روستاگردی به وقت نوروز ۹۶ (۲)

برخی از روستاهای گردشگری ایران نیز هنوز آن چنان که باید شناخته شده نیستند. در این مطلب سعی کرده ایم برخی از روستاهای ایران را که مناسب فصل بهار هستند، معرفی کنیم.

کویر باحال و هوای تاریخ

راهنمای سفر به روستای تاریخی سریزد

مینا کامران: «سریزد» یک موزه معماری زنده است. روستایی که حال و هوای گذشته اش را کم و بیش حفظ کرده و دیدنی های تاریخی اش اگرچه نیازمند بازسازی است، اما همچنان زیبا و تماشایی است. مخصوصا با درختان انار و زمین های گندم کاری شده که آن را احاطه کرده اند.

سریزد در نزدیکی شهرستان مهریز استان یزد روزگاری یک روستای بزرگ در مسیر ارتباطی ری- کرمان بود، اما با گسترش روستاها و شهرها در اطرف و اکنافش، کم کم ساکنانش آن را ترک کردند و سریزد رونق سابق را از دست داد. حال این جا روستایی است که به اندازه یک شهر تاریخی آثار دیدنی و تماشایی دارد و در کوچه های پیچ در پیچ کاهگلی اش آن قدر اثر تاریخی از بادگیرهای بلند تا عمارت های تاریخی جا خوش کرده اند که برای تماشا و گشت و گذار باید چند روزی وقت گذاشت. روزهای نوروز که بازار گشت و گذار در مناطق تاریخی، مخصوصا در اقلیم های کویری گرم است، سریزد می تواند یک مقصد گردشگری بکر و تماشایی باشد.

نکته: تفریح در سریزد

چند سال است که امکانات گردشگری مثل پیست شتر سواری و کالسکه سواری، سایت رصد ستارگان در کویر و سایت بادبادک ها در سریزد ایجاد شده است. اگر برای سفر و اقامت به سریزد نیاز به دریافت اطلاعات دارید، می توانید با شماره 32556454 (035) یا 09133506910 تماس بگیرید.

چطور برسیم؟ مهریز مقصد اول

برای رسیدن به روستای سریزد می توانید وارد بزگراه یزد- کرمان شوید و با دیدن تابلوی روستا به سمت چپ بپیچید.

روستای سریزد از توابع شهرستان مهریز است و برای رسیدن به این روستا باید به سمت این شهرستان بروید.

خودروی شخصی: ۲۸ کیلومتر که از شهرستان یزد در جاده یزد- کرمان به سمت جنوب برانید، چهارکیلومتر بعد از شهرستان مهریز، تابلوی روستای سریزد را در سمت چپ می بینید. یکی دو کیلومتری که در جاده فرعی برانید، باغ های انار، نشانه رسیدن شما هستند.

وسایل نقلیه عمومی: اگر از تهران راه می افتید، بهتر است با اتوبوس هایی که هر روز، ساعت هفت و نیم بعدازظهر در پایانه غرب رهسپار مهریز هستند، همراه شوید و حدود ساعت شش صبح به مهریز برسید، البته باید با تاکسی های خطی سریزد به روستا برگردید.

کجا بگردیم؟ در کوچه های تاریخ

وارد سریزد که شوید، باورتان نمی شود که یک روستای کوچک می تواند این اندازه آثار دیدنی داشته باشد.

برای گشت و گذار در سه محله سریزد، دست کم یک روز کامل باید وقت بگذارید.

قلعه سریزد: این بنا یکی از زیباترین قلعه های دفاعی در کویر مرکزی ایران است. هسته اولیه این قلعه مربوط به دوران ساسانی است که در دوره های بعدی از جمله صفویه بازسازی شده است. هنوز هم می توانید برخی از عناصر دفاعی این قلعه را مثل دروازه، خندق، حصار و دیوارهای تودرتو، برج های مراقبتی و تیرکش در آن جا ببینید. می گویند زمان های قدیم و مخصوصا زمان جنگ و ناامنی اهالی به آن جا پناه می برده اند. اهالی می گویند، هنوز بعضی از ساکنان قدیمی، قباله بعضی از اتاق های قلعه را دارند.

دروازه فرافَر: بی شک مهم ترین نماد هویتی روستای سریزد دروازه شهر «فرافر»است. این بنا را برخی دروازه قدیمی ورودی شهر یزد می دانند و برخی بازمانده یک قلعه قدیمی. این دروازه همچنان کج دار و مریز در انتهای روستا ایستاده است. برای دیدن این دروازه باید در مسیر روستای «هرفته» پیش بروید.

