خلاقیت دیجیتالی وب مسترها برای موفقیت سایت

برترین ها: سرویس دیجیتال پرتال برترین ها قصد دارد در مجموعه گفتارهای "کارآفرینی دیجیتالی "، هر هفته و در روزهای فرد، موضوعات مرتبط با فضای مجازی و جامعه اطلاعاتی را در زمینه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده و خوانندگان محترم این پرتال را با موضوعات و مطالب جالب و خواندنی درباره دنیای دیجیتال، کسب و کار اینترنتی و ایده های موفق در این حوزه آشنا کند. هم چنین در بخش "کارآفرینی دیجیتالی"، آخرین تحولات دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران در قالب گزارش جامعی در ۵ شنبه هر هفته تحت عنوان " آی تی ایران در هفته ای که گذشت" مورد بررسی و اشاره قرار می گیرد. پس هر هفته با ما همراه باشید با مطالب خواندنی درباره تحولات ICT در ایران و سایر نقاط جهان.

در بخش نخست سلسه مقالات راه حل هایی برای وب مسترها، به اهمیت چشم انداز و ماموریت سازمانی و در دسترس بودن برای یک سایت موفق و ارزنده اشاره کردیم. در بخش دوم، به موضوع چند زبانه بودن و توجه به نیازهای مخاطبان در طراحی و به روز رسانی پرتال اشاره کردیم. در بخش سوم، ده ها نکته کاربردی و کلیدی در تولید محتوا و ارائه ابزارهای تعاملی هدفمند برای جذب مخاطب و تعامل با کاربران پرتال در زمینه های مختلف ارائه شد که میتواند راهگشای خوبی برای وب مسترهای جوان باشد. در چهارمین بخش از این مجموعه، به مساله خلاقیت و نوآوری دیجیتالی در طراحی یک پرتال اشاره می شود که موضوع مهمی در طراحی و راه اندازی و مدیریت پرتال های موفق و اثربخش می باشد.

راه اندازی سایت و وب مستری آن، مساله ای نیست که تنها به تولید محتوا، میزبانی پرتال، نامگذاری دامنه و پشتیبانی اطلاعاتی و عملیاتی مرتبط باشد. مساله ای که باید به آن توجه داشت آن است که سایت های موفق و بین المللی و مشهور در دنیای امروز، معمولا پرتال ها و کسب و کارهایی بوده اند که از راه دیگران برای طی مسیر خود استفاده نکرده اند. بلکه برای راه و هدف خود، جاده مخصوص طراحی و راه اندازی کرده اند. این جاده همان خلاقیت و کاربردی کردن آن و نوآوری می باشد. وب مستری که قصد دارد سایت اثربخش پر مخاطب داشته باشد، باید یادبگیرد که خلاقانه فکر کند و نوآورانه در فضای مجازی عمل کند. همان طور که در سه بخش قبلی اشاره شد، فضای مجازی با فضای سنتی کاملا متفاوت است و در فضای دیجیتال امکاناتی در اختیار وب مسترها وجود دارد که در فضای سنتی در دسترس نیست. مثلا چند زبانه بودن یا مالتی مدیا بودن پرتال و کسب و کار و در دسترس بودن خدمات آن به مدت ۲۴ ساعت در طی شبانه روز. برای این چند مولفه می توان هزاران روش و ایده خلاقانه در فضای مجازی ارائه داد تا پرتال و مطالب آن جذاب تر و جالب تر برای مخاطبان باشد و در جذب کاربران نیز موفق باشد. همین ایندکس گوگل را نگاه کنید. فضایی سفید رنگ که تنها یک باکس جست وجو در آن قرار گرفته است. شما را به این موضوع رهنمون میکند که تنها فکر کنید و تایپ کنید و کلید جست و جو را فشار دهید و تمام. به چیز دیگر فکر نکنید. آیا این خلاقیت لری پیچ، موسس گوگل نیست؟ یا پرتالی برای به اشتراک گذاری فایل های ویدئویی. این نوآوری زمینه خلق صدها محصول دیگر را نیز فراهم کرد و بعدها به ۱۶۰ برابر قیمت اولیه فروخته شد. همه این موارد مثال هایی از کاربردی بودن خلاقیت در فضای مجازی است که باید به آن توجه عملی داشت. همه چیز به تفاوت کسب و کار در فضای سنتی و مجازی و درک خوب آن بر میگردد.


