۱۹ فروردین - ۸ آوریل؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز 19 فروردین برابر با 8 آوریل تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

563 پیش از میلاد - زادروز بودا

هشم اپریل در ژاپن، کره، تایوان و هاوایی روز «کامبوتسو Kambutsue» ــ زاد روز بودا ــ است که 563 پیش از میلاد در یک خانواده اشرافی در نپال به دنیا آمد و از آسایش و رفاه و اقتدار صرف نظر کرد و به جستجوی راهی شتافت که بشر را از رنج و تعب آسوده سازد و این راه را در 35 سالگی به دست آورد و به ترویج آن پرداخت که همانا کنترل هوس ها و نفس اماره است. سایر کشورهای پیرو آموزشهای بودا به سبب تفاوت تقویم خورشیدی و قمری، زادروز او را در روزهای دیگری بر گزار می کنند.
 
بودا (به معنای روشنگر) گفته است که کنترل هوسها، راه دستیابی به شادی جاویدان است و این کنترل باید به طریق درست صورت گیرد. بقیه آموزشهای بودا از جمله در موارد کردار، گفتار و پندار نیک با تعالیم زرتشت تفاوت زیاد ندارد که پیش از تولد بودا آنهارا ترویج کرده بود.

217 - نیرنگ «کاراکالا» برای تصرف ایران، و قتل او
 
هشتم اپریل سال ۲۱۷ میلادی «کاراکالا» امپراتور ۲۹ ساله روم در اِربلا (اربیل ــ شمال عراق امروز) به دست یک سنتوریو (افسر رومی) که از نیرنگهای او خسته شده بود کشته شد. کاراکالا که در سر هوای اسکندر شدن و تصرف ایران را داشت چون با جنگ نمی توانست به این هدف برسد به نیرنگ متوسل شده بود و از میترا دختر اردوان پنجم شاه وقت ایران خواستگاری کرده بود. اردوان نخست حاضر به قبول درخواست او نبود ولی بعدا با اکراه پذیرفت.

کاراکالا که مادرش از سوریه بود، ارتش خود مرکب از ۳۲ لژیون (لشکر) را در سوریه گذارد و با دسته ای کوچک از افسران و سربازان نیروی ویژه رهسپار شهر تیسفون (۳۶ کیلومتری جنوب بغداد امروز) پایتخت آن زمان ایران شد تا با میترا ازدواج کند.

اردوان و سران کشور، بدون حمل سلاح در خارج از شهر به استقبال داماد آینده ایران شتافتند که به دام «کاراکالا»ا افتادند و جز اردوان و تنی چند از بزرگان، بقیه به دست همراهان کاراکالا کشته شدند و کاراکالا سریعا به اربلا رفت و در آنجا منتظر ارتش خود شد تا حمله به تیسفون را آغاز کند که چند روز بعد در همان شهر به قتل رسید. علت قتل، ظاهرا این بود که کاراکالا دو روز پیش از آن دستور اعدام یک افسر را داده بود که به دست برادر او به قتل رسید. کاراکالا شهرت به سفّاکی و نیرنگ داشت. وی برادر خود را هم کشته بود تا مدعی نداشته باشد.

ماکرینوس جانشین موقّت کاراکالا به ایران پیشنهاد صلح داد که پیشنهاد او ردّ شد و ارتش ایران نیروی رومی را شکست داد به گونه ای که همه سربازان شمال افریقایی این ارتش، معروف به موریتانیایی ها که بهترین جنگندگان ارتش روم بودند کشته و یا اسیر شدند و ماکرینوس که چنین دید مجبور به پذیرفتن شرایط سخت اردوان برای اعلام ترک مخاصمه ازجمله پرداخت غرامت شد.

این آخرین جنگ ایران و روم در دوران حکومت ۴۷۵ ساله اشکانیان بود. این سلسله ۹ سال بعد به دست اردشیر ساسانی حاکم پارس و کرمان برانداخته شد.

۸۷۶ - طبق نوشته برخی از تاریخنگاران، نبرد دیرالعاقول میان سپاه یعقوب لیث صفاری و ارتش خلیفه عباسی در این روز آغاز شد. ارتش عباسیان با شکستن دیواره دجله و سرازیر کردن آب به زیر پای سپاهیان یعقوب مانع پیروزی صفاریان شدند. یعقوب که کمر به تجدید استقلال و حاکمیت ایران بسته بود و برای تصرف بغداد عازم این شهر بود پس از نبرد دیرالعاقول بیمار شد و در خوزستان درگذشت و همانجا مدفون شد. عمرو برادر یعقوب با خلیفه صلح کرد.
 
۱۸۲۱ - قتل عام یونانیان به دست عثمانی

امروز، هشتم اپریل، سالروز آغاز قتل عام یونانیان به دست عثمانی ها در سال ۱۸۲۱ است که خشم اروپائیان را برانگیخت و به استقلال یونان انجامید.

یونانیان استقلال طلب خواهان خروج عثمانی ها از میهنشان بودند و با تشکیل دسته ها مسلح دست به مبارزه زده بودند که این نوع مبارزه عثمانیان را عصبی و وادار به قتل عام کرده بود.
 
انتشار اخبار مربوط به این قتل عام در سایر کشورهای اروپایی چنان اروپاییان را برانگیخته بود که با هر وسیله که در اختیار داشتند به کمک یونانیان شتافتند. زنان خانه دار اروپایی حتی با فروش حلقه های ازدواجشان به یونانیان کمک می رساندند. سرانجام قدرتهای اروپایی که آمادگی قبلی هم داشتند بر اثر فشار مردمشان متفقا اقدام کردند و عثمانیان را پس از دهها سال سلطه بر یونان از این کشور بیرون راندند و .... این اتحاد قدرت های اروپای بر ضد عثمانی نزدیک به یک قرن باعث کوچک شدن و سرانجام نابودی این امپراتوری شرقی ها شده بود که مورخان اروپایی عنوانش را «مسئله شرق» گذارده اند.

