افتضاح سینمای ایران: ۲۰۰ سالن برای ۸۰ میلیون نفر!
بسیاری از شهرهای ایران که روزگاری چند سینما داشتند امروز در حسرت یک سالن نمایش فیلم هستند و شهرهای بزرگ هم به اندازه کافی سینما ندارند. با این وجود سینما با تغییر روند و نگاه ها به سمت بهبود شرایط پیش می رود و به نظر می رسد فروش بهتر فیلم ها سرمایه گذاران را برای ساخت سالن های جدید راغب کرده است.
بسیاری از شهرهای ایران که روزگاری چند سینما داشتند امروز در حسرت یک سالن نمایش فیلم هستند و شهرهای بزرگ هم به اندازه کافی سینما ندارند. با این وجود سینما با تغییر روند و نگاه ها به سمت بهبود شرایط پیش می رود و به نظر می رسد فروش بهتر فیلم ها سرمایه گذاران را برای ساخت سالن های جدید راغب کرده است در یک کلام شاید سینما همان ققنوسی است که پس از خاکستر شدن دارد دوباره متولد می شود. بررسی این وضعیت ما را بر آن داشت تا این مطلب را به موضوع «زیرساخت های سینمایی در شهرهای ایران» اختصاص دهیم.
بررسی آماری تعداد سالن های سینماهای کشور منهای تهران
حبیبه بدری: برای این که دیگر خوردن تفریح اصلی و گاه تنها تفریح مردم کشورمان نباشد، لازم است همه آن چه می تواند تفریح به حساب بیاید، تقویت شود. از گردشگری و تفرج در طبیعت و بناها گرفته تا تئاتر و سینما. آماری که طبق همین گزارش 50 رقم به تعداد آن اضافه شده و حالا به مدد بخش خصوصی به 200 سالن رسیده است. درواقع اگر از سینماهایی که اکران محدود دارند یا هنوز به سیستم دیجیتال مجهز نشده اند، بگذریم، 200 سالن باقی می ماند. سالن ها و سینماهایی که توزیع و پراکندگی آنها در این گزارش بررسی شده، در آمارگیری سالن اجتماعات تجهیزشده مجتمع های فرهنگی ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان ها لحاظ نشده اند.
استان هایی بدون سینما
استان های ایلام، سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویراحمد تا سال گذشته استان های بدون سینمای کشور بودند. امسال شهر زابل در سیستان و بلوچستان سینما هامون را دارد، ولی شهرهای ایلام و یاسوج تنها با تجهیز سالن اجتماعات مجتمع های فرهنگی ارشاد استان ها به تجهیزات دیجیتال پخش فیلم، جایی برای پخش فیلم محروم نباشد. حال بماند که سینما دنیا یاسوج بعد از تخریب، به قصد تاسیس مجتمع چندمنظوره، ابتر رها شد و کلنگی که در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد بر زمین خورد تا «بزرگ ترین تالار جنوب کشور» ساخته شود، هنوز به نتیجه نرسیده است.
انتقال سینما به مجتمع فرهنگی هنری ارشاد ایلام هم بعد از تعطیلی سینماهای هنر آبدانان و قدس ایلام و تبدیل هرکدام به ترتیب به پاساژ و پارکینگ رخ داد. هر چند تعطیلی سینما هنر و سینما قدس همچنان مورد انتقاد مردم شهرهای ایلام و آبدانان است، اما گفت و گو با مدیران سابق این سنماها نشان می دهد این سینماها در زمان کار چندان مورد اقبال مردم شهر قرار نمی گرفته است.
به گفته خالیگران، مدیر سابق سینما قدس، اوضاع فروش سینما آن قدر کساد بود که در زمان کار هم نیمه تعطیل بود. اوضاعی که او به وضعیت اقتصادی مردم، گرانی بلیت و البته وضعیت عمومی سینما منتسب می کند. حالا که سالن سینما به مجتمع فرهنگی هنری ارشاد استان منتقل شده و بار اقتصادی گردش سینما بر دوش بخش دولتی افتاده، دیگر کسی نگران اقبال یا ادبار مردم نیست، اما با این رخداد و بعد از تبدیل تنها سالن آمفی تئاتر شهر ایلام به سینما، حالا این گروه های تئاتر هستند که جایی برای تمرین و اجرا ندارند.
