سرمایه گذاری جایگزین

ماهنامه معیشت - بیژن طالب کاشفی: کاهش نرخ سود بانکی در شهریور سپرده گذاران بانکی را به تکاپو انداخته تا گزینه های دیگر سرمایه گذاری را دوباره بررسی کنند.

در چند سال گذشته نرخ بالا و بدون ریسک سود بانکی شرایط دشواری را برای گزینه های رقیب ایجاد کرده بود؛ اما هم اینک نرخ سود 10 درصدی برای حساب های کوتاه مدت و نرخ سود 15 درصدی برای حساب های یک ساله جذابیت سپرده گذاری را کم کرده است. گزینه های زیر می توانند پیشنهادهای مناسبی برای سپرده گذاران باشد.

پیشنهاد می شود اگر سود بانکی برای شما جذابیت ندارد در یک یا چند گزینه زیر سرمایه گذاری کنید و ترکیب بهینه ای برای سبد سرمایه گذاری های خود به وجود آورید.

سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار

بورس یا بازار سهام بازاری سازمان دهی شده است که با هدف خرید و فروش سهام یا هر نوع اوراق بهادار یا کالای دیگری شکل گرفته است. بازار بورس اوراق بهادار این امکان را فراهم می کند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایه ای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه گذاری کند و در سود آن ها شریک شود. اما برعکس سپرده گذاری در بانک، سرمایه گذاری در بورس کار چندان ساده ای نیست و به دانش و بهره گیری از مشاوره مالی و اقتصادی نیازمند است. ضمن اینکه سرمایه گذاری در بورس با ریسک همراه است و سهام به راحتی سپرده های بانکی نقد نمی شود.

با تمام این توضیحات اگر بتوان سود به مراتب بیشتری از سرمایه گذاری در بورس کسب کرد، می توان بخشی از سرمایه خود را وارد این بازار کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره می توان به شرکت های مشاوره سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری و حتی کارگزاری ها مراجعه کرد.

مهم ترین عیب سرمایه گذاری در بورس این است که با داشتن سهام شرکت ها، هیچ تضمینی برای بازگشت سرمایه و سود کردن وجود ندارد و این درحالی است که با خرید اوراق مشارکت یا سپرده گذاری در بانک، سود و اصل سرمایه تضمین می شود. اما از سوی دیگر همیشه احتمال کسب سود بیشتر از سود بانکی و اوراق مشارکت در سرمایه گذاری در بورس وجود دارد.

خرید اوراق مشارکت

خرید اوراق مشارکت یکی دیگر از گزینه های سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری در اوراق مشارکت ریسک کم و نقدشوندگی زیاد دارد و همچون سرمایه گذاری در بورس نیاز به دانش مالی و اقتصادی فراوان ندارد؛ اما به نسبت سود کمتری نسبت به بازار بورس دارد؛ با این حال سود تضمین شده آن معادل سود بانکی و کمی بیش از آن است.

مزیت های سرمایه گذاری در اوراق مشارکت

زمان بر نبودن: فعالیت حرفه ای در بازار سهام نیاز به صرف زمان برای آموزش و یادگیری و پیگیری بازار دارد و ماه ها و سال ها طول می کشید تا شخصی در بورس بتواند به توانایی کسب سود مداوم دست یابد. اما برای خرید اوراق مشارکت، چون سود آن همانند سپرده های بانکی تضمین شده و ثابت است، هیچ نیازی به یادگیری مفاهیم و اطلاعات و صرف وقت زیاد ندارید و می توانید با صرف حداقل وقت، اوراق مشارکت را در مبلغ دلخواه خریداری کنید.

ثابت و تضمینی بودن سود و اصل سرمایه: برای شخصی که ریسک گریز است، سرمایه گذاری با سود ثابتی که از بانک بیشتر است و هیچ نگرانی بابت از دست دادن آن نیست جذابیت دارد، در حالی که در بازار سهام هیچ چیز قطعی نیست و هیچ تضمینی برای کسب سود یا حفظ سرمایه وجود ندارد.

بدون درگیر شدن در نوسانات و هیجانات بازار: با وجود تضمین برای اصل سرمایه و سود اوراق مشارکت، فرد درگیر استرس احتمالی که در سرمایه گذاری در بازار سهام و سایر بازارهای پرریسک وجود دارد، نخواهدبود. عدم قطعیت و نوسانات زیاد در بازار بورس موجب ایجاد استرس در بسیاری از افراد می شود. برای شخصی که مهارت، تجربه، زمان و سرمایه کمی دارد، خرید اوراق مشارکت گاهی می تواند سود بیشتری نسبت به بازار سهام داشته باشد.

