۱۸ آذر - ۹ دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۱۸ آذر برابر با ۹ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۷۳ سال پیش از میلاد - اسپارتاكوس قیام کرد

بپاخيزي اسپارتاكوس از نهم دسامبر سال ۷۳ پيش از ميلاد آغاز شد. وي از مردم تراس - منطقه اي در شمال درياي اژه و از نژاد يونانيان بود. اسپارتاكوس در ارتش روم يك سرباز كمكي (احتياط) بود. «آپيان» نويسنده پيش از ميلاد كه شرح بپاخيزي اسپارتاكوس را نگاشته روشن نساخته است كه به چه دليل اورا به دسته گلادياتور ها كه معمولا از ميان نظاميان خارجي اسير ارتش روم انتخاب مي شدند اضافه كرده بودند. وي در سال ۷۴ پيش از ميلاد به گلادياتورها اضافه شده بود.

كار گلادياتور ها اين بود كه دو به دو در برابر سران روم كه در جايگاه ويژه تماشاگران مي نشستند و به منظور تفريح و سرگرم كردن آنان درميدان گودي با اسلحه به جان هم بيافتندو يكي از دو حريف و يا هر دو آنان كشته شوند تا تماشاگران لدت ببرند!


اسپارتاكوس كه اين عمل را غير انساني مي دانست گلادياتور ها را برضد حكومت روم متحد كرد و درجريان يك نمايش «كشتار» دست به شورش زدند و بندها را گسستند و در كوه وزوويوس كه يك آتشفشان خاموش بود پنهان شدند و از آنجا دست به تحريك ساير بردگان زدند و هنگامي كه عده آنان به هفتصد تن رسيد از كوه فرود آمدند و با زور و مسلحانه دست به آزاد كردن بردگان ديگر زدند كه غنائم جنگها بودند. در آن زمان بردگان مولد ثروت بودند و براي اربابانشان كار توليدي رايگان از جمله كشاورزي مي كردند. قرار بود كه بردگان آزاد شده توسط گروه اسپارتاكوس جنگ كنان از طريق كوههاي آلپ به زادگاههاي خود باز گردند و بقيه عمر را آزاد زندگي كنند. آنان با اين فكر خودرا به دامنه هاي آلپ رسانيدند و ضمن راه دو لشكر رومي را كه سد راهشان شده بودند شكست و فراري دادند. در گذرگاههاي آلپ چون عده آنان نزديك به هفتاد هزار تن بود، ساکنان محل نگران و وحشت زده شدند و گذر گاههارا بستند. اسپارتاكوس كه مي خواست برده هاي آزاد شده زنده به كشورهاي خود بازگردند تصميم به خروج از روم با کشتي گرفت و به جنوب ايتاليا بازگشت و در سر راه خود نيروهاي رومي را كه مانع حركت آنان بودند شكست داد كه اين وضعيت بر دولت روم كه نتوانسته بود در طول دو سال و اندي قيام بردگان را سركوب كند گران آمد و كراسوس (ماركوس ليسينيوس كراسوس) يكي از سه عضو شوراي عالي حاكم بر امپراتوري روم داوطلب جنگ با بردگان شد. وي در سناي روم براي قانع كردن سناتورهاي به تامين هزينه يك لشكركشي بزرگ گفت كه اسپارتاكوس سه هزار سرباز اسير رومي را سر بريده است كه بعدا معلوم شد دروغ گفته و اين سربازان تنها خلع سلاح شده بودند و بعدا به رم باز گشتند.

