۱ بهمن - ۲۱ ژانویه؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۱ بهمن برابر با ۲۱ ژانویه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویدادها:

هزار و ۷۵۶ سال پیش ارتش ایران از جنگ افزار شیمیایی استفاده کرد

گزارش جامع همراه با عکس و ویدئو درباره نخستین بکارگیری گاز خفه کننده و سلاح شیمیایی در جنگ که یکم ژانویه ۲۰۰۹ در نشست انستیتوی باستان شناسی آمریکا در شهر فیلادلفیا مطرح شده بود ۲۱ ژانویه آن سال! در رسانه ها انتشار یافت. این گزارش توسط دکتر سایمون جیمز Simon James باستانشناس انگلیسی، همکار موزه بریتانیا و استاد دانشگاه لیسستر Leicester تهیه و ارائه شده بود. وی که دنباله بررسی های دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ باستان شناسان فرانسوی ـ آمریکایی را در سوریه و ترکیه و بویژه منطقه « دورا ـ اوروپوس» گرفته است ثابت کرده است که ارتش ایران در زمان شاپور یکم ـ شاه ساسانی، درجریان پس گرفتن شهر «دورا» در کنار فرات (واقع در سوریه) که باروی مستحکمی داشت از رومیان، از گاز خفه کننده استفاده کرده بود. به این ترتیب تاریخ استفاده از سلاح شیمیایی به سال ۲۵۶ میلادی (۱۷۵۶سال پیش باز می گردد) که تاریخ بکارگیری آن را از دوران جنگ جهانی اول نوشته اند. بازپس گیری «دورا» بود که والریانوس امپراتور وقت روم را به جنگ با ایران برانگیخت که در این جنگ که دومین جنگ ایران و روم در زمان شاپور یکم بشمار می رود والریانوس با ژنرالهایش و چهل تا شصت هزار لژیونر اسیر شدند، والريانوس در برابر شاپور یکم يکم زانو زد و امپراتوری روم تحقیر شد. تصویر والریانوس که در برابر شاپور یکم زانو زده است در نقاطی از ایران بر کوه نقش شده است تا ایرانیان نسل های بعد نسبت به وطن خود که چنان قدرت نظامی داشته افتخار و مباهات کنند.

طبق گزارش دکتر جیمز به نشست «ای. آی. ای AIA»، یگانهای مهندسی ارتش ایران برای ورود به دژ «دورا Dura» دست به ساختن تونلهای زیر زمینی زدند و این کار را از داخل چادرهای خود آغاز کردند تا نظامیان رومی متوجه فعالیت آنان نشوند. مقطع این تونلها دو متر در دو متر بود. اتفاقا رومیان نیز همزمان به همین فکر افتاده بودند و ایرانیان هنگامی متوجه این فعالیت آنان شدند که یکی از تونلها پس از ۱۱ متر کنده شدن به تونل رومی ها برخورد کرد. جنگ در تونلهای دو متری با شمشیر و نیزه امکان نداشت و در اینجا بود که مهندسان ارتش ایران یک ماده قابل اشتعال و دودزا و خفه کننده را که از ترکیب قیر (بیتومن ـ نفت خام) و سولفور (گوگرد) ساخته بودند به درون تونل (نقب) منتقل و با پرتاب شعله، آتش زدند و پس از خفه شدن رومی ها و انتقال هوای تازه، از آن طریق وارد دژ شدند و آن را گشودند و بارویش را تخریب کردند که آثار آن باقی مانده است. در بررسی های باستانشناسی دهه ۱۹۳۰ بقایای اجساد ۲۰ لژیونر رومی و جنگ افزارهای آنان در یکی از این تونلها به دست آمد.

تحقیقات تازه دکتر جیمز و آزمایش استخوانهای لژیونرهای رومی در لابراتوار، خفه شدن آنها و نوع گاز خفه کننده را به دست داده است. تسلیحات و آموزش ارتش ایران در جهان باستان در برهه هايي از تاريخ برتر از ملل دیگر بود و بهرام چوبین (ژنرال بنام ایرانی) در جنگ بلخ از نوعی سلاح مشابه راکتهای امروز استفاده کرده بود. با وجود این، بزرگترین جنگ افزار ایرانیان در طول تاریخ، ناسیونالیسم توفنده ایرانی بوده است که بنظر مي رسد دارد دوباره زنده می شود.


