آنچه باید درباره سوء استفاده بانکی بدانیم

هفت صبح: خدمات بانکی به طور کامل پوست انداخته‌اند. خبر بد اینکه شیوه‌های سوءاستفاده هم خودشان را به روز کرده‌اند و می‌توان گفت خطر در کمین همه ماست. شما چطور با آنها روبه‌رو می‌شوید؟

مشتریان بانک دیگر کنار باجه‌ها صف نمی‌کشند. حالا دیگر در شهرهای کوچک هم دستگاه نوبت‌دهی مشتریان را تا زمان رسیدن نوبت‌شان هدایت می‌کنند. این تغییر چهره در ارائه خدمات هم دیده می‌شود. تلفنبانک و اینترنت بانک و بانکداری مجازی و هزار جور اسم مشابه دیگر . همین که این روزها مردم به جای مراجعه به شعبه، هر ساعت از شبانه‌روز قبض تلفن، گاز، برق و آب خود را پرداخت کنند، یعنی بانکداری و خدمات بانکی پوست‌اندازی کرده است اما هرچقدر که بانک‌ها و خدمات‌شان مدرن‌تر می‌شود، دانش لازم برای استفاده از این خدمات هم باید گسترش پیدا کند.

اگر چند سال قبل حمله هکرها به حساب‌ها و لو رفتن رمز کارت‌های بانکی یک مشکل ناشناخته بود، این روزها هر‌کدام از ما ممکن است بر اثر یک غفلت کوچک درگیر آن شویم. تقریبا 90 درصد ایرانی‌ها کارت بانکی دارند و نیمی‌ از آنها حداقل یک بار در سال از اینترنت بانک استفاده می‌کنند.

اکثر قشر فعال جامعه با تسهیلات بانکی سروکار دارند و گرفتن وام جزو جدایی‌ناپذیري از زندگی‌مان شده، برای استفاده از هرکدام از خدمات مختلف بانکی باید یکسری نکات را بدانید. در ادامه با شش تهدید در استفاده از خدمات بانکی آشنای‌تان می‌‌كنيم که در عین سادگی باید جدی گرفته شوند.

برای دریافت تسهیلات تنها راه کلی که وجود دارد مراجعه به بانک‌هاست. هرچند انواع وام‌هایی که بانک‌ها می‌دهند فرق می‌کند اما به هر حال این وام‌ها را باید از بانک‌ها درخواست کرد. هرچند شاید برخی از این شرکت‌ها بعد از اینکه کلی از شما پول گرفتند یک مبلغی هم به عنوان وام پرداخت کنند اما با یک حساب و کتاب سر انگشتی خواهید فهمید که سرتان کلاه رفته است

به مدعیان پرداخت تسهیلات اعتماد نکنید

چطور اتفاق می‌‌افتد: وقتی که یک گرفتاری مالی دارید و یا برای خرید ماشین، لوازم خانگی و حتی مسکن مقداری پول کم دارید به هر دری خواهید زد که راهی پیدا کنيد. شرکت‌های مدعی پرداخت تسهیلات از طریق شبکه بانکی این موقعیت را فرصت خوبی تشخیص می‌دهند برای اینکه جوینده را در دام بیندازند. آگهی‌های رنگارنگ‌شان از جلو چشم جوینده تسهیلات می‌گذرد و هر آن ممکن است در این دام گرفتار شود.

هشدار جدی: این که هیچ شرکتی نمی‌تواند ادعا کند که از مبادی بانکی می‌تواند برای شما تسهیلات بانکی بگیرد یک هشدار جدی است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ‌ایران می‌گوید: اخیرا مشاهده شده برخی از شرکت‌ها با درج آگهی در جراید و با دادن وعده‌های پوشالی ارائه «تسهیلات از طریق شبکه بانکی» مبادرت به فریب مشتریان و کلاهبرداری از متقاضیان استفاده تسهیلات بانکی می‌کنند. بانک مرکزی از تمام کسانی که با این چنین آگهی‌هایی برخورد می‌کنند خواسته علاوه بر اینکه به آنها زنگ نزنند، پلیس و نهاد‌های انتظامی‌ را از وجود این شرکت‌ها آگاه کنند که کسان دیگری هم در این دام گرفتار نشوند.

آنچه نمی‌دانستید: این شرکت‌ها به هیچ‌وجه به طور قانونی ثبت نشده‌اند. شما نباید فقط با استناد به اینکه آگهی‌شان در یک رسانه چاپ شده به آن اعتماد کنید.

