۲۵ آذر - ۱۶ دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۲۵ آذر برابر با ۱۶ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۱۸۱۲ - شكست "ناپلئون بُناپارت" در جنگ با روسيه

ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه در ۲۲ ژوئن ۱۸۱۲م با ارتشي مجهز به روسيه حمله كرد اما پس از برخورد با سرماي كشنده، بيماري و گرسنگي، مجبور به عقب‏نشيني شد. در اين ميان سربازان او به شدت از اثرات سرماي جان‏گداز روسيه صدمه خوردند به طوري كه از ۵۳۰ هزار سرباز فرانسوي، فقط ۳۲هزار نفر جان سالم به در بردند در حالي كه از ارتش ۱۲۰هزار نفري روسيه، تنها ۴۰ هزار نفر جان خود را از دست داده بودند. ناپلئون پس از اين شكست با شتاب به پاريس بازگشت تا پول لازم را براي حملات بعدي خود فراهم آورد. اما اين ماجراجويي تحقيرآميز، ديگر كشورهاي رقيب فرانسه را تحريك كرد تا در حال ضعف به ارتش فرانسه يورش برند و امپراتور فرانسه را سرنگون سازند.


1950 - پيشنهاد ملي شدن نفت و پشتيبابي مردم

25 آذرماه 1329 (16دسامبر سال 1950) دكتر مصدق نماينده اول تهران و ده تن از يارانش به عنوان اعضاي كميسيون نفت گزارش خود را به مجلس دادند و پيشنهاد كردند كه قرارداد سال 1933 ايران و انگلستان لغو و صنعت نفت ايران ملي و در دست دولت قرار گيرد و درآمد اين ثروت ملي صرف عمران، پيشرفت كشور و ارتقاء سطح زندگانی ایرانیان (نه پرداخت حقوق كارمندان و هزينه هاي جاري دولت) شود.

در پی اعلام این طرح و از روز بعد تشكيل اجتماعات و ايراد نطقها و انتشار مقالات به پشتيباني از آن آغاز شد. سي ام آذرماه دهها هزارتن و عمدتا جوانان در ميدان بهارستان اجتماع و فرياد نفت ما بايد ملي گردد سر دادند. اين اجتماعات و حمايت ها با وجود مخالفت رزم آرا نخست وزير وقت با ملي شدن صنعت نفت ادامه يافت و سرانجام رزم آرا جان خودرا برسر اين مخالفت گذارد و نفت ملي شد، اما ....

1963 - تاسیس تلویزیون دولتی در ایران

پس از چندی بررسي پيرامون امكان تاسيس يك روزنامه و يك تلويزيون دولتي سرانجام در 25 آذرماه 1342 (16 دسامبر 1963) دولت پولي در اختيار اداره انتشارات و راديو (بعدا وزارت اطلاعات و جهانگردی و اینک وزارت ارشاد) قرارداد كه در زمينه ايجاد تلويزيون دولتي كه قطعي خواهدبود بررسي و مطالعه جدّي كند. در آن زمان در ايران تنها دو فرستنده تلويزيون (غير دولتي) وجود داشت ـ در تهران و در خوزستان ـ كه فرستنده تهران از 1337 آغاز بکار کرده بود.


مطالعات براي تاسيس تلويزيون دولتي ادامه داشت كه در سال 1344 ناگهان هويدا نخست وزير وقت به جای وزارت اطلاعات و جهانگردی اجرای تصمیم آذرماه 1342 را بر عهده رضا قطبي (مهندس از فرانسه و مدرّس دانشگاه صنعتي و پسر دايي فرح پهلوي) گذارد و عملي شد. تلویزیون دولتی از 1345 آغاز بکار کرد و از تابستان 1350 رادیو دولتی به آن ضمیمه شد و سازمان رادیوتلویزیون ملی بوجودآمد و .... قطبي که تا حدي تفکر ناسيوناليستي داشت و از جانب مادر يک بختياري بود در طول رياست بر راديو تلويزيون ملي که تا سال انقلاب ادامه داشت سانسور اخبار را به حداقل رسانيده بود.

