قلیان کشیدن، بد! اما جوانان چه کنند و کجا بروند؟
عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس از اجازه واردات سیگار مارلبورو به دست یک شرکت خاص و آن هم با اجازه وزارت صنعت، معدن و تجارت خبر داده است.
گفتم: توتون و تنباکوی اشنویه شهرت خاورمیانه ای داشت. برای طبقات کم درآمد مردم سیگار اشنویه در پاکت های کاغذ کاهی تهیه می شد. برای رضاشاه از همان توتون گرگان، سیگارهایی با مشتوک طلایی تهیه می شد که روزی چهار نخ می کشید. علامت تاج روی بدنه نخ سیگار چاپ شده بود.
آیت الله کاشانی سیگار اشنو می کشید و هر نخ سیگار را با تیغ به دو قسمت تقسیم می کرد که زیاد دخانیات مصرف نکند. او موقعی که آورل هریمن به منزلش در پامنار آمد با همان بسته سیگار اشنو و چای در استکان کمر باریک از او پذیرایی کرد (اورل هریمن مشاور مخصوص سیاسی پرزیدنت ترومن رییس جمهوری آمریکا بود) سیگارهای هما، اشنویه، گرگان در ایران بازار میلیونی داشت.
سوابق
از بعد از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که آمریکا نفوذ اقتصادی گسترده ای در ایرانی افت محصولات آمریکایی مانند سیگارهای کمل (شتر) وینستون، کنت، مارلبورو کم کم عرصه را بر سیگار ایرانی تنگ کرد. توتون و تنباکوی ایرانی که شرکت تنباکوی انگلیسی موسوم به «رژی» در حدود سال ۱۳۰۸- ۱۳۰۹ هجری قمری یعنی اواخر دوران سلطنت ناصرالدین شاه تحقیقات مبسوطی درباره نحوه کاشت و برداشت، مقدار تولید، وسعت کشتزارها، عده کشاورزان، عایدات سالانه انجام داده و منابع سرشاری از انحصار آن پیش بینی کرده بود از مرغوب ترین تنباکوها توتون های دنیاست.
ضرغام چه کرد؟
در اواخر دهه 1330 یعنی سال های 1335 به بعد سرتیپ علی اکبر ضرغام که مدت ها رییس اداره غله و نان و قند و شکر بود (او از دوران حکومت دکتر مصدق تصدی ادارات ارزاق عمومی مانند غله و نان و قند و شکر را عهده دار شد و در دوران پس از 28 مرداد نیز متصدی این گونه ادارات بود) ابتدا رییس کل گمرک و سپس وزیر گمرکات و انحصارات شد که وزارتخانه تازه ای بود.
ضرغام که مردی نانوازاده بود و از ابتدا در دکان های نانوایی پدرش در جنوب تهران شاگردی می کرد، راه و رسم تجارت و کاسبی را می دانست. او عوارض و مالیات بر سیگارهای مارلبورو و وینستون و کنت و کمل بست و به عایدات دولت از گمرک افزود.
وزارت گمرکات و انحصارات با خرید و نصب تاسیسات تولید سیگارهای جدید مشتوک دار از کشورهای خارجی مانند آلمان، تعدادی سیگار جدید معطر از جمله تیرتاش تولید کرد که مورد استقبال مردم قرار گرفت. مردم ایران به ویژه روستاییان دهه ها از سیگارهای هما و اشنو و گرگان استفاده می کردند.
توتون و تنباکوی ایرانی
مرحوم سرلشگر علی اکبر ضرغام معایبی داشت ولی در گسترش دخانیات ایران کوشید و آنرا مورد قبول بازار کرد. امیرعباس هویدا و بسیاری از رجال سیاسی و اقتصادی که پیپ از گوشه لبشان نمی افتاد از توتون پیپ خوشبوی کاپیتان و آمفورد استفاده می کردند. سازمان دخانیات ایران یک نوع توتون پیپ ایرانی در بسته های کاغذی- پلاستیکی آبی رنگ به بهای پنج تومان به بازار عرضه کرد که هویدا آن را با توتون خارجی قاطی می کرد و برای پیپ خود به کار می برد.
