فوتوالی، ورزش بچه زرنگ ها!

هفته نامه همشهری تماشاگر: برای انجام فوتوالی نیازی به کفش نیست و بازیکن باید با پاهای برهنه روی ماسه های روان ساحل قدرتش را به نمایش بگذارد. قانون های این رشته ورزشی، شبیه والیبال است اما شما باید با پا توپ را وارد زمین حریف کنید. ارتفاع تور در زمین فوتوالی به ۲ متر و ۲۰ سانتیمتر می رسد.

یکی از مهمترین قوانین فوتوالی این است که توپ اید حداکثر با سه ضربه وارد زمین تیم مقابل شود. در واقع وقتی توپ وارد زمین می شود هر فرد اجازه این را دارد که تنها یک بار به توپ ضربه بزند؛ مثل والیبال. البته بد نیست بدانید که در قانون جهانی، بازیکنان با یک ضرب هم می توانند توپ را در زمین حریف خود بکارند.


نگاهی به فوتوالی

همه چیز فوتوالی مثل والیبال ساحلی است؛ ولی با توپ فوتبال. مسابقات فوتوالی به صورت دو و سه نفره انجام می شود. هر تیم حداکثر می تواند سه ضربه به توپ بزند و در صورت اصابت توپ با زمین، امتیاز به تیم مقابل داده می شود.

سرویس ها هم بایستی از پشت خط عرضی زمین زده شود. سرویس زننده در فوتوالی می تواند ماسه ها را یک جا پشت خط جمع کند و توپ را با ضربه پا از روی تور رد کند. کسانی که برای اولین مرتبه فوتوالی را می بینند، خیلی سریع آن را با سپک تاکرا مقایسه می کنند اما این دو ورزش هیچ ربطی به هم ندارند. جدا از شکل و اندازه توپ، ورزشکاران سپک تاکرا قد کوتاهی دارند تا خوب بتوانند ضربه بزنند؛ در مقابل فوتوالی ها باید قدی بلند داشته باشند و البته بدن های کاملا آماده و منعطف. به هر حال باید انعطاف بدن هایشان اینقدر باشدکه بتوانند ۲۲۰ سانتیمتر بپرند و با پا اسپک بزنند. در فوتوالی کسانی که پیشینه بازی فوتبال داشته باشند، موفق ترند.

شرایط زمین فوتوالی هم که کاملا خاص است و شبیه زمین والیبال ساحلی؛ البته مقداری کوچکتر. سطح زمین باید از ماسه یکنواخت، مسطح، هموار و یک شکل باشد. ابعادش هم ۹ در ۱۸ متر است. تور و توپش هم که دیگر کاملا با سپک تاکرا متفاوت است. توپ فوتوالی هم اندازه و هم شکل توپ فوتبال است؛ البته با وزنی تقریبا کمتر از آن. ارتفاع تور هم در مسابقات رسمی ۲۲۰ سانتیمتر است.


شروع فوتوالی

سواحل ریودوژانیرو زادگاه فوتوالی است؛ جایی که مردم برزیل در فوتبال و والیبال اینقدر به تکامل رسیده اند که این دو ورزش را با هم مخلوط کنند.

ماجرا مربوط به نیم قرن یا حتی قبل تر است. فوتبالیست های برزیل عادت دارند توپ را روی زمین و هوا بچرخانند و خب برایشان خیلی جذاب بود که والیبال بازی کنند و نگذارند که توپ روی زمین بیفتد.

اولین نفری که توپ را ول کرد و به جای دست با پا ضربه زد را کسی یادش نیست اما برای بچه های برزیل این تفریح کم کم به تمرینات و بعد به یک ورزش جدید تبدیل شد.

از ۳۲ سال قبل یعنی ۱۹۸۰ میلادی، فوتوالی ورزش جداگانه ای حساب می شود که دیگر دارای فدراسیون جهانی هم شده است. ریودوژانیرو این ورزش را به ایالت های دیگر برزیل صادر کرد و کم کم کسانی که به فوتبال برزیل علاقه داشتند با این ورزش آشنا شدند.

ستاره های برزیلی نیز به این رشته علاقه زیادی داشتند و خیلی زود فوتوالی قسمتی از تمرینات تیم ملی فوتبال و تیم های باشگاهی برزیل هم شد. این هم یعنی صدور ورزش به همه جای دنیا. برزیلی ها مثل همه ورزش های دیگر توپ و پا، قهرمان بلامنازع این ورزش هستند. فوتوالی های برزیل هم خوب دریافت می کنند، هم خوب اسپک می زنند و هم خوب دفاع می کنند.


تمرینات فوتوالی

احتمالا از همان روزی که فوتوالی شناخته شده، به قسمتی از تمرینات تیم های بزرگ هم راه پیدا کرده است. تیم های بزرگی چون رئال مادرید، منچستریونایتد، چلسی و ... قسمتی از تمرینات خود را به فوتوالی اختصاص داده اند.

البته تیم ملی فوتبال ایران هم از زمان برانکو تا حال حاضر چیزی شبیه فوتوالی و با عنوان تنیس فوتبال را در تمرینات خود دارد. تنیس فوتبال با تورهای تنیس و توپ فوتبال برگزار می شود اما کمبود امکانات و زمین مناسب برای برگزاری فوتوالی سبب شده که مربی ها به همین تنیس فوتبال در تیم ملی ایران رضایت دهند.