1347 ش - اعلام اجراي يک نظام نوین آموزش و پرورش در ایران

25 آذرماه 1347 وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که اجرای نظام نوین آموزش و پرورش کشور قطعی شده و با اجرای این نظام تحصیلات عمومی که شامل دو دوره شش ساله است به سه دوره تبدیل خواهد شد: ابتدایی 5 سال، راهنمایی تحصیلی 3 سال و متوسطه 4 سال. قبلا و در سال 1345 هدف و برنامه های این نظام به صورت یک کتابچه برای اصحاب نظر ارسال شده بود تا نظر خودرا به کمیسیون مربوط بفرستند. هادی هدایتی و منوچهر تسلیمی (وزیر مربوط و معاون او) مبتکر نظام تازه آموزش و پرورش کشور بودند. هدف از دوره راهنمایی تحصیلی کشف استعداد نوجوان و شکوفا ساختن آن و هدایتش به دوره متوسطه مربوط بود که قرار بود چندین رشته داشته باشد. در دی ماه 1347 اعلام شد که برای تدریس در دوره راهنمایی، یک دانشسرای دو ساله (فوق دیپلم) تشکیل خواهد شد و .... نگارنده این سایت در همین ماه (دی ماه 1347) تمامی صفحه پنجم روزنامه اطلاعات را اختصاص به بحث درباره نظام تازه آموزش و پرورش داد و بعدا در مقالات متعدد نوشت که یک فوق دیپلم نخواهد توانست هدف های دوره راهنمایی تحصیلی را تامین کند. این دوره به مدرس متخصص و روانشناس نیازدارد.به علاوه در ایران، تاسیس دهها نوع دبیرستان با امکانات موجود عملی نخواهد بود و ....

1944 - نبرد بالژ Bulge

16 دسامبر سال 1944 به تصميم هيتلر كه در انتظار تكميل سلاحهاي تازه اش از جمله بمب هسته اي بود، سه ارتش آلماني مركب از 20 لشكر با تانكهاي تازه ساز در جبهه بلژيك ـ لوکزامبورگ، در خط «آردنزArdennes» به طول 110 کيلومتر دست به يك ضد حمله شديد زدند تا خود را به«آنتورپ Antwerp» برسانند. اين بزرگترين ضد حمله هيتلر در آن سال بود كه پايان كار اورا نزديكتر كرد.


برخلاف تصور هيتلر، دو ارتش راست و چپ او پس از آغاز تعرض، بر اثر مقاومت نيروهاي متفقين بويژه ارتش نهم آمريکا متوقف شدند و ارتش مياني به يك پيشروي عميق برق آسا نايل آمد، اما پشت سر خودرا خالي گذارد و به همين سبب عنوان اين ضد حمله را «بالژ Bulge » به معناي پيشرفتگي گذارده اند. در اين ضد حمله آلمان، لوفت وافه با صدها شکاري ـ بمب افکن و نيز يکانهاي چتربار شرکت داشتند.

متفقين از خالي ماندن پشت جبهه ارتش مياني آلمان استفاده کرده و با فرستادن چترباز، از اين محل به واحدهاي اين ارتش آسيب فراوان وارد ساختند و نقشه هيتلر که تجربه و اطلاعات کافي نظامي نداشت شکست خورد. نبرد بالژ که ۱۶ دسامبر ۱۹۴۴ آغاز شده بود چهل روز طول کشيد و ۲۵ ژانويه ۱۹۴۵ (سه ماه پيش از افتادن شهر برلين به دست روسها و خودکشي هيتلر) پايان يافت. اسنادي كه بعد از جنگ به دست آمد نشان داد كه ژنرالهاي هيتلر با اين ضد حمله به صورتي كه انجام گرفت موافق نبودند.

۱۸۹۹ - باشگاه فوتبال آ. ث. میلان ایتالیا تاسیس شد.

۱۹۷۱ - با پیروزی ارتش آزادی‌بخش بنگلادش، در جنگ استقلال با پاکستان، کشور بنگلادش تشکیل شد.

۱۹۹۱ - روز استقلال "قزاقستان" از اتحاد جماهير شوروي سابق

قزاقستان تا اوائل قرن سيزدهم ميلادي محل سكونت اقوام مختلف بود و پس از آن به مدت بيش از ۲۰۰ سال تحت حكومت مغول‏ها قرار داشت. از قرن پانزدهم قزاق‏ها در اين منطقه سكونت گزيده و به گسترش قلمرو خود پرداختند. اين منطقه در نيمه قرن هجدهم به تصرف روس‏ها درآمد و پس از انقلاب كمونيستي شوروي، به تدريج به عنوان يكي از جمهوري‏هاي پانزده گانه شوروي شناخته شد. سرانجام به دنبال فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، قزاقستان نيز در ۱۶ دسامبر ۱۹۹۱م اعلام استقلال كرد. نظام سياسي حاكم بر اين كشور، جمهوري با دو مجلس قانون‏گزاري است. قزاقستان با ۲/۷۱۷/۳۰۰ كيلومتر مربع مساحت در همسايگي چين، روسيه، ازبكستان، قرقيزستان و تركمنستان قرار دارد. جمعيت اين كشور بيش از ۱۶ ميليون نفر بوده و پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت آن تا سال ۲۰۲۵م ۱۸ ميليون نفر گردد. پايتخت قزاقستانْ، آستانه نام دارد و واحد پول آن تنگه است. قزاق‏ها سكنه بومي قزاقستان هستند و بيش از ۴۵درصد جمعيت اين كشور را تشكيل مي‏دهند. بقيه جمعيت قزاقستان را ساير مليت‏ها از جمله روسي، اوكرايني و... تشكيل مي‏دهند. قزاق‏ها پيرو آيين اسلام بوده و زبان رسمي آن‏ها قزاقي و روسي است.


