با خاطرخواهی دوران دانشجویی چه كنیم؟

مجله زندگی ایده آل - شیرین كرمی: در اوج جوانی عاشق شده اید و نمی‌دانید چه كار باید بكنید؟ تمام شب و روز فكرتان این است كه چطور موضوع را با خانواده مطرح كنید كه با ازدواج شما موافقت كنند؟ یكی از زمینه‌های آشنایی برای ازدواج، محیط دانشگاه و ازدواج به سبك دانشجویی است. اما بسیاری از روانشناسان معتقدند هنوز هم راه و رسم عشق و عاشقی و ازدواج در فرهنگ ما اصول و قواعد خاص خودش را دارد و خانواده طرفین نقش بسزایی در شكل‌گیری آن دارند.

یعنی همین ازدواج دانشجویی هم تنش زیادی را بین خانواده‌ها ایجاد كرده و نتایج نشان می‌دهد خانواده‌ها خیلی هم موافق این سبك ازدواج نیستند. دكتر مهدی دوایی، روانشناس به شما می‌گوید آشنایی در حوزه دانشگاه و ازدواج دانشجویی از این نظر مزیت به حساب می‌آید كه یك گزینه برای ازدواج جوان‌هاست اما در چنین شرایطی چطور موضوع آشنایی را با خانواده‌ها مطرح كنید تا در پروسه ازدواج همراه‌تان شوند.

یك ازدواج بدون معطلی

كسی كه شرایط ازدواج دارد، باید زمینه‌اش را هم مهیا كند. حضور در مراسم مختلف، آشنایی با خانواده‌های جدید و دوره‌همی‌ها از گزینه‌های آشنایی برای ازدواج است. حضور در چنین مراسمی فرد را كاندیدای ازدواج می‌كند. در غیر این صورت زمینه‌ای برای ازدواج صورت نمی‌گیرد. به هر حال باتوجه به آمار پایین ازدواج باید از هر امكان و زمینه‌ای برای ازدواج استفاده كرد. آشنایی در یك محیط فرهنگی مثل دانشگاه هم یكی از این زمینه‌هاست كه با موارد قبل متفاوت است.


در این محیط دختر و پسر یکدیگر را می‌شناسند و چه بهتر كه یك نهاد این مسوولیت را بپذیرد كه اگر دو نفر مناسب هم برای ازدواج هستند با یکدیگر صحبت كنند كه آیا پازل‌های روحی، روانی، عاطفی و... آنها با هم متناسب است یا نه؛ اگر این‌طور بود آشنایی را رسمی كنند. كم‌هزینه و ساده بودن مراسم این ازدواج‌ها از دیگر مزایای آن است.

خانواده‌ها را نادیده نگیرید

مهم‌ترین اشكال ازدواج دانشجویی این است كه پدر و مادرها حس خوبی نسبت به این جریان ندارند. آنها احساس می‌كنند فرد به جای آنكه از در داخل بیاید از پنجره آمده. دختر و پسر هم ندارد؛ پدر و مادر در چنین شرایطی حس می‌كنند نادیده گرفته شده‌اند و اولویت آنها به‌عنوان یك بزرگتر زیر سوال رفته است. اولین پرسش بسیاری از خانواده‌ها از جوان‌ها این است كه چرا سر خود انتخاب كردی؟

وقتی خانواده نگرش مثبتی نسبت به این ازدواج نداشته باشد روی زندگی آینده دختر و پسر اثرگذار است. هنوز در فرهنگ ما جا نیفتاده و خیلی پدر و مادرها به‌خصوص آنهایی كه بیشتر سنتی هستند از اینكه خود بچه‌ها همسرشان را انتخاب می‌كنند ناراضی هستند. البته آشنایی در محیط فرهنگی دانشگاه به‌مراتب پذیرفته‌تر از محیط‌های دیگر اجتماعی است.

