رسم و رسوم غواصی و تفریحات زیرآب

همشهری ۶و۷ - پیام شهركی: به جرات می‌شود گفت در هرجای این کره خاکی امکانی طبیعی برای لذت بردن و تفریح وجود دارد.

از دل کویرهای خشک گرفته تا قلعه کوه و قلب جنگل‌های سرسبز اما نگاهی به این کره لاجوردی بیندازید، دو‌سوم سیاره دوست‌داشتنی ما را آب پوشانده است و دنیایی بسیار بزرگ که در زیر این دریاها و اقیانوس‌های پهناور پنهان شده‌است...

دنیایی شگفت‌انگیز که اغلب ما یا از قاب تلویزیون به آن چشم دوخته‌ایم یا آنکه با رمان بیست هزار فرسنگ زیر دریای ژولورن، صور خیال‌مان را سوار بر «ناتیلوس» به عمق اقیانوس‌هایش برده‌ایم اما آیا تا به حال به لمس واقعی این دنیای خیس فکر کرده‌اید؟

به تفریحی ماجراجویانه و هیجان‌انگیز در جایی زیر آب‌ها؟ در این گزارش با متین تقی‌اوف، غواص و متخصص عکاسی زیر آب هم‌کلام شده‌ایم تا با راه و رسم دل دادن به این تفریح نامتعارف آشنا شویم.

غواصی قدم اول است

بدون شک اولین قدم برای وارد شدن به دنیای زیر آب یادگیری غواصی است. غواصی، تفریحی است که سن و سالی از آن نمی‌گذرد و نزدیک به دو دهه می‌شود که مردم عادی هم از آن استقبال كرده‌اند و دیگر منحصر به قشری خاص نیست.

درباره گذراندن دوره‌های لازم برای شروع این ورزش، آقای تقی‌اوف می‌گوید: « در دنیا دو شیوه اصلی آموزش غواصی وجود دارد که هر کدام در انتهای دوره آموزش مدرک‌شان را در اختیار شما قرار می‌دهند.

این دو استاندارد، Seamas و PADI نام دارند. » در مدل آموزشی پدی که در ایران هم بیشتر رایج است، شما مراحل مختلف حرفه‌ای شدن را می‌توانید پشت سر بگذارید اما آنچه برای یک غواصی تفریحی لازم است، دوره آب‌های آزاد است که به طور طبیعی حدود یک یا دو هفته آموزش آن زمان خواهد برد.

علاقه‌مندان با دریافت چنین مدرکی به راحتی می‌توانند تا عمق ۱۰متر به غواصی بپردازند که برای چنین مقطعی کافی است اما اگر به هر نحوی علاقه داشتید مراحل بالاتر را طی کنید می‌توانید دوره‌های دیگری مانند ماجراجویی و حرفه‌ای را پشت سر بگذارید.

نکته جالب در مورد غواصی این است که برخلاف آنچه تصور می‌شود حتما لازم نیست که شناگر حرفه‌ای باشید تا به غواص خوبی تبدیل شوید.

شنا راه‌حلی برای جلوگیری از غرق شدن است اما نکته اینجاست که در زمان غواصی شما قبلا یک‌بار غرق شده‌اید! با این حال دانستن روش‌های شنا و توانایی حرکت در آب و استفاده از اندام هنگا م غواصی بسیار کارآمد خواهد بود.

هزینه‌های این ورزش هم شامل مبلغی است که برای دوران آموزشی و ورود به سایت‌های دریایی می‌دهید اما اصلا لازم نیست که در همان ابتدا هزینه‌ای بابت خرید وسایل غواصی پرداخت کنید گرچه مانند هر ورزش دیگری اگر بخواهید به آن به عنوان ورزش حرفه‌ای نگاه کنید، باید هزینه‌های زیادی بابت تجهیزاتش بپردازید.

عكاسی از دنیای ناشناخته

متین تقی‌اوف که خود مدت زیادی است به حرفه عکاسی زیر آب مشغول است، عقیده دارد، عکاسی زیر آب در وهله اول چندان کار عجیبی نیست بلکه کافی است به طور مثال گوشی همراه‌تان ضدآب باشد تا با یک نفس عمیق به زیر آب بروید و عكاسی زیرآبی‌تان را شروع كنید اما این شروع ماجراست و به محض اینکه لذت عکاسی در چنین شرایطی زیر دندان‌تان رفت، دیگر باید به عمق بیشتر و تجهیزات قوی‌تر فکر کنید.

