تهران، شهر وام بگیران!

تهران به تنهایی با بیش از ۷۳۴ هزار میلیارد تومان، سهم ۵۹ درصدی در جذب سپرده ها داشته که بعد از کسر سپرده قانونی به ۶۷۰ هزار میلیارد تومان بالغ شده است.

روزنامه تماشاگران امروز - میثم فرزیان: گزارش وضعیت کل مانده سپرده ها و تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان بهمن ماه سال ۱۳۹۵ که به تازگی توسط بانک مرکزی منتشر شده، نشان می دهد که در بخش تسهیلات پنج استان اول به ترتیب استان های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس و مازندران ۷۱۰ هزار میلیارد تومان معادل ۷۴ درصد کل تسهیلات را جذب کرده اند و بعد از آنها آذربایجان شرقی، خوزستان، کرمان، گیلان و آذربایجان غربی در رتبه های شش تا ۱۰ جذب تسهیلات قرار دارند. این پنج استان اول روی هم سه برابر ۲۶ استان دیگر کشور سپرده ها و تسهیلات بانکی را جذب کرده اند.

سهم ۶۰ درصدی تهران از بازار پول

تهران به تنهایی با بیش از 734 هزار میلیارد تومان، سهم 59 درصدی در جذب سپرده ها داشته که بعد از کسر سپرده قانونی به 670 هزار میلیارد تومان بالغ شده است. همچنین تهران با بیش از 577 هزار میلیارد تومان جذب تسهیلات و سهم 60 درصدی بیش از تمام استان های کشور در بازار پول سهم دارد.

تمرکز شدید در تهران

البته یکی از دلایل عمده این پدیده تمرکز شدید بانکی در تهران به خاطر وجود اکثر شرکت ها و بنگاه های تولیدی و تجاری کشور است که در تهران انجام می شود اما جا به جایی کالاها و اموال و دارایی ها یا ساخت و ساز و فعالیت کارخانه عمدتا در استان های کشور است. به عنوان مثال در استان ها قطعا معاملات و تولید و خرید و فروش و مصرف بیش از سهم آنها از جذب سپرده ها و تسهیلات بانکی است اما در هر حال تمرکز شدید امکانات و تصمیم گیری ها و معاملات پولی و بانکی در تهران یکی از چالش ها و اشکالات عمده بازار پول کشور است و همین امر موضوع فعالیت موسسات غیرمجازی و نرخ های سود غیرمتعارف و بالاتر از نرخ رسمی را ایجاد کرده است.

کارشناسان می گویند که توزیع متناسب امکانات بازار پول در کشور می تواند در مسیر توسعه پایدار اقتصاد ایران نقش عمده ای داشته باشد و سرانه امکانات و پول در اقتصاد بانک محور ایران در استان های کشور را متناسب با جمعیت استان ها ساماندهی کند.

سهم ۹۰ درصدی ۱۳ استان

در جذب سپرده ها بعد از تهران، استان های اصفهان، خراسان رضوی، فارس، خوزستان، گیلان، آذربایجان شرقی، مازندران، البرز، کرمان، آذربایجان غربی، قم و یزد با سهم بیش از یک درصد بازار سپرده ها قرار دارند و این 13 استان روی هم بیش از 90 درصد سپرده ها را جذب کرده اند و بقیه استان های کشور یعنی 18 استان تنها 10 درصد سپرده های بانکی را جذب کرده اند.

در بخش تسهیلات نیز ۱۳ استان شامل تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، مازندران، آذربایجان شرقی، خوزستان، کرمان، گیلان، آذربایجان غربی، البرز، یزد، کرمانشاه و گلستان با سهم بیش از یک درصد بازار تسهیلات معادل ۸۷ درصد تسهیلات را جذب کرده اند و بقیه استان ها یعنی ۱۷ استان دیگر روی هم تنها بیش از ۱۲ درصد تسهیلات را جذب کرده اند. تقریبا نیمی از استان ها به اندازه هفت برابر نیم دیگر استان ها تسهیلات جذب کرده اند.

نسبت بالای ۱۰۰ درصد تسهیلات به سپرده ها در هفت استان

نسبت تسهیلات به سپرده ها در هفت استان بالای 100 درصد بوده است. نسبت تسهیلات به سپرده ها در استان های عمدتا محروم کشور از جمله گلستان، لرستان، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، ایلام، خراسان شمالی و کهگیلویه و بویراحمد بالاتر از 100 درصد بوده است اما در سایر استان های کشور این نسبت با رعایت سپرده قانونی و کمتر از 100 درصد بوده است.

رقم بالاتر تسهیلات نسبت به سپرده بعد از کسر سپرده قانونی در 15 استان

رقم تسهیلات در ۱۵ استان بالاتر از سپرده بعد از کسر سپرده قانونی بوده و در استان های مازندران، گیلان، کرمان، کرمانشاه، سمنان، لرستان، قزوین، کردستان، زنجان، گلستان، اردبیل، چهارمحال و بختیاری، ایلام، خراسان شمالی و کهگیلویه و بویراحمد رقم تسهیلات بیش از سپرده ها بعد از کسر سپرده قانونی بوده است.

۱۳ استان ۹ برابر سایر استان ها سپرده جذب کرده اند.

بعد از تهران، استان های اصفهان، خراسان رضوی، فارس، خوزستان، گیلان، آذربایجان شرقی، مازندران، البرز، کرمان، آذربایجان غربی، قم و یزد با سهم بیش از یک درصد بازار سپرده ها قرار دارند و این 13 استان روی هم بیش از 90 درصد سپرده ها را جذب کرده اند و بقیه استان های کشور یعنی 18 استان تنها 10 درصد سپرده های بانکی را جذب کرده اند.

تسهیلات 13 استان هفت برابر بقیه استان ها

به نوشته تعادل، در بخش تسهیلات نیز ۱۳ استان شامل تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، مازندران، آذربایجان شرقی، خوزستان، کرمان، گیلان، آذربایجان غربی، البرز، یزد، کرمانشاه، و گلستان با سهم بیش از یک درصد بازار تسهیلات معادل ۸۷ درصد تسهیلات را جذب کرده اند و بقیه استان ها یعنی ۱۷ استان دیگر روی هم تنها بیش از ۱۲ درصد تسهیلات را جذب کرده اند. به عبارت دیگر تقریبا نیمی از استان ها به اندازه هفت برابر نیم دیگر استان ها تسهیلات جذب کرده اند.