تجارت با تار و پود پیراهن های تیم های ملی

ماهنامه پیشه و تجارت - مهدی میرمحمدی: روزگاری لباس های تیم های ملی فوتبال خلاصه می شد به رنگ های اصلی قرمز، زرد، آبی و رنگ فرعی سبز به همراه رنگ خنثی سفید که عمدتا به شکل خالص مورد استفاده قرار می گرفتند.

زمانی لباس سیاه اسکاتلندی ها، لباس پرویی ها با آن نوار اریب قرمز، لباس راه راه آرژانتینی ها، لباس نارنجی هلندی ها و این اواخر لباس شطرنجی کروات ها نهایت لباس های متفاوت جهان فوتبال محسوب می شدند اما حالا چند سالی می شود که صنعت مد، جهان فوتبال را هم تحت تاثیر قرار داده است. حالا طراحان دیگر تنها به رنگ های خالص فکر نمی کنند. در همین دوره از جام ملت ها وقتی تیم پرتغال با لباس دوم خود وارد زمین شد بسیاری از بینندگان به سادگی نمی توانستند رنگ لباس این تیم را مشخص کنند.

یا مجری باید بگوید تیم سبزپوش یا تیم آبی پوش، یا تیم سبز - آبی پوش؟ پرتغالی ها در بخش عمده ای از تاریخ فوتبال شان از رنگ سفید برای لباس دوم تیم شان استفاده کرده اند. در سال های ۲۰۰۶، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ رنگ مشکی جایگزین رنگ سفید شد تا جام ملت های اروپای ۲۰۱۶ که به یکباره جهان سیاه و سفید را برای پیراهن دوم خود کنار گذاشتند و از سبز - آبی ویژه خود رونمایی کردند.

شاید در چنین انتخابی، رنگ انتخاب شده از سوی موسسه پنتون به عنوان رنگ سال بی تاثیر نبوده باشد. پنتونی ها امسال بر خلاف چند سال اخیر که رنگ های تند و جیغ مورد توجه قرار می گرفتند به سراغ رنگ های ملایم رفتند و نوعی آبی و صورتی ملیح را به عنوان رنگ سال ۲۰۱۶ معرفی کردند. این فراتر رفتن از رنگ های تند و خالص را در ارتباط با لباس های طراحی شده برای چند تیم می توان دید که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

آلمانی های کلاسیک پوش

رابطه آلمانی ها با آدیداس رابطه ای ۶۰ ساله است. قرارداد اسپانسری فعلی آنها با تیم ملی آلمان به ارزش سالانه ۲۵ میلیون یورو است اما در جریان جام ملت ها هریرت هاینر، مدیر اجرایی آدیداس اعلام کرد که پیشنهاد جدید آنها تا سقف سالانه ۶۵ میلیون دلار خواهد بود که از سال ۲۰۱۸ اجرایی خواهد شد و تا سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد داشت.

بسیاری چنین رقمی را واکنش آدیداس به پیروزی های اخیر نایکی دانسته اند. این کمپانی چندی پیش موفق شد به همکاری طولانی آدیداس با فرانسوی ها یا باشگاه چلسی پایان دهد و با این تیم ها طرف قرارداد شود. لباس اول آلمان ها در عمده این سال ها شاهد تغییرات زیادی نبوده است. لباس سفیدت ساده آلمانی ها همان لباسی است که آنها در جام های ۱۹۵۴، ۱۹۷۴ یا ۲۰۱۴ به تن داشتند اما آدیداسی ها امسال لباس متفاوتی را به عنوان لباس دوم برای آلمانی ها طراحی کردند.

آلمانی ها سال ها از رنگ سبز برای لباس دوم تیم شان استفاده می کردند. در جام جهانی ۲۰۰۲ بود که برای اولین بار آنها از رنگ خاکستری استفاده کردند و خیلی زود هم آن را کنار گذاشتند. آنها دو سال بعد در جام ملت های ۲۰۰۴ به سراغ رنگ مشکی رفتند. از آن سال تا به امروز پیراهن دوم آلمان ها جام به جام در حال تغییر بوده است. مدتی به سراغ رنگ قرمز رفتند و زمانی به رنگ سبز مراجعت کردند. حتی در جام جهانی ۲۰۱۳ آنها از یک لباس راه راه مشکی و قرمز به عنوان لباس دوم استفاده می کردند اما آدیداسی ها که کمپانی آلمانی محسوب می شوند، برای جام ملت های ۲۰۱۶ بار دیگر لباسی به رنگ خاکستری برای آلمانی ها طراحی کردند.