1289 - واگذاری امتیاز رویتر توسط ناصرالدین شاه قاجار به انگلستان

در نیمه‏ ی دوم دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، عده‏ای از خارجیان تقاضای امتیاز بهره‏برداری از معادن و سایر منابع کشور را نمودند. نخستین و مهم‏ترینِ آن‏ها، امتیازی بود که به موجب آن، انحصار ساختمان راه آهن، استخراج معادن و تاسیس بانک ملی به "بارون جولیوس دو رویتر" سرمایه‏دار انگلیسی اعطا شد. این امتیاز به قدری وسیع بود که اجرای آن برای رویتر نیز مشکل می‏نمود و دو طرف معاهده به زودی فهمیدند که این کار بدون مطالعه‏ی دقیق انجام یافته است. بنابراین، این امتیاز بر اثر تاخیر رویتر لغو شد. ولی در سال 1306 ق دولت ایران به پسر رویتر، امتیاز تاسیس بانک را اعطا کرد و وی توانست از بعضی معادن بهره‏برداری کند. این امتیاز در نهایت به تاسیس بانک شاهنشاهی و بانک صنایع و معادن در ایران منتهی گشت.
 
۱۳۷۹ - برگزاری کنفرانس ننگین برلین

اجلاس "ایران پس از انتخابات پارلمانی، قوه اصلاح در جمهوری اسلامی ایران" در روز نوزدهم فروردین ۱۳۷۹ ش، در محل خانه فرهنگ‏های جهان با همکاری این خانه و بنیاد هاینریس بل در شهر برلین آلمان برگزار شد. در این نشست تعدادی از عناصر داخلی شامل نمایندگان گروه‏های ملی مذهبی و مشخصاً گروهک نهضت آزادی، خیزش زن سالارانه با گرایش فمینیستی، نویسندگان و خبرنگاران روزنامه‏های زنجیره‏ای و ... شرکت داشتند. از آنجا که این جلسه بیشتر بازتابی سیاسی داشت و علاوه بر به وقوع پیوستن صحنه‏های زشت و مستهجن در آن، سخنرانانِ ایرانی به صورت‏های مختلف ارکان نظام اسلامی و اعتقادات دینی را زیر سؤال برده بودند، به عنوان یک کنفرانس غیر علمی، ضد ارزشی و در مغایرت با اهداف و آرمان‏های اسلامی و ملی قلمداد گردید. این اجلاس، همچنین به علت حضور گروه‏های چپ افراطی مخالف با برگزاری این نشست‏ها، بسیار متشنّج بود به گونه ‏ای که سخنرانی مهمانان این همایش، با شعارهایی علیه جمهوری اسلامی ایران و مجموعه‏ای از شعارهای کمونیستی قطع می‏شد. پخش تلویزیونی بخش‏هایی از این کنفرانس که در آن، سخنانِ سخنرانان ایرانی و صحنه‏ های مغایر با شئون اسلامی و انسانی را به نمایش می‏گذاشت، همگان را در جریان آنچه که رخ داده بود، قرار داد. هر چند این نشست در روزهای بعد، با منعِ ورود گروه‏های افراطی چپ با آرامش برگزار شد، اما حضور افرادی از جمهوری اسلامی و بیان اتهامات کذب و افشای این خبر، خشم ملت مسلمان ایران را برانگیخت و در راهپیمایی‏های متعددی که در کشور برگزار شد، اجلاس برلین به شدت محکوم گردید.

زادگان

۵۶۳ قبل از میلاد - بودا.
۱۸۳۱ - آلارد پیرسون متاله فیلسوف آلمانی.
 
۱۸۵۹ - ادموند هوسرل فیلسوف آلمانی.
۱۹۰۴ - جان هیکس اقتصاددان بریتانیایی.
 
۱۹۱۱ - کالوین شیمیدان آمریکایی.
۱۳۱۲ - سید حسین نصر فیلسوف و متأله ایرانی و استاد علوم اسلامی در دانشگاه جرج واشنگتن.
 
۱۳۳۴ - ساعد هدایتی، بازیگر ایرانی
۱۳۵۸ - کامران تفتی، بازیگر ایرانی

درگذشتگان

۱۱۴۳ - ژان دوم کومننوس، امپراتور بیزانس
۱۳۶۴ - ژان دوم، پادشاه فرانسه
 
۱۸۶۱ - الیشا اوتیس، مخترع آمریکایی
۱۹۱۴ - یاکوب آرابس، نویسنده اهل چک.
 
۱۹۷۳ - پابلو پیکاسو نقاش اسپانیایی.
۱۳۳۰ - صادق هدایت - نویسنده، مترجم و روشنفکر ایرانی.
 
۱۳۵۹ ـ سید محمدباقر صدر و خواهرش بنت‌الهدی صدر توسط حکومت بعث عراق
۱۳۸۱ - جمشید اسماعیل‌خانی، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون ایران (زاده ۱۳۲۹ خورشیدی)
 
۱۳۹۳ - ناصر گیتی‌جاه، بازیگر سینما و تلویزیون ایران (زاده ۱۳۱۴ خورشیدی)
 
*****
منابع:

-پایگاه نوشیروان کیهانی زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون