عوامل کلیدی موفقیت سایت
اغلب دوستانی که برای مشاوره به من مراجعه میکنند میگویند: «یک ایده خوب برای فروش آنلاین دارم. یک سایت شیک و جذاب لازم دارم. بعد از اینکه سایت را راهاندازی کردم مردم به سایتم سر میزنند و از من خرید میکنند چون ایده فوقالعادهای دارم.
دو ایراد اساسی در این کلیشه ذهنی وجود دارد. نخست اینکه فرآیند فروش و بازاریابی آنلاین مدل خاصی دارد که باید رعایت شود. بنابراین فرآیند واقعی، از چیزی که در ابتدا به نظر میرسد پیچیدهتر است. اشکال دوم این است که این دوستان خودشان را از این معادله حذف کردهاند!
گاهی مدیران و کارآفرینانی نزد ما میآیند و تحت تاثیر عملکرد و محتوای سایت «مدیر سبز» از ما تقاضا میکنند چیزی شبیه آن برایشان بسازیم. ما به این افراد میگوییم ۸۰ درصد موفقیت سایت ناشی از شیوه مدیریت آن است نه ظاهر یا نرمافزار آن! ولی مردم از بیرون تصور دیگری دارند.
تقلید سایت کار راحتی است. آیا میدانید فقط در ایران چند نفر از قالب سایت برایان تریسی کپی کردهاند؟ ولی آیا موفقند؟ اما مدیریت سایت چطور؟ این راز بین ما و شما بماند: کسانی که خودشان را از معادله وبسایت حذف کردهاند، اغلب شکست میخورند. کلیشه ذهنی آنها اینست: «اینترنت یک فناوری پیشرفته است که برای آسان کردن کارها آمده است و این روزها کامپیوترها خودشان میتوانند خیلی کارها بکنند. فقط کافی است که کامپیوتر را روشن و به اینترنت وصل کنید و یک سایت شیک و نرمافزار قدرتمند داشته باشید. بقیه ماجرا خودش رو به راه میشود.» و بقیه ماجرا رو به راه نمیشود چون سایت ساختن کافی نیست. نقش خودتان بیشتر از سایت است!
مهمترين عوامل موفقيت يك سايت کدامند؟
اگر از شما بپرسند مهمترين عوامل موفقيت يك سايت چيست چه پاسخي داريد؟ ايده خوب؟ زيبايي؟ مطالب مفيد؟ بازديدكنندگان فراوان؟ كداميك؟ نظرات مختلفي در اين زمينه وجود دارد. بعضي معتقدند پاسخ اين سوال بستگي به اين دارد كه درباره چه نوع سايتي صحبت ميكنيم. به عنوان مثال ميتوان پرسيد آيا مهمترين عامل موفقيت يك سايت خبري با موثرترين عامل كاميابي يك سايت هنري يكسان است؟ شما چه فكر ميكنيد؟
يك راه براي يافتن پاسخ اين سوال آن است كه تجربيات موسسان و گردانندگان موفقترين سايتهاي وب در اينترنت را بررسي كنيم و كنار هم بگذاريم. البته در مورد هر يك از اين سايتها بايد توجه كنيم كه ممكن است تصادفا يك عامل خاص مثل «داشتن ايده بكر و جالب» بسيار چشمگير باشد. اين موضوع ممكن است باعث شود كه تصور كنيم همان عامل، مهمترين دليل موفقيت آن سايت بوده است. اما گاهي مشاهده ميكنيم كه ايده تكراري است اما سايت با موفقيت چشمگيري روبرو ميشود.
سايت جستجوگر گوگل اولين موتور جستجو در اينترنت نبود، پيش از آن مدتها ياهو يكه تاز ميدان بود. قبل از راهاندازي سايت فيسبوك نيز چندين شبكه اجتماعي ديگر نيز در اينترنت برپا شده بودند و ميليونها كاربر داشتند. پس چرا اين دو به چنين موفقيتي رسيدند؟ سايت گوگل حتي طراحي سادهاي دارد. بدون شك سايتهاي بسياري را ميتوان در اينترنت پيدا كرد كه در عين سادگي بسيار زيباتر از گوگل هستند. پس شايد زيبايي هم به تنهايي مهمترين عامل موفقيت نباشد.
خوشخبتانه مديران و گردانندگان خيلي از سايتهاي موفق بعد از تثبيت موقعيت خود در اينترنت اقدام به انتشار كتابها و يا مقالاتي درباره داستان موفقيت خود كردهاند. حال ميخواهيم چكيدهاي از مهمترين عوامل موفقيت يك وبسایت را كه برآيند نظرات بسياري از پيشگامان دنياي اينترنت را با هم مرور كنيم. تقريبا همه اين عوامل مهم هستند و ترتيب آنها در اينجا چندان مهم نيست.
