مـرگ بر عـابـربانـک!

آیا شرایط مالی شما روز به روز سخت‌تر می‌شود؟ شاید شما فکر می‌کنید دلیلش این است که هزینه زندگی بالا رفته. ته‌مانده کارت اعتباری شما هیچ‌وقت رقم چشمگیری نیست، چون به محض واریز پول به حساب‌تان، مجبور هستید بخش قابل‌توجهی از آن را برداشت کنید و این اتفاق همیشه تکرار می‌شود.

خب! بیایید رو‌راست باشیم. اگر نیازهای اولیه شما با درآمدتان مطابقت دارد، اما باز هم دچار کمبود پول می‌شوید، پس مشکل می‌تواند به عادت‌های بد مالی شما مربوط باشد. باید بدانید که می‌توانید با کمی تمرین، عادت‌های جدید و معقولی را جایگزین عادات ناخوشایند خود در خرج‌کردن پول کنید. عادت‌هایی که به شما کمک می‌کند کمتر خرج کرده و بیشتر پس‌انداز کنید.



پول خرج کردنِ بدون برنامه، مادرِ تمام عادت‌های بد مالی است. این موضوع، درست مثل این می‌ماند که چشم‌هایتان را ببندید و رانندگی کنید! در این‌صورت شما نمی‌دانید کجا هستید، به کجا می‌روید یا کجا باید توقف کنید.


لطفا بنشینید و یک لیست از هزینه‌های قطعی ماهانه خود (مانند اجاره‌خانه و قبض آب و برق، مواد غذایی و...) تهیه کنید. بعد از آن، خرج‌های احتمالی را در نظر بگیرید که ممکن است برایتان پیش بیاید. خرج‌هایی مانند خرج اتومبیل، بنزین و امثال اینها... یک لیست هم از خرج‌های هرازگاهی خود (مانند لباس، تعمیرات وسایل خانه، تفریح و...) تهیه کنید.

حالا همه این هزینه‌ها را از درآمد ماهانه خود کم کنید. اگر متوجه شدید که هزینه‌های شما بیشتر از درآمدتان است و به قول معروف دخل و خرج‌تان با هم نمی‌خواند، اصلا نگران نشوید. تغییرات را آغاز کنید تا به یک تعادل در درآمد و مخارج‌تان برسید. مثلا از مخارج هرازگاهی‌تان بزنید.



اگرچه پرداخت پول با کارت اعتباری، خیلی راحت‌تر از پرداخت نقدی است، اما چنین سیستمی ممکن است باعث شود شما متوجه نشوید روزانه چه مقدار خرج می‌کنید. این یک واقعیت است که استفاده از عابر‌بانک باعث می‌شود ما پول بیشتری خرج کنیم. وقتی پول نقد در دست‌تان است، آن‌وقت حواس‌تان را بیشتر برای خرج کردن جمع می‌کنید؛ اما وقتی عابربانک در اختیار دارید، دل‌تان قرص است و بی‌محابا خرج می‌کنید. اما یک‌دفعه به خودتان می‌آیید و متوجه می‌شوید که ریالی در حساب‌تان باقی نمانده است.

فقط چون عابر‌بانک در ابعادی کوچک در جیب شماست، همیشه شما را تحریک می‌کند تا از آن استفاده کنید.



پولی که شما به دست می‌آورید، می‌تواند حکم یک پس‌انداز ارزشمند را برایتان داشته باشد. نادیده‌گرفتن درآمد و هزینه می‌تواند عواقب سختی برایتان داشته باشد. مثلا اگر قبض جریمه ۱۰ هزار تومانی را تا موعد مقرر پرداخت نکنید، یک ماه بعد باید دو برابر آن را بپردازید. به این ترتیب، نه‌تنها رقم پس‌انداز خود را کمتر کرده‌اید، بلکه بابت کاری که نکرده‌اید هم باید جریمه بپردازید. گناه شما فقط بی‌توجهی است که دودش فقط چشم خودتان را می‌سوزاند.


به نظر می‌رسد بیشتر ما انسان‌ها با این ژن متولد شده‌ایم که هیچ قبضی را به موقع پرداخت نکنیم. این یک مشکل بزرگ است، چون پول قبض پرداختی را در راه دیگری که شاید اصلا هم واجب نباشد، خرج می‌کنیم. در عوض، نوبت بعد مجبوریم دو قبض را روی هم بپردازیم و این خود یک دلیل بزرگ است برای این‌که همه برنامه‌ریزی‌های مالی ما به هم بریزد. سعی کنید قبض‌ها را درست همان روزی که به دست‌تان می‌رسد، پرداخت کنید.