خانه های تاریخی: بدون اغراق بیشتر از نیمی از خانه های روستا تاریخی هستند، اما وقت پیاده روی در روستا تعدادی خانه خواهید دید که معماری سنتی شهرهای کویری را دارند؛ پنج دری، اندرونی و بیرونی، حوضخانه، بادگیر و حیاط مرکزی. این خانه ها با گچبری و ارسی های زیبا آراسته شده اند و صاحبان شان آن ها را مرمت می کنند.

رباط کهنه و نو: سریزد به خاطر قرار گرفتن در یک مسیر تاریخی کاروانسرا رباط دارد. رباط کهنه و خشتی سریزد نزدیک به هزار سال عمر دارد که در انتهای مسیر اصلی روستا قرار دارد. در ست مقابل این رباط یک رباط آجری قرار دارد که تاریخش به دوره صفویه بر می گردد. اهالی به آن رباط، کهنه و به این یکی، رباط نو می گویند. علاوه بر این ها دیدار از دو آب انبار، مسجد جامع، مسجد پای برج، حمام تاریخی، حسینیه، نخل میون محله و چاپارخانه را نباید از دست داد.

سفر سنگ

راهنمای سفر به روستای سنگی ورکانه

فرزاد سپهر: از زمانی که آدمی از درختان و سنگ های موجود در طبیعت برای خانه سازی استفاده کرد، سال های زیادی می گذرد. حالا آن خانه های خشتی و سنگی ساده، جای خود را به خانه هایی مدرن داده، اما «ورکانه» جایی است که هنوز می توانید یک روستای سنتی را با سبک معماری قدیم ببینید؛ روستایی با بافت سنگی در نزدیکی همدان. طبیعتی کوهستانی که دره ها و رودخانه هایی گرداگرد آن را احاطه کرده اند.

به روستا که وارد شوید، زیر پایتان با سنگفرش هایی پوشیده شده که سرتاسر مسیر ادامه دارد. به هر طرف سر بچرخانید خانه های یکپارچه ای از جنس سنگ خیره تان می کند. علت را که جویا شوید معادن سنگ اطراف روستا را دلیلی برای سنگی بودن آن جا بیان می کنند. باغات اطراف خانه ها با میوه های رنگارنگ، زیبایی دلپذیری را به وجود آورده اند. هوای مطبوع نزدیک رودخانه، فضای دنجی برای استراحت شما هستند تا به زیبایی این منطقه بنگرید و عکس یادگاری بگیرید. راستی به قلعه دختر خان قدیمی روستا هم بروید و در کنار درختان تبریزی اطراف قلعه ناهار خود را نوش جان کنید.

بیشتر بدانید: یک، دو، سه، حرکت

روستای زیبای ورکانه لوکیشن فیلم های مختلفی است؛ «علی شاه حاتمی» برای لوکیشن فیلم جدید خود «پرواز مرغابی ها» این روستا را انتخاب کرد و «ابراهیم فروزش» هم فیلم «شیر تو شیر» را براساس داستان «هوشنگ مرادی کرمانی» در روستای «ورکانه» می سازد.

چطور برسیم؟ نیم ساعته تا مقصد

روستای ورکانه در ۳۰ کیلومتری شهر همدان قرار دارد.

وسایل نقلیه عمومی: بعد از رسیدن به همدان، به پایانه مینی بوس ها در خیابان اکباتان بروید. مینی بوس ها هر روز از این پایانه به سمت ورکانه می روند. اگر با مینی بوس می روید حواس تان به برگشت باشد؛ چون آخرین مینی بوس ها غروب به سمت همدان بر می گردند. تاکسی های خطی و سواری ورکانه هم ابتدای خیابان شهدای همدان و میدان امام (ره) (میدان مرکزی شهر همدان) به انتظار مسافر هستند تا آن ها را به روستا ببرند.

خودروی شخصی: اگر وسیله شخصی دارید، اول باید به همدان برسید و از آن جا به سمت جاده همدان- ملایر بروید. پس از خروج از شهر و تقریبا پنج کیلومتر رانندگی در سمت راست جاده، تابلوی به سمت «سد اکباتان» خودنمایی می کند. وارد مسیر این جاده شوید و پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای «یلفان»، «شمس آباد» و «علی آباد» به ورکانه می رسید. مسافت ۳۰ کیلومتری همدان تا ورکانه را نیم ساعته طی خواهید کرد.

کجا بگردیم؟ صفا در روستای مصفا

کوچه های روستا سنگفرش هستند و به همین دلیل نمی توانید با خودرو وارد روستا شوید. خودروی شخصی تان را در محوطه پارکینگ ابتدای روستا پارک کنید.