۲۰۱۱ - سناي آمريکا متعاقب مجلس نمايندگان اين کشور راي به تحريم بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران داد. قبلا کانادا و انگلستان اين بانک را تحريم کرده بودند. شايد اين نخستين بار در تاريخ بانکداري باشد که بانک مرکزي يک کشور تحريم مي شود.

مناسبت ها:

روز پژوهش

۲۵ آذر در تقویم جمهوری اسلامی به عنوان روز پژوهش نامگذاری شده است. هفته پژوهش از ۲۵ آذر ماه با شعار «بدون پژوهش و مطالعه تصمیم گیری نکنیم» آغاز می‌شود و تا ۲۹ آذر ادامه دارد. موفقیت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند که با تکیه بر ابتکارات خلاقیت‌های به ودیعه نهاده شده از سوی خدای متعال در وجود بشر و بهره برداری از قدرت شگرف اندیشه آدمی صورت گرفته، فضای زندگی جدیدی را برای انسان‌ها به ارمغان آورده است. این فضای جدید و این تمدن نوظهور که خود برخاسته از تعاملات عمیق میان تمدنی و میان فرهنگی است، موجد خواست‌ها، نیازها، اندیشه‌ها مسائل و مشکلاتی است که به نوبه خود توسعه علم و اندیشه را می‌طلبند. در این مسیر اندیشه‌های ژرف در قالب پژوهش‌های بنیادین صورت بحث پذیر به خود می‌گیرند و دستمایه انجام پژوهش‌های کاربردی می‌شوند تا خواست‌ها و نیازها را پاسخ گویند و راه‌حل‌های بهتر و بیشتری برای مسائل و مشکلات جوامع بشری پیشنهاد کنند و همین جاست که نقش موثر و سهم بسزای بخش تحقیقات در روند تحولات جوامع آشکار می‌شود.‌ تحولات زندگی بشر در قرن بیستم نشان از گسترش روز افزون اهمیت علم و تحقیق داشت، به ویژه در نیمه دوم این قرن کشورهای صنعتی و در حال توسعه با آگاهی از نقش پژوهش در خلق فن‌آوری و شتاب‌دهی برای توسعه، عمده توجه خود را مصروف تقویت و ارتقای بخش تحقیق نموده اند. از این روست که می‌توان گفت بین پیشرفت بخش تحقیق و شتاب توسعه فراگیر و پایدار در هر کشور ارتباط مستقیم برقرار است. نقش پژوهش در توسعه همه‌جانبه پایدار چنان برجسته و انکارناپذیر است که می‌توان آن را بدون تردید نیروی محرک توسعه در همه حوزه‌ها اعم از فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه دانست. اما علی رغم اعتراف و اذعان نسبت به اهمیت مقوله پژوهش، این حوزه با دشواری‌های ساختاری و عملکردی فراوانی مواجه است.

زادروزها

۱۳۲۹ ش - بهرام شاه‌محمدلو، کارگردان و هنرپیشه‌ی ایرانی تئاتر و تلویزیون
۱۴۸۵ - زادروز کاترین آراگن نخستین همسر و شهبانوی هنری هشتم پادشاه انگلستان
۱۷۷۵ - زادروز جین آستن نویسنده بریتانیایی


۱۷۹۰ - زادروز لئوپولد یکم نخستین پادشاه بلژیک
۱۸۶۶ - زادروز واسیلی کاندینسکی نقاش و نظریه‌پرداز هنری روس
۱۹۱۷ - زادروز آرتور سی. کلارک نویسنده، مخترع و دانشمند بریتانیایی


۱۹۲۸ - زادروز فیلیپ کی. دیک نویسنده آمریکایی


درگذشت‌ها

۱۴۷۴ - درگذشت علی بن محمد سمرقندی منجم و ریاضی‌دان ایرانی
۱۶۷۲ - درگذشت ژان دوم کازیمیر واسا شاه لهستان و مدعی سلطنت سوئد از ۱۶۴۸ تا ۱۶۶۰ میلادی
۱۸۹۷ - درگذشت آلفونس دوده نویسنده فرانسوی ، پدر نویسندگان، لئون دوده و لوسین دوده


۱۹۲۱ - درگذشت کامی سن-سانس آهنگساز فرانسوی دوره رمانتیک
۱۹۶۵ - درگذشت ویلیام سامرست موآم داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس انگلیسی
۱۹۸۹ - درگذشت لی وان کلیف بازیگر آمریکایی