۱۴ آذر - ۵ دسامبر؛ در تاریخ چه گذشت؟

برترین ها: امروز ۱۴ آذر برابر با ۵ دسامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویدادها :

۱۹۶۰ - خريد گندم از آمريكا براي نخستين بار

براي نخستين بار، خريد گندم از آمريكا پنجم دسامبر ۱۹۶۰ (۱۴ آذر ۱۳۳۹) آغاز شد. قرارداد مربوط، اوايل نوامبر بر پايه خريد دويست و پنجاه هزار تُن گندم امضاء و اجراي آن موکول به دريافت وام خارجی شده بود که چند روز پس از آن، صندوق بين المللي پول با دادن وامي به مبلغ ۳۵ ميليون دلار به ايران موافقت کرد. ايران در همان ايام (دوره اول نخست وزيري جعفر شريف امامي) براي نخستين بار داراي بانك مركزي (ناشر اسکناس) شده و تنظيم و نظارت سياست پولي کشور به آن محول گرديده بود.

درآمد ايران از نفت در آن زمان به دليل ارزان بودن بهاي بين المللي نفت خام، کمي مصرف جهاني آن، و اندک بودن ميزان صدور به آمريکا که خود داراي نفت کافي بود و نيز پرداخت غرامت به انگلستان و همچنين نرخ هفت تومان در برابر يک دلار؛ مبلغ قابل ملاحظه اي نبود، و به همين سبب هم کمتر فردي پيدا مي شد که زير بار مقام بالاي دولتي برود و مقامات تراز اول و نمايندگان پارلمان ايران همچنان از خانواده هاي اعيان بودند که درآمد ملکي (زراعي) داشتند و نيازي چندان به دريافت دستمزد از دولت نداشتند. نفت ايران در آن زمان در دست کنسرسيومي مرکب از کمپاني هاي نفتي غرب بود.

۲۰۱۳ - گزارش صد روز اول حسن روحانی و انتقاد از دولت قبل

«گزارش صد ِ روز اول» حسن روحانی رئیس جمهور که آن را در یک مصاحبه طولانی با تلویزیون دولتی بیان داشت و خبرگزاری های داخلی پنجم آذر ۱۳۹۲ آن را منتشر ساختند مسائل اقتصادی ایران امروز را بازتاب می دهد، در تاریخ خواهد ماند و مورد بحث و تفسیر و استناد قرار خواهد گرفت. وی بدون پرده پوشی، مسائل کنونی اقتصادی را به گردن دولت پیش از خود (دولت های نهم و دهم) انداخته و گویا باعث رنجش دوستان محمود احمدی نژاد شده و احمدی نژاد او را به مناظره دعوت کرده است. ولي سخنگوي دولت روحاني گفته است که جامعه در حال حاضر نياز به آرامش دارد و رئيس سازمان آمار کشور ـ که در دوران زمامداري احمدي نژاد منصوب شده ـ درستي آمار و ارقام ارائه داده شده توسط حسن روحاني در «گزارش صد روز اول» را تاييد و چند روز بعد دقّت آنهارا اعلام داشته است.

حسن روحانی در آن مصاحبه تلويزيوني گفت: تصور من این بود زمانی که دولت یازدهم بر سر کار آید بین سه تا چهار ماه کالاهای اساسی در کشور وجود خواهد داشت، اما در آغاز کار دولت معلوم شد که ایران از لحاظ کالاهای اساسی از جمله گندم دچار مشکل است مثلا در سیلوهای یک شهرستان تنها برای سه روز گندم وجود داشت. مسئله دوم که با آن روبرو شدیم «خالی بودن خزانه» بود. می‌دانید که خزانه کشور آن جایی است که درآمدهای دولت به آن واریز و هزینه ها برداشت می‌شود. در امُردادماه ۱۳۹۲ [ماهی که دولت تازه زمام امور را به دست گرفت] ما برای پرداخت حقوق کارمندان باید ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان موجودی در خزانه می‌داشتیم، یعنی درآمد. حال آنکه کُل ِ موجودی ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بود و بنابراین، ما برای پرداخت حقوق کارمندان نیاز به استقراض ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان (از بانک مرکزی) داشتیم [یعنی چاپ اسکناس به این مبلغ]. ما در شرایط رکود تورّمی بودیم. در سال ۱۳۷۴ [زمان ریاست هاشمی رفسنجانی بر قوه مجریه] هم توّرم [تورّم پول - پول درجریان ـ پول در دست مردم] بسیار بالا و حدود ۴۹درصد بود اما رشد اقتصادی نیز ۳ درصد بود و نَه تورم بالای ۴۰درصد و رشد اقتصادی منفی یعنی «رکود» در زمان تحویل گرفتن دولت، و در چنین شرایطی ما دولت را تحویل گرفتیم. چنین شرایطی و تا این حد رکود و تورّم در ایران، در ۵۰ ساله گذشته بی‌سابقه است.