۱. طراحي شيك و جذاب
طراحي گرافيكي زيبا و چشمگير مسلما در جذب مخاطب تاثير دارد. البته اين عامل به تنهايي تاثير زيادي در موفقيت يك سايت ندارد حتي اگر در شروع كار، توجه زيادي از كاربران را جلب خود كند. يك سايت زيبا كه از نظر محتوايي ضعيف باشد و يا از نظر كارايي فايده اندكي به كاربران خود برساند به زودي از فهرست سايتهايي كه مردم دوست دارند مرتب به آنها سر بزنند خط ميخورد. سايت نبايد يكبار مصرف باشد.
۲. كاربران فعال
بزرگان و پيشگامان وب معتقدند كاربراني كه بازميگردند باارزشترين دارايي يك سايت هستند. به همين دليل همه تلاشهاي يك سايت موفق بايد معطوف به دو هدف باشد: جذب مخاطبان تازه و حفظ بازديدكنندگان قبلي (بازگرداندن كاربراني كه قبلا يك بار به سايت شما آمدهاند). واضح است كه همه تلاشهاي يك سايت مثل ارتقا كيفيت و تنوع خدمات و يا زيبايي آن با هدف كسب رضايت كاربران است. بنابراين تا كاربراني نباشند، ساير هدفهاي يك سايت نيز معنا و مفهومي پيدا نميكند. تجربه نشان داده كه سايتهايي كه مخاطب دائمي و كاربران فعال و وفاداري ندارند، خيلي زود به سمت كاهش فعاليت و حتي خاموشي كامل حركت ميكنند.
۳. بودجه و درآمد سايت
يك عامل مهم ديگر در موفقيت سايت وب، داشتن بودجه است. راهاندازي يك سايت ممكن است در ابتداي كار بسيار كمهزينه به نظر برسد. يك كامپيوتر معمولي، يك خط اينترنت پرسرعت، يك دامين، يك ميزبان (هاست) ارزان قيمت و يك نرمافزار CMS اپن سورس با قالب رايگان ميتواند منجر به راهاندازي يك سايت با حداقل بودجه ممكن شود. اما اين تازه شروع داستان است.
بسيار از سايتهاي وب پس از چندماه فعاليت متوقف ميشوند، تنها به اين دليل ساده كه توجيه اقتصادي ندارند. البته ميتوان بعضي از سايتهاي شخصي يا وبلاگ را تنها با اتكا به عناصري چون عشق به نوشتن مدتي اداره كرد، اما حتي در چنين مواردي نيز ممكن است بعد از مدتي، انگيزه صاحب سايت براي به روز نگه داشتن آن به شدت كاهش يابد. هدف يك سايت هرچه باشد، چه انتفاعي و چه غير انتفاعي، به ناگزير نيازمند بودجه و توجيه اقتصادي است.
۴. بازاریابی و رتبه در موتورهاي جستجو
يك عامل مهم ديگر در موفق شدن يك سايت، تبليغ خودش در ساير پايگاههاي اينترنتي، به ويژه در موتورهاي جستجو است. روش رايگان براي ظاهر شدن در نتايج موتورهاي جستجو، رعايت نكات دقيقي است كه از سوي سازندگان اين موتورها به عنوان راهكارهاي افزايش رتبه سايت منتشر شده است. اين روزها سايت گوگل با در اختيار داشتن حدود ۷۰ درصد بازار جستجوهاي اينترنتي همچنان به عنوان مهمترين سكوي تبليغ و معرفي يك سايت مطرح است.
سايتي كه برنامه مشخصي براي تبليغ و بازاريابي خود ندارد، در كهكشان اينترنت نسبتا ناشناخته خواهد ماند، حتي اگر بسيار بزرگ باشد. بنابراين به فكر يك برنامه مدون و حساب شده براي معرفي سايت خود در اينترنت باشيد. نگوييد سايتم به تدريج و خود به خود (به دليل لياقت يا محتوا يا زيبايياش) در اينترنت شناخته خواهد شد، بلكه يك برنامه تهاجمي و حساب شده براي مطرح کردن خود در اينترنت طراحي كنيد.
۵. محتوای خواندنی و رايگان
تازهترين پژوهشهاي ميداني درباره دلایل استقبال گسترده از سايتها نشان ميدهد كه عامل «كنجكاوي كاربران» نقشي بنيادي در موفقيت يك سايت دارد. به همين دليل است كه با وجود به ميدان آمدن ميليونها سايت جديد، دو گروه از سايتهاي اينترنتي همچنان بيشترين بازديدكنندگان را دارند: رسانههای اجتماعی و موتورهاي جستجو. اغلب كاربران كنجكاوند بدانند «امروز چه اتفاقاتی برای دوستانم افتاده است؟» اهميت عامل كنجكاوي ما را به سمت عامل مهمتري هدايت ميكند: محتواي خواندني و رايگان. سايتهاي موفق هميشه مطالب تازهاي براي مخاطبان خود دارند.