1732 - ترس دولت روسيه از نادر شاه افشار

21 ژانويه سال 1732دولت روسيه طبق يادداشتي كه در رشت به نماينده دولت ايران تسليم شد مفاد قرارداد سال 1724 خود با دولت عثماني را كه به امضاي پتر يكم و سلطان عثماني رسيده بود كان لم يكن و بلااثر اعلام داشت. طبق اين قرارداد كه با ظهور نادر و از ترس او لغو شد، دولتين روسيه و عثماني با سوء استفاده از ضعف ايران به سبب جنگ داخلي (تصرف اصفهان به دست قندهاري ها ايراني) توافق كرده بودند كه سراسر غرب ايران ــ از گرجستان تا خوزستان ــ به عثماني و نواحي ساحلي شمال ايران ــ از حاجي طرخان تا استراباد ــ به روسيه تعلق داشته باشد. پتر يكم تزار روسيه چند روز پس از امضاي اين قرار داد درگذشته بود.

در سال 1724 دولت عثماني هنگامي كه شنيد كه پتر يكم امپراتور روسيه با 45 هزار سرباز و صدها توپ در حاجي طرخان مستقر شده و قصد راندن به جنوب و رساندن خود به آبهاي اصطلاحا گرم اقيانوس هند را دارد كه هدف نهايي اوست پيشنهاد انعقاد آن قرارداد را داده بود كه ميان دو كشور برسر ايران كه اوضاع مبهمي داشت درگيري روي ندهد و به علاوه، روسها طمع به غرب ايران نكنند. پتر يکم با اين پيشنهاد موافقت كرده بود.


جانشينان پتر پس از اطلاع از ظهور نادر و قلع و قمع قندهاري ها و عقب راندن عثماني و بركنار كردن طهماسب دوم شاه صفوي، حساب كار خود را كردند و ضمن لغو يكجانبه قراردادي كه باعثماني امضاء كرده بودند از همه دعاوي خود دست برداشتند و دستور بازگشت نيروها را صادر كردند.

باوجود لغو اين قرار داد و باز گرداندن نيروها، روسيه در بيرون بردن باقيمانده واحدهاي نظامي خود از بادكوبه (باكو) تعلل مي ورزيد كه نادر دو سال بعد عازم داغستان شد و روسها با شنيدن اين خبر به واحدهاي باقيمانده در دژ بادكوبه دستور تخليه و بازگشت فوري دادند و شتاب در اين كار به قدري زياد بود كه سربازان روس تعدادي از توپهاي خود را برجاي گذارده بودند.

اسناد آرشيو «سن پترز بورگ» نشان مي دهد كه به تزار وقت روسيه (جانشين پتر يکم) گزارش كرده بودند كه اگر نادر از منطقه دربند قفقاز عبور كند به تصرف روسيه قانع نخواهد شد و تا اروپاي مركزي پيش خواهد راند.

۱۹۶۵ - تيراندازي به حسنعلي منصور نخست وزير وقت در ميدان بهارستان و مرگ او

يكم بهمن ۱۳۴۳ (۲۱ ژانويه ۱۹۶۵) حسنعلي منصور نخست وزير وقت پس از پياده شدن از خودرو نخست وزيري در ميدان تاريخي بهارستان براي ورود به ساختمان مجلس، هدف سه گوله قرار گرفت و محمد بخارايي كمي پايين تر از مسجد سپهسالار به اتهام تيراندازي به او دستگير شد. منصور در پياده رو ميدان بهارستان، بلافاصله پس از پياده شدن از اتومبيل و پيش از ورود به مجلس هدف گلوله قرارگرفته بود. منصور که بر اثر اصابت گلوله مجروح شده بود چهار روز بعد در بيمارستان پارس درگذشت.