راه درست: برای دریافت تسهیلات تنها راه کلی که وجود دارد مراجعه به بانک‌هاست. هرچند انواع وام‌هایی که بانک‌ها می‌دهند فرق می‌کند اما به هر حال این وام‌ها را باید از بانک‌ها درخواست کرد. هرچند شاید برخی از این شرکت‌ها بعد از اینکه کلی از شما پول گرفتند یک مبلغی هم به عنوان وام پرداخت کنند اما با یک حساب و کتاب سر انگشتی خواهید فهمید که سرتان کلاه رفته است.


چند درصد سود بیشتر در موسسات بدون مجوز به ریسکش نمی‌ارزد

چگونه اتفاق می‌افتد: در سال‌های اخیر کوچه و پس‌کوچه‌های کلان‌شهر‌های ایران پر شده از شعبه موسسات مالی که مجوزی برای فعالیت از بانک مرکزی ندارند. این موسسه‌ها برای فریب مردم، هم روی تابلوی‌شان می‌نویسند «‌تحت نظارت بانک مرکزی» و هم حربه دیگرشان دادن سود‌های بیشتر از بانک‌ها به سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلند‌مدت است. خیلی‌ها به این دو دلیل ساده پول‌های‌شان را به این موسسات می‌سپارند بی‌خبر از اینکه ممکن است بعد از مدتی حتی به اصل پول‌‌شان هم نرسند.

هشدار جدی: بانک مرکزی بعد از اینکه این موسسات را غیر‌قانونی اعلام کرد ابزار لازم برای جمع کردن شعبه‌های‌شان را از سطح شهرها ندارد. به همين دلیل راه را در این دید که به مردم در مورد سپرده‌گذاری و مراوده مالی با این موسسات هشدار بدهد در این هشدار از مردم خواسته شده است از ‌هرگونه همکاری با این موسسات از قبیل در اختیار‌گذاردن مکان به منظور ایجاد شعبه، سپرده‌گذاری یا دریافت تسهیلات به طور جدی خودداری کنند.

آنچه نمی‌دانستید: خیلی‌ها فکر می‌کنند که چون برخی از این موسسه‌ها در میادین ورزشی، صدا و سیما‌، بیلبوردهای نصب شده در سطح شهر و جاده‌های برون شهری تبلیغات می‌کنند، پس مجوز دارند. بهتر است بدانيد این موضوع دلیلی برای فعالیت قانونی این موسسات نیست.

راه درست: اگر مقداری پول پس‌انداز کرده‌اید و می‌خواهید در بانک سپرده‌گذاری کنید بهتر است به همان سودی که بانک‌ها می‌پردازند قانع باشید. چون چند درصد سود بیشتر نسبت به ریسکی که سپرده‌گذاری در این موسسات دارد، نمی‌ارزد.
ضامن را از دفاتر ارائه‌دهنده ضامن نخواهید

چگونه اتفاق می‌افتد: پناه بردن به دفاتری که هر روز در برخی رسانه‌ها آگهی چاپ می‌کنند و مدعی هستند می‌توانند یک یا دو نفر را به شما معرفی کنند که ضمانت‌تان را برای دریافت تسهیلات بر عهده بگیرند زمانی اتفاق می‌افتد که فرد از پیدا کردن یک نفر که بانک او را معتبر بداند برای ضمانت نا‌امید می‌شود.

هشدار جدی: بانک مرکزی همیشه نسبت به فعالیت غیرقانونی شرکت‌های ارائه‌دهنده ضامن معتبر و گواهی کسر از حقوق براي اخذ تسهیلات بانکی هشدار داده است.

آنچه نمی‌دانستید: خیلی‌ها ضامن معتبر دم دست‌شان است و بدون هیچ چشمداشتی هم حاضر است ضمانت آنها را بپذیرد اما چون به حقوق خود آگاه نیستند، فکر می‌کنند او از سوی بانک پذیرفته نمی‌شود. بهتر است بدانيد برای تسهیلات زیر ۱۰ میلیون اولا یک ضامن کافی است و دوما این فرد حتما قرار نیست کارمند دولت باشد فقط باید اعتبار لازم را از نظر بانک داشته باشد.

راه درست: برای اینکه کسی را به عنوان ضامن معرفی کنید به هیچ دفتر و شرکتی مراجعه نکنيد، سعی کنید از میان آشنایان‌تان یک نفر را پیدا کنید.


مراقب رمزهای بانکی‌تان باشید

چگونه اتفاق می‌افتد: برخی‌ها هنوز به اهمیت رمز بانکی‌شان پی نبرده‌اند و به راحتی آن را در اختیار دیگران قرار می‌دهند و یا اینکه به طور دوره‌ای آن را عوض نمی‌کنند. همه اینها باعث می‌شود رمز کارت‌شان یا رمز اینترنتی‌شان لو برود و روزی بی‌خبر از همه جا متوجه می‌شوند که حساب‌شان خالی شده است.