روحانی دلیل این افزایش تورّم را رشد بی‌حساب نقدینگی [اسکناس چاپ شده و در دست مردم] بیان داشت و گفت: کشور در سال ۱۳۸۴ (سال روی کار آمدن محمود احمدی نژاد) ۶۸ هزار میلیارد تومان نقدینگی داشت و در پایان دولت دهم (امُرداد ۱۳۹۲) ۴۷۰ هزار میلیارد، یعنی که نقدینگی (اسکناس درجریان) در طول هشت سال گذشته هفت برابر شده است!. وقتی که اسکناس [پول کاغذی] از بانک مرکزی استقراض می‌شود و نقدینگی افزایش می‌یابد، عملی مشکل‌زا خواهد بود.

روحانی گفت که این آمار و ارقام نشان می‌دهد که کشور در چه شرایطی از دولت دهم (دولت احمدی نژاد) به دولت یازدهم به ارث رسیده است که ما باید با مشکلات آن دست و پنجه نرم کنیم. ما [دولت یازدهم] در ماه‌های امُرداد و شهریور تورّم نقطه به نقطه ۴۳درصد داشتیم اما تا پایان مهرماه این میزان تورم را به ۳۶درصد کاهش دادیم و تلاش ما این است که تا پایان سال ۱۳۹۳ [۱۶ ماه بعد]، تورم پول به ۲۵ درصد کاهش یابد. این را هم بگویم که دولت ‌های نهم و دهم [دولت احمدی نژاد] پولدارترین دولت از نظر درآمدهای ارزی نفتی و غیرنفتی بودند. در طول هشت سال گذشته درآمدهای نفتی و گاز طبیعی جمهوری اسلامی ایران ۶۰۰ میلیارد دلار و کُل آن (جمع همه درآمدهای ارزی) ۷۵۰ میلیارد دلار بود که در نوع خود بی‌سابقه است. باوجود این، دولتی که پولدارترین دولت های ایران در طول تاریخ معاصر بود بدهکارترین دولت نیز بوده است.

رئیس دولت یازدهم در ادامه، با اشاره به برخی بدهی‌های به جای مانده از دولت گذشته گفت:‌ بدهی دولت قبل (دولت احمدی نژاد) به سیستم بانکی در روز تحویل دولت در امُرداد ۱۳۹۲ هفتاد و چهارهزار میلیارد تومان بود و بدهی آن دولت به صندوق تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی ۶۰ هزار میلیارد تومان!. آمار و ارقامی که از سوی بخش‌های مختلف می‌رسد حاکی از بدهی‌های دیگرآن دولت است [که برای دولت یازدهم به ارث رسیده است] و به عنوان مثال بدهی آن دولت به پیمانکاران و بخش خصوصی چیزی حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان است و بدهی‌های صندوق‌های بازنشستگی ِ نیروهای مسلح نیز رقم‌های سنگینی را نشان می دهد.

به این ترتیب؛ رقم بدهی‌ها چیزی بالاتر از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است. تعهداتِ مالی ِ سفرهای استانی دولت های نهم و دهم درطول هشت سال گذشته ۲۱۱ هزار میلیارد تومان بوده است که از این تعهدات تنها ۳۲ درصد محقّق شده و ۶۸ درصد برای دولت ما باقی مانده است که اجرای این تعهدات ـ با همان پول و درآمد کشور در هشت سال گذشته ـ ۱۶ سال طول خواهد کشید!. همچنین پروژه‌های عمرانی دولت قبل ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تعهد ایجاد کرده است.

