گل فروشی؛ شغلی پر درد و پر عشق

به گفته پژمان آزادی، رئیس انجمن علمی گل و گیاهان زینتی کشور در حال حاضر حدود ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار گل و گیاه زینتی شاخه بریده، آپارتمانی، فضای سبز و بذری در سطح کشور زیر کشت است که از این میزان ۲۵۰۰هکتار گلخانه ای است و باقی نیز در فضای باز کشور وجود دارد. در این گزارش به منظور بررسی بازار این شغل گفت و گویی را با فعالان این صنف داشته ایم که در ادامه می خوانید.

امیدواریم در نوروز شاهد رونق فزاینده باشیم

رئیس انجمن علمی گل و گیاهان زینتی کشور میزان صادرات سال گذشته را ۴۰میلیون دلار عنوان کرده و می گوید: این صادرات عمدتا به کشورهای همسایه ایران مثل عراق، آذربایجان، ترکمنستان و. . . صورت می گیرد. واردات نیز براساس آمار غیررسمی بین 80میلیون دلار تخمین زده شده که این واردات بیشتر به صورت پیاز گل، نهاده بذر و نشا است.

آزادی در ادامه می افزاید: واردات گل به صورت شاخه در کشور رایج نیست اما گفتنی است که سالانه 70میلیون عدد پیاز گل گلایول عمدتا از کشور هلند و کشورهای اروپایی صورت می گیرد. البته اخیراً وارداتی نیز از ترکیه داشته ایم که رقم قابل توجهی نبوده است.

آزادی با بیان اینکه با تبلیغات و اطلاع رسانی از طریق رسانه ها در رابطه با اهمیت گل و گیاه و جذب مواد سمی و سرطانی فضای خانه توسط گیاهان باید افراد را به مصرف هر چه بیشتر گل و گیاه تشویق کرد، می افزاید: فرهنگ مصرف گل و گیاه باید از طریق رسانه ها ترویج شود تا شاهد مصارف گیاهان به صورت مناسبتی نباشیم.

وی در ادامه اضافه می کند: در همین راستا نیاز است تا نگاه به گل از حالت زینتی خارج شود تا گل را به مثابه یک تابلو یا مجسمه نپنداریم. مورد دیگر این است که باید توجه داشته باشیم گل با قیمت مناسب، کیفیت خوب، اطلاعات درست و خدمات پشتیبانی به مردم و مشتریان عرضه شود.همین عوامل مردم را به خرید بیشتر ترغیب می کند.

وی در رابطه با رونق فروش گل در روزهای پایانی سال می گوید: نوروز یکی از زمان هایی است که انواع سنبل و گیاهان فانتزی به وفور به فروش می رسد که امسال هم قطعاً شاهد این روند خواهیم بود.

براساس اطلاعات ارائه شده از سوی اتحادیه گل فروشان، در شهر تهران بیش از ۱۰۰۰واحد گل فروشی در سطح شهر و تعدادی در مراکز مشخص، تعدادی در دکه ها و تعدادی هم در محدوده خارج از شهر فعالیت دارند. با توجه به اینکه گل فروشی دارای محدوده خاصی است، باید محدوده فیزیکی بین دو مغازه گل فروشی ۵۰۰متر باشد و اگر این فاصله حفظ شود می توانند فعالیت صنفی خود را آغاز کنند.

اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه گل فروشان با بیان اینکه در حال حاضر روزانه به طور میانگین 3میلیون گل شاخه بریده و بیش از 300هزار تن گیاهان فضای سبز و ریشه ای در کشور تولید می شود ، می گوید: هرچند ایران در تولید گل و گیاه در جایگاه هفدهم دنیا قرار گرفته، اما جایگاه صادراتی مناسبی را نتوانسته به دست آورد و در مقام 107جهان جا خوش کرده است.

وی با اشاره به کسادی بازار گل فروشان در طول سال، روزهای پایانی سال را روزهای پررونقی برای گل فروشان دانسته و ادامه می دهد: امیدواریم امسال نیز شاهد این روند نباشیم که میوه فروشان، آرایشگران و املاکی ها نیز در روزهای پایانی سال گل فروش شوند.

رئیس اتحادیه گل فروشان در رابطه با واردات گل و گیاه می گوید: در این بخش وارداتی صورت نمی گیرد، اما در بخش نهاده های گیاهی مانند بذر و قلمه کم و بیش واردات وجود دارد. البته خاک هم از کشورهای مختلفی مانند روسیه شمالی، هلند و آلمان وارد می شود زیرا ما خاک خوب برای تولید گیاهان آپارتمانی نداریم.