یك واسطه اقدام به معرفی كند

معرفی دختر و پسر باید درست انجام شود؛ یعنی نهادهای مسوول این حوزه با یك شناخت صحیح از جانب دو طرف اقدام به معرفی كنند. پیشنهاد می‌شود حتما نماینده‌ای از نهادهایی كه در دانشگاه‌ها مستقر هستند و موجبات آشنایی پسر و دختر را فراهم می‌كنند بحث ازدواج را با خانواده‌ها در میان بگذارند و دختر و پسر هرگز به صورت مستقیم به پدر و مادر مطرح نكنند. جبهه گرفتن خانواده‌ها مقابل فرزندان به خاطر رعایت نكردن اصول فرهنگی غالب كشور ماست.

اگر توسط یك واسطه مقدمات این آشنایی به اطلاع خانواده‌ها برسد شرایط بسیار فرق خواهد كرد. این زمینه را باید یك نفر برای پدر و مادرها ایجاد كند و بعد خود دختر و پسر در مورد ازدواج با بزرگترها صحبت كنند. زمانی هم كه تماس از طرف واسطه صورت می‌گیرد، باید یك آشنایی كلی از پسر و خانواده‌اش به خانواده دختر و بالعكس داده شود تا یك شناخت هر چند كوچك شكل گیرد و بعد وارد فاز آشنایی شوند.

آیا دختر و پسر به رشد مناسب ازدواج رسیده‌اند؟

سن تا حدودی فرآیند مهمی در ازدواج نیست، البته زیر ۱۷ سال برای دختر و زیر ۲۲ سال برای پسرها سن مناسبی نیست. پارامتر مهم در ازدواج رشد عاطفی، اجتماعی و. . . است؛ پس ابدا سن شناسنامه‌ای مطرح نیست. گاهی اوقات اگر رشد اتفاق افتاده باشد در ۲۲-۲۱ سالگی هم می‌توان ازدواج كرد اما اگر رشد در ۲۸سالگی هم ایجاد نشده باشد ازدواج در آن سن هم توصیه نمی‌شود. در ازدواج دانشجویی هم به همین ترتیب است و كاملا به رشد دختر و پسر بستگی دارد.

به خانواده بگویید نظر شما برای‌مان مهم است

بسیاری از ازدواج‌هایی كه خانواده‌های دوطرف هم موافق بوده‌اند در موارد بسیاری منجر به شكست شده؛ چه برسد به اینكه خانواده‌ها موافق ازدواج نباشند. حتما باید رضایت پدر و مادر در ازدواج دانشجویی جلب شود وگرنه پیش رفتن در چنین ازدواجی درصد طلاق را بسیار بالا می‌برد. بعد از اعلام واسطه، دختر و پسر باید به پدر و مادر بگویند كه من این شخص را پسندیده‌ام اما درنهایت نظر شما برایم بسیار مهم است.

رضایت خانواده‌ها بسیار مهم است

آماری در رابطه با ازدواج‌های دانشجویی نداریم اما تا به اینجا خیلی اتفاق خوشایندی برای پدر و مادرها نبوده است. به یاد دارم جلسه‌ای با حضور پدر و مادرهایی كه فرزندان‌شان قصد ازدواج دانشجویی داشتند برگزار شده بود تا بررسی كنیم میزان رضایت خانواده‌ها از این ازدواج چقدر است. اكثر خانواده‌ها به دلیل مواردی كه مطرح شد از این سبك ازدواج راضی نبودند اما اگر همین ازدواج دانشجویی طبق فرهنگ رایج جامعه انجام شود، می‌تواند زمینه بسیار خوبی برای خداحافظی با دوران تجرد باشد.