رئیس دولت یازدهم با اشاره به طرح مسکن مِهرگفت که این طرح برای خانه دار شدن افراد کم‌درآمد تهیه شد ولی باید پرسید که مسکن بسازیم ولی چگونه، با چه حجم، در کجا و با چه پولی؟. برای مسکن مِهر ۴۳ هزار میلیارد تومان پول از بانک مرکزی استقراض شده است. کُلّ ِ پایهِ پولی کشور صد هزار میلیارد تومان بوده که ۴۳ هزار میلیارد از این نقدینگی و پایهِ پولی به مسکن مهر اختصاص داده شده است!. یعنی که بخش بزرگ تورّم پولی ما [که نتیجه اش گرانی ها است] از اینجا نشأت می‌گیرد چون اسکناس وارد چرخه شده و حدود ۵ برابر. به عبارت دیگر؛ بخش بزرگی از تورّمی که امروز مردم مارا تحت فشار قرار داده به دلیل مسکن مِهر است و من از مسئولان اقتصادی خواسته ام که اعلام کنند این ۴۳ هزار میلیارد تومان چه مقدار تورّم خلق کرده است. تورّم یعنی مالیات فقرا؛ آیا اجازه گرفته بودیم که از جیب تهی دستان برای عده‌ای مسکن درست کنیم؟. مسکن مِهر درعین حال مشکلات متعدد به لحاظ تسهیلات، حمل و نقل و نیز مسائل جنبی دارد. دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی (پرداخت پول به هریک از اتباع، هرماه ۴۵ هزار تومان!) باید هر ماه سه هزار میلیارد تومان پرداخت کند!.


روحانی گفت: ما امسال (سال 1392) ناچار هستیم که 7.2 میلیون تُن گندم از خارج وارد کنیم. از سال 1379 تا سال 1383، هر سال خرید گندم از کشاورز داخلی یک میلیون تُن اضافه می شد و در نتیجه خرید ما از خارج یک میلیون تُن کاهش می یافت تا سال 1383 که کشور در تولید گندم داخلی به خودکفایی رسید و در این سال بیش از 11میلیون تُن گندم از کشاورزان خرید کرده بودیم، ولی از سال 1384 (سال روی کار آمدن دولت احمدی نژاد) به این طرف، سالانه خرید داخلی گندم از کشاورزان یک میلیون تُن کاهش و واردات گندم از خارج کشور یک میلیون تُن افزایش یافته است، بگونه ای که امسال ناچار به واردات 7.2 میلیون تُن گندم از خارج بوده ایم. در مورد کل واردات؛ در سال‌های قبل از 1384، واردات ما حدود 38 میلیارد تومان بود و این رقم در سال 1390 به 75 میلیارد تومان رسید. باید بدانیم زمانی که در برابر خارجی ایستادگی داریم، باید به خودمان و توان داخله تکیه داشته باشیم، با شعار که نمی‌شود ایستادگی کرد باید بدون ترس، تدبیر کنیم و ایستادگی و اولین راه ایستادگی این است که به خودمان متکی باشیم؛ دارای اقتصاد مقاومتی و خود کفاء. متأسفانه عمل ما با شعار ما سازگار نبود. ما در سال‌های گذشته فرصت‌های شغلی تازه ایجاد کردیم، ولی برای چینی‌ها، کره‌‌ جنوبی‌ها و دیگران اما، نَه برای ایرانیان که مواجه با مشکل اشتغال هستند.

1804 - توماس جفرسون، برای دومین بار رئیس جمهور آمربکا شد

توماس جفرسون انديشمند و دولتمرد آمريكايي پنجم دسامبر سال 1804 ميلادي براي دومين بار به رياست جمهوري ايالات متحده انتخاب شد. به اين مناسبت نگاهي كوتاه به فرضيه او درباره دمكراسي، موسوم به «جفرسونين دمكراسي Jeffersonian Democracy» يا مردمسالاري جفرسوني و بعضي از عقايد ديگر او مي افكنيم.

توماس جفرسون كه اعلاميه استقلال ايالات متحده به قلم اوست و هشت سال بر فدراسيون آمريكا رياست کرد فرضيه دمكراسي خود را با توجه به جمهوري افلاتون، ليبراليسم لاك، مسئوليت اجتماعي راي دهندگان در قبال انتخاب خود (فرضيه باروخ اسپينوزا)، انديشه هاي روشنگران قرون 16، 17، و 18 اروپا و اخلاق مسيحيت تنظيم و بيان داشته است.


او حقوق سياسي ـ اجتماعي برابر مردم، ليبراسم، و مشاركت كامل در دمكراسي را سه عامل اصلي مردمسالاري اعلام داشته است.

جفرسون كه از شاهدان عيني انقلاب فرانسه بود در مورد منتخبان (نماينگان براي هر سطح) تاكيد بر شرايط فرد داشته از جمله تحصيلات و تجربيات، شناخت او از مديريت ها و جامعه، شناخت منافع عمومي و علاقمندي كامل ـ تا حد فداکاري ـ به حفظ و تامين آنها، ترس از اشتباه و خطا كردن در امور عمومي، و بالاخره عزم جزم به خدمت داشتن.

جفرسون بشر را طبيعتا مشتاق به آزاد بودن، استقلال فعاليت داشتن، و برخورداري از شأن و حيثت برابر مي داند كه دشواري هاي يك جامعه با نقض اين عوامل بروز مي كند.