وي سپس با شش لشكر (لژيون) از راه زمين (شمال) و يك لشكر با كشتي و از راه دريا قرارگاه اسپارتا كوس را كه پيام داده بود اگر اجازه خروج ار ايتاليا به او و ساير بردگان همراه وي داده شود سر جنگ نخواهد داشت محاصره كرد و در جنگي كه در سال ۷۱ پيش از ميلاد ميان طرفين روي داد اسپارتاكوش كشته شد و قيام بردگان شكست خورد. كراسوس براي ترسانيدن ساير بردگان كه فكر قيام از مغزشان نگذرد شش هزار تن از همدستان اسپارتاكوس را كه اسير شده بودند در جاده اي كه به شهر رم ختم مي شد به دار (صليب) زد كه همانجا از تشنگي و گرسنگي و درد ناشي از آويزان بودن به تدريج مردند كه چنين صحنه اي در طول تاريخ مشابه نداشته است.

قيام اسپارتاكوس دومين قيام از اين دست در دنياي باستان بود. نخستين قيام را كاوه (كاوك) ايراني معروف به كاوه آهنگر بر ضد شاه ظالم آن زمان ايران رهبري كرده بود.

كراسوس در سال ۵۳ پيش از ميلاد به ايران حمله كرد كه در منطقه حران (كارهه) واقع در نقطه مرزي امروز تركيه و سوريه (شمال غربي عراق) و كنار رود فرات درجنگ باارتش ايران به فرماندهي سپهبد سورنا كشته شد و سربازان او و همچنين پسرش نيز نابود شدند كه اين بزرگترين شكست روميان از ايرانيان بود.

۷۹۴ - هارون الرشيد يك دولتمرد ايراني را وزير خود كرد

هارون الرشيد خليفه توانمند عباسي نهم دسامبر سال ۷۹۴ ميلادي يحيي برمكي را كه يك ايراني و در علم مديريت و تدبير كشور داري و شهرت امانتداري سرآمد ديگران بود به وزارت خود برگزيد تا به تمشيت امپراتوري او بپردازد. هارون كه مردي هوشمند بود پي برده بود كه بقاء امپراتوري پهناور او بستگي به وجود يك وزير لايق و باكفايت دارد كه بر امور اداري و مالي نظارت دقيق داشته باشد و كسي را بهتر از يحيي نيافته بود.

هشت سال بعد، هارون بر خاندان برمكيان كه قدرت و شهرتي به دست آورده بودند خشمگين شد. در اين باره داستان سرايي بسيار شده است و مسئله از يك نقض عهد خانوادگي كه ميان جعفر برمكي شوهر خواهر هارون و شخص خليفه پديد آمده بود آغاز شده بود (جعفر که عباسه خواهر هارون را به عقد نکاح خود درآورده بود، طبق تعهدي که به هارون سپرده بود نبايد اين دو باهم عروسي مي کردند که نقض عهد شده بود!) و در سال ۸۰۲ ميلادي هارون جعفر را اعدام كرد و يحيي را به زندان افكند. هارون به اين كار هم قانع نشد و چند ماه بعد دستور قتل عام برمكيان را صادر كرد؛ و جز يحيي كه در زندان بود و او نيز در همانجا درسال ۸۰۵ ميلادي از گرسنگي در گذشت، بقيه کشته شدند.

مطالعه نوشته مورخان در باره اوضاع دوران طولاني خلافت عباسيان از جمله تاريخ طبري، نه صدها بل هزارها نمونه از اين دست اعدامها و كشتارها را نشان مي دهد كه براي سران عرب (وقت) امري عادي بود. «خليفه» يک روز يك نفر با اعزاز تمام در كنار خود مي نشانيد و حتي داماد خويش مي كرد و دو روز بعد دستور مي داد او را با خشن ترين روش بكشند و ....