حتی اگر استانی بدون سینما در کشور باقی نماند، هنوز تا رسیدن به این که شهری بدون سینما نباشد، راه زیادی در پیش است؛ چرا که در شرایط فعلی هم بعضی استان ها تنها یک سینما دارند که آن هم در مرکز استان قرار دارد. این سنماها همه روزهای هفته کار نمی کنند و در روزهای کاری سانس های محدودی دارند. این اتفاق نه فقط درباره استان های محروم که برای دیگر استان هایی که اوضاع نسبتا خوبی از نظر گردشگر، چرخه اقتصادی، فرهنگ و هنر دارند هم محقق است و این تنها استان مازندران است که بیشترین پراکندگی سینما را در استان دارد.
پرتعدادها
از تهران که بگذریم، بیشترین تعداد سالن های سینما مربوط به شهر مشهد است. بعد از آن شهرهای تبریز و کرج قرار دارند. رتبه های بعدی هم به اصفهان، بوشهر، گرگان، شیراز و کرمان می رسد.
شهرهای ارومیه، رشت و سنندج و بعد از آنها اراک، قزوین، کاشان، نیشابور و شاهین شهر در رتبه های پایین تر قرار می گیرند. البته استان اصفهان بیشترین تعداد سینما را دارد.
۵۰ برابر کمتر از استاندارد جهانی
در استانداردهای جهانی به ازای هر 10 هزار نفر یک سالن سینما در نظر گرفته می شود. رجوع به آمار و مقایسه تعداد سالن های کشور و جمعیت می گوید ما چیزی نزدیک به 50 برابر کمتر از این سطح هستیم! هر چند در حوزه تولید با حمایت های دولت میان 15 کشور اول جهان حضور مستمر داریم، اما در آمار مخاطبان سینما تا این کشورها فاصله قابل توجهی وجود دارد.
فارغ از کیفیت فیلم های تولیدشده و تناسب هزینه رفتن به سینما و بهای بلیت با درآمد مردم، نبود سینمای کافی آمار مخاطبان پرده های نقره ای در کشورمان را کاهش داده است. آماری که در سال ۹۱ به پایین ترین میزان سه دهه پس از انقلاب اسلامی، یعنی حدود ۸.۵ میلیون نفر رسید.
چه شهرها، بدون فیلم!
پیروز حناچی، معاون وزیر راه و شهرسازی 9 شهریور سال گذشته در برنامه گفت و گوی ویژه خبری شبکه 2 سیما گفت در کشور 1148 شهر داریم. از این تعداد اگر 38 شهر استان تهران را کم کنیم، 1110 شهر باقی می ماند که تنها 62 شهر از آنها تا پایان سال گذشته سینما داشتند؛ یعنی 1048 شهر بدون سینما!
بخش خصوصی وارد می شود!
اما علی سرتیپی، مدیرعامل موسسه فیلمیران و رییس کانون پخش کنندگان سینمای ایران به تازگی از اضافه شدن ۵۰ سالن سینما به شهرهای کوچک خبرداده و گفت: «کانون در یک سال اخیر سالن هایی را که در کشور به دلیل رکود در حوزه سینما نیمه فعال یا تعطیل شده بود، فعال کرد. ما سالن داران را ترغیب کردیم و بخشی با حمایت سینما شهر و بخشی با هزینه شخصی سالن های شان را فعال کردند. به این ترتیب ۵۰ سالن سینما در شهرهای کوچک فعال شد. سینمای ارشاد فریدون شهر، سینما فرهنگ بندرترکمن، سینما فرهنگ گراش، سینما هامون زابل، سینما هنر لارستان، سینما فرهنگ شبستر، سینما تئاتر ارشاد کرج، سینما شهید مداحی پور کرج و... جزو سینماهایی هستند که در این طرح فعال شدند و از اسفندماه ۹۴ دوباره به چرخه سینما اضافه شدند.»
رییس کانون پخش کنندگان سینمای ایران همچنین از گسترش فعالیت های سینما سیار زیر نظر این کانون خبر داد. فعالیتی که توانسته تاکنون 130 شهرستان را از این پروژه بهره مند کند. او درباره چگونگی اجرای این طرح گفت: «ما کشور را به چهار منطقه غرب، شمال، خراسان و جنوب تقسیم کردیم و هر یک نمایندگانی دارند که بتوانند به درستی کارها را انجام دهند.
در تلاش هستیم تا با همکاری موسسه رسانه های تصویری تعداد سرورهای سیار را تا اوایل پاییز ۹۵ به ۳۰۰ دستگاه افزایش دهیم تا بتوانیم ۳۰۰ شهر را تحت پوشش قرار دهیم.»
سرتیپی درباره بازگشت مالی فیلم گفت: «عملکرد مالی این پروژه به صورت هفتگی توسط نمایندگان به کانون پخش کنندگان و دفاتر پخش به صورت هفتگی اعلام می شود و تاکنون از 50 میلیون تومان تا 600 میلیون تومان برای سینمای ایران درآمدزایی داشته است.»