چند ساعت پس از انتقال منصور به بيمارستان، شاه امير عباس هويدا ـ وزير دارايي کابينه وقت و دوست نزديك حسنعلي منصور ـ را به رياست موقت شوراي وزيران برگزيد كه پس از درگذشت نخست وزير [منصور] جاي وي را گرفت و نخست وزير شد و ۱۳ سال در اين سمت باقي بود.


در پي تير اندازي به منصور، سر لشكر حسن پاكروان رئيس وقت ساواك جاي خود را به سپهبد نعمت الله نصيري رئس شهرباني کل کشور داد. [تفصيل اين جا به جايي را بانو فاطمه پاكروان بيان داشته كه در قسمت تاريخ شفاهي ايران در دانشگاه هاروارد محفوط است].

نخست وزيري منصور ده ماه و چهارده روز طول كشيد. از نوشته اصحاب اطلاع چنين بر مي آيد كه يكي از انگيزه هاي قتل حسنعلي منصور اصرار او به دادن مصونيت قضايي به نظاميان آمريكايي در ايران بود. چند روز پس از درگذشت منصور، شاه شديدا سياست انگلستان را به باد انتقاد گرفت. پاره اي از مفسران با توجه به انتقاد شاه از انگلستان حدس زده بودند كه ممكن است رقابت پنهاني انگلستان و آمريكا در ايران به ترور حسنعلي منصور انجاميده باشد، زيرا در هواداري منصور از سياست آمريكا ترديد وجود نداشت. همچنين در جامعه ايراني وقت از ديرزمان اين شايعه رواج داشت که دولت لندن از حاميان بازاريان مذهبي است. طراح ترور حسنعلي منصور از اين دسته از بازاريان بودند.

هفتاد روز پس از اين رويداد، در كاخ مرمر به سوي شاه نيز تيراندازي شد.

علي منصور پدر حسنعلي هم در زمان رضاشاه نخست وزير ايران بود. وي در شهريور 1320 و در زماني بسيار حساس كناره گيري [اشغال نظامي ايران] كرده و فروغي که شهرت به دوستي با دولت لندن داشت و ميانه خوبي با رضاشاه نداشت برجايش نشسته بود. حسنعلي منصور كه موسس حزب ايران نوين بود قبلا دبيري شوراي عالي اقتصاد را بر عهده داشت.

1980 - سقوط هواپیما و کشته شدن دختر مصدق

بی نظمی های پس از انقلاب ایران، یک سال پس از سقوط نظام کهن باعث به کوه خوردن یک هواپیمای مسافربر ایران اير شد و 128 تن از جمله بانو منصوره متین دفتری دختر دکتر مصدق و مادر دکتر هدایت الله متین دفتری ( حقوق دان و موسس جبهه دمکراتیک ملي) کشته شدند.


این سانحه یکم بهمن ماه ۱۳۵۸ (۲۱ ژانویه ۱۹۸۰ آن سال) روی داد. هواپیما که خلبان آن یک انگلیسی بود از مشهد به تهران پرواز می کرد که مسیر پرواز بر فراز ورامین و جنوب تهران است ولی هواپیما در لشکرک ـ شمال تهران ـ به کوههای البرز خورده و منهدم شده بود!. در آن روز و برای چند ساعت، کارکنان مراقبت پرواز (ترافیک هوایی مهرآباد) اعتصاب کرده بودند، رادار فرودگاه هم از کار افتاده بود، هواپیما پیش از ترک مشهد معاینه فنی نشده بود و .... هواپیما از نوع بوئینگ ۷۲۷ و متعلق به هواپیمایی ملی ایران (هما) بود.

۱۸۹۹ - نخستين اتومبيل «اپل» ساخته شد

۲۱ ژانويه سال ۱۸۹۹ كارخانه «آدام اپل Adam Opel» آلمان نخستين دستگاه اتومبيل ساخت خود به نام «اپل» را به معرض تماشاي عمومي گذارد. اين كارخانه كه در ۲۱ ژانويه سال ۱۸۶۳ در «روسل شايم» آلمان (نزديك فرانكفورت) تاسيس شده بود قبلا قفل، چرخ خياطي و دوچرخه توليد مي كرد. كمپاني جنرال موتورز آمريكا كارخانه اپل را در سال ۱۹۲۹ به مبلغ ۳۳ ميليون دلار از خانواده آدام اپل (كه سالها قبل از آن فوت شده بود) خريداري كرد و با راه اندازي كارخانه «واكسهال» انگلستان به صورت جنرال موتور اروپا درآورد.


«اپل» در دهه 1970 در ايران مونتاژ مي شد و در دو نوع با نام «شورلت ايران» به فروش مي رسيد!. پس از انقلاب، احتمالا همين نام سبب توقف توليد آن در ايران شد.

1775 - شقّه شدن «پوگاچف» انقلابي معروف روسيه

بيست و يکم ژانويه سال 1775 (طبق تقويم ميلادي سابق: دهم ژانويه اين سال) «يمليان پوگاچف Yemelyan Ivanovich Pugachev» قزاق انقلابي روسيه، به فرمان تزار وقت در مسكو چهار شقّه شد. وي كه از قزاقهاي ناحيه «دنDon» بود قبلا سروان ارتش تزار بود و در جنگ با عثماني و آلمان شركت كرده بود.


پوگاچف در جريان يك ماموريت داخلي در منطقه ولگاVolga از مشاهده وضعيت رقت برانگيز سرفهاي منطقه (كشاورزاني كه با مزرعه بفروش مي رسيدند و به نوعي «برده» بودند) و نيز نبودن قانون و ضوابط رعايت حق و انصاف آزرده شد و برضد تزار وقت (كاترين دوم) كه پوگاچف تزارها را منشاء ظلم و فساد مي دانست دست به قيام زد و در اندك مدتي بيش از ده هزار هوادار مسلح به دست آورد و شهرستان «كازانKazan» را تصرف كرد ولي بعدا از ارتش تزار كه به فرماندهي دو ژنرال از دو سوي وي را مورد حمله قرار داده بودند شكست خورد و تني چند كه خودشان را در زمره ياران او جازده بودند تا بلكه به نوايي برسند وي را در 14 سپتامبر 1974 دستگير و به ژنرالهاي تزار تسليم كردند كه در يك قفس آهنين به مسكو منتقل و در اينجا در يك ميدان عمومي شقّه شد. پوشكين نويسنده نامدار روس در كتاب «دختر كاپيتان» جزئيات دستگيري و قتل پوگاچف را شرح داده است.

1793 - روزي كه لوئي 16 گردن زده شد

ساعت ده و سي دقيقه بامداد 21 ژانويه 1793 لويي شانزدهم پادشاه برکنارشده فرانسه كه سه روز پيش از آن در يك دادگاه انقلاب پاريس به جرم خيانت به وطن (دعوت محرمانه از دولت هاي خارجي براي حمله نظامي به فرانسه و بازگرداندن او به سلطنت)، ولخرجي بدون مجوز از خزانه کشور و دستور تيراندازي به مردم غير مسلّح که براي ابراز خواست خود اجتماع کرده بودند به اعدام محكوم شده بود در برابر چشمان هزاران پاريسي با گيوتين گردن زده شد و سر او را دقايقي چند در برابر جمعيت گرفتند و جمعيت فرياد زنده باد جمهوري برآورد. لويي 16 پيش از قراردادن گردنش در دستگاه گيوتين، چند جمله خطاب به حاضران (مردم) بيان داشته بود، ولي طبّالان صداي طبلها را آن چنان بلند كردند كه جز اطرافيان، كسي متوجه حرفهاي او نشد. باوجود مخالفت لويي 16، جّلاد دستهاي اورا از پشت بست و گردنش را زير گيوتين قرار داد.