۱۴۵۶ - زلزله شديد ناپل ايتاليا بيش از ۳۵ هزار تن را كشت.

۱۴۹۲ - کریستوفر کلمبوس و همراهان چهارم دسامبر این سال در منطقه کارائیب و میان کوبا و پورتوریکو به جزیره ای بزرگ رسیدند و نام آن را هیسپانیولا (جزیره اسپانیایی) گذاردند که در سفر بعدی مقرّ حکومت اسپانیا بر قاره غربی (آمریکا) شد. این جزیره که بعدا فرانسه بخش غربی آن را متصرف شد به دو کشور دومینیکن و هایتی تقسیم شده است که مردم هایتی به زبان فرانسه و مردم جمهوری دومینیکن به اسپانیایی تکلم می کنند.

۱۹۴۵ - يك اسكادران از هواپيماهاي نظامي آمريكا هنگام پرواز بر فراز مثلث برمودا (واقع در شرق فلوريدا) ناپديد شد كه واقعيت اين رويداد كه عنوان «اسكادران گمشده» يافته هنوز در پرده اسرار است.


۱۳۶۵ ش - بمباران نيروگاه برق "نكا" در مازندران در جريان جنگ تحميلي توسط عراق.

۷۷۸ ق - درگذشت سلمان ساوجي غزل گو و قصيده سراي بزرگ ايراني

خواجه جمال الدين سلمان بن علاءالدين محمد ساوجي معروف به سلمان ساوجي از بزرگ‏ترين شاعران قصيده‏سرا و از غزل گويان نيكو سخن قرن هشتم هجري مي‏باشد. زندگي سلمان بيشتر در دربار امراي آل جلاير (ايلكانيان) و در بغداد كه پايتخت آنان بود، سپري شده است.

۱۸۷۴ - پيوستن ايران به تشكيلات بين ‏المللي صليب سرخ

نخستين كوشش ايرانيان براي پيوستن به كنوانسيون‌هاي بين‌المللي در مورد تشكيلات بين‌المللي صليب سرخ به دوران پادشاهي ناصر‌الدين شاه قاجار باز مي‌گردد. ايران در زمان حكومت او و در دسامبر سال ۱۸۷۴/شوال ۱۲۹۱ ، کنوانسیون مصوب ۱۸۶۴ ژنو را پذیرفت.

مناسبت ها:

روز کشف کشور های هائیتی و دومینیکن
روز ملی کشور تایلند

زادروزها:

۱۳۲۹ - عباس بابایی، سرلشکر خلبان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی
۱۳۷۷ - جیان‌ون دومین امپراتور دودمان مینگ.
1443 - ژولیوس دوم یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم.
۱۷۸۲ - مارتین ون بورن هشتمین رییس جمهور ایالات متحده آمریکا (۱۸۴۱-۱۸۳۷) از حزب دموکرات.
۱۸۰۳ - فیودور تیوتجیف شاعر برجسته روس.
۱۸۳۰ - کریستینا روستی شاعر انگلیسی.
1839 - جرج آرمسترانگ کاستر از افسران ارتش ایالات متحدهٔ آمریکا.


1867 - یوزف پیلسودسکی سیاستمدار لهستانی.
۱۸۶۸ - آرنولد زومرفلد فیزیکدان نظری آلمانی.
1872 - هری نلسون پیلزبری شطرنج‌باز بنام آمریکایی.
۱۸۹۰ - فریتس لانگ کارگردان و تهیه کننده و فیلمنامه‌نویس سرشناس اتریشی-آمریکایی.
1897 - گرشام شوئلم فیلسوف و استاد عرفان کلیمی و پایه گذار نوین مطالعات کابالا.
۱۹۰۱ - والت دیزنی انیماتور برجسته آمریکائی.
۱۹۰۱ - ورنر کارل هایزنبرگ فیزیکدان آلمانی و برندهٔ جایزه نوبل فیزیک و یکی از بنیانگذاران فیزیک کوانتومی.
۱۹۰۲ - استروم ثورموند سناتور سابق عضو حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا.
1903 - یوهانس هیسترس خواننده و بازیگر هلندی.
۱۹۰۳ - سیسل فرانک پاول فیزیکدان بریتانیای.


1906 - اتو پرمینجر کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی زاده اتریش-مجارستان.
۱۹۰۷ - لین بیائو وزیر دفاع چین در سالهای پس از انقلاب چین.
1910 - آبراهام پولونسکی کارگردان و فیلمبردار نامزد جایزهٔ اسکار اهل ایالات متحده آمریکا.
۱۹۲۵ - آناستاسیو سوموسا رئیس جمهور نیکاراگوئه.
1927 - بهومیبول آدولیادج پادشاه تایلند.
۱۹۳۲ - شلدون لی گلاشو فیزیکدان مشهور آمریکایی.
1932 - لیتل ریچارد آهنگ‌ساز، خواننده، ترانه‌سرا و موزیسین آمریکایی.
۱۹۳۸ - جی‌جی کیل خواننده-ترانه‌سرا و نوازندهٔ گیتار بلوز اهل آمریکا.
1943 - اوا ژولی سیاستمدار و دادرس فرانسوی-نروژی.
۱۹۴۴ - جروئن کرابا بازیگر هلندی.


1946 - خوزه کارراس تنور اسپانیایی کاتالان.
۱۹۴۹ - عبدالله سنوسی از بستکان نزدیک معمر قذافی و رئیس دستگاه امنیتی و اطلاعاتی رهبر سرنگون‌شده لیبی.
1950 - کامرون د لا ایسلا یکی از شناخته ترین فلامینگو سرایان نیمهٔ دوم سده بیستم اسپانیا.
۱۹۵۴ - حنیف قریشی نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و کارگردان پاکستانی-انگلیسی.
1962 - پابلو مورالس ورزشکار مرد رشتهٔ شنا اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
۱۹۶۸ - لیزا ماری بازیگر و مدل آمریکایی.
1971 - کارل تئودور تسو گوتنبرگ سیاست‌مدار آلمانی و عضو حزب سوسیال مسیحی آن کشور.
۱۹۷۵ - رونی اسولیوان از بازیکنان و قهرمانان رشته اسنوکر.
1975 - پائولا پاتون بازیگر آمریکایی.
۱۹۷۶ - امی اکر بازیگر امریکایی.


1976 - ریچل کومیسارز شناگر میلادی اهل کشور ایالات متحده آمریکا.
۱۹۷۹ - ماتئو فرراری بازیکن فوتبال و اهل ایتالیا.
1982 - کری هیلسون خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی.
۱۹۸۳ - سامانتا لوت وایت از اعضای ارشد گروه الشباب.
1985 - فرانکی میونیز بازیگر، موزیسین و راننده ماشین مسابقه.

مرگ ها:

۱۵۶۰ - فرانسوای دوم اولین فرزند هانری دوم از دودمان والواها بود که بیش از یک سال سلطنت نکرد و به روایتی توسط مادرش کاترین مدیچی به قتل رسید.
۱۶۵۴ - ژان فرانسوا ساراسن نویسنده قرن هفدهم میلادی اهل فرانسه.
۱۷۹۱ - ولفگانگ آمادئوس موتسارت آهنگساز برجسته اتریشی.
۱۸۷۰ - الکساندر دوما (پدر) رمان ­نویس و نمایشنامه‌نویس فرانسوی.
۱۸۹۱ - پدروی دوم دومین و واپسین امپراتور برزیل.
۱۹۲۵ - ولادیسلاو ریمونت رمان‌نویس لهستانی و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۴.


۱۹۲۶ - کلود مونه بنیانگذار نقاشی دریافتگری فرانسوی.
۱۹۷۳ - رابرت واتسون-وات فیزیک‌دان اسکاتلندی.
۱۹۷۷ - الکساندر واسیلوسکی فرمانده و مارشال نظامی شوروی.
۱۹۹۸ - آلبرت گور، سینیور سناتور سابق عضو حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا.
۲۰۰۵ - فریتز فیلیپس موسس شرکت فیلیپس.
۲۰۰۶ - دیوید برونشتین استاد بزرگ شطرنج اهل اوکراین و سپس شوروی.
۲۰۰۷ - کارل هاینز اشتوکهاوزن آهنگساز آلمانی.
۲۰۰۸ - آلکسی ریدیگر رهبر پیشین کلیسای ارتودوکس روسیه.
۲۰۱۲ - دیو بروبک نوازنده پیانو و آهنگساز آمریکایی موسیقی جاز و رهبر گروه چهار نفری دیوبروبک کورتت.
۲۰۱۲ - اسکار نیمایر معمار برزیلی و یکی از طراحان بنای مرکز سازمان ملل در نیویورک.
۲۰۱۳ - نلسون ماندلا از فعالان برجستهٔ مخالف آپارتاید در آفریقای جنوبی، رهبر کنگره ملی آفریقا، و نخستین رئیس جمهور آفریقای جنوبی بود.


*****
منابع:

-پايگاه نوشيروان کيهاني زاده
-ویکی پدیای فارسی
-صفحه امروز در تاریخ در توئیتر
-راسخون