این لباس از دو طیف اصلی خاکستری تشکیل شده که به شکل راه راه های باریک رویه و پشته لباس را تشکیل می دهد. برای آستین ها هم از رنگ سبز استفاده شده است اما این سبز از جنس سبزهای تندی نیست که در دهه ۸۰ یا جام ملت های ۲۰۱۲ بر تن بازیکنان این تیم دیده بودیم. رنگ سبز هم اینجا در وضعیتی غیرخالص و کدر مورد استفاده قرار گرفته است اما آدیداسی ها مشابه این لباس را به عنوان لباس دوم تیم ولز هم طراحی کرده بودند.

برای لباس دوم تیم ولز هم همین دو طیف خاکستری به شکل راه راه های پهن در کنار هم قرار گرفته بودند و رنگ سبز به جای آستین به شکل نوار سه خط روی سرشانه ها نشسته بود. این رنگ خاکستری به نوعی در لباس دوم سوئدی ها که از سوی آدیداسی ها طراحی شده بود، مورد استفاده قرار گرفته بود. در لباس دوم سوئدی های سه طیف خاکستری در کنار سورمه ای مات نشسته بود. این گونه برای طراحان آدیداس این جام ملت ها به رنگ خاکستری گره خورده بود.

آدیداسی ها در مجموع اسپانسر ۹ تیم آلمان، ولز، روسیه، اوکراین، مجارستان، سوئد، ایرلند شمالی، بلژیک و اسپانیا بودند که در این میان لباس دوم آنها برای اسپانیا هم از جمله لباس های بحث برانگیز جام بود. اسپانیایی ها معمولا از لباس سفید به عنوان لباس دوم استفاده می کنند اما این بار طراحان آدیداس از شکل های مثلثی زرد و قرمز روی زمینه سفید استفاده کرده بودند که یادآور رنگ لباس اول این تیم باشد. اما طرفداران اسپانیا هیچ دل خوشی از این لباس دوم ندارند.

از سال ۱۹۹۴ تا به امروز آنها در هر بازی مهمی که لباس دوم شان را پوشیده اند، بازنده میدان بوده اند. آنها در مرحله یک هشتم جام با لباس دوم شان مغلوب ایتالیا شدند تا علاقه مندان این تیم با دلی شکسته خلاقیت طراحان آدیداس را تعبیر به لباسی کنند که روی آن املت پخته شده است.

پرچم پوشان

استفاده از طرح پرچم کشورها از جمله ایده هایی بوده که همواره مورد نظر طراحان بوده است. از جمله این لباس ها می توان به لباس تیم ملی آلمان در دهه ۹۰ اشاره کرد که سه رنگ پرچم آلمان در شکل های مختلف روی زمینه سفید این لباس قرار گرفتند. در این جام نیز تعدادی از طراحان شرکت های اسپانسر به سراغ ایده استفاده از پرچم کشورها رفتند. از شاخص ترین نمونه ها لباس دوم تیم بلژیک بود که آدیداسی ها طراح آن بودند.

در این لباس، طراحان پرچم سه رنگ بلژیک را که رنگ ها در حالت عمودی در کنار هم قرار گرفته اند به شکل افقی میان لباس قرار دادند. در اینجا هم طراحان برای رنگ زمینه از سفید خالص استفاده نکردند و کمی آبی به رنگ سفید اضافه کردند و در میان آن سه رنگ پرچم بلژیک را به شکل کاملا درشت و مشخص به کار بردند؛ به گونه ای که وقتی بلژیکی ها لباس دوم شان را به تن می کردند، گویی پرچم کشورشان را به تن کرده بودند. در اینجا هم تماشاگر به سادگی و خیلی مشخص نمی تواند رنگ پیراهن تیم را تعریف کند.