گشت و گذار در کوچه های ورکانه مهم ترین جاذبه این روستاست.

کوچه کردی: اولین چیزی که در ورکانه توجه تان را جلب می کند، بافت سنگی روستاست. پیاده روی در کوچه پس کوچه ها وقتی فرشی از سنگ زیر پای تان است، لذت بخش خواهدبود. ضمن این که تقریبا تمام خانه های این روستا برخلاف بافت خانه های روستایی بیشتر مناطق ایران که خشتی است، از سنگ ساخته شده اند. انواع سنگ هایی که اهالی ورکانه در ساخت روستای شان به کار برده اند، علاوه بر آن که روستا را زیباتر کرده، از آن ها در برابر سرمای شدید زمستان منطقه حفاظت می کند. کوچه ها عرض کمی دارند و بعد از بازسازی، چراغ های روشنایی شب های ورکانه را زیباتر کرده است.

طبیعت اطراف: طبیعت روستا کوهستانی است و ارتفاعات آن معمولا به دره های زیبایی ختم می شوند که رودخانه های دائمی و فصلی دارند. دره های «یوردِ صفرخان»، «تخته سنگ»، «جن دره» و «سوبلاغ» در جنوب و جنوب شرقی بیرون روستا محل خوبی برای گذراندن یک بعدازظهر خنک هستند. رودخانه «ازرانفود» یا «دارستان» هم در یکی از همین دره ها جریان دارد. اما اگر قصد کوهنوردی دارید و می خواهید به ارتفاعات و یخچال های اطراف روستا سری بزنید، باید صبح زود قبل از تندشدن آفتاب راه بیفتید.

قلعه مهری خانوم: اگر از ورکانه دو کیلومتر به طرف جنوب بروید، به بقایای یک قلعه بر می خورید که به قلعه «مهری خانوم» معروف است. اهالی می گویند اینجا متعلق به مهری دختر خان قدیمی روستاست. در کنار بقایای این قلعه می توانید یک اصطبل سنگی بزرگ را هم ببینید که در زمان پهلوی به عنوان اصطبل دربار در بهار و تابستان مورد استفاده قرار می گرفته است. زیربنای قلعه و اصطبل حدود یک هزار و ۶۵۰ مترمربع است. و یک حیاط مرکزی و در دو طرف آن فضای نگهداری اسب، ورودی و انبار دارد. این جا منطقه خوبی برای صرف ناهار است، می توانید ناهار را در نزدیکی قلعه صرف کنید که درخت های تبریزی بلندی هم دارد.

اقامت: آخرین پمپ بنزین مسیر قبل از خروجی جاده همدان- ملایر یعنی آغاز جاده سد اکباتان است. بنابراین باک خودرو را در همین جا پر کنید. اگر به اطراف ورکانه آشنایی ندارید، حتما با یک بلد سراغ ارتفاعات بروید. در روستا نگران آنتن تلفن همراه نباشید؛ چون در تمام روستا آنتن برقرار است.

هوای ورکانه خنک است، حتما با خودتان لباس گرم ببرید. اگر خواستید شب در ورکانه بمانید، ورکانه یک مدرسه، یک مسجد و یک خانه بهداشت دارد. اگر تعدادتان در این سفر زیاد بود، ممکن است بتوانید بعداز هماهنگی با شورای روستا شب را در مدرسه بگذرانید. می توانید با شماره تلفن ۳۴۳۴۱۲۰۰ (۰۸۱) تماس بگیرید.

پله پله زندگی

راهنمای روستاگردی در روستای پالنگان کردستان

ساغر بهادرانی: پلانگان، یکی از مشهورترین روستاهای پلکانی غرب ایران است که آوازه طبیعت زیبا و چشم انداز بکرش، آن را حتی در میان روستاهای زیبای غرب ایران منحصر به فرد کرده است. این روستا در کوه های کردستان و در شهر کامیاران با معماری ویژه و طبیعت متفاوت در فصول مختلف سال، مقصد بسیاری از طبیعت گران است. پالنگان در دو طرف رودخانه قرار دارد و برای گشت و گذار در این روستای زیبا می توانید در امتداد رودخانه حرکت کرده، چشم انداز رودخانه و کوه را تماشا کنید. با عبور از باغ های اطراف روستا، هوای تازه نفس بکشید و عکس یادگاری بگیرید.

