مرداب هَسل؛ مرداب قرمز در چالوس

تالاب یا مرداب «هَسل» حدود ۱۰ کیلومتر از جاده چالوس فاصله دارد، ضمن آن که حدود یک ساعت هم پیاده روی در پیش دارید تا به کناره آن برسید.

ماهنامه همشهری سرزمین من - مهدی عبدی: بارها از پیچ و خم های جاده چالوس عبور کرده اید تا به دریای زیبا و محبوب خزر برسید، اما پیشنهاد ما این است که این بار به قصد دریا، وارد این جاده تماشایی و پیچاپیچ نشوید. چند کیلومتر مانده به انتهای شمالی این جاده، شهر چالوس، در دل جنگل های سرسبز جنوب غربی این شهر می توانید به تماشای یک آبگیر سرخ رنگ بروید. تالاب یا مرداب «هَسل» حدود ۱۰ کیلومتر از جاده چالوس فاصله دارد، ضمن آن که حدود یک ساعت هم پیاده روی در پیش دارید تا به کناره آن برسید.

رنگ آب این آبگیر، ترکیبی از رنگ های سبز و نارنجی و سرخ است که البته رنگ سرخ غلبه دارد و هرچه به مرکز آن نزدیک می شوید، رنگ قرمز متمایزتر می شود. هرچند در ماه های پاییز ترکیب این رگ به د لیل برگ های رنگینی که روی آن می ریزد، بیشتر هم می شود. در موج سفرهای تان، اگر هم قصد دریای شمال دارید، راه تان را کج کنید و پیش یا پس از دریا، سری به سهل بزنید که زیبایی اش از خاطرتان پاک نمی شود و لذت شنا و تفریح تان را دوچندان می کند.

دشت یا تالاب

شاید در لحظه اول تشخیص ندهید که این سطح رنگین که ترکیبی از رنگ های سبز، زرد، نارنجی و قرمز دارد، یک تالاب است؛ محدوده ای که از فاصله دور شبیه دشتی پر از گل به چشم می رسد. این جا مرداب یا تالاب هسل است در ۱۰ کیلومتری جاده چالوس و نزدیک مرزن آباد.

نکته؛ قبل تر بخرید

خرید خود را در مرزن آباد، انجام دهید. مخصوصا آب آشامیدنی، چون در طول مسیر پس از مرزن آباد مغازه یا دکانی برای خرید نیست. خروجی جاده چالوس به سمت جاده جنگلی «سینوا» تابلو ندارد، حتما جی پی اس گوشی همراه تان را فعال کنید.

چطور برسیم؛ نگین سرخ بر کمربند سبز

تنها با طی مسیری حدودا چهار کیلومتری، در یکی از فرعی های جاده چالوس به مرداب هسل میر سید.

مرداب هسل در جنوب دو روستای «طلاجو» و «سینوا» در دل منطقه ای جنگلی به نام «مشعل» قرار گرفته. برای رسیدن به آن، وارد جاده چالوس شوید و 10 کیلومتر مانده به شهر چالوس، بعد از پلیس راه، در سمت چپ تان وارد اولین فرعی خاکی شوید که جاده ای جنگلی است که به روستای سینوا می رسد. این مسیر تابلویی ندارد و فقط باید حواس تان به پلیس راه باشد. در این مسیر بعد از عبور از پل رودخانه، یعنی مسافتی حدودا 300 متری به یک دوراهی می رسید که برای رسیدن به مرداب باید مسیر سمت راست را انتخاب کنید.

بعد از طی مسافتی کوتاه، به یک منطقه جنگلی به نام «بانی» می رسید. باید خودرو را همین جا پارک کنید و پیاده به سمت مرداب راه بیفتید. مسیر پاکوب منتهی به مرداب مشخص است، اما اگر با راهنمایی همراه نیستید، سوال های تان را از محیط بانان ایستگاه مجیط بانی که در همین محدوده قرار دارد، بپرسید. در این ایستگاه سرویس بهداشتی و آب آشامیدنی هم وجود دارد. بسته به توان گروهی که با آن همراه هستید، تا مرداب بین نیم تا یک ساعت پیاده روی در یک منطقه جنگلی پیش رو دارید.

چه می بینیم؛ آب به رنگی دیگر

مرداب یا تالاب هسل، آبگیر نسبتا کوچکی است که به خاطر رنگ آب سطحش و البته جنگلی که آن را احاطه کرده، معروف است.

رنگ تالاب و درختان اطرافش، زیبایی خیره کننده ای فراهم کرده.

مرداب: نام قدیمی مرداب هسل، «کنیچال» است، اما امروزه به نام هسل شناخته می شود. هسل در گویش محلی به معنی آبگیر فصلی است و در گویش «تبری کلارستاقی»- از گویش های محلی مازندرانی- نامی عمومی برای آبگیرهاست. مرداب بیضی شکل است و عمق آب آن در نقاط مختلف متغیر است؛ در نهایت در عمیق ترین مناطق به حدود 15 متر می رسد. آبراه با جویباری به مرداب نمی ریزد. بخشی از آب مرداب از طریق چشمه های کف آن تامین می شود، اما بارانی که از نیمه پاییز تا نیمه بهار در آن می بارد، آب این آبگیر را پر می کند.

دلیل تنوع رنگ سطح مرداب، جلبک ها و گرده درختان اطراف تالاب است که روی سطح آن می ریزد. در حاشیه های مرداب رنگ آب سبزتر است و هرچه به کانون نزدیک تر شوید، رنگ آن نارنجی و در نهایت سرخ می شود. این آبگیر ماهی ندارد، اما زیستگاه دوزیستانی مثل قورباغه، وزغ و لاک پشت است. البته در سال های اخیر به دلایلی مثل جاده ای که در کنار مرداب احداث شده، جانوران آن کمتر شده است. حواس تان باشد که شنا در این آبگیر هم به خاطر نبود ناجی غریق در اطراف و جانوران آبزی در آن کار خطرناکی است.

پوشش گیاهی منطقه: مرداب درواقع در دل جنگل مشعل یا به طور دقیق تر جنگل «مشعل موزی» قرار گرفته است. البته این جنگل نام های دیگری مثل جنگل «فین» یا محمدآباد هم دارد. جنگل از جنوب به جنگل های «سوته لار» و منطقه «کردشت»، از شمال به گاوسرای قدیمی مشعل و منطقه مشعل موزی می رسد.

در مسیر پیاده روی به سوی مرداب درختان ممرز، انجیلی، راش، «داغداغان»، آزاد، شمشاد و بعضی درختان میوه جنگلی مانند سیب ترش جنگلی، انگور جنگلی، انجیر، انار و انواعی از گیاهان دارویی مثل بابونه، «فشکی واش»، «زِمِنج» می بینید. اگر قصد شب مانی دارید، می توانید در فاصله مناسبی از مرداب کمپ بزنید. در اطراف مرداب زباله دانی وجود ندارد، هیچ زباله ای رها نکنید و آن ها را به شهر برگردانید.