نایکی ها هم در لباس هایی که برای تیم ملی کرواسی طراحی کرده بودند طرح شطرنجی میان پرچم این کشور را همچنان مورد استفاده قرار داده بودند. این لباس شطرنجی حالا به هویت اصلی تیم کرواسی تبدیل شده و بعید است علاقه مندان و حتی طراحان به سادگی این لباس شناخته شده را کنار بگذارند. هر چند کروات ها تیم پر سابقه ای در تاریخ فوتبال محسوب نمی شوند و از سال ۱۹۹۶ به عنوان یک قدرت فوتبالی خود را معرفی کردند اما در همین مدت به یک تیم کلاسیک پوش تبدیل شده اند که حاضر نیست پیراهن های شطرنجی خود را به سادگی کنار بگذارد.

در زمینه استفاده از طرح پرچم، طراحان پوما در لباس دوم ایتالیا سه رنگ پرچم این کشور را به شکل یک نوار باریک عمودی از بالا تا پایین پیراهن مورد استفاده قرار دادند. با توجه به اینکه رنگ سفید از یک سو رنگ لباس دوم تیم است و در اینجا رنگ زمینه محسوب می شود و از سوی دیگر در پرچم این کشور هم میان دو رنگ قرمز و سبز قرار گرفته، طراحان از این اشتراک استفاده کردند و با افزودن دو نوار باریک قرمز و سبز به پیراهن سفید، نقش پرچم را روی پیراهن شکل دادند.

طراحان نایکی هم برای لباس دوم فرانسوی ها سعی کرده بودند به گونه ای دیگر ایده رنگ پرچم فرانسوی ها را یادآوری کنند. از آنجا که لباس دوم فرانسوی ها به شکل کلاسیک سفید است و در پرچم هم این رنگ سفید میان دو رنگ آبی و قرمز قرار گرفته است، طراحان برای آستین سمت راست رنگ قرمز و برای آستین سمت چپ رنگ آبی را در نظر گرفته بودند تا در نهایت رنگ های پرچم فرانسه در نظر تماشاگر نقش ببندد.

همه چیز به کام نایکی

اما نایکی ها هم اسپانسر ۶ تیم پرتغال، لهستان، انگلستان، کرواسی، ترکیه و فرانسه بودند. در زمینه طراحی هر چه طراحان آدیداس به دنبال ایده رنگ های ملایم به سراغ خاکستری ها رفته بودند، طراحان نایکی سعی کرده بودند درخشندگی را از رنگ های ملیح خود حذف نکنند. آنها تجربه ای مشابه لباس سبز - آبی پرتغالی ها را در لباس دوم ترکیه نیز به نوعی دیگر دنبال کردند به گونه ای که تماشاگر نمی تواند با دیدن این لباس به شکل مشخص بگوید که ترک ها با لباسی سفید به زمین آمده اند یا آبی.

نوع آبی که آنها برای این لباس در نظر گرفته اند شاید نزدیک ترین رنگ به آبی ملایم معرفی شده از سوی کمپانی پنتون برای رنگ سال 2016 باشد. آنها برای این لباس شورت آبی را در نظر گرفته بودند در حالی که پیراهن از پایین از آبی هم رنگ با شورت آغاز می شود و هر چه به بالا حرکت می کند، زمینه سفید بیشتر رخ می نماید و حرکت آبی ها خلاصه می شود به خطوط آبی رنگی که پیراهن را پر از لوزی های در پی هم می کند.

غول آمریکایی صنعت پوشاک ورزشی چند سالی می شود که خیال پشت سر گذاشتن آدیداس را دارد. از قرارداد آنها با تیم ملی فرانسه به عنوان گران ترین قرارداد یک اسپانسر با تیم های ملی فوتبال یاد کرده اند. قرارداد آنها با فرانسوی ها تا پایان سال 2018 سالانه 42.6 میلیون یورو عنوان شده است.

علاوه بر این در زمینه فوتبال باشگاهی نیز آنها قراردادی 10 ساله به ارزش 100 میلیون یورو با باشگاه بارسلونا امضا کرده اند و توانسته اند قرارداد 80 میلیون یورویی آدیداس با منچستریونایتد را پشت سر بگذارند. در روز فینال این مسابقات هیچ کس به اندازه مدیران نایکی آسوده خاطر نبود چرا که هر دو سوی فینال تیم های طرف قرارداد این کمپانی بودند. این اولین بار بود که تیمی با لباس نایکی به قهرمانی جام ملت های اروپا دست پیدا می کرد تا این بار همه چیز به کام نایکی ها باشد.