۱۳۴۰ ش - حمله مزدوران رژيم طاغوت به دانشگاه تهران

اولين اقدامي كه پس از روي كارآمدن علي اميني به نخست وزيري، صورت گرفت، اعلام طرح اصلاحات ارضي و محدود كردن مالكيت بود. وي سعي داشت تا با انجام يك سلسله نمايش‏ها و فريب كاري‏ها، ايران را مدتي از انفجار دور داشته و خود را به عنوان دلسوز مردم و علاقه‏مند به روحانيت مطرح سازد. اميني خود را خدمت‏گزار ملت مسلمان و همگام با روحانيت نشان مي‏داد؛ براي جلب افكار عمومي به ديدن علما و مراجع قم رفت. وي در اول دي ماه ۱۳۴۰ ش (۱۳ رجب ۱۳۸۱ ق) توانست به بيت امام خميني(ره) نيز راه پيدا كند ولي با شنيدن مطالبي كه امام در زمينه ديكتاتوري و دودمان پهلوي و سلطه آمريكا بيان نمود، از فريب روحانيت نااميد شد. از آن طرف، تصميم دولت بر اجراي اصلاحات ارضي و تحديد مالكيت، در بين بعضي از طبقات از جمله مالكين، مورد حُسن ظن آنها واقع نشد و تدريجاً در اطراف آن سرو صدا بلند شد و با اتحاد برخي گروه‏ها عليه دولت، اميني از هر طرف مورد حمله قرار گرفت. در روز اول بهمن ۱۳۴۰، از طرف دانش‏آموزان، تظاهراتي صورت گرفت.دانشجويان دانشگاه نيز به حمايت از دانش‏آموزان، دست به تظاهرات زده و در نتيجه بين آنها و پليس زد و خورد شديدي در گرفت. در اين حادثه در حدود ۲۰۰ نفر پليس و دانشجو زخمي شدند و به تأسيسات و آزمايش‏گاه‏هاي دانشگاه تهران صدمات زيادي وارد آمد. پس از اين حادثه، به دستور دولت، دانشگاه تا اطلاع ثانوي كه ۷۴ روز طول كشيد، تعطيل شد.

۱۹۲۴ - لنین درگذشت

بيست و يکم ژانويه ۱۹۲۴ لنين رهبر انقلاب بلشويکي اکتبر ۱۹۱۷، بنيادگذار روسيه شوروي و طراح سوسياليسم لنينيستي در پي يك سكته مغزي كه قبلا عارض او شده بود، پيش از آن كه نظام تازه اش هفت ساله شود درگذشت. سپس وارثان انقلاب بلشويکي روسیه (انقلاب اکتبر ۱۹۱۷)، بدون توجه به وصيتنامه لنين، بر سر قدرت وارد يك جنگ شش ساله با يکديگر شدند كه فاتح اين جنگ استالين بود كه عقيده به استقرار سوسياليسم حتي با توسل به خشونت و نيز صدور سوسياليسم به ساير كشورها داشت. لنين وصيتنامه خودرا به بانويش Naddezhda Krupskaya ديکته کرده بود و خواسته بود که بعد از مرگ او، آن را به دست مقامات مربوط ـ نه، يک نفر ـ برساند. از جمله اين وصايا، يکي هم شايسته نبودن استالين براي دبير کلي حزب کمونيست بود. بانو کروپسکايا (متولد ۱۸۶۹ و متوفي در ۱۹۳۹ و دکتر در آموزش و پروش و از اعضاي قديمي حزب کمونيست) پس از مرگ شوهرش بيوگرافي اورا نوشت. کروپسکايا ۵ سال پس از مرگ لنين معاون وزارت آموزش و پرورش شوروي شد.