البته این بخش در مخالفت با همه توصیه های تبلیغاتی بانک‌هاست. اما سازندگان کارت‌های اعتباری می‌دانند که باید چه کنند. آنها درست شما را جایی می‌برند که می‌خواهند. با یک بار تحویل دادن کارت اعتباری به شما شرایطی را فراهم می‌آورند که شما ماه به ماه پولی را به حساب بانکی خود واریز کنید و به این ترتیب سیستمِ در گردشِ پول، درست همان‌طور که آنها می‌خواهند به جریان می‌افتد. البته در ایران، استفاده از کارت های اعتباری، چندان مرسوم نیست و بیشتر کارت های دبیت که حد مشخصی از پول در آن قابل خرج شدن است در اختیار همه ماست. با این حال وقتی از عابربانک تان خرید می کنید، عموما دست و دلبازتر خواهید شد، چرا که پول را لمس نمی‌کنید و این یک مسئله مهم روانی است.


لطفا وقتی جلوی عابربانک می‌ایستید و پول‌تان را می‌گیرید، برای گرفتن رسید دور انداختن آن پا‌به‌پا نکنید! مشکل اینجاست که بیشتر ما رغبتی نداریم تا حداقل نیم‌نگاهی به رسید دریافتی از عابربانک بیندازیم.

بیایید و این عادت بد را هم ترک کنید. رسیدهای قبلی را هم نگه‌دارید؛ چون گاهی لازم است به آنها هم رجوع کنید تا متوجه شوید که چرا برای یک خرج مشابه، یک ماه پول بیشتری پرداخته‌اید و ماه قبل پول کمتر.



پرداخت پول به صورت نقدی اما در حین خرید، محدودیت‌هایی را برای شما ایجاد می‌کند که اتفاقا می‌تواند بسیار مفید باشد. وقتی که شما حساب می‌کنید که برای خرید وسیله خاصی چقدر پول نیاز دارید، همان مقدار پول را در داخل کیف خود می‌گذارید و بیرون می‌روید. به این ترتیب، دیگر به محض اینکه چشم‌تان به هر چیز غیرضروری افتاد، آن را خریداری نمی‌کنید. پس بهتر است کارت اعتباری خود را در خانه بگذارید یا حداقل در قسمتی از کیف‌دستی‌تان جاسازی‌اش کنید که گذاشتن و برداشتن‌اش کار سختی باشد.


قلک‌های گلی دوران کودکی‌مان یادتان هست؟ اگر آنها را به یاد می‌آورید، پس حتما این هم خاطرتان هست که چقدر ساده سکه‌های ۵ تومانی، ۲ تومانی و گاهی هم اسکناس‌های ۱۰، ۲۰ تومانی را داخلش می‌ریختیم و وقتی پشت ویترین یک مغازه یک اسباب‌بازی خاص میخکوبمان می‌کرد، پدر و مادرهایمان ما را به همان قلک ارجاع می‌دادند.

نکته این یادآوری در همان قسمت پس‌اندازکردنش نهفته است. باور کنید این روزها هم از همان قلک‌ها در بازار پیدا می‌شود. پس صبر کردن جایز نیست. بروید و با خرید یک قلک گلی هرچه که بعد از خریدهای روزانه ته کیفتان باقی می‌ماند داخل آن بیندازید تا مدت‌ها هم لطفا سراغش نروید. شاید همین حالا که مشغول خواندن این مطلب باشید، تصور کنید مگر رقم‌های جزئی چه نقشی می‌توانند در پس‌انداز کردن ما داشته باشند، اما اشتباه نکنید.

همانطور که خودتان هم می‌دانید قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود. فقط یک بار امتحان کنید، حتی اگر برنده هم نباشید که هستید، بازنده نخواهید بود.


اگر فکر می‌کنید شما اول باید قبض‌ها و مخارج ضروری را در ابتدای ماه خرج کنید و بعد هرچی باقی ماند را پس‌انداز کنید، در اشتباه هستید. در واقع این بدترین راه برای پس‌انداز کردن است. زیرا مطمئن باشید برای باقی‌مانده پول‌تان، این‌قدر چاله خواهید کند که حتی مبلغی هم کم بیاورید! یاد بگیرید که شما مهم‌ترین طلبکار خودتان باشید. بنابراین اول پول خودتان را بپردازید: پولی که قرار است پس‌انداز کنید.


اگر جزو آن دسته از آدم‌هایی هستید که پول‌نگهدار نیستید و پول را (چه در جیب‌تان باشد، چه در حساب بانکی) به‌راحتی آب‌خوردن خرج می‌کنید، نگران نشوید؛ چون راه دیگری هم وجود دارد. برای این‌که پول دست‌تان نباشد که مجبور به خرج‌کردنش نشوید، همان اول ماه که مبلغ موردنظر به شما می‌رسد، بخشی از آن را با توجه به میزان دریافتی خود، صرف خرید یک عدد سکه یا یک تکه طلا کنید. در این صورت، هم پس‌انداز کرده‌اید و هم این‌که پس‌انداز شما پول نیست که به راحتی هرچه تمام‌تر بتوانید آن را برای موارد بیهوده خرج کنید، به همین سادگی.