ده معیار موفقیت در جراحی زیبایی بینی

مجله دنیای سلامت - دکتر محسن نراقی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران: جراحی پلاستیک بینی به عنوان مشکلترین جراحی زیبایی در بدن شناخته شده است. عوامل متعددی در پیچیدگی بیش از حد این جراحی نقش دارند که موفقیت در این جراحی ها را به رویایی برای بیمار و جراح بدل ساخته است.

بینی هم به عنوان عضوی که در مرکز صورت قرار دارد و نقش کلیدی در تناسب اجزای صورت ایفا می کند و هم به عنوان عضوی مهم در سلامت بدن که اولین قسمت راه هوایی را تشکیل می دهد، با دو نقش مهم خود در زیبایی و سلامت حساسیت مضاعفثی را در جراحی های پلاستیکی بینی ایجاد می کند. بنابراین تلفیقی از حداکثر دانش، هنر و تجربه جراح به همراه آگاهی لازم بیماران در بالابردن احتمال موفقیت این جراحی ها موثر است.

موفقیت در جراحی زیبایی بینی را باید این طور تعریف کنیم که اگر پس از عمل جراحی پلاستیک بینی در زیبایی چهره اثر مثبتی ایجاد کند، در کنار آن سلامت راه تنفسی بینی نیز حفظ شده باشد. از این رو جهت آگاهی بیشتر با مواردی که موفقیت عمل جراحی پلاستی بینی را به همراه دارند نکات لازم در این جراحی ها که رعایت آنها تلفیقی از زیبایی و عملکرد سالم بینی برای بیمار به ارمغان آورد را شرح می دهم.


۱- زیبایی بینی یعنی ایجاد چهره ای که با بینی جدید زیباتر به نظر برسد بدون اینکه هیچکس متوجه انجام جراحی روی بینی شده باشد. بینی زیبا یعنی بینی طبیعی که تناسب بهتری را در اجزای مختلف صورت ایجاد کرده است.

در یک چهره ی زیبا در برخورد اول نگاه به چشم ها معطوف می شود و اگر بینی پس از عمل آنقدر مشخصه باشد که نگاه اول را به خود بکشاند، این بینی چهره را زیباتر نکرده است. با همین شناخت ساده نسبت به معیارهای اصولی موفقیت جراحی پلاستیک بینی متوجه می شویم که بسیاری از بینی هایی که خود را بعنوان یک بینی عمل شده و غیرطبیعی جلوه می دهند، نه تنها بر زیبایی افراد نیفزوده اند بلکه با نمایان کردن آثار جراحی در چهره اصول زیبایی را مخدوش کرده اند.

۲- یکی از عوامل مهم در موفقیت پس از عمل، تشخیص دقیق است. این موضوع هم از نظر تشخیص علت زیبانبودن بینی در چهره براساس آنالیز دقیق صورت و هم از نظر تشخیص درست و دقیق مشکلات تنفسی پیش از جراحی حائز اهمیت است تا بیمار داوطلب جراحی پلاستیک بینی از زیبایی طبیعی و رفع مشکل تنفسی و سلامت بینی پس از جراحی اطمینان داشته باشد.

برای تمام بیمارانی که قرار است هرگونه جراحی بر روی بینی آنها انجام شود، سه بررسی تشخیصی مهم انجام می دهم: ۱) آندوسکوپی تشخیصی بینی ک آناتومی داخلی بینی را به بهترین وجه نشان می دهد. ۲) راینومانومتری که ارزیابی راه هوایی بینی را به طور دقیق میسر می کند و ۳) آکوستیک راینومتری که هرگونه مانع و تنگی در مسیر بینی را نمایان می کند.