فعلا منتظر ایده آل نباشیم
مجید جوزانی، مدیرکل اسبق امور فرنگی شهرداری تهران: سینماها در تهران و شهرستان ها با نقطه مطلوب فاصله زیادی دارند، اما اگر کمی خوشبینانه تر بنگریم، شاید بتوانیم پیشرفت فضاهای هنری را بهتر ببینیم و به سال های آینده امیدهای بیشتری داشته باشیم. پیشرفت این فضا نیاز به بستری دارد که با فرهنگ سازی، همکاری و هماهنگی نهادهای مربوطه میسر می شود. فرهنگ مانند هواست کهدیده نمی شود، اما حیاتی است. حضور فضاهای فرهنگی به دلیل کاهش معضلات اجتماعی و آموزش هایی که در حوزه فرهنگ داده می شو، هزینه های سربار را از دولت کم می کند.
گردش مالی ای که صنایع فرهنگی و هنری در دنیا دارد، تقریبا نزدیک به دو هزار میلیارد دلار است که بیشتر این سهم مربوط به سینمای هالیوود است. تا چند سال پیش سهم ایران در این گردش مالی، نه تنها هیچ که منفی هم بوده است. بیشترین تعداد هنرمندان آسیا در تمام حوزه ها، مربوط به ایران است اما وقتی که نگاه می کنیم، می بینیم کشورهایی مثل چین و ژاپن سهم بیشتری از این بازار نصیب شان شده است. در سال های اخیر به تازگی فعالیت هایی در زمینه های هنری کرده ایم و بعد از ورود آثار تجسمی ایران به بازارهای جهانی از طریق حراج کریستی آرام آرام برای خودمان سهم خیلی کمی پیدا کردیم.
وقتی که از آسیا و خاورمیانه حرف می زنیم، ما به لحاظ تولید فیلم، جزو چند کشوری هستیم که بیشترین تعداد تولید فیلم را داریم. وقتی که آثار سینمایی تولید می شود، لزوما باید زیرساخت و فضایی برای اکران این فیلم ها داشته باشیم. بخشی از این زیرساخت ها تکنولوژی است؛ موادی که برای ساخت یک فیلم و اکران آن مورد نیاز است، دوربین های جدید فیلم برداری، نورپردازی، ابزارهای ویژه برای افکت های سینمایی و سایر ابزارهایی که برای ساخت یک فیلم لازم است و همین طور سالن سینما.
سالن سینمایی که یاد در آن راحت و با کیفیتی خوب، فیلمی درجه یک ببینم. در سال های گذشته، عموما سینماها در حال تعطیل شدن بودند. در تهران با این که از طرف شهرداری قانونی وجود داشت که سینماها اجازه تعطیلی و تغییرکاربری نداشتند، اما شاهد تعطیلی سینماهای لاله زار، سینماهای خیابان انقلاب، میدان امام حسین (ع) و... بودیم.
در همه جای دنیا، شهرداری ها یک نهاد اجتماعی هستند که وظیفه ای فراتر از خدمات شهری دارند. در دوره جدید، شهرداری تهران تصمیم گرفت برای ارتقای فرهنگ و لذت مردم اقداماتی صورت دهد. نخستین اقدامی که در این دوره صورت گرفت، بازسازی سینما آزادی بود که هر چند انتقادهایی به معماری آنجا وارد است، اما اتفاق بزرگی در این حوزه رخ داد.
بعد از آن اقدامات مختلفی برای ساخت سینما در شهر تهران صورت گرفت، مثل پردیس های مختلفی که ساخته شد و شهرداری تهران برای تشویق سرمایه گذار، این امکان را ایجاد کرد که در ازای هر مترمربع، فضای تجاری رایگان در اختیار سرمایه گذار قرار بگیرد. البته این مصوبه شورای شهر بود.
بعد از این امکان، آرام آرام بخش خصوصی هم پا به میدان گذاشت و به این حوزه وارد شد. این جنبش بیشتر در تهران نمود پیدا کرده است و این امکان در شهرستان ها بسیار ضعیف است. در کشور حدود هزار سالن سینما کم است و شرایطی که در حال حاضر در تعداد سینماها وجود دارد، از احتیاج واقعی فاصله دارد. بعد از افزایش سالن های سینما، دیده شد که مردم هم در صورتی که فضای مناسب وجود داشته باشد، از سینما استقبال می کنند.