توتون مانند خاویار
رییس ساواک در لبنان و نیز سرلشکر قدر که ابتدا رییس ساواک در کشورهای عربی بود و سپس سفیر ایران در لبنان شده بود پیشنهاد کرده اند برای رییس جمهوری وقت لبنان، نخست وزیر، دادستان و رییس پلیس بسته های نیم کیلویی خاویار و نیز چهل پنجاه عدد بسته های یکی دو کیلویی توتون و تنباکوی مرغوب ایران ارسال شود. (البته رشوه های کلانی نیز در کار بود) در هر صورت همتراز دانستن توتون و تنباکو با خاویار حکایت از بازار پررونق توتون و تنباکوی ایران می کرد.
در کتاب ایران پل پیروزی
در دهه های سی و چهل و پنجاه کشت و پرورش توتون و تنباکوی ایران تشویق می شد. در کتاب معروف ایران پل فیروزه یا پل پیروزی چند کشاورز نجیب و ساده آذربایجانی جلوی قهوه خانه ای در یکی از شهرهای آذربایجان نشسته و سرگرم کشیدن قلیان هستند. منظور نویسنده تشویق مردم به کشیدن قلیان نیست و طی چهل سال گذشته مضرات استعمال دخانیات بر تمام مردم دنیا به اثبات رسیده کما این که روی پاکات سینما حتی در آمریکا هشدار داده شده که کشیدن این سیگار موجبات ابتلا به سرطان را فراهم می آورد.
پدر من به ندرت سیگار می کشید ولی درون یک جاسیگاری خانم بسیار زیبا یک قوطی سیگار همای اطویی (چون نخ را طوری تولید می کردند که حالت خمیده داشته باشد و در جاسیگاری مقوایی جا می گیرد آن را اطویی می خواندند) پیوسته روی میز اتاق پذیرایی دیده می شد ولی کمتر کسی دست بدان می زد. از سال های ۱۳۱۶ هجری شمسی به بعد که شرکت دولتی دخانیات ایران تاسیس شد و تولید توتون و تنباکو در انحصار دولت قرار گرفت و روش سیگار پیچی در مغازه ها متروک شد ایرانی ها عادت داشتند سیگار ایرانی بکشند و تنباکوی ایرانی مصرف شود.
عایدات دخانیات همیشه قابل توجه بود
عایدات میلیونی شرکت دخانیات ایران زبانزد بود. عده زیادی از کارمندان بلندپایه دولت می کوشیدند مدیرعامل دخانیات شوند. در هر استان ایران و در هر شهر ایران صندوق دخانیات معمولا پرپول بود. وقتی جمهوری خودمختار کردستان در مهاباد در اواخر سال 1324 هجری شمسی با کمک شوروی ها تاسیس شد، بخش عمده ای از عایدات آن را موجودی صندوق دخانیات تشکیل می داد.
مبارزه با قهوه خانه داران
کسی موافق کشیدن سیگار یا قلیان نیست اما وقتی سیگار را خطرناک و سرطان زا می دانید و ده هزار قهوه خانه را که انگیزه جمع شدن مشتریان آنها که اغلب از طبقات پایین و زحمتکش هستند در قهوه خانه ها، قلیان کشی است. هر روز مورد عتاب و خطاب قرار می دهید و در شهرستان ها نیروی انتظامی صدها قهوه خانه را پلمب می کند، چرا به یک کمپانی خارجی اجازه واردات سیگار به ایران می دهید؟
قهوه خانه ها مورد علاقه توریست ها هستند
من نمی دانم اگر دولت محترم این قدر غم و غصه کشندگان سیگار و قلیان را دارد چرا اسبابی فراهم نمی کند که قیمت شیر کمی پایین تر بیاید و همه مردم به ویژه کودکان بتوانند روزانه یک لیوان شیر بیاشامند؟ انواع مواد مخدر خطرناک از افغانستان وارد شده و قاچاقچیان حتی مسلح به تیربار هستند. روزی نیست که خبر شهید شدن پلیس ها و مرزبانان جوان حتی در درجات سرهنگی و سرگردی و سروانی در مرزهای جنوب شرقی نرسد. سردار سرتیپ رحیمی فرمانده نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان در یک مصاحبه تلویزیونی تعداد بی شماری مسلسل کلاشینکف ساخت خارج و حتی تیربار نشان داد که از عناصر تجزیه طلب در سراوان به دست آمده بود.