اگر وب مستر یک پرتال بتواند پاسخ خوبی برای این سوال داشته باشد که واقعا تفاوت کسب و کار سنتی با کسب و کار آنلاین چیست، میتوان انتظار داشت که در مدیریت بهینه پرتال موثر باشد. در کسب و کارهای سنتی، نمیتوان شبکه ای از مشتریان را در بازه های زمانی مختلف، به صورت هوشمندانه و با تحلیل رفتار مصرف کننده تغذیه اطلاعاتی کرد و در صورتی که این کار انجام شود، هزینه های سرسام آوری را به سازمان /فروشنده تحمیل می کند که مقرون به صرفه نیست. از طرفی، پاسخ گویی به خواسته های مشتریان با سلایق، نیازها، انتظارات و حتی تفاوت های زبانی گوناگون، توسط یک روابط عمومی در فضای سنتی بسیار سخت و هزینه بر می باشد و معمولا سازمان ها در این فضا موفق نیستند. چرا که منابع انسانی و ابزارهای لازم برای مدیریت اثربخش تعامل با مشتری را بر اساس ماموریت های سازمانی معمولا در اختیار ندارند و مشتریان معمولا به سختی نیازهای خود را در فضای سنتی از این دپارتمان ها تامین می کنند. بنابراین در نگاه کلی، یک کسب و کار سنتی، در تعامل با مشتریان و مدیریت آن ها و بررسی نیازهای مختلف آنان، همواره با مشکلات عدیده رو به رو می باشد که بعضا عدم آگاهی و اشراف اطلاعاتی به این مسائل، بعضا موحب از دست دادن بازار و کاهش سود و بعضا حذف از گردونه رقابت می شود.

اما آیا در فضای دیجیتالی نیز، کسب و کارها با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنند؟ آیا سازمان های امروزی در قابل دولت الکترونیک و شهروند مجازی، با مشکلات دهه های نخست قرن بیستم در ظهور تعریف جدیدی از سازمان و کسب و کار مواجه هستند؟ به نظر می رسد گذار از موج اول به موج سومی که تافلر از آن صحبت می کرد، انقلابی را در اطلاعات و ارتباطات ایجاد کرده است و فرصت های زیادی را در اختیار کسب و کار امروزی قرار داده است. بنابراین یکی از مهم ترین تفاوت های کسب و کار سنتی با کسب و کارهای دیجیتالی، تعامل هوشمندانه و مدیریت شده روابط با مشتریان می باشد. این مساله یعنی چی ؟ به زبان ساده، ابزارهای فاوا فرصتی را در اختیار سازمان ها، شرکت ها و پرتال های آن ها قرار داده است تا بتوانند با مشتریان که مهم ترین رقبای هر سازمان و کسب و کاری به شمار می رود، در تعامل اثربخش باشند. یعنی روابط عمومی مجازی از طریق یک پرتال آنلاین بتواند، مدیریت روابط با مشتریان و مخاطبان سازمان را در کم ترین زمان، با کم ترین هزینه و بالاترین اثربخشی و بازدهی و رسیدن به انتظارات حداکثری مخاطبان، جامه عمل بپوشاند.

مدیریت روابط با مشتری یعنی در یک سایت کتابفروشی و یا لوازم مصرفی یا پوشاکی، مخاطبان بتوانند اظهار نظر کنند و نظرات آن ها هوشمندانه دریافت ،تحلیل و بازبینی شود و برای بخش های مختلف تولید، کنترل کیفی، طرح و برنامه، بازاریابی و فروش ارسال شود تا کالا و خدمات خلاقانه تری بر روی پرتال بر اساس نیاز مشتری ارائه شود. همان کاری که سایت آمازون انجام می دهد و به طور هوشمندانه ای، هنگام بررسی یک محصول در این پرتال، شما را با هزاران نظر و انتقاد و کالا و خدمات مشایه و مرتبط آشنا می کند. آن ها در فضایی تعاملی و دوستانه که فرصت انتخاب و بررسی برای مخاطبان بالا باشد. حالا تصور کنید که کسب و کار آنلاین بتواند این حجم گسترده از نظرات و تحلیل ها را مدیریت کرده و با مخاطبان در حوزه های گوناگون در ارتباط باشد و خدمات و محصولات متعدد را بر اساس سلایق آن ها معرفی کند. این میشود همان wish list آمازون که به شما اجازه می دهد محصولات و خدماتی که مورد علاقه خودتان هست را در آن ذخیره کنید و از پیشنهادات خوب پرتال نیز بهره مند شوید.