اوراق مشارکت به عنوان ضمانت وام بانکی: یکی دیگر از دلایلی که می تواند اوراق مشارکت را مطلوب تر کند، ضامن شدن این اوراق در بانک ها برای اخذ وام است. اکنون افرادی که اوراق مشارکت دارند می توانند با گرو گذاشتن آن از بانک ها تسهیلات دریافت کنند. این موضوع گرفتاری به دنبال ضامن گشتن و پیدا کردن آن را حذف می کند. بانک نیز به دلیل نقد شوندگی اوراق تمایل به گرو گرفتن اوراق به جای افراد دارد.
برای خرید اوراق مشارکت می توان به بانک عامل چاپ کننده اوراق یا به کارگزاری های بورس مراجعه کرد.

خرید طلا

خرید طلا همواره یکی از گزینه های سرمایه گذاری در زمان التهاب و اوضاع نامساعد اقتصادی است. همچون زمان جنگ که هیچ اطمینانی به سرمایه گذاری در بازار بورس، بانک، اوراق مشارکت و حتی بازار مسکن وجود ندارد، این بازار طلاست که مناسب ترین گزینه برای سرمایه گذاری می باشد.

به همین دلیل نه تنها در ایران بلکه در کل جهان زمانی که عاملی همچون جنگ، تحریم، بلایای طبیعی، بحران اقتصادی و... باعث برهم خوردن تعادل اقتصادی و ایجاد جو نامطمئن شدید می شود، سرمایه گذاران به خرید طلا روی می آورند و به سرعت باعث افزایش قیمت فلز زرد می شوند. سرمایه گذاری در بازار طلا نیز با ریسک مواجه است و ممکن است با کاهش جو نامطمئن به سرعت قیمت طلا کاهش یابد. ریسک نگهداری از طلا نیز همواره وجود دارد.

همچنین سرمایه گذاری در خرید طلای کارشده سودی دربر نخواهدداشت؛ زیرا کارمزد، مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده طلا هنگام فروش طلا از قیمت آن کسر می شود. در کشور ما یکی از گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری در بازار طلا خرید سکه های ضرب شده از سوی بانک مرکزی است. خرید و فروش به موقع سکه اگرچه فعالیتی سوداگرانه است و ارزش افزوده خاصی برای اقتصاد کشور ایجاد نمی کند، ولی در بعضی مواقع همچون سال 1391، ضمن حفظ ارزش پول سرمایه گذاران خرد باعث می شود سود نیز کسب کنند.

خرید ملک

خرید ملک در ایران همواره یکی از گزینه های سرمایه گذاری بوده است. اگرچه بازار مسکن در ایران طی دهه های گذشته درگیر دوره های رونق و رکود بوده است، ولی در بلندمدت قیمت ها رشد داشته اند. البته خرید سوداگرانه ملک یکی از فعالیت های مضر اقتصادی است که باعث خارج شدن بازار از تعادل می شود و قیمت ها را به صورت مصنوعی افزایش می دهد و این باعث می شود خریداران واقعی مسکن که قصد استفاده از آن را دارند قدرت خرید خود را از دست بدهند.

ولی متاسفانه تا زمانی که گزینه های مناسب برای سرمایه گذاری همچون بانک، بورس، اوراق مشارکت و... سودی کمتر از تورم نصیب سرمایه گذاران کنند و از سوی دیگر ایجاد کسب و کار با موانع زیادی مواجه باشد و واردات بی رویه و قاچاق باعث از بین رفتن فرصت های سرمایه گذاری و کارآفرینی شود، به ناچار سرمایه گذاری در بازار ملک و خرید و فروش سوداگرانه آن همواره یکی از گزینه های سرمایه گذاری در ایران خواهدبود.

طی چند سال گذشته بازار مسکن با شرایط پایداری مواجه بوده است؛ ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که سیاست های جدید دولت برای ایجاد رونق در بازار دوباره غول خفته تورم در بازار مسکن را بیدار نکند.

نتیجه گیری

نمی توان از میان گزینه های گفته شده به طور قطع یک گزینه را به عنوان بهترین سرمایه گذاری انتخاب کرد. افراد حرفه ای در این زمینه، سرمایه گذاری را یک فرایند کاملا شخصی می دانند و تاکید دارند که پیچیدن یک نسخه برای همه افراد اشتباه است. شما مجبور نیستید فقط در بانک، سهام یا اوراق مشارکت سرمایه گذاری کنید و به همان طریقی که صندوق های سرمایه گذاری با تشکیل سبد متنوعی از دارایی ها، ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهند، ترکیب متنوعی از سرمایه گذاری ها را داشته باشید، به گونه ای که هم در این سبد، دارایی با قدرت نقدشوندگی بالا داشته باشید که در مواقع نیاز بتوان به سرعت آن را تبدیل به پول کرد، همچون سپرده بانکی، اوراق مشارکت و طلا، و هم در این سبد گزینه ای باشد که انتظار سودآوری فراوان و حتی جهش قیمتی برای آن وجود داشته باشد، همچون سهام و ملک.

سهم هرکدام از این دارایی ها در سبد سرمایه گذاری فرد نیز بستگی به روحیات، درجه ریسک پذیری، دانش و تجربه، و سایر متغیرهای فردی دارد و نمی توان نسخه یکسانی برای همه افراد نوشت.