در ابتدای جراحی، پیش از شروع اقدامات مربوط به زیبایی و تغییر شکل ظاهری بینی، جراح بینی باید تمام تلاش خود را صرف رفع انحراف تیغه بینی و باز نمودن راه تنفس کند و پس از اطمینان از برقراری راه طبیعی تنفس، به قسمت دوم عمل جراحی که مشتمل بر اصلاح ساختار ظاهری بینی و ایجاد تناسب در قسمت های مختلف بینی و صورت است، بپردازد. در صورتی که تیغه داخلی بینی اصلاح نشود، پس از عمل، بیمار با مشکلات تنفسی از راه بینی مواجه خواهدشد.

۳- جراحی پلاستیک بینی، افزون بر ایجاد تناسب در خود بینی، باید ارتباط خوشایندتری را بین بینی و دیگر اجزای صورت برقرار کند. در این مورد هم، بیماران با اعتماد صددرصد به اصول و روش هایی که به کار می برم، طرح دقیق عمل براساس اصول علم جراحی پلاستیک صورت و مشکلات زیبایی و تنفسی بیمار را تماما به تجربه، هنر و دانش جراح واگذار می کنند چرا که جراحی بینی یک مسئله سلیقه ای نیست.

بینی مثل مدل لباس نیست که هرکسی بنا بر سلیقه شخصی آن را انتخاب کند. بهترین بینی برای هر فرد فقط یک بینی است که براساس بافت و مواد بینی، تناسب اجزای صورت و حفظ تنفس حاصل می شود. برطبق اصول زیبایی،تنها آن بینی برای صورت حداکثر زیبایی را به وجود می آورد که حداکثر تناسب را با چهره داشته باشد، نه آنکه حداکثر کوچکی را، مثلا اگر یک بینی بیش از حد کوتاه شود و نسب÷تش درست نباشد این طور به نظر می رسد که قسمت پایینی صورت کشیده و بلند شده یا لب بالا خیلی بلند شده است. در برخی عمل ها که فقط به کوچک شدن بینی توجه شده، نه تنها زیبایی فرد افزوده نشده، بلکه تناسب چهره نیز کاملا از بین رفته است. درحقیقت معنی زیبایی، در تناسب و هارمونی میان اجزا است.

۴- امروزه در روش های نوین که به روش های تقویتی بینی معروفند، اگر بخشی از بینی بافت اضافه دارد آن بافت اضافه را بر می داریم و در قسمتی از بینی که کمبود بافت وجود دارد پیوند می زنیم. در این روش ها ما بافت را تغییر شکل می دهیم نه اینکه آنها را خارج کنیم.

در این روش ها اسکلت بینی بازسازی و بافت های ضعیف تقویت می شوند. بنابراین در درازدت بینی کمتر دچار افتادگی می شود. در روش های قدیمی، جراحی بینی بیشتر متکی بر برداشتن و خارج کردن بافت بینی بود و بینی تقریبا همیشه کوچک می شد. اشکالات این روش ها سال های بعد خود را نشان می دهد و به همین دلیل هم چند دهه طول کشید تا با شناخته تر شدن عوارض آنها کم کم کنار گذاشته شوند. در این روش ها در درازمدت بافت ها دچار فروافتادگی می شدند چون حمایت اسکلتی بینی کم می شد و بینی در سنین بالا حالتی چروکیده و افتاده پیدا می کرد و اغلب بیماران مشکلات تنفسی هم پیدا می کردند.


۵- در بینی های گوشتی، استفاده از روش های تقویت اسکلت بینی برای افزایش حمایت بافت های نرم بینی ضرورت دارد. جراحی این نوع بینی ها با استفاده از روش های جدید با نتایج مطلوب همراه است. در روش های جدید به جای آن که بافت گوشتی بینی برداشته شود، سعی می شود اسکلت نوک بینی با افزودن بافت های پیوندی تقویت شود تا فرم مطلوب نوک بینی ایجاد شود.