آیا چنین فرصت سازی بهینه سازی در فضای سنتی امکان پذیر بود؟ آیا مشتریان میتوانستند به این راحتی درباره محصولات و خدمات یک فروشنده نظر بدهند و نظرات آن ها تحلیل و بازبینی و مورد استفاده قرار بگیرد؟ مشخص است که پاسخ منفی می باشد. حتی بهترین کسب و کارهای سنتی نیز در این عرصه با موفقیت خوبی همراه نبودند. شما تصور کنید که شرکت IKEA بخواهد مدیریت روابط مشتریات گسترده خود در سراسر جهان را به صورت سنتی و غیر آنلاین انجام دهد. چه منابع عظیمی برای این کار مورد نیاز بود؟ آیا این کار مقرون به صرفه و اقتصادی می‌بود؟ حالا از طریق پرتال های مخلی و بین الملیی، این کار به آسانی صورت میگیرد و شاید بازخوردهایی که این شرکت از مدیریت دیجیتالی روابط با مشتری کسب می کند، از راه حل های تجاری مشاوران بزرگ این شرکت نیز مطلوب تر باشد. کسب و کار های آنلاین، سرعت پاسخ گویی به نیاز مشتریان را ارتقا داده اند و این یک برگ برنده است. چرا که رقبا بسیار هستند و یک مشتری ،چه بالقوه و چه بالفعل، هیچ گاه خود را برای فهم یک موضوع درباره سرویس یا کالای خاص، معطل و مجهول نگه نمی دارد. سرعت پاسخ گویی به نیاز مخاطبان، میزان علاقه کسب و کار را به جذب مشتری و حفظ آن نشان می دهد که امتیاز رقابتی در دنیای امروز به شمار می رود. بنابراین اگر قصد راه اندازی کسب و کار آنلاین دارید، به این موضوع پاسخ دهی سریع توجه کنید. مبادا پست الکترونیک شما مشکل فنی داشته باشد.

مبادا فرم های الکترونیک در سایت به خوبی عمل نکند. مبادا فرم ارسال شده، از کاربر برای وقتی که گذاشته است تشکر نکند و ابلاغ وصول نامه الکترونیکی وی انجام نشود. مبادا در کسب و کار آنلاین خود اطلاعات مشتریان و مخاطبان پرتال را بیهوده هدر دهید. مبادا فراموش کنید که مخاطبان از چه کشورهایی، چه سیستم عامل هایی، چه مرورگرهایی، با چه کلمات کلیدی و از طریق کدام موتورهای جست و جو به پرتال شما هدایت شده اند. مبادا فراموش کنید که حتی لحظه ای هم نباید کرکره کسب و کار دیجیتالی شما پایین باشد. کسب و کار دیجیتالی، ۲۴ ساعته است. چه سایت ۳ صفحه ای یک شرکت باشد، چه پرتال خبری، یا آموزشی یا حراجی آنلاین. تفاوتی در ماهیت کار نیست. کارآفرینی دیجیتالی، کارآفرینی دیجیتالی هست و فرصت آفرین و شبانه روزی و در اختیار بیش از ۲ میلیارد کاربر.

بنابراین به پتانسیل ها و انتظاراتی که از آن می رود توجه کنید. کسب و کار سنتی برای یک ناشر آن است که کتابی را منتشر می کند و به شرکت های توزیع میدهد تا در کتابفروشی های توزیع کند و درصدی از بهای کتاب نیز به این عوامل اختصاص می دهد. حال تصور کنید یک خریدار کتاب، در میان ده ها هزار عنوان کتابی که در یک کتابفروشی هست، چگونه از کتاب های چاپ اول آگاهی پیدا کند؟ چگونه متوجه شود که فلان موضوع در فلان حوزه، اخیرا منتشر شده است و در فلان طبقه در این کتابفروشی قرار دارد؟ از کجا متوجه شود که فلان کتاب از فلان نویسنده به ویرایش جدید رسیده است؟ خیلی از کتابفروشی ها طبقه بندی موضوعی برای کتاب ها ندارند و به صورت فله ای کتاب ها کنار هم قرار گرفته است. این ها معضلات سنتی و همیشگی فروش کتاب است. حال کتابفروشی دیجیتالی این فرصت را فراهم کرده است که به مخاطبان خود بگوید:

۱- از طریق کسب و کار آنلاین، اولا کتاب را به صورت الکترونیکی نیز میتوانیدتهیه کنید تا درخت کم تری قطع شود.