۱۸۵۶ - روزي كه نيروهاي انگليسي پاي بر بوشهر گذاردند

در جریان جنگ انگلستان با ایران بر سر هرات، نهم دسامبر ۱۸۵۶ (۱۸ آذر) آن دسته از نیروهای انگلیسی که از هند عازم بوشهر شده بودند پاي به گوشه ای از اين بندر قديمي ايران گذاردند که فاقد دفاع موثر بود. ورود آنان به بوشهر پس از گلوله باران شدن چندین روزه این شهر بندری، بندرگاه و سواحل اطراف آن توسط ناوگان اعزامي انگلستان صورت گرفته بود. بوشهر روزها گلوله باران مي شد. با وجود پياده شدن تفنگداران انگليسي در ساحل بوشهر، مقاومت مردم معمولي در كوچه ها، خانه ها و حومه شهر ادامه داشت به عبارت دیگر؛ تعرّض انگلیسی ها به منطقه بوشهر به آسانی خوزستان نبود و تصرف آن تا یکم ژانویه ۱۸۵۷ تکمیل نشد.

دولت لندن پس از چند اخطار که ایران شهر هرات و مناطق تاجیک نشین غرب افغانستان امروز را واگذار کند، یکم نوامبر ۱۸۵۶ به دولت تهران اعلان جنگ داده بود و شش روز بعد نيروهاي انگليسي مستقر در هند با سی کشتی نیروبر و هفت رزمناو عازم جنگ با ايران شدند. این نیرو مرکب از چند لشکر انگلیسی ـ هندی و گروهانهای مهندس و مین گذار بود که در مدرس و بمبئی (مومبای) بودند. اين عمليات را سرلشکر «سر جيمز آوت رام James Outram» طرح ریزی و فرماندهي مي كرد.

اين اعلان جنگ و متعاقب آن لشکرکشی درپي بي اعتنايي تهران به اخطارهاي انگلستان كه نيروهاي نظامي خودرا از هرات و غرب افغانستان خارج سازد صادر شده بود. انگليسي ها که نگران پیشروی روسها [در اجرای آرزوی پتر کبیر] تا خلیج فارس و اقیانوس هند بودند پس از امضای یک قرارداد آشتی و پُر از وعده و وعید با دوستمحمد خان (پشتون) در سال ۱۸۵۵ در پیشاور، سياستشان را بر اين پایه قراردادند [و هنوز هم بر این مدار قرار دارد] كه هرگز امکان تحقّق توصیه پتر کبیر به روس ها داده نشود و نخستین گام، ایجاد يك افغانستان [اسما] مستقل ولی تحت نفوذ لندن كه حايل ميان متصرفات آسیایی روسيه و هندوستان انگلستان باشد و نیز تضعیف هرچه بیشتر استعداد نظامی دولت تهران و بسط فساد دولتی در ایران بود.

به باور مورخان، انگلیسی ها در تعقیب همین سیاست در دسامبر ۱۹۵۲ و زمانی که هنوز آیزنهاور رئیس جمهور منتخب آمریکا بود با اصرار به او قبولاندند که دولت مصدق باید به هر ترتیب و هرچه زودتر برکنار شود و استدلال کرده بودند که بقاء این دولت به روی کار آمدن هواداران مسکو در ایران منجر خواهد شد و اگر ایران در کنار مسکو باشد این دولت بر همه خاورمیانه نفتخیز و آسیای جنوبی مسلط خواهد شد و عرصه را بر بلوک غرب تنگ خواهد کرد و طرح جورج کِنان (محاصره شوروی و اقمارش ـ Containment) عملا به اجرا در نخواهد آمد. مورخان و اندیشمندانی که در دسامبر ۲۰۰۱ (و در دهمین سالماه فروپاشی شوروی) نظرشان درباره علل این بزرگترین رویداد تاریخ بشر [با ارسال پرسشنامه] استعلام شده بود تایید کرده بودند که با رویداد ۲۸ امرداد تهران (کودتای آگوست ۱۹۵۳) و پس از آن ورود ایران به اتحاد نظامی با غرب، دولت مسکو نتوانست برخاور میانه مسلط شود و راه رشد اقتصاد غرب را ببندد و لذا سرانجام جنگ سرد را باخت و به تدریج از درون فروپاشید.