دنبال یك واسطه باشید

در موقعیتی كه دختر و پسری خودشان و بدون واسطه هیچ نهادی در دانشگاه با هم آشنا شده‌اند و تصمیم‌شان برای زندگی مشترك جدی است چه بهتر كه بزرگتری مثل یك استاد واسطه امر خیر شود. رعایت این اصول حتی در جامعه امروزی ما و با فرهنگ‌مان همخوانی بیشتری دارد و پدر و مادر هم از اینكه واسطه دیگری موضوع را مطرح كرده حس بهتری نسبت به رسمی شدن این رابطه پیدا می‌كنند و در روند ازدواج همراه‌تر می‌شوند. در ضمن مخالفت خانواده با این ازدواج، بدون اینكه آن فرد را دیده باشند به‌مراتب كمتر می‌شود.


اگر عاشق هستید، نگویید به من ربطی ندارد

عشق در یك نگاه قابل پذیرش نیست. عشق هم یك رابطه علت و معلولی است. اینکه دو نفر صرفا لفظی بگویند عاشق هم هستند، کافی نیست؛ مگر آنكه منافع فرد مقابل را به منافع خودشان ترجیح دهند، در غیر این صورت این حس استمرار پیدا نمی‌كند. اگر محركی پاسخ داده شد و منافع طرف مقابل هم در نظر گرفته شد، عشق كم‌كم ایجاد می‌شود. مثلا اینكه اگر عشق در میان باشد فرد با شرایط مالی نه‌چندان باثبات هم می‌سازد.

از طرفی اگر عاشق هم هستند، باید نوع رفتارهای‌شان با هم همخوانی داشته باشد. اگر به همدیگر می‌گویند این مشكل تو است و به من ربطی ندارد، عاشقی معنایی ندارد. اگر فردی در رابطه به طرف مقابل گفت مقصر تو هستی و بعد ادعای عشق هم كرد، بدانید عاشق نیست. عشق یك پروسه طولانی است.

خواستن بدون اقدام بی‌معنی است

خیلی مواقع در بین افرادی كه برای مشاوره مراجعه می‌كنند دیده‌ام پسر در طول آشنایی سه سال است به دختر می‌گوید من شما را می‌خواهم. خب این خواستنی كه بدون اقدام است به چه دردی می‌خورد؟! خیلی بی‌معنی است. سوال دختر مسلما این است كه اگر من را می‌خواهی چرا اقدامی نكرده‌ای؟ آن پسر حتی خواستگاری هم نمی‌رود. یعنی حداقل به خانواده دختر هم نمی‌گوید فرزند شما را می‌خواهم؛ آن وقت ادعای عاشقی هم دارد. به همین خاطر آشنایی بدون اطلاع خانواده‌ها با درصد احتمال كمتری به نتیجه می‌رسد.

نامزدی بیش از یك سال جایز نیست

اگر دو نفر در سن پایین و ترم‌های اول دانشگاه عاشق هم شدند و شرایط ازدواج را نداشتند، باید در وهله اول خانواده‌ها در جریان قرار بگیرند. درصورتی‌كه اگر خانواده‌ها دیر در جریان قرار بگیرند و وابستگی بیش از حد باشد، ممكن است در روند رسمی شدن مخالفت ایجاد كنند. این تنش‌ها آسیب‌های روانی، اضطراب و افسردگی بدی برای دوطرف این رابطه به‌خصوص به دلیل سن و سال كم ایجاد می‌كند.

البته موضوع نداشتن شرایط ازدواج مهم است که ممکن است فقط شرایط مالی نباشد و موارد دیگری هم از جمله مساله سربازی مطرح باشد اما در صورتی كه خانواده‌ها نگرش مثبتی داشتند، از یك مشاور در چنین شرایطی راهنمایی گرفتن بسیار تاثیرگذار است. در مرحله بعد می‌توانند نامزد كنند اما مدت زمان آن، همان وقت باید تعیین شود. بیش از یک تا دو سال تداوم چنین نامزدی صحیح نیست؛ در غیر این صورت آسیب‌زاست. حتی پروسه زمان عقد و قبل از ازدواج هم بیش از یك سال نباید زمان ببرد.