۲- از طریق کسب و کار آنلاین، ثانیا کتاب را به صورت الکترونیکی میتوانید سفارش دهید و درب منزل دریافت کنید.

۳- از طریق کسب و کار آنلاین، ثالثا کتاب را می توانید با اطلاعات کامل و دقیق و حتی مشاهده متن داخلی آن ،از طریق دایرکتوری های مختلف موجود در پرتال های فروش آنلاین کتاب ملاحظه کرده و بعد سفارش دهید.

۴- از طریق کسب و کار آنلاین، رابعا از مراجعه جضوری به کتابفروشی های سنتی پرهیز کرده و از آلوده کردن محیط زیست خودداری کنید.

این ۴ مورد، کوچک ترین فواید کسب و کار آنلاین در قیاس با روش های سنتی فروش کتاب و نشریات است. برای یک ناشر، سود بیش تر آن است که از طریق سایت خود یک کتاب رو بفروشد تا از طریق عامل دوم یا سوم که درصد می گیرد. بنابرین همین موضوع را می توان یک تفاوت مهم کسب و کار آنلاین با کسب و کار سنتی دانست. در یک کلام، هر پلنی که برای توسعه و راه اندازی پرتال خود طراحی و تبیین می کنید، باید به این پرسش پاسخ دهید که اگه قرار بود مخاطبان یا مشتریان شما، غیر از پرتال، از طریق سیستم سنتی با مجموعه شما در تعامل باشند، با چه مشکلاتی رو به رو می شدند. این مشکلات را مکتوب کنید و فهرست بندی کنید و برای حل هر چالش، روش اجرایی فاوا مدار (ICT-based) تعریف و اجرا کنید. خیلی از مشکلات مرتفع خواهد شد. چرا که شما از نگاه مشتری به سازمان خود و کسب و کار خود نگاه کردید و این راهی برای چیره شدن بر چالش های توسعه تجاری (business development) می باشد.

خلاقيت ديجيتالي


در دنیایی که میلیون ها پرتال در فضای کاملا رقابتی حضور دارند، کسب و کار آنلاین زمانی میتواند موفق باشد، که روش های خلاقانه ای را در توسعه فضای کسب و کار خود دنبال کند. مدیریت نوآوری و ارائه روش ها، ظرفیت های جالب و کاربرپسند و از همه مهم تر، کاربر مدار نمودن فعالیت های پرتال، مهم ترین اصل در حضور موفق در فضای سایبر به شمار می آید. باید پذیرفت در فضایی که رقبای داخلی و بین المللی بسیار جدی در هر زمینه ای در دنیای وب فعال هستند، گوی سبقت را نمی توان با سناریوهای قدیمی و معمولی و شناخته شده به دست آورد. هزاران سایت خبری، ورزشی، اطلاع رسانی عمومی، فرهنگی و حتی شبکه اجتماعی در فضای وب فعال است. بررسی کنید ببینید به جز شمار معدودی که سابقه بیش از دو دهه دارند، مواردی که جدید هستند، کدامیک با استقبال گسترده کاربران در اقصی نقاط جهان مواجه هستند. کدام دسته از پرتال ها مخاطب بالا و سودآوری گسترده دارند. با نگاهی اجمالی به برترین پرتال های وب، به این نتیجه ساده می رسیم که پر مخاطب ترین و پر بازدید ترین پرتال ها یا همان کسب و کارهای آنلاین، پایگاه هایی هستند که توانسته اند روش های جدیدی را در مقایسه با روش های رقبا در اختیار طیف های مختلفی از کاربران خود قرار دهند.

روش های جدید، یعنی خلاقیت دیجیتالی. یعنی متفاوت کردن روش ها و شیوه های ارائه اطلاعات، خدمات و محصولات. پرتال های کتاب فروشی زیاد و موفقی در فضای وب وحود دارد. اما چرا آمازون، همواره موفق تر و با استقبال بیش تری همراه است؟ پاسخ مشخص است. آمازون توانسته است شیوه های جدیدی از کتاب خواندن و دسترسی به منابع را در اختیار طیف های گوناگونی از خوانندگان و مخاطبانش قرار دهد. برای آن دسته از علاقمندانی که قصد دارند به صورت الکترونیکی کتاب بخوانند، از فروشندگان کتاب خواسته است تا نسخه الکترونیکی کتاب های خود را نیز قابل فروش و عرضه کنند. این روش سبب شد تا دستگاه کیندل آمازون راه اندازی و جهانی شود. کیندل ابزاری است خلاقانه که به خواننده این امکان را می دهد که برای کتاب خواندن، روش های بهینه و سودمند تر و هوشمندانه را به نسبت روش های سنتی معمول، دنبال کند. هم چنین همان طور که در بخش های قبلی کتاب عنوان شد، این پرتال تلاش کرده است تا خریداران محصولات و خدمات را، از نقطه نظرات دیگر مشتریان بهره مند کند که یک تجربه عالی برای خریداران جدید می باشد. آن هم در یک فضای تعاملی گسترده و رایگان. خوب وقتی شما قصد دارید کتاب خاصی را خریداری کنید، خوانندگان قبلی، نظرات موافق و مخالف خود را در باره آن کتاب، ارائه کرده اند که در دسترس شما می باشد.