عشق و علاقه مهم ترین دلیل ادامه فعالیت

شهاب رمضان، یکی از گل فروشان منطقه غرب تهران در رابطه با سازوکارهای راه اندازی مغازه گل فروشی می گوید: شغل گل فروشی از معدود شغل هایی است که اگر اصولی انجام شود و موارد مدیریتی مثل خرید به موقع و به اندازه گل ها به صورت هفتگی و نگهداری آنها به نحو صحیح و کامل رعایت شود، درآمد مکفی و برگشت سرمایه زود هنگامی را خواهد داشت. اما در ابتدای امر شما باید منطقه مورد نظر را به لحاظ تعداد مشتریان و اشباع نبودن بازار بررسی کنید. گل فروشی همان قدر که بر فروش گل تمرکز دارد باید در ارائه لوازم تزیینی مثل گلدان، عروسک ، بادکنک ، سبدهای زیبا، شکلات، روبان و کارت های تبریک نیز به روز و مطابق با سلیقه مشتریان منطقه حرکت کند.

وی ادامه می دهد: افراد می توانند با گذراندن دوره هایی مثل گل آرایی و گرفتن مجوز از اتحادیه گل فروشان به بازگشایی مغازه اقدام کنند. این شغل به هزینه های زیادی برای راه اندازی نیاز ندارد تا جایی که شاید بتوان با 15میلیون تومان هم شروع به کار کرد، البته باید در نظر داشته باشید که هزینه اجاره مغازه و رهن شامل این رقم نیست.

وی در رابطه با شیوه های فروش خود می گوید: ایامی که فروش گل چندان تعریفی ندارد با ارائه تخفیفات و کوپن هایی به مشتریان سعی می کنم فروشم را تا حدی رونق بخشم. استفاده از فضای مجازی و تبلیغات نیز به روند فروش کمک می کند. اگر به مشتریان در احیای گیاهان خانگی کمک کنید و خدماتی نظیر هرس کردن، عوض کردن خاک گلدان و ارائه راهنمایی های لازم برای مراقبت و نگهداری مناسب از گیاهان را در اختیار آنها بگذارید قطعاً با جلب اعتماد آنها به مشتریان دائمی شما تبدیل خواهند شد.

وی با اشاره به اهمیت فضای داخلی و بیرونی یک گل فروشی، چیدمان گیاهان و گل ها را یکی از عوامل موفقیت گل فروشی معرفی کرده و ادامه می دهد: بهتر است فضای بیرونی گل فروشی ترکیبی از سنگ نما و شیشه باشد همچنین با قرار دادن شمشاد و نورپردازی هایی برای شب هنگام، با ایجاد حس خوب در مشتریان در آنها انگیزه خرید کردن ایجاد کنید.

این شغل، شغلی است که در آن باید با شور و اشتیاق کار کنید. داشتن خلاقیت و انگیزه از مهم ترین عواملی است که می تواند به مانایی شما در این حرفه کمک کند. این گل فروش با تجربه یکی از مهم ترین و اساسی ترین مزایای این حرفه را فروش نقدی محصولات و خرید قسطی مواد اولیه دانسته و می افزاید: این امر موجب به وجود آمدن گردش مالی مناسبی برای فعالان این شغل می شود.

نگاه لوکس به گل، نگاهی آزاردهنده

این گل فروش باتجربه در رابطه با سختی های این حرفه می گوید: تولید گل در ماه رمضان یا محرم و صفر متوقف نمی شود. به همین دلیل خسارت هنگفتی متحمل تولیدکنندگان می شود. این خسارت ناگزیر در روزهایی که تقاضا بالا می رود، جبران می شود و قیمت گل افزایش می یابد که این امر هم به تولیدکننده و هم به مصرف کننده فشار می آورد. به طور کلی نگاه مردم به گل یک نگاه خاصی است که باعث می شود گل یک کالای لوکس به نظرآید که تنها برای هدیه دادن کاربرد دارد.

این نگاه فرهنگی هنوز در جامعه ما حاکم است و به همین دلیل مقدار تقاضا یا خیلی کم است یا خیلی زیاد. تولید در این بخش مانند تولید در صنایع دیگر نیست که هرگاه بخواهیم آن را متوقف کنیم. زمانی که پیاز گل را می کاریم سر زمان خود رشد می کند و برای مثال با ماه رمضان مصادف می شود. شرایط جوی هم جای خود را دارد. بنابراین شش ماه سال بازار نداریم و در شش ماه دیگر بازار نسبی وجود دارد. در شش ماهی که تقاضا وجود ندارد باید محصولات خود را دور بریزیم. زباله هایی که تولید می شود به یک کوه تبدیل می شود.