هشدار جدی: پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی‌كشور‌(فتا) می‌گوید: یکی از بیشترین آمار تخلف‌های اینترنتی مربوط به سوءاستفاده از حساب‌های بانکی است و به مردم هشدار می‌دهد در نگهداری از رمزهای بانكی خود نهایت دقت را داشته باشند.

آنچه نمی‌دانستید: لو رفتن رمز اینترنتی بانکی خیلی ساده‌تر از آن چیزی است که ما تصور می‌کنیم فقط کافی است وقتی پای خود‌پرداز هستید یادتان برود رسیدی که در آخر عملیات به شما تحویل می‌شود را بردارید، همین خودش یک منبع مهم برای هک شدن حساب بانکی است.

راه درست: برای اینکه به چنین مشکلی بر نخورید بهتر است از رمزهای تكراری مانند شماره شناسنامه، تاریخ تولد و... كه به راحتی قابل حدس زدن باشند، استفاده نکنيد به طور متوالی رمز خود را در فواصل مختلف زمانی تغییر دهید و هیچگاه رمز بانكی خود را در كنار كارت و در دسترس دیگران قرار ندهید.


به هر پیامکی اعتماد نکنيد

چگونه اتفاق می‌افتد: در یکی، دو سال اخیر باب شده که پیامک‌هایی با مضمون برنده شدن در قرعه‌کشی و اعلام جوایزی به مبالغ مختلف به کاربران تلفن همراه فرستاده می‌شود و جهت واریز وجه، تقاضای شماره کارت بانکی، رمز اول و رمز cv۲ و آدرس می‌کنند. به همین راحتی ممکن است دچار دردسر شوید.

هشدار جدی: این موضوع آنقدر گسترش یافته که رئیس پلیس فتا درباره کلاهبرداری‌های جدید از طریق ارسال پیامک به مردم هشدار می‌دهد و می‌گوید: در صورت مواجه شدن با اینگونه پیامک‌ها سریعا این پلیس را در جریان قرار دهند.

آنچه نمی‌دانستید: بر اساس قانون هر نهادی برای برگزاری یک نظرسنجی و یا مسابقه و... باید مجوز لازم را داشته باشد. وقتی در مسابقه و یا نظر‌سنجی رسمی ‌شرکت نکرده‌اید منتظر جایزه هم نباشید این کلاهبرداران در مواردی کارت‌های هدیه به در منازل ارسال می‌کنند تا با این روش اعتماد قربانیان را جلب کرده و بهتر بتوانند آنها را مورد سوء‌استفاده قرار دهند.

راه درست: به هیچ‌وجه به پیامک‌های ناشناس و به خصوص پیامک‌های با مضمون برنده شدن در قرعه‌کشی توجه نکرده و برای پاسخ دادن به آنها وسوسه نشوید و از اعلام شماره کارت، رمز عبور، آدرس خود و سایر اطلاعات شخصی به افراد غیر خودداری کنید.


سایت‌هایی که فقط شبیه سایت اصلی‌اند

چگونه اتفاق می‌افتد: خیلی وقت‌ها کاربران بانکی در حال فعالیت در سایتی هستند که فکر می‌کنند متعلق به بانک است غافل از آنکه این سایت جعلی است و فقط شبیه سایت بانک است. فیشینگ‌(Phishing)، به معنای كپی همانندسازی شده از یك صفحه اینترنتی آشنا است كه كاربر را گمراه كرده و در واقع وسیله‌ای برای به دست آوردن اطلاعات شخصی او به شمار می‌آید.

هشدار جدی: پلیس فتا پس از شکایت تعداد زیادی از مردم این موضوع را بررسی کرد. این اتفاق در اصطلاح فیشینگ نامیده می‌شود. پلیس فتا هشدار می‌دهد که کاربران مراقب این نوع از کلاهبرداری در استفاده از خدمات اینترنت بانک باشند.

آنچه نمی‌دانستید: شکل و شمایل این سایت‌ها و گزینه‌هایی که وجود دارد کاملا شبیه سایت اصلی بانک است. در اصل این سایت کپی همان سایت اصلی است. پس از روی شکل ظاهری نمی‌توانید تشخیص دهید.

راه درست: مهم‌ترین نکته‌ای که در این مورد باید در نظر داشته باشید این است که روی آدرس سایت دقیق شوید و اطمینان حاصل کنيد. هنگام استفاده از این سایت‌ها سعی کنید ایمیل یا فیلترشکن روی دستگاه باز نباشد