1965 - زد و خوردهاي مرزي عراق و ايران سال 1344

نهم دسامبر سال 1965 (18 آذر 1344) در تهران اعلام شد كه دو روز پيش از اين چند واحد نظامی عراق يك پاسگاه مرزي ايران را زير آتش قرار داده و اين حمله كه در آن از اسلحه سنگين هم استفاده شده تلفاتي به بار آورده است. دولت وقت ايران به دليل ورود فيصل السعود پادشاه وقت كشور سعودي به ايران كوشيد چند روز سكوت كند و سپس شديدا به دولت عراق اعتراض كرد كه 21 دسامبر دو پاسگاه مرزي ديگر ايران مورد حمله هوايي عراق قرار گرفت و آسيب ديد و يك روز بعد توپخانه عراق چند روستاي ايران را از داخل خاك عراق به گلوله بست و 24 دسامبر روستاهاي مرزي ديگري در خاك ايران مورد حمله هوايي عراقي ها قراگرفت و همزمان اخراج ایرانی تبارها و ایرانیان از آن کشور ازسرگرفته شد که دولت مجبور بود به این معاودین مسکن و کار بدهد.


بيست و هفتم دسامبر وزيرامورخارجه وقت درباره حملات عراق به نواحي مرزي ايران به سناي ايران توضيح داد و اين مسائل را زاييده قرارداد سال 1937دانست كه دولت انگلستان آن را به ايران تحميل كرده بود. مرزهاي عراق با ايران را انگلستان ترسيم كرده و بمانند مرزهاي ساير كشورهايي كه در كنترل انگلستان بودند (ازجمله مرز شمالي هند با چين که به جنگ 1962 دو کشور انجاميد و مرز هندوستان ـ پاکستان ـ با افغانستان و تقسيم قبايل پشتون ميان دو کشور که بحراني است و ...) و در همه جا استخوان لاي زخم قرارداده تا مسائل ادامه داشته باشد و منابع كشورها قرباني اختلافات شود و پيشرفت نكنند.

يك روز پس ازتوضيحات وزير امورخارجه وقت در سنا، دولت ايران به عراق هشدار داد چنانچه باز هم از مذاكره براي حل مسئله شط العرب امتناع كند و به زد و خوردهای مرزی و اخراج ایرانی تبارها ادامه دهد، ايران براي احقاق حقوق خود به راههاي ديگر از جمله بکاربردن سرباز متوسل خواهد شد و متعاقب آن به واحدهاي ارتش يكم (غرب كشور) و نيروي دريايي آماده باش داده شد و سربازان جاي ماموران انتظامي را در پاسگاههاي مرزي با عراق گرفتند. عراق نيز متقابلا به تقويت نيروهاي مرزي خود دست زد و در بغداد بر ضد ايران تظاهرات صورت گرفت و ....

1292 - سالگرد درگذشت سعدي

به نوشته قريب به اتفاق كرونيكلر ها، مشرف الدين مصلح ابن عبدالله ــ سعدي شيرازي ــ نهم دسامبر سال 1292 ميلادي در زادگاه خود شهر باستاني شيراز وفات يافته است. يكي ــ دو تن ديگر درگذشت سعدي را سال 1290 ميلادي ذكر كرده و نوشته اند كه وي بسال 1210 ميلادي در شيراز به دنيا آمده بود. او كه درنوجواني شيراز را براي ادامه تحصيل در نظاميه بغداد (دانشكده اي كه خواجه نظام الملك توسي ساخته بود) ترك كرده بود تا سال 1256 (46 سالگي) به زادگاه خود بازنگشت و در اين مدت از عراق امروز، سوريه قديم (شامل لبنان و جنوب غربي تركيه)، مصر، حجاز و قسمتهايي از آناتولي ديدار كرده و در طرابلس لبنان به دست صليبيون اسير شده بود كه او را به نوشته خودش «به كار گل بداشتند» يعني عملگي در ساختن بناء به او تحميل شده بود، كه در اينجا توسط يك تاجر بازخريد و آزاد شد. سعدي كه اين نام او از اسم سعد ابن زنگي حكمران وقت فارس گرفته شده است در سال 1257 بوستان و سال بعد گلستان را به پايان رسانيد.