در باغ «شیخ عمر» که در ورودی سمت چپ روستاست، می توانید بقایای قلعه ای قدیمی را ببینید که محلی ها آن را «هُلوخا» می نامند. به وقت ناهار و استراحت، از مرکز فروش ماهی این روستا که از مراکز ماهی «سردآبی» منطقه است، ماهی تازه بخرید و در دل طبیعت، ماهی کبابی نوش جان کنید. می توانید سفر به این روستای زیبا را در ایام نوروز در برنامه بگذارید تا روزهای به یادماندنی و خاطره انگیزی برای تان فراهم شود.

کجا بمانیم؟ اقامت در باغ

در پالنگان از هتل و مهمانسرا خبری نیست و بهترین راه، برپاکردن چادر است. اگر بخواهید نیم روز در پالنگان بمانید، پس از رسیدن به روستا، سراغ باغ های «محی الدین» یا «شیخ عمر» را بگیرید. خوبی اش این است که در این باغ ها سرویس بهداشتی هم وجود دارد. می توانید در پارکینگ یا در باغ های پایین دست روستا چادر بزنید.

چطور برسیم؟ کامیاران، خانه اول

اگرچه پالنگان در کوه های کردستان جای دارد اما هم با خودروی شخصی و هم تاکسی خطی می توان به آن جا رسید.

خودروی شخصی: برای رسیدن به پالنگان هم می توان از کرمانشاه راهی شدی و هم از سنندج. بسته به این که از کجا می آیید، یکی از این مسیرها را انتخاب کنید؛ اگر از تهران یا شهرهای مرکزی ایران راهی می شوید، بهتر است از کرمانشاه، بیایید؛ چرا که تا خود کرمانشاه تمام مسیر آزادراه است.

از هر طرف که بیایید، باید تا کامیاران بروید که در میانه راه سنندج به کرمانشاه قرار دارد. از سنندج و بزرگراه 75 و از کرمانشاه 55 کیلومتر تا کامیاران راه دارید. فاصله کامیاران تا پالنگان هم 55 کیلومتر مسیر کوهستانی است. و آن را یک ساعته طی خواهیدکرد. باید از کامیاران وارد جاده روستای «توبره ریز» شوید و بعد جاده را مستقیم ادامه دهید تا تابلوی سبز رنگ روستای پالنگان را ببینید.

وسایل نقلیه عمومی: فاصله کرمانشاه یا سنندج تا کامیاران را به راحتی با مینی بوس یا تاکسی می توانید طی کنید. مینی بوس های پالنگان برنامه مشخصی برای حرکت ندارند، اما می توانید با تاکسی های خطی راه بیفتید. این تاکسی ها در اول جاده توبره ریز می ایستند.

کجا بگردیم؟ از ماهی تا قلعه

پالنگان به طبیعت زیبا و معماری خانه هایش معروف است؛ اما مراکز دیدنی دیگری هم دارد.
اگر از سمت مرکز پرورش ماهی به پالنگان وارد شوید، مستقیم به یک پارکینگ می رسید و می توانید خودروتان را همان جا پارک کنید. صبح روزهای تعطیل ممکن است به راحتی در پارکینگ جای پارک پیدا نکنید.

مرکز پرورش ماهی: در کنار پارکینگ پالنگان، یک مرکز پرورش ماهی قرار دارد که یکی از بزرگ ترین مراکز ماهی «سردآبی» در منطقه است. بهتر است همان جا برای ناهارتان از همین ماهی های تازه خرید کنید. قیمت هر کیلو ماهی متغیر است و اگر بخواهید پاک شده و کباب شده تحویل بگیرید، کمی بیشتر باید بپردازید.

روستا: پالنگان در دو طرف رودخانه قرار دارد و برای گردش در بافت قدیمی و پلکانی پالنگان می توانید در هر دو طرف گردش کنید. مسیر پیاده روی، روی کانال آب و در امتداد رودخانه است. بعد از گشت و گذار در روستا با گذر از روی پل می توانید در باغ های اطراف روستا گردش کنید. از هم صحبتی با مردم روستا مخصوصا ساکنان سالمند روستا غافل نشوید.

طبیعت اطراف روستا: اگر فرعی ها و کوره راه های بیرون روستا را ادامه دهید، می توانید در باغ های دورتر پالنگان گردش کنید یا مسیر رودخانه را بگیرید و ادامه دهید تا به طبیعت دیدنی و بکر برسید. در باغ «شیخ عمر» که در ورودی سمت چپ روستاست، می توانید بقایای قلعه ای قدیمی را ببینید که محلی ها آن را «هُلوخا» می نامند که البته در مورد گذشته اش اطلاعات دقیقی وجود ندارد.