بعد از این که در کلان شهری مثل تهران، سالن های سینما و پردیس های سینمایی ساخته شد، به تبع آن فروش فیلم های سینمایی از رقمی در حدود 70 میلیارد تومان در سال گذشته به 110 میلیارد تومان در 6 ماه نخست سال 95 افزایش یافت.
وقتی که وجود پردیسی مثل پردیس کوروش که با ۱۲ سالن سینما، به یک باره ۱۲ درصد سینمای کل کشور را شامل می شود، دغدغه ای بین تمام سرمایه گذاران ایجاد می کند و باعث می شود که آنها به سمت احداث سالن های سینما روی بیاورند. بسیاری از شهرهای کشور هم مدل این پردیس ها را دنبال کرده و تغییری در اقتصاد سینماها ایجاد کرده اند.
این انقلاب، امروز به جایی رسیده که فروش سینماهای ایران را به عددی قابل فهم در دنیا تبدیل کرده است. گاهی این سوال مطرح می شود که هزینه این پردیس ها برای تجهیز و احداث سینماهای دیگر استفاده شود که در این مورد باید گفت ظرفیت شهرها و مناطق مختلف در این زمینه بسیار تعیین کننده است.
همین طور این موضوع تا آن جا که به شهرداری ها مربوط باشد، باید در برنامه ریزی شهری هر استانی قرار بگیرد. تا زمانی که دولت ویژگی خاصی برای ساخت سالن های سینمایی نداشته باشد یا ارشاد بودجه خاصی برای این موضوع تعریف نکند، اتفاق خاصی نمی افتد. این موضوع به یک عزم ملی احتیاج دارد؛ عزم ملی به معنای این که همه نهادها از قبیل حوزه هنری، شهرداری ها، استانداری ها و... از تمام امکانات و فضاهایی که دارند، استفاده کنند و نحیطی فرهنگی ایجاد کنند. تا زمانی که این اتفاق نیفتد، از آن جایی که بخش خصوصی هنوز آن قدر دغدغه اش نیست که به زیرساخت های هنری بپردازد، نباید منتظر رسیدن به ایده آل باشیم.
نظر کاربران
بنام خدا وباسلام به محضرشما خوبان لازم به توضیح است که شهرستان اندیمشک دراستان خوزستان با بیش از200000 هزار نفرجمعیت درگذشته دارای 3 سالن سینما بود واکنون فاقد سالن سینما می باشد یک سالن سینما به مجتمع تجاری تغییرکاربری داده شد یک سالن مخروبه که در طبقه همکف نمایشگاه کتاب شده باشکلی کاملا زننده درمرکز شهر که سینما بهمن نیز نام دارد ودیگری سینما راه اهن اندیمشک که الان کاملا تعطیل و ویران شده عامه مردم میگویند باوجود شبکه های تلویزیونی و اینترنت دیگرنیازبه سینما نیست و استقبال کم است اما باعرض پوزش این حرف درستی نیست چراکه سینما هویت و فرهنگ یک ملت میتواند باشد و بسیاری از معضلات جامعه رابه زبان هنرمیتوان بیان و رفع کرد باامید به افتتاخ وبازگشایی سینما واکران فیلم درشهرستان اندیمشک باتشکر
بهتر حیف بول
سلام. تا آنجایی که من اطلاع دارم یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد احمد هم سینما ندارد...
افتضاح موقعی است که سالن سینما با هزینۀ سنگین بنا شود ولی کسی در آن حاضر نشود مثالش شهرستان رباط کریم و بسیاری از شهرستانهای دیگر و حتی همین تهران .
همین ها هم که هست ملت پول ندارن برن فیلم بی معنی نگاه کنن
همینم اضافس پول با زحمت دراری بریزی تو جیب سینماگرانی که فقط ادعا دارند و دریغ از ذره ای کیفیت
همینم زیاده
واقعا هم حیف پول. پول هیچی حیف وقت.
ما که تو شهرمون 2تا سینما داریم,شاهین شهر.
فکر کنم بیشتر از200تا باشه ها؟
نزدیک60تا که تو تهرانه.
اولا درصد بالایی از فیلمای سینما از نظر کیفی جدا افتضاحن یا فقط میخوان اشک مردم رو دربیارن یا با بی مزه بازی به زور مردمو بخندونن یا صرفا برای معرفی یه بچه خوشکل بی مزه جدید ساخته میشن!
دوما مردم تعریفشون از تفریح عوض شده حاضرن برای تفریح برن توی یه دخمه کثیف تاریک قلیون بکشن یا سرشون توی گوشی درحال دید زدن صفحه های ناجور یا بی محتوا باشه اما نرن سینما .