نظم و نثر سعدي كه تا آن زمان چنين سبك و روشي سابقه نداشت فصاحت زبان فارسي را به اعلا درجه رسانيد. اين استاد سخن فارسي نثري روان و شيرين دارد. حكايات و ابيات سعدي آكنده از پند و اندرز براي اصلاح مردمان است. وي در عين حال يك صوفي بود. نمونه هايي از اندرزهاي منظوم او از اين قرارند:

روزي كه زير خاك، تن ما نهان شود وآنها كه كرده ايم يكايك عيان شود....

*****
چو دخلت نيست، خرج آهسته تر كن كه مي گويند ملاحان سرودي ....

*****
شنيدم كه در وقت نزع روان به هرمز چنين گفت نوشيروان

كه خاطر نگهدار و درويش باش نه، دربندآسايش خويش باش

نياسايد اندر ديار تو ، كس چو آسايش خويش خواهي، و بس

سعدي يك انساندوست واقعي و كامل بود. درباره انساندوستي او، ذكر اين شعر كافي است:

بني آدم اعضاي يكديگرند كه در آفرينش ز يك گوهرند

چو عضوي به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار

وي همچنين گويد:

اگر پادشاهست، وگر پينه دوز چو خفتند، گردد شب هر دو روز

ايران كه در قرون قديم به مدت ۱۲ قرن يك ابرقدرت نظامي ــ سياسي بي چون و چرا در جهان بود، در قرون وسطا هم از نظر انديشه، دانش و ادبيات تنها بزرگ جهان بشمار مي رود كه در اين زمينه همتا نداشته است و سعدي يكي از ستارگان آسمان اين دوران ايران بود ــ دوراني كه اروپا درجهل وظلمت دست و پا مي زد و شرق تا آن سوي روسيه گرفتار تاخت و تاز مغولان و طوايفي از اين دست بود. اين دوران نا آرام و بي ثبات كه مانع اقدام گروهي مي شد، ايرانيان را متوجه خلاقيت انفرادي خود كرد كه پيشرفت در علم و ادب نتيجه تلاش فردي است.

سعدي يك شخصيت جهاني است كه در اروپا بسياري از مردم اين نام را بر فرزندان پسر خود مي گذارند. نام اول يك رئيس جمهوري فرانسه قرن گذشته «سعدي» بود. در اينترنت، سعدي در صدها سايت وصف شده است.


1905 - قوه مقننه فرانسه قانون جدا بودن دولت از دین (State Secularism) را تصویب کرد که به موجب آن دولت فرانسه نمی تواند یک دین را بر دین دیگر ترجیح دهد، دین رسمی داشته باشد و کمک مالی کند. انقلاب فرانسه در سال 1789 چنین اقدامی کرده بود.

1370 ش - معرفي عراق به عنوان متجاوز از سوي سازمان ملل متحد

يازده سال پس از آغاز جنگ هشت ساله تحميلي رژيم بعث عراق عليه ايران و سه سال پس از صدور قطعنامه 598 شوراي امنيت و اتمام جنگ و با تلاش‏هاي پي‏گير سياسي مسؤولان نظام جمهوري اسلامي، حقانيت ايران در دفاع مشروع به اثبات جامعه جهاني رسيد. خاوير پرز دكوئيار، دبير كل وقت سازمان ملل متحد در 18 آذر 1370 طي يك گزارش رسمي به شوراي امنيت اعلام كرد كه عراق در 31 شهريور 1359 به ايران حمله كرده و متجاوز است. اعلام اينكه در جنگ تحميلي، عراق آغازگر و مسؤول جنگ بوده است، يك پيروزي بزرگ سياسي است. اين دفاع و نبرد، در حالي ادامه و پايان يافت كه جهانيان، باني جنگ را مي‏شناختند و حتي به كمك او شتافته بودند. آنان زماني به خود آمدند كه سلاح‏هاي ارسالي به عراق، عليه خودشان به كار گرفته شد و عراق، منطقه خليج فارس را درگير جنگي مهيب و عظيم كرد. متجاوز بودن عراق، گرچه بسيار دير اعلام شد، اما از پيروزي‏هاي مهمي است كه در تاريخ كشورمان به عنوان واقعه‏اي بزرگ ثبت شده است.