وارثان حتي آن قسمت از وصيتنامه لنين كه در كنار مادرش دفن شود نه در يک ميدان شهر مسکو و در ساختماني اختصاصي، و «سن پترزبورگ» را به اسم او به «لنينگراد» تغيير نام ندهند و مقامات دولتي و حزبي همانند مردم معمولي (عوام الناس) زندگي ساده داشته باشند، انتصاب مقامات پس از آزمایشهای سخت و اطمینان از دلسوز بودن و وفاداری به سوسیالیسم صورت گیرد و از تجمل بپرهيزند رعايت نشد. لنين مخالف تداوم انقلاب و تلاش براي گسترش آن به ميان ساير ملت ها بود و مي گفت که اگر مردم ما راضي باشند و پيشرفت داشته باشند ساير ملل خودشان نظام مارا اقتباس خواهند کرد و لزومي به تحميل کردن آن نيست. لنین تاکید بر اولوّیت ساخت یک ژورنالیسم ممتاز کرده بود که زیربنای روسیه شوروی باشد و پاسدار وطن و سوسیالیسم که به آن هم توجه نشد و همچنين ايجاد دفاتري در سراسر کشور براي دريافت و رسيدگي به اعتراض ها، شکايات، نظرات و پيشنهادهاي مردم و انتخاب اعتراض ها و پيشنهادهاي اساسي از ميان آنها براي انعکاس و طرح در روزنامه ها. مورخان بی اعتنایی به وصیتنامه لنین و مخصوصا نبود یک ژورنالیسم ممتازرا از عوامل فروپاشی شوروی در 1991 بشمارآورده اند.

1952 - در پي بسته شدن كنسولگري هاي انگلستان به تصميم دكتر مصدق در شهرهاي ايران ، مردم در سراسر كشور دست به شادماني زدند و اين روز را تعطيل عمومي اعلام كردند، زيرا كه خاطرات بدي از مداخله اين كنسولگري ها در امور وطن خود به ويژه پس از تقسيم ايران ميان روسيه و انگلستان داشتند.

1357 ش - انحلال شوراي سلطنت به دنبال استعفاي رييس آن در پاريس

سيد جلال الدين تهراني رييس شوراي سلطنت، دو روز پس از خروج شاه از ايران به توصيه اعضاي شوراي سلطنت به ويژه شاپور بختيار، براي ملاقات و مذاكره با امام خميني عازم پاريس شد. ولي پيام امام مبني بر غيرقانوني بودن شوراي سلطنت، اين ملاقات را غيرممكن ساخت. همچنين امام، شرط ملاقات را استعفاي كتبي با اعلام اين نكته كه شوراي سلطنت غيرقانوني است، عنوان نمود. سيدجلال الدين تهراني در اين شرايط، در روز اول بهمن ماه 1357 استعفاي خود را از رياست و عضويت اين شورا اعلام كرد و آن را غيرقانوني خواند. با استعفاي تهراني، عمر يك هفته‏اي اين شورا به پايان رسيد و به دنبال آن جمع كثيري از نمايندگان مجلس نيز استعفا نمودند.


1357 ش - بختیار در یک پیام تلویزیونی گفت: در صورتی که امام به تهران بیایند موضع نخست وزیری را رها نمی کنم

2002 - جورج بوش رئيس جمهوري آمريكا ايران ، عراق و كره شمالي را « محور شرارت Axis of Evil»خواند.

زادروزها

۱۳۳۸ - شارل پنجم، پادشاه فرانسوی (م. ۱۳۸۰)
۱۸۱۳ - جان سی. فریمونت، افسر، کاشف، سیاستمدار آمریکایی و ۵مین فرماندار آریزونا] (م. ۱۸۹۰)
۱۸۲۹ - اسکار دوم، پادشاه سوئدی (م. ۱۹۰۷)


۱۸۴۸ - هانری دوپارک، آهنگساز فرانسوی (م. ۱۹۳۳)
۱۸۸۹ - پیتیریم آلکساندروویچ سورکن، جامعه‌شناس آمریکایی روس‌تبار (م. ۱۹۶۸)
۱۹۰۱ - ریکاردو زامورا، فوتبالیست اسپانیایی (م. ۱۹۷۸)
۱۹۰۵ - کریستین دیور، طراح مد فرانسوی و موسس کریستین دیور اس.آ. (م. ۱۹۵۷)
۱۹۲۲ - پل اسکوفیلد، بازیگر انگلیسی (م. ۲۰۰۸)
۱۹۲۴ - بنی هیل، کمدین انگلیسی (م. ۱۹۹۲)
۱۹۲۸ - جین شارپ، دانشمند و سیاستمدار آمریکایی
۱۹۳۷ - نوشیروان کیهانی‌زاده، روزنامه‌نگار و تاریخ‌دان ایرانی-آمریکایی


