاه مترو نزدیک به در شمالی قرار دارد و نامش، گامبتا (Gambetta) است. در نهایت، ایستگاه مترو آخر، به فیلیپ-آگوست (philippe-auguste) نزدیک به در اصلی قرار دارد.
• ماشین: فاصله پر لاشز با مرکز شهر پاریس ۴.۲ کیلومتر است و شما می توانید این مسافت را در مدت حدود ۲۰ دقیقه طی کنید.
• آدرس: فرانسه، نواحی شرقی شهر پاریس، فاصله ۳ کیلومتری از مرکز شهر، خیابان ۱۶ قوپو

اطلاعات بازدید

ساعت های ورود به قبرستان پر لاشز پیچیدگی های خاص خود را دارند، به همین دلیل لازم است توضیحی درباره آن ها داشته باشیم:

• در نیمه اول سال که از ۱۶ مارس (۲۵ اسفند) آغاز می شود و تا ۵ نوامبر (۱۴ آبان) ادامه دارد، ساعت بازدید دوشنبه تا جمعه از ۸ صبح تا ۶ عصر؛ شنبه ها از ۸:۳۰ تا ۶ عصر؛ و یکشنبه و دیگر روزهای تعطیل ۹ تا ۶ عصر است.
• در نیمه دوم سال که از ۶ نوامبر (۱۵ آبان) تا ۱۵ مارس (۲۴ اسفند) است، ساعت های بازدید از دوشنبه تا جمعه ۸ صبح تا ۵:۳۰ عصر ؛ روزهای شنبه ۸:۳۰ صبح تا ۵:۳۰ عصر؛ و یکشنبه و دیگر روزهای تعطیل سال از ۹ صبح تا ۵:۳۰ است.

دیدنی های اطراف

پارک طبیعی پیر-مانوئل | Pierre-Emmanuel naturel Garden: فاصله ۵۸۰ متری

پاویلیون هرمیتاژ | Pavilion Hermitage: فاصله 450 متری

موزه اسموکینگ | The Smoking Museum: فاصله ۶۴۰ متری

نکاتی درباره پر لاشز

4,134 اصله درخت در گورستان پر لاشز وجود دارد: در میان این درختان می توان به افرا، سرو، شاه بلوط، اقاقیا، گردو، نمدار و ... اشاره کرد.

این گورستان زیستگاه گونه های مختلفی از پرندگان پاریس هست. همچنین جوجه تیغی ها، مارمولک ها، گربه ها نیز در این مکان دیده می شود.

توصیه ها

گورستان پر لاشز وسعت زیادی دارد و طبیعتا حین بازدید از آن می خواهید از قبرهای متعددی بازدید کنید؛ پس بهتر است که کفش راحتی بپوشید و خودتان را برای یک پیاده روی آماده کنید. همچنین توصیه می کنیم که پیش از ورود به قبرستان نقشه ای از شمایل کلی قبرستان تهیه کنید تا بدانید برای بازدید از قبرها به کدام سو بروید و دچار سردرگمی نشوید.

بازدید از قبرستان احتیاج به فصل خاصی ندارد، اما این مکان در فصل پاییز، زمانی که هوا کمی خنک تر است، برگ ها به روی زمین ریخته اند و باران سنگ فرش را خیس کرده است، فضایی جذاب به خود می گیرد. پس اگر موقعیت آن را داشتید، پاییز را برای بازدید از این جا برگزینید تا شور گردش تان دو چندان شود.

سخن آخر

نگاهی به یکی از معروفترین گورستان های دنیا داشتیم که در نواحی شرقی شهر پاریس قرار گرفته است. از آنجایی که افراد شناخته شده بسیاری از جمله صادق هدایت در این گورستان آرمیده اند این مکان جنبه گردشگری پیدا کرده است و سالانه افراد بسیاری از آن بازدید می کنند. کمی با بخش های مختلف پر لاشز آشنا شدیم و بر سر مزار چندی از معروف ترین افرادی رفتیم که در این منطقه آرمیده اند.

دیدگاه شما درباره این مطلب چیست؟

نظرتان درباره سنگ قبرهای عجیب و منحصر به فرد این گورستان چه بود؟

آیا از این گورستان دیدن کرده اید؟

دیدگاه و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.