1840 - تأسيس كاخ كرملين در مسكو، مركز سياست روسيه


۱۸۵۷ - آغاز جنگ "مَدرَس" بين استعمارگران انگليس و فرانسه

در نهم دسامبر ۱۷۵۸م جنگ سيزده ماهه مَدْرَس كه يكي از پر تلفات‏ترين جنگ‏هاي استعماري ميان انگليس و فرانسه در هندوستان بود، با حمله قواي فرانسه به بندر مدرس كه در اشغال انگليسي‏ها بود، شروع شد و فرانسه با سه هزار سرباز در مقابل نيروي بيست و دو هزار نفري انگليس قرار گرفت. در نهايتْ فرانسه در ژانويه ۱۷۶۱، به دليل نرسيدن نيروي كمكي تسليم انگليس شد و بدين ترتيب، زمينه براي تثبيت سلطه استعماري انگليس بر شبه قاره هند هموارتر گرديد.

۱۹۵۴ - در هجدهم آذر سال ۱۳۳۲ خورشيدي ريچارد نيكسون معاون وقت رئيس جمهوري آمريكا براي ديدار با شاه وارد تهران شد.

۱۹۶۳ - (۱۳۴۲خورشيدي) احمد نفيسي شهردار اسبق تهران بازداشت شد. در نيم قرن گذشته بسياري از شهرداران تهران تحت تعقيب قضايي قرار گرفته اند!


2000 - دادگاه عالي فلوريداي امريکا براي حل اختلاف نامزد هاي انتخاباتي امريکا - جورج دبليو بوش و ال گور - راي داد که 45 هزار راي مورد اختلاف دوباره با دست شمارش شود که ديوان عالي کشور آمريکا بعدا اين اقدام را متوقف ساخت و بوش را برنده انتخابات اعلام کرد!


۱۳۷۶ ش - برگزاری هشتمین کنفرانس سران کشورهای اسلامی در تهران.

۱۳۸۴ ش - انجام قرعه‌کشی برای جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ که تیم ملی ایران در گروه D با تیم های مکزیک، آنگولا و پرتغال در یک جمع قرار گرفت.


مناسب ها:

روز جهانی مبارزه با فساد

یک کنوانسیون سازمان ملل پس از بحث بسیار و بررسی آمارها و شنیدن دلایل و عقاید اصحاب نظر، 31 اکتبر 2003 نگرانی خودرا از گسترش فساد دولتی در گوشه و کنار جهان اعلام داشت که دمکراسی، حکومت قانون، اخلاقیات و شئون انسانی را تضعیف و در نتیجه، ثبات و امنیت در جوامع را که بعضا ناشی از افزایش بی اعتمادی است متزلزل می سازد و از دولتهای عضو سازمان ملل خواست که با وسائل موثر به فساد اداری و سوء استفاده از اموال عمومی، رشوه در هر شکل آن، نپوتيسم (رعايت فاميل)، اعمال نفوذ و تبعيض که زاینده جرائم دیگر و ناامنی است پایان دهند. این کنوانسیون همچنین از دولتهای عضو خواست که به یکدیگر برای کشف و دستگیری و استرداد مفسدین، با استفاده از همه تکنیک ها و وسائل کمک کنند. کنوانسیون همچنین تصویب کرد که طرح ایجاد سازمانها و دادگاههای بین المللی به منظور حذف فساد اداري (دولتي) از جوامع بشري و یافتن و مجازات مفسدین را پیشنهاد کند.