علاوه بر مشکل جیش الظلم و غیره که افراد فریب خورده گمراهی هستند قاچاقچیان مواد مخدر از ایران به صورت ترانزیت عبور می کنند. در تهران مواد روانگردان صنعتی مانند اکستازی، هرکول، ماری جوانا، علف، درخت، گل، گراس در آشپزخانه های یک مشت افراد بی وجدان پلید تهیه می شود.
تهیه مواد مخدر در تهران و شهرهای بزرگ بسیار آسان است
من نمی دانم چرا به جای مبارزه همه جانبه با قاچاقچیان این قدر به قهوه خانه هها به قول عوام، گیر داده می شود؟ توریست های اروپایی علاقه خاصی به قهوه خانه دارند. در فضای مجازی ببینید از رفتن به قهوه خانه های سنتی چه لذتی ی برند؟ (من نمی برم. به قهوه خانه سنتی نمی روم و صدای بلند موسیقی سنتی سامعه ام را می خراشد ولی صحبت از سلیقه من نیست). قهوه خانه های دبی، بغداد، استانبول، دمشق، قاهره مورد استقبال توریست هاست. حضور در قهوه خانه برای آنان خاطره انگیز است. آنان شنیده اند که قهوه خانه در اصفهان سی سال زودتر از لندن تاسیس شده بود.
چرا تنباکوی مصری؟
اگر تنباکوهای معطر مصری و عربی بد و خطرناک است کدام وزارتخانه یا سازمان ها بدان ها مجوز ورود می دهد؟ زمانی تنباکوی سمیرم و برازجان تمام بازارهای خاورمیانه عربی را پر کرده بود. عربی محترم به من گفت تنباکوی ایران بی نظیر است و در هر قهوه خانه ای در بغداد و عمان و دمشق مشتریان بسیار دارد و البته در آن سال ها، الان را نمی دانم.
چرا قلیان کشی؟
می گویند جوانان علاقه مند به قلیان کشی شده اند. آری بسیار بد است که خانم و آقای جوانی لب به پستانک قلیان بزنند. اما کجاست ورزشگاه ها، باشگاه ها و موسساتی که جوانان برای تفریح سالم به آنجا بروند؟ مشکل مبارزه با قلیان از پانصد سال پیش در ایران وجود داشته است.
تجار را در آتش سوزاندند
در زمان شاه عباس مدت ها قلیان کشی ممنوع شد. حتی عده ای از پانیان هایفنی تجار هندی را که وارد کننده تنباکو بودند با همان خروارها تنباکوی وارداتی در آتش سوزاندند اما کمی بعد در چایخانه ها و قهوه خانه های اصفهان کشیدن قلیان آزاد شد زیرا جوانان به جای قلیان به خوردن فلونیا (ماده ای مرکب از مواد مخدر چون حشیش و حلوا روی آورده بودند) تریاک در آن زمان کشیده نمی شد بلکه آن را به صورت شربتی درآورده می آشامیدند. شاهان بعدی صفویه نیز نتوانستند قلیان و قلیان کشی را منسوخ کنند.
مخالفت ناصرالدین شاه
ناصرالدین شاه از مخالفان سرسخت قلیان کشی بود و دستور بستن تمام قهوه خانه ها را داد ولی وقتی در سفر دوم فرنگستان به وین رفت و قهوه خانه ها و چایخانه های آن شهر را دید، تلگرافی به نایب السلطنه کامران میرزا حاکم تهران دستور داد قهوه خانه ها را بگشاید و کاری به آنها نداشته باشد. تصاویر زیادی از او در حالی که نی قلیان در دهانش است دیده می شود. قلیان و چپق کشی تفریح طبقات پایین بود. بعد شاه و وزیران و روحانیون هم قلیان می کشیدند. انقلاب تنباکو برای آن درگرفت که انگلیسی ها می خواستند روی این منبع ثروت بگذارند.