فهرستی از کتاب های مشابه نیز در اختیار شما قرار می گیرد. اکنون با انبوهی از مشاوره های آنلاین و خلاقانه ، می توانید تصمیم بگیرید و انتخاب کنید. سیستم RFID سبب شده است که از زمان بارگیری محصول تا دریافت مرسوله در مقصد، از فرآیند مطلع شوید. آیا همه رقبای فروشنده کتاب و محصولات در فضای وب، چنین روش های خلاقانه ای را برای تکریم مشتریان خود در دستور کار دارند؟ آیا همه سود کم می کنند تا مخاطب ارزان تر به نیاز خود دسترسی داشته باشد؟ همه این ها از یک موضوع دلالت دارد. فهم خلاقیت دیجیتالی در کسب و کار آنلاین برای حداکثر سازی سود دهی و کاهش ریسک کسب و کار در یک فضای رقابتی کامل. نگاه کنید به پرتال هایی که فروشنده خدمات هستند. اگر دنبال سرویس خاصی در وب باشید، اول از طریق موتورهای جست و جو به دنبال فروشندگان آن می روید.

کم تر پیش می آید ما بخواهیم بر اساس کلید واژه ایی که جست و جو کردیم، از هزاران یا میلیون ها نتیجه جست و جو، بیش از ۲۰ آدرس معرفی شده را بررسی کنیم. همین ۲۰ آدرس معمولا ما را به مقصد می رساند. معمولا در بین آدرس های بررسی شده، به سراغ پرتال ها و فروشندگانی می رویم که خواسته های ما را بیش تر تامین کنند و نگاه جدیدتر و حرفه ای تر به موضوع داشته باشند. مثلا اگر دنبال فروشنده میزبانی پرتال هستیم، به دنبال فروشنده ای می رویم که پاسخ گویی آنلاین ارائه کند. DVD مربوط به نسخه پشتیبان پرتال را هر وقت بخواهیم در اختیار قرار دهد. تغییرات پرتال و میزبانی را به صورت پیامک اطلاع دهد. هزینه میزبانی رو به صورت ماهانه دریافت کند. گزارشات ماهانه در اختیار وب مستر پرتال ما قرار بدهد. یا اگر به دنبال خرید پوشاک هستید، فروشنده ای را در وب بررسی میکنید که زوایایی مختلف محصول، با قابلیت انتخاب رنگ و جزییات فنی را بهتر در اختیار شما قرار بدهد. در حالی که فروشندگان مشابه، با وجود قیمت پایین، اما با بارگذاری نامطلوب پرتال و ارائه غیر خلاقانه محصول و سرویس مورد نظر، در عمل شانس انتخاب شدن توسط شما را از دست داده اند.

کلام آخر

این بخش از سلسه مقالات طراحی سایت موفق به ما گوشزد کرد که در طراحی سایت، باید خلاقانه فکر کرد و نوآورانه عمل کرد. کپی کاری و الگو قراردادن رفتار عملیاتی دیگران، ما رو فقط مانندهمه میکند و این گوی سبقت و امتیاز رقابتی برای ما ایجاد نمیکند. اگر قصد دارید در طراحی و راه اندازی پرتال، از رقبا پیشی بگیرید، باید تلاش کنید تا با نیاز سنجی مطلوب مخاطبان، راه حل هایی جدید برای نیازهای آن ها پیدا کنید. روش های جدید ابداع کنید. شیوه های خلاقانه در ارائه اطلاعات و محتوا ارائه دهید. جذابیت بصری و محتوایی را نوآورانه ارتقا دهید و نکات کوری که خیلی ها به آن توجه نمی کنند را در کسب و کار خود ارائه کنید.