بعضی از صاحبان سایت ها فکر میکنند داشتن محتوای خواندنی و رایگان فقط برای سایتهای خبری و مقالهای واجب است. اما این تصور اشتباه است. موضوع فعالیت یک سایت هرچه باشد، برای موفقیتش لازم است مطالب خواندنی در زمینه فعالیت خود منتشر کند. مثلا اگر سایت یک رستوران مقالاتی درباره اصول تغذیه مناسب، رژیم غذایی و نیز ارزش غذایی هر نوع غذا منتشر کند، بدون تردید این کار منجر به افزایش فروش آن رستوران نیز خواهد شد. همواره به یاد داشته باشید که محتوای خواندنی و رایگان مثل آهنربایی عمل میکند که هم کاربران بیحوصله و سرگردان و هم کاربران کنجکاو و باهوش را جذب خود میکند.
۶. نرم افزار كارآمد
علاوه بر همه عوامل فوق يك عامل ديگر نيز تاثير زيادي بر موفقيت يك سايت دارد و آن برخورداري از يك نرمافزار كارآمد براي مديريت محتوا و اطلاعات سايت است. ممكن است تصور كنيد يك نرمافزار كارآمد وب نرمافزاري است كه قابليتهاي متنوع و فراواني داشته باشد يا اينترفيس (رابط كاربري آن) خيلي خوشدست طراحي شده باشد. البته اين دو عامل در ارزيابي كيفيت و كارايي يك نرمافزار بسيار مهم هستند. اما از آنجايي كه دنياي وب بسيار پرشتاب است و خيلي زود نو به نو ميشود، كارآمدترين نرمافزارهاي تحت وب آنهايي هستند كه همه عوامل موثر در موفقيت يك سايت را پوشش ميدهند و به اندازه كافي انعطافپذيرند.
ممكن است از يك نرمافزار open source رايگان و بسيار پيشرفته براي پيادهسازي سايت خود استفاده كرده باشيد و يك طراح وب، پوسته زيبايي را براي آن طراحي كرده باشد. تا اينجاي كار همهچيز عالي است، اما كافي است بخواهيد كوچكترين تغييري در ساختار اطلاعاتي يا نرمافزاري سايت خود ايجاد كنيد، آيا اين كار به آساني امكانپذير است؟ آيا همه صاحبان سايتها برنامهنويسي وب بلدند؟ آيا دسترسي به برنامهنويس مسلط به كار با نرمافزار مورد استفاده شما آسان است؟ از همه اينها مهمتر، آيا نرمافزار مورد استفاده شما عواملي مانند پشتيباني از كاربران، بازاريابي، كسبدرآمد از سايت و تبليغات، بالابردن رتبه در موتورهاي جستجو و دسترسي آسان به محتواي سايت را به خوبي پوشش ميدهد؟ اينها سوالاتي است كه بايد از ابتدا به فكر آن باشد تا بتوانيد همگام با تحولات شبكه اينترنت و عادتها و نيازهاي كاربران خود را به سرعت سازگار كنيد.
۷. مهمترين عامل موفقيت: مدير خوب!
غالبا تصور ميشود يك سايت خوب و موفق قائم به ذات خودش است. يعني مجموعه اطلاعات و سيستم نرمافزار آن است که باعث موفقيت آن شده است. اطلاعات خوب و سيستم نرمافزاري كارآمد صد البته در موفقيت يك سايت تاثير به سزايي دارند اما به نظر من آنچه كه فراتر از همه اين عوامل عمل ميكند و معمولا مورد غفلت واقع ميشود «عامل انساني» است.
شاید تصور كنيم بدون درنظر گرفتن عامل انسانی و صرفا با تكيه بر مطالب خوب و نرمافزار خوب ميتوان سايت موفقي داشت. تحقيقات نشان ميدهد مهمترين عامل موفقيت يك سايت وب، آگاهي و عملكرد فردي است كه آن را مديريت ميكند. يك راننده ناشي ممكن است يك خودرو آخرين مدل را به ديوار بكوبد و متوقف شود، اما يك راننده ماهر ميتواند مسافرانش را با يك خودرو قديمي زوار در رفته، صحيح و سلامت به شهر ديگري برساند. كداميك از اين دو خودرو واقعا موفقترند؟!
اهميت مدیر سایت در اداره يك وبسایت آنقدر زیاد است كه «يك مدير خوب ميتواند عيوب محتوايي و نرمافزاري سايتش را با كوشش و هوشمندي خود پوشش دهد». نميشود از سايتي كه به تازگي راهاندازي شده انتظار داشت از نظر محتوايي جامع و از نظر نرمافزاري انعطافپذير و بينقص باشد، اما ميتوان توقع داشت كه يك مدير دلسوز و با پشتكار، همه موانع پيش روي يك سايت را براي رسيدن به موفقيت نسبي يك به يك از پيش رو بردارد. لازمه چنين مديريتي داشتن بينشي عميق از ماهيت وب، آگاهي از مشكلات روزمره مديريت يك سايت و تلاش براي كسب مهارتهاي لازم در اين زمينه است. در شماره بعد درباره «۱۰ خصوصيت مهم مدير وبسايت» صحبت خواهیم کرد.
ارسال نظر