اسطوره فوتبال ایران هم علاقه زیادی به فوتوالی دارد. علی پروین که بازی کردن والیبال یکی از تفریحاتش است، عادت دارد تعداد زیادی از توپ ها را با پا کنترل و از روی تور رد کند. قدیمی های فوتبال ایران هم نام جالبی برای فوتوالی انتخاب کرده بودند؛ والیبال پایی.

به غیر از علی پروین، علی کریمی نیز یکی از حرفه ای های فوتوالی است و از دیگر فوتبالیست های نام آشنای فوتوالی می توان به ادموند بزیک، علی انصاریان، محمد نوازی، علی آذری، علی باغمیشه، میرشاد ماجدی و ... اشاره کرد.

روماریو، ادموندو، زیکو، گواچو، رونالدینیو، کاکا، رونالدو، کارلوس و ... ستاره های تیم ملی فوتبال برزیل هستند که در مقاطعی برای تیم ملی فوتوالی برزیل هم به میدان رفته و به این بازی می پرداختند.

فوتوالی هم اکنون علاوه بر برزیل در بیشتر کشورهای جهان طرفدار دارد و دارای تشکیلات رسمی است. کشورهایی نظیر آرژانتین، ایتالیا، مکزیک، فرانسه، هلند، تایلند، آمریکا، آلمان، کرواسی، کانادا، سوئد، اروگوئه، سوییس، اسپانیا، پاراگوئه، پرتغال و ... همه ساله با شرکت های معتبر به برگزاری تورنمنت های فوتوالی در نقاط مختلف جهان اقدام می کنند که چهره های مطرحی چون لیونل مسی، کاکا، آنری، رونالدینیو، فرانک لمپارد، فرناندو تورس و چهره های معروف فوتبال در آن شرکت می کنند. کلا اگر فوتبالیست ها در اروپا این ورزش را به صورت حرفه ای دنبال نکنند، در تمرینات حتما به سراغش می روند.


فوتوالی در ایران

از اوایل سال ۱۳۸۷ ایران به عضویت فدراسیون جهانی فوتوالی درآمد. ایران پس از تایلند دومین کشور آسیایی بود که این رشته را فعال کرد. سازمان تربیت بدنی در اواسط سال ۱۳۸۷ رشته فوتوالی را به رسمیت شناخت و در سال ۱۲۹۰ با نظر معاونت ورزش قهرمانی به عنوان یک انجمن جدید تحت پوشش فدراسیون انجمن های ورزشی قرار گرفت.


قوانین کلی فوتوالی

فوتووالی یک ورزش بین المللی است که قوانین آن مثل والیبال است ولی مثل فوتبال با پا بازی می شود. بازی با سرویس آغاز می شود. سرویس زننده می تواند یک تپه روی زمین درست کند و توپ را روی آن قرار دهد و با پا سرویس را بزند.

هر تیم می تواند حداکثر با سه ضربه و حداقل با یک ضربه توپ را به زمین حریف بفرستد. زمانی امتیاز به دست می آید که توپ در زمین حریف به زمین اصابت کند یا حریف مرتکب خطا شود یا نتواند توپ را برگشت دهد. مسابقات به صورت دو نفره و سه نفره برگزار می شود.

زمین مسابقه

یک زمین ماسه ای به شکل مستطیل و به ابعاد ۹ در ۱۸ متر مربع. مناطق آزاد دور زمین حداقل باید ۳ متر از خط اصلی باشد. برای مسابقات بین المللی منطقه آزاد باید حداقل ۵ متر باشد.

شکل ظاهری زمین

سطح زمین باید از ماسه یکنواخت، مسطح، هموار و یک شکل باشد. برای مسابقات بین المللی محاسبه باید حداقل ۳۰ سانتیمتر عمق داشته باشد. سطح زمین نباید لیز یا لغزنده باشد و برای ورزشکار خطرساز شود.

خط کناری زمین

نوار کناری زمین که محوطه مسابقه را نشان می دهد باید به قطر حداقل ۵ و حداکثر ۸ سانتیمتر و اگر از طناب استفاده می شود قطر آن باید بین ۲۰ تا ۳۰ میلیمتر باشد.

روشنایی

برای مسابقات بین المللی، نور برای مسابقه در شب باید بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ لوکس باشد.

تورها و دیرک ها

تور فوتوالی ۹.۵ متر طول و یک متر عرض دارد و در مرکز زمین به وسیله دیرک ها نصب می شود. تور باید طبق استاندارد ساخته شده و اندازه هر سوراخ آن ۱۰ سانتیمتر باشد.


آنتن ها

آنتن باید از یک جنس نرم و انعطاف پذیر باشد و ۱۸۰ سانتیمتر ارتفاع و ۱۰ میلیمتر قطر داشته باشد. همچنین ۸۰ سانتیمتر بالای تور و به رنگ قرمز یا سفید باشد.

ارتفاع تور

بلندی تور برای مسابقات رسمی بزرگسالان باید ۲۲۰ سانتیمتر باشد.

دیرک ها

دیرک ها برای محکم کردن و برپایی تور است و باید ۲۵۵ سانتیمتر ارتفاع داشته باشند. پایه های هر دو دیرک باید بین ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر در زمین فرو رفته باشد. هر نوع مانع یا چیزی که به ورزشکاران آسیب برساند باید حذف شود.

مشخصات توپ

فشار توپ باید بین ۰.۵۶ تا ۰.۶۳ و محیط آن بین ۶۷ تا ۷۰ سانتیمتر باشد.