در همین راستا سیدعلی زعیم، مدیر موسسه گل و گیاه زعیم در رابطه با صادرات گل و گیاه به هفته نامه تجارت گفت: مازاد تولیدات تبدیل به زباله می شود. در ایران، تولید صادراتی منظم، یکدست و منطبق با سایزهای بین المللی صورت نمی گیرد. ما تولید را با مناسبت های داخلی تنظیم می کنیم. در عین حال، تفکر صادراتی هم در میان تولیدکنندگان وجود ندارد.

تفکر تولید کنندگان این است که اگر خریداری آمده یک تومان را ۱۰تومان بفروشد. یا گل هایی با درجه کیفی دو یا سه را هم لابه لای دسته گل جاسازی کند و به فروش برساند. خریداران خارجی هم هنگامی که می بینند کیفیت پایین است برای همیشه ما را بایکوت می کنند. یکی از بازارهای فروش گل های درجه دو ایران آذربایجان بود. اما در حال حاضر، این کشور نیز گل مورد نیاز خود را از هلند وارد می کند. به طور کلی در بازارهای صادراتی از محصولات ایرانی به نیکی یاد نمی شود. اگر روزی سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در این زمینه وارد ایران شوند، زمینه صادرات نیز فراهم می شود.

کشورهایی مانند کنیا یا اتیوپی نیز به همین شیوه به بازارهای صادراتی راه یافته اند. آنها سرمایه گذاران آلمانی و هلندی را وارد کشورهای خود کرده اند و این سرمایه گذاران محصولات این کشورها را به بازارها صادر می کنند. این یکی از بخش های کشاورزی است که در صورت رونق، سطح اشتغال بالایی دارد. صادرات ما اکنون جسته و گریخته و با دلالی میسر است.

اما اینکه یک موسسه خارجی از ایران درخواست گل کند، وجود نداشته است. درحالی که اگر سرمایه گذار خارجی بیاید، در فکر ایجاد گلخانه ای ۵۰۰هزار متری خواهد بود و با تولیدات منظم و مکانیزه محصول خود را به بازار های جهانی عرضه می کند. با ورود سرمایه گذاران خارجی تولیدکنندگان داخلی نیز مجبور می شوند تن به رقابت دهند. اکنون این ضرورت احساس می شود که شرکت های هلدینگ هم ایجاد شوند.

سرمایه اولیه مورد نیاز

سعید کسمایی، یکی دیگر از فعالان این حوزه در رابطه با میزان سرمایه اولیه برای شروع این حرفه می گوید: برای راه اندازی یک گل فروشی بسته به منطقه ای که می خواهید مغازه اجاره کنید بین 20 تا 80میلیون تومان به سرمایه اولیه نیاز دارید زیرا اجاره مغازه بسته به منطقه متفاوت است. همچنین باید در نظر داشته باشید متراژ مغازه از 20متر پایین تر نباشد.

وی ادامه می دهد: دکوراسیون و تزیینات داخل مغازه و یک هواکش و کولرگازی مناسب بین 8 تا 10میلیون تومان هزینه می برد. در رابطه با تهیه مواد اولیه نیز باید بگویم مواد اولیه معمولا به صورت هفتگی خریداری شده که هفته ای بین 2 تا 3میلیون تومان هزینه دارد. در نهایت هزینه کارگر و انرژی نیز تا حدود 3میلیون تومان تخمین زده می شود.

وی با اشاره به گرانی گل می گوید: گلی که به قیمت 10تا 12هزار تومان از بازار خریداری می شود در نهایت با 2هزار تومان سود به فروش می رسد و این طور نیست که سود زیادی عاید گل فروشان شود این وسط دلالان هستند که نهایت استفاده را می برند.

کسب و کار گل نشان

خرید گل و مواد اولیه عمدتا هفتگی انجام می شود که 2 تا 3میلیون تومان خرج برمی دارد. عمدتا حقوق یک کارگر یک میلیون و 500 هزار تومان در ماه است و هزینه های جانبی مانند برق، آب و... بستگی به مصرف هر مغازه دارد، اما به طور تقریبی حداقل ماهانه یک میلیون تومان می شود.

در حال حاضر گل رز بیشترین تقاضا را در بازار دارد و شاخه ای 8 تا 12هزار تومان به فروش می رسد. پردرآمدترین و شلوغ ترین روزهای کاری گل فروشان مربوط به روز مادر و ولنتاین است. ساعت کاری آنها هفت ونیم صبح آغاز می شود و تا 11شب ادامه دارد.