این کنوانسیون روز «نهم دسامبر» هرسال را روز مبارزه با فساد International Anti - Corruption Day اعلام کرد که از آن پس برگزار می شود و در آستانه این روز، بنیادها و سازمانهای غیر انتفاعی ازجمله Transparency International که چگونگی ارتکاب فساد، حجم فساد و سطح مبارزه با فساد را در کشورهای مختلف دنبال می کنند آمارهای مقایسه ای خودرا منتشر می سازند و کشورهارا طبق این آمارها [که برآورد خودشان است] ردیف بندی می کنند. Corruption در استعمال لغت (یوسیج) عمدتا به مفهوم فساد عمومی بويژه «فساد اداری ـ دولتی ـ اقتصادی» است.

زادروزها

۱۴۴۷ - چنگ‌هوا هشتمین امپراتور دودمان مینگ.
۱۵۹۴ - گوستاو آدولف دوم شاه سوئد.
۱۶۰۸ - جان میلتون شاعر و نویسنده انگلیسی.
۱۷۱۷ - یوهان یواخیم وینکلمان تاریخ‌نگار هنر و دیرینه‌شناس هلنیست برجستهٔ آلمانی.
۱۷۴۸ - کلود لویی برتوله شیمی‌دان فرانسوی.


۱۸۴۲ - پطر کروپوتکین فیلسوف آنارشیست روس.
۱۸۶۸ - فریتس هابر یکی از شیمیدانان آلمانی برندهٔ جایزهٔ نوبل.
۱۸۸۲ - خواکین تورینا آهنگساز و نوازنده پیانو اسپانیایی.
۱۸۸۳ - ژوزف پیلاتس مبدع و مخترع و مروّج نوعی روش آمادگی جسمانی بود، که به نام خود او، پیلاتس نامیده شد.
۱۸۸۹ - هانس کولهماینن ورزشکار مرد رشتهٔ دو و میدانی اهل کشور فنلاند.
۱۹۰۶ - گریس هاپر ریاضی‌دان اهل نیویورک که به‌عنوان نخستین بانوی نرم‌افزار و نخستین مادر و مدرس برنامه‌نویسی رایانه شناخته می‌شود.


۱۹۱۶ - کرک داگلاس بازیگر آمریکایی.
۱۹۱۷ - لئو جیمز رینواتر فیزیکدان آمریکایی بود که در سال ۱۹۷۵ برای پیدا کردن ارتباط میان حرکت جمعی و حرکت ذره، و ایجاد نظریه‌ای درباره ساختار هسته اتم موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد.
۱۹۱۹ - ویلیام لیپسکام شیمیدان امریکایی.
۱۹۲۶ - هنری وی کندال فیزیکدان آمریکایی است که در سال ۱۹۹۰ همراه با جروم ایزاک فریدمان و ریچارد ای تیلور موفق به کسب جایزه نوبل در فیزیک شد.
۱۹۲۹ - جان کاساوتیس هنرپیشه، کارگردان و فیلمنامه‌نویس آمریکایی.
۱۹۳۴ - جودی دنچ بازیگر بریتانیایی تئاتر، سینما و تلویزیون.
۱۹۴۵ - مایکل نوری بازیگر تلویزیون و سینمای آمریکایی.


۱۹۴۶ - سونیا گاندی سیاست‌مدار هندی، رهبر کنگره ملی هند
۱۹۴۷ - تام دشل سیاست‌مدار کهنه کار کنگره آمریکا.
۱۹۵۳ - جان مالکوویچ بازیگر آمریکایی و نامزد دو جایزه اسکار.
۱۹۵۴ - فیل براینت فرماندار کنونی ایالت می‌سی‌سی‌پی از حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا.
۱۹۵۶ - ژان-پی‌یر تیوله نویسنده و روزنامه‌نگار قرن بیستم میلادی اهل فرانسه.