عکاسی در زیر آب از همان تکنیک‌های اصلی عکاسی پیروی می‌کند، این تسلط شما در حرکت زیر آب و کنترل خود در مقابل جریان‌های زیرآبی و نیز نداشتن لرزش دست است که توانایی‌تان را بالا می‌برد؛ همچنین باید شناخت کافی از زوایای نور خورشید داشته باشید.

نکته دیگر این است که باید کاملا با تنظیمات دوربین آشنا باشید و در زیر آب دنبال پیدا کردن تنظیمات آن نباشید.

شناخت شما نسبت به بافت زیستی منطقه‌ای که برای عکاسی به آن می‌روید نیز بسیار مهم و تعیین‌کننده است چراکه جانوران مختلف در مقابل رفتارهای شما واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند.

بهتر است سایت عکاسی را كه برای غواصی انتخاب می‌کنید حتما با یک راه بلد بروید. انتخاب دوربین نیز به نوع کاربری شما بستگی دارد و باید دوربین‌های DSLR like ، DSLR و اکشن کمراها را انتخاب کنید.

این قاب دوربین ضدآب شماست که آن را آماده رفتن به زیر آب می‌کند اما دوربین‌های معمولی تنها تا عمق ۱۰ تا ۱۲متری جوابگوی كارتان هستند و برای عمق‌های بیشتر دوربین‌های اکشن کمرا مانند گوپرو می‌توانند گزینه مناسبی باشند، چراکه تا عمق۴۰متر را پشتیبانی می‌کنند اما به علت نداشتن قابلیت زوم و همچنین لنز بیش از حد واید، بیشتربه درد فیلم‌برداری می‌خورند تا عکاسی.

آمادگی بدنی و امنیت

غواصی مثل هر فعالیت ورزشی دیگر نیازمند آمادگی بدنی ابتدایی است اما این به آن معنا نیست که به طور مثال افراد چاق نتوانند غواص‌های خوبی شوند.

در اصل، افرادی که بدنی ورزیده و آماده دارند، هنگام سر خوردن و حرکت در آب احساس راحتی بیشتری می‌كنند.

علاوه بر این هر چه میزان چربی بدن بیشتر باشد، میزان مصرف اکسیژن نیز بیشتر می‌شود. در چنین شرایطی غواص نسبت به دیگران زمان کمتری را می‌تواند در آب به سر ببرد.

همچنین این افراد بیشتر در معرض جذب نیتروژن هستند و خطرات نیتروژنی یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که غواصان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

در مجموع تناسب اندام کار شما را در زیر آب به شدت راحت می‌کند و عوارض ناشی از نیتروژن را به شدت کاهش می‌دهد اما در عین حال نداشتن تناسب اندام هیچ محدودیتی برای شما ایجاد نمی‌کند و می‌توان گفت که غواصی ورزشی است برای وزن‌های مختلف.

نکته دیگری که هنگام غواصی باید در نظر بگیرید، حفظ عمقی است که در آن شنا می‌کنید. به طور مثال، اگر دوره آب‌های آزاد را سپری کرده‌اید باید به این نکته توجه کنید که از حریم۱۰متر تجاوز نکنید. چراکه این کار خارج از بحث ماجراجویی می‌تواند برای شما خطرناک باشد و بدن شما آمادگی پذیرش فشار چنین عمقی را نداشته باشد.

بدن انسان در شرایط طبیعی و بعد از انجام دادن تمرین‌های لازم، تحمل پایین رفتن تا عمق۶۰متر را دارد اما هستند کسانی که پا را فراتر نهاده‌ و خود را به اعماق آب و عمق۱۶۰متر نیز رسانده‌اند. این موارد استثنا هستند. این عمل به وسیله اتصال وزنه‌هایی به خود و سقوط آزاد به عمق آب امكان‌پذیر است.

كجا برویم؟

به دلیل بافت طبیعی دریای جنوب و سواحل ایران، می‌توان گفت که یکی از بهترین مناطق برای غواصی تفریحی در اختیارمان قرار دارد. وجود ردیف‌های مرجانی بکر و زیبا و بافت جانوری گوناگون، غواصی و عکاسی زیر آب در ایران را به شرایطی ایده‌آل تبدیل کرده است.

علاوه براین دریای شمال یا همان دریای خزر نیز امکان غواصی را به شما خواهد داد اما با توجه به طبیعت متفاوت آن، دیگر شاهد صخره‌های مرجانی و کلونی‌های زیستی‌ که انتظارش را می‌کشید، نخواهید بود.

در ایران مناطقی مثل سواحل موسندام عمان، جزیره هندورابی، قشم، کیش، بندرچابهار و سواحل بوشهر سایت‌های غواصی کنترل شده معینی دارند که شما می‌توانید هم برای آموزش و هم برای تجربه این تفریح سراغ آن‌ها بروید.