۶- یکی از شایعترین موارد مراجعه بیماران مربوط به قوز بینی است. در روش های نوین جراحی بینی به جای کم کردن و کاهش بافت های پشت بینی، با تقویت و افزایش حمایت پایه بینی در ناحیه نوک بینی، قوز بینی اصلاح شده است. پس از آنالیز صورت در بسیاری از دختران و پسران ایرانی معلوم ثابت شده است که درواقع علت قوز بینی در خیلی از افراد بلندی پشت بینی نیست بلکه ضعف جلوآمدگی نوک بینی به علاوه عمیق بودن ریشه بینی است که در ایرانی ها و کشورهای خاورمیانه بسیار شایع است.

در این حالت باید قسمت پایینی جلو بیاید یعنی باید اسکلت بینی را تقویت کنیم تا صورت به مراتب زیباتر شود. در روش های قدیمی بدون تقویت نوک بینی قوز بینی را بر می داشتند و در بسیاری از موارد چهره حتی زشت تر می شود چون زاویه بین بینی و صورت خیلی کم می شد.

۷- در روش های جدید سعی می شود که پشت بینی طبیعی باشد. امروزه بیشتر متقاضیان جراحی پلاستیک بینی خواهان تغییرات طبیعی در بینی هستند. اصطلاحاتی مانند بینی عروسکی یا بینی سرسره ای سال ها در بین مردم به عنوان اصطلاحی برای توصیف بعضی از بینی های عمل شده به کار می رفت. این بینی ها از بعضی الگوهای دهه ۱۹۶۰ اقتباس شده اند، در حالی که در جامعه با فرهنگ بالاتر امروزی نوعی بینی تصنعی و زشت تلقی می شوند. از نظر زیبایی شناختی قوس دارشدن بینی اصلا زیبا نیست. هیچ کتابی در جراحی پلاستیک پیدا نمی کنید که به عنوان یک بینی زیبا یک بینی قوس دار یا سرسره ای کشیده باشد، یک پشت بینی باید صاف یا انحنای بسیار طبیعی داشته باشد.

۸- در روش های نوین جراحی بینی برخلاف روش های قدیمی به هیچ وجه اتصالات غضروف های بینی در نواحی مختلف قطع نشده است و برای کاهش پهنای نوک بینی با روش های مخصوصی تغییر حالت نوک بینی بصورت طبیعی بدون برداشتن غضروف ها انجام می شود. بنابراین نوک بینی حالت طبیعی داشته و پهنای طبیعی آن آنچنان نمود می کند که گویی هیچ جراحی روی نوک بینی انجام نشده است. در صورتیکه نوک بینی بیش از حد باریک شده باشد، علاوه بر اینکه ظاهر زشت و مصنوعی به بینی می دهد، با فرورفتگی های شدیدی که در اطراف آن ایجاد می شود، مسیر تنفسی دچار تنگی می شود.

۹- برای رفع افتادگی بینی طبیعی از روش های تقویتی استفاده می شود تا علاوه بر دوام طولانی مدت ظاهر طبیعی بینی حفظ شود. در روش های نوین جراحی، این کار، با افزودن پیوندهای ستونی متعدد غضروفی در پایه بینی انجام می گیرد.

در این صورت، ظاهر جوان تر بینی با طبیعی بودن آن هماهنگ می شود. در صورتی که در روش های قدیمی بالابردن نوک بینی مستلزم برداشت بیش از حد بافت های بینی است و در بسیاری از موارد، این پدیده با عواقب نامطلوب تنفسی همراهی دارد به طوری که در این بیماران، پره های بینی، در هنگام دم بر روی هم می افتند و مانع تنفس راحت حین خواب می شند.

۱۰- در روش های نوین جراحی بینی سوراخ های بینی به هیچ وجه دست زده نمی شوند. زیرا در اغلب موارد دست خوردن سوراخ های بینی کاملا مشخص می شود و معلوم است که فرد جراحی شده است چون چین کنار پره بینی از بین می رود و بازسازی این چین و فرورفتگی طبیعی تقریبا غیرممکن است. نکته دوم اشکالات تنفسی است که بدلیل کم شدن قطر مجرای تنفسی اتفاق می افتد و بسیاری از این افراد پس از سال های طولانی با مشکلات شدید تنفسی دست و پنجه نرم می کند.