دولت چه کارهایی می تواند بکند؟
دولت می تواند به جای توتون و تنباکو مواد گیاهی بی آزاری که ضرر جسمانی و ریوی نداشته باشد بیابد و به جای بستن و مهر و موم کردن قهوه خانه ها که کاری بی نتیجه و موقت است به قهوه خانه ها اجازه دهد آن را در قلیان ها به کار برند. دولت می تواند مسابقات ورزشی مثل اسب دوانی را به راه بیندازد که سر جوان ها گرم شود. فقط با زور و اشتلم نمی توان بر یک عادت غیربهداشتی غلبه کرد وقتی درِ قهوه خانه ها را که تعداد آن ها ده هزار باب در سراسر کشور است می بندید، قلیان کشی به خانه ها انتقال می یابد.
باشگاه ها
در سال های پیش و پس از شهریور هر جمعه بعد از ظهر در اسپریس (ورزشگاه بزرگ) جلالیه مسابقه اسب دوانی بود. بلیت های صدهزار نسخه ای حتی میلیونی منتشر می شد که شرط بندی روی اسب ها بود. تمام جوان ها عاشق تماشای این مسابقه بودند که تیراندازی با تیر و کمان و اسب دوانی در دین مبین اسلام مورد قبول و حمایت است و منع شرعی ندارد. سرجوانان به گونه ای گرم می شد.
جوانان چه کار کنند؟ از مشهد تا چابهار، از تبریز تا اهواز از کجا دارند بروند؟ بعد می پرسید چرا می روند قلیان می کشند؟ مگر در آن سال های دور جوان ها می رفتند قهوه خانه قلیان بکشند؟ قهوه خانه مال اصناف و پیشه وران بود. عزیزان که هیچ تاریخ این مملکت را نخوانده اند!
نظر کاربران
سکوت می کنم که این سکوت منطقی تره!!!
فقط بلدیم ناله کنیم همین حرفارو اگه میتونی برو تو صدا سیما بزن ببین چیزی ازت باقی میمونه همش حرف همش ناله
خوب بهونه ایه والا! چون تفریح نداریم دلخوشی نداریم قلیان میکشیم! طرف صب زود پامیشه میره کوه قلیانشم باخودش میبره. میره دریا قلیانشم میبره. شوهرخودم میرفت باشگآاه بعدش بادوستاش میرفت قهوه خونه! بابا اینا بهونه س! یه عده سوار جت اسکی هم بشن بعدش قلیان میخان. مارفتیم مسافرت کلی خوش گذروندیم اومدیم شوهرم گف حال نداد.گفتم چرا؟ گف باید قلیانم میبردیم! میخاین بکشین،خب بکشین!تفریح نداریم چه صیغه ایه؟؟ حالا خداروشکر شوهرم ترک کرده!یعنی من وقتی اسم قلیان پیشم میومد رم میکردمااااا!واویلا میشد! طفلک گف فقط بخاطر تو ترک میکنم. البته قبلنم80% مخفیانه میکشید به خیال خودش من نمیفهمیدم! ولی الان دیگه مطمئن شدم نمیکشه. ولی کلی از اطرافیان حرف میشنوه!همه بهش میگن زن ذلیل!درحالیکه اصن اینجوری نیست وفقط چون من ناراحت میشدم نمیخاست ناراحتم کنه. همین یه موردو فقط حرفمو گوش کرده!!!
پاسخ ها
داری چی میگی؟ انگار نشسته با زنای همسایه سبزی پاک میکنه و حرف میزنه.
ولی باحال بود کلی خندیدم
بنظر من الی درست میگه اینایی که میگن قلیون شده تفریح جوون ها بهانست چون حتی وقتی میرن مکانی که خودش تفریحیه باز قلیون میکشن !!!!! درحالیکه هزارتا کار بهتر مثل بازی های چند نفره ی تخته ای هست که میشه به جاش انجام داد! شما منظور کسی رو متوجه نمیشی جای کامنت دادن و تیکه انداختن سعی کن دوباره بخونیش!
الان دوسن من یازده ساله هست همش با دایی ایناش قلیون میکشع بعد افتخار میکنه میگه تو جرا قلیان نمیکشی....
الان مسئله مهم ملت مافقط قلیان بودکه اونم حل شد خداروشکر
قلیان ازاد سیگار ازاد ! چرا سیگار الکترونیکی رو ممنوع کردین! که ضرر نداره...