۱۹۴۱ - پلاسیدو دومینگو، رهبر ارکستر و خوانندۀ تنور اسپانیایی
۱۹۵۳ - پل آلن، تاجر و نیکوکار آمریکایی ، از موسسان مایکروسافت
۱۹۵۵ - جف کونز، مجسمه‌ساز آمریکایی
۱۹۵۶ - جینا دیویس، بازیگر آمریکایی
۱۹۷۶ - اما بانتون، خواننده، شاعر و آهنگساز انگلیسی (اسپایس گرلز)
۱۹۷۷ - فیل نویل، فوتبالیست انگلیسی
۱۹۷۷ - جری ترینور، بازیگر آمریکایی
۱۹۸۱ - ایزابلا میکو، مدل و بازیگر هلندی


۱۹۸۲ - زیمون رولفس، فوتبالیست آلمانی
۱۹۸۳ - ماریس اوئلت، مدل و کشتی‌گیر کانادایی
۱۹۸۸ - ونسا هسلر، مدل ایتالیایی-آمریکایی
۱۹۸۹ - هنریخ مخیتاریان، فوتبالیست آمریکایی


۱۲۹۱ - تقی ظهوری، هنرپیشه
۱۳۲۳ - محمد محمدی اشتهاردی، مفسر قرآن، نویسنده و محقق ایرانی.
۱۳۲۳ - بهزاد فراهانی، بازیگر و فیلمنامه‌نویس ایرانی


۱۳۴۱ - سیروس قایقران، فوتبالیست و کاپیتان تیم ملی فوتبال ایران
۱۳۶۳ - احسان حدادی، پرتابگر دیسک ایرانی


مرگ‌ها

۱۱۱۸ - پاسکال دوم، پاپ
۱۵۱۹ - واسکو نونیس د بالبوا، کاشف اسپانیایی (ت. ۱۴۷۵)
۱۷۷۴ - مصطفی سوم، سلطان عثمانی (ت. ۱۷۱۷)


۱۷۷۵ - یملیان پوگاچوف، یاغی روس (ت. ۱۷۴۲)
۱۷۹۳ - لوئی شانزدهم، پادشاه فرانسوی (ت. ۱۷۴)
۱۹۲۴ - ولادیمیر لنین، نظریه‌پرداز و سیاستمدار روس (ت. ۱۸۷۰)
۱۹۲۶ - کامیلو گولگی، فیزیکدان ایتالیایی و برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی (ت. ۱۸۴۳)


۱۹۲۸ - جورج واشنگتن گوتالس، مهندس و افسر آمریکایی (ت. ۱۸۵۸)
۱۹۳۸ - ژرژ ملی‌یس، کارگردان فرانسوی (ت. ۱۸۶۱)
۱۹۵۰ - جرج اورول، نویسنده و روزنامه‌نگار هندی-فرانسوی (ت. ۱۹۰۳)
۱۹۵۹ - سیسیل ب دومیل، کارگردان آمریکایی (ت. ۱۸۸۱)
۱۹۶۱ - بلز ساندرار، شاعر و نویسنده سوئیسی (ت. ۱۸۸۷)


۱۹۹۴ - باسل اسد، افسر سوری (ت. ۱۹۶۲)
۲۰۰۲ - پگی لی، خواننده، شاعر و بازیگر آمریکایی (ت. ۱۹۲۰)
۲۰۱۳ - آلدن دبلیو کلوزن، بانکدار آمریکایی (ت. ۱۹۲۳)
۲۰۱۳ - مایکل وینر، کارگردان و تهیه‌کننده آمریکایی (ت. ۱۹۳۵)


۱۳۱۲ - عارف قزوینی، شاعر
۱۳۴۳ - حسنعلی منصور، نخست وزیر محمدرضا پهلوی
۱۳۴۳ - نظام وفا، شاعر معاصر ایرانی
۱۳۵۳ - محمد قریب، پزشک پیشگام