۱۹۶۳ - ماساکو همسر ولیعهد کنونی کشور ژاپن و بزرگترین فرزند و پسر امپراتور، ناروهیتو.
۱۹۶۴ - پال لندرز نوازنده آلمانی.
۱۳۲۷ - مسعود جعفری جوزانی، کارگردان و فیلم‌ساز ایرانی
۱۹۶۶ - کریستن جیلیبرند سناتور ایالت نیویورک در سنای ایالات متحده آمریکا.
۱۹۶۷ - جاشوا بل ویولونیست آمریکایی.


۱۹۶۸ - کرت انگل کشتی‌گیر حرفه‌ای، بازیگر و قهرمان المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا اهل آمریکا.
۱۹۶۹ - بیسنته لیزارازو بازیکن سابق تیم ملی فوتبال فرانسه و عضو سابق باشگاه بایرن مونیخ آلمان.
۱۹۷۰ - کارا دیوگاردی آهنگساز، خواننده، ترانه‌سرا و مجری تلویزیون اهل نیویورک آمریکا.
۱۹۷۲ - ریکو آیلسورت بازیگر سینما و تلویزیون آمریکایی.


۱۹۷۷ - ایمجین هیپ خواننده بریتانیایی است که نامزد دریافت جایزه گرمی شد.
۱۹۷۹ - چن هائو هنرپیشهٔ سینما و تلویزیون، مانکن و خواننده چینی.
۱۹۸۰ - سایمون هلبرگ کمدین و بازیگر آمریکایی.
۱۹۸۱ - مردی فیش تنیس‌باز اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
۱۹۸۳ - داریوش دوتکا بازیکن فوتبال اهل کشور لهستان.


مرگ‌ها

۱۴۳۷ - زیگیزموند، امپراتور مقدس روم پادشاه مجارستان، کرواسی، بوهم، ایتالیا و آلمان و از ۱۴۳۳ تا سال مرگش امپراتور مقدس روم بود.
۱۵۶۵ - پیوس چهارم یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.
۱۶۴۱ - آنتونی فان دیک نقاش پرترهٔ بلژیکی.
۱۶۶۹ - کلمنت نهم یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.


۱۷۹۸ - یوهان رینهولد فورستر لوتریانیسم و پژوهشگر تاریخ طبیعی اسکاتلند اهل کشور آلمان.
۱۹۳۷ - گوستاف دالن کارخانه‌دار و برنده جایزه نوبل فیزیک سوئدی در سال ۱۹۱۲ به خاطر اختراع شیرهای خودکار، که در فانوس‌های دریایی و راهنماهای شناور به کار می‌رود.
۱۹۵۵ - هرمان ویل ریاضیدان، فیزیکدان نظری و فیلسوف آلمانی و از اعضای انجمن سلطنتی.
۱۹۶۴ - ادیت سیتول شاعر و منتقد انگلیسی.
۱۹۷۰ - آرتیوم میکویان از بنیانگذاران شرکت هوافضایی میگ.


۱۹۹۳ - دنی بلنچ‌فلوور بازیکن و مربی سابق فوتبال اهل ایرلند شمالی.
۱۹۹۶ - ماری لیکی باستان‌شناس و مردم‌شناس بریتانیایی.
۲۰۰۵ - رابرت شکلی نویسندهٔ یهودی آمریکایی سبک علمی-تخیلی.
۲۰۰۸ - یوری گلازکوف فضانورد اهل کشور شوروی.
۲۰۱۲ - پاتریک مور ستاره‌شناس آماتور انگلیسی بود که در مقام نویسنده و تهیه‌کننده برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در زمینه ستاره‌شناسی شهرت یافت.
۲۰۱۲ - نورمن وودلند مهندس مکانیک که با عنوان مخترع بارکد شناخته می‌شود.


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون