«جاناتان آیو»، جادوگر اپل!

سایت یک پزشک: سر جاناتان پاول "جانی" آیوْ، در تاریخ ۲۷ فوریه ۱۹۶۷ در محله چینگفورد در لندن به دنیا آمد. نائب رئیس ارشد بخش طراحی صنعتی در شرکت اپل است. از مهم‌ترین محصولات این شرکت که وی در طراحی آن‌ها همکاری داشته‌است می‌توان رایانهٔ آی‌مک، مک بوک پرو، مک بوک ایر، آی‌پاد، آی‌پاد تاچ، آی‌فون، آی‌پد و آی‌اواس ۷ را نام برد.

سر جاناتان آیو ملقب به طراح طراحان، در سال ۲۰۰۶ به پاس خدماتش به طراحی صنعتی، مفتخر به دریافت رتبه امپراتوری بریتانیا با درجه «فرمانده» (CBE) و در سال ۲۰۱۲ به پاس خدمات به طراحی صنعتی و اقدامات نوآورانه‌اش، به رتبه امپراتوری بریتانیا با درجه «شوالیه» (KBE) نایل گردید. اپل در کنفرانس WWDC۱۳ که در آن آی او اس ۷ معرفی شد، لقب او را به نایب رییس ارشد بخش طراحی صنعتی به روز کرد.


جادویِ شوالیه

جاناتان آیو برای کاهش ضخامت هرچه بیشتر آی‌پد نسل دوم، فرایند ساخت را بارها و بارها بهبود بخشید و سفری ۱۴ ساعته را تحمل کرد و به دیدار یکی از استادان خبره ژاپنی در امر ساخت شمشیر سامورایی رفت و با الهام از فرایند ساخت شمشیر سامورایی، طراحی بدنه فلزی آیپد نسل دوم و چیدمان قطعات سیلیکونی داخل آن را آنقدر تراش داد و اصلاح کرد، تا ضخامت آی‌پد نسل دوم نسبت به نسل قبلی‌اش تا یک سوم کاهش یابد و سبک‌تر شود.

جانی آیو را می‌توان با جان سپاری‌اش در پرداختن به جزئیات تعریف کرد. وقتی در اواخر دهه ۹۰ استیو جابز از او خواست که کامپیوتری با رنگ‌های شاد بسازد -که بعدها به آی‌مک معروف شد- او ساعت‌ها در یک کارخانه تولید شیرینی وقت صرف کرد تا از رنگ‌ها الهام بگیرد و با کارش به دنیا بگوید: این دستگاه فقط برای کار نیست، برای لذت بردن و سرگرمی هم هست.

طراحی آی‌مک به سال ۱۹۹۸ و پس از آن طراحی‌های به یادماندنی آی‌پاد، آی‌فون و آی‌پد، به اپل کمک کردند که نه تنها تبدیل به شرکتی شود که طراحان در آن زمامدار امور هستند بلکه حتی به قله ارزشمندترین شرکت جهان نیز برسد. در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۲ اپل اعلام کرد که «جانی آیو رهبری و جهت دهی واسط کاربری را در سراسر شرکت ارایه می‌دهد، به علاوه به عنوان رهبر طراحی صنعتی است.»


دوران کودکیِ فرمانده

جاناتان آیو در چینگ فورد (حومه شهر لندن) به دنیا آمد. شغل پدرش نقره کاری بود. او ابتدا در بنیاد مدارس چینگ فورد حضور داشت و سپس به دبیرستان والتون در استافورد رفت. او هنگامی که به والتون رفت استعدادهای چشمگیرش در طراحی و رسم آشکار شد. بعد از آن او در رشته طراحی صنعتی در دانشگاه نیو کاسل پلی تکنیک (اکنون دانشگاه نورتامباریا) درس خواند.

زندگی شخصی

جاناتان آیو در دبیرستان با هِدِر پگ آشنا شد. آنها در سال ۱۹۸۷ با هم ازدواج کردند و دو فرزند دوقلو دارند. آنها هم اکنون در سان فرانسیسکو زندگی می‌کنند

پس از درس و مدرسه

آیو پس از فارغ التحصیلی، به تاسیس شرکت طراحی تنگرین در لندن کمک کرد که بعد ها یک قرا داد مشاوره با اپل بست. سپس در سال ۱۹۹۲ برای کار در بخش طراحی اپل به کوپرتینو نقل مکان کرد و در سال ۱۹۹۶ به ریاست این بخش درآمد.

آیو در سال ۱۹۹۷ تصمیم به ترک اپل گرفت که با بازگشت استیوجابز جابز از تصمیمش صرف نظر کرد.


افتخارات آیو

• آیو در سال ۱۹۹۹، توسط MIT جز یکی از ۱۰۰ نوآور جهان در سن زیر ۳۵ سالگی نام برده شده است

• در سال ۲۰۰۳، او برنده جایزه Design Museum's، برای اولین بار شده است

• در سال ۲۰۰۴، او " جزو با نفوذ ترین فرد در فرهنگ بریتانیایی" توسط بی بی سی نامگذاری شد

• در سال ۲۰۰۷، در مجله GQ UK از آیو به نام "طراح سال" نام برده شد.

• آیو در سال ۲۰۰۷، برنده جایزه طراحی ملی در دسته بندی محصولات، برای همکاری در طراحی آی فون دریافت کرد.

• او در سال ۲۰۰۸، مرد شماره ۱ "بریتانیایی با نفوذ ترین در امریکا" توسط دیلی تلگراف نامگذاری شد.

• در سال ۲۰۰۹، آیو دکترای افتخاری از جزیره دانشکده طراحی و همچنین دکترای افتخاری از کالج سلطنتی هنر را گرفت است. همچنین در سال ۲۰۰۹، مرد شماره ۱ در لیست "۱۰۰ افراد خلاق در کسب و کار" قرار گرفت.

• روزنامه دیلی تلگراف از او به نام او دومین مرد قدرتمند در فن آوری "بریتانیایی تاثیر گذار ترین در فن آوری" نام برد.

• مجله گاردین نیز از وی به نام "مخترع دهه " یاد کرده است.

• در سال ۲۰۱۰، نشریه بلومبرگ از آیو در میان "تاثیر گذار ترین طراحان جهان" ذکر شده است

• جاناتان آیو تا سال ۲۰۱۱، ۵۹۶ اختراع در زمینه طراحی و ابزار طراحی ثبت کرده است


آفریننده نه طراح

«اشیا و تولیدشان، تفکیک‌ناپذیر هستند. شما در صورتی یک محصول را درک می‌کنید که بدانید چطور ساخته می‌شود. می‌خواهم بدانم چیزها به چه منظوری ساخته می‌شوند، چطور کار می‌کنند، از چه چیزی می‌توانند یا باید ساخته شوند، همه اینها را باید قبل از شروع تفکر در مورد ظاهر آنها بدانم.»

آیو قبل از اینکه حتی بتواند یک پیچ‌گوشتی را در دست بگیرد و بچرخاند، یک سازنده بود. او مهارت‌های صنعتگری را از پدرش -مایکل- به ارث برد. مایکل یک نقره‌کار بود که بعدها مدرس صنعت، طراحی و فناوری در پلی‌تکنیک میدلسکس شد. جاناتان آیو در دوره کودکی، اسباب خانه را باز می‌کرد و سعی می‌کرد از نو سرهم‌شان کند:

«اغوای دنیا فیزیکی با خراب کردن آن، شروع می‌شود. باز کردن رادیوها آسان بود، ولی به یاد می‌آورم که زمانی یک ساعت شماطه‌ای را باز کردم ولی سر هم کردنش دشوار بود. نتوانستم شاه‌فنر را دوباره سر جایش بگذارم.»

سی سال بعد، یک روز، آیو آی‌فون‌اش را باز کرد تا ثابت کند هنوز همان توانایی‌هایی دوران کودکی را دارد.

عشق ساختن، علاقه‌ای است که آیو و جابز (که سه سال پیش درگذشت)، به صورت مشترک داشتند. این عشق و علاقه باعث ایجاد یک همکاری مشترک بین این دو شد که در سیستم سرمایه‌داری مدرن، بی‌نظیر بود. در کمتر از دو دهه، آنها اپل را از قالب یک شرکت در آستانه ورشکستگی به ارزشمندترین شرکت دنیا با بیش از ۶۶۵ میلیارد دلار ارزش تبدیل کردند.

«استیو و من ماه‌های زیادی را صرف ساخت قطعه‌ای از محصول می‌کردیم که امکان داشت هیچ کس آن قطعه را نبیند، یا حتی از وجودش هم مطلع نباشد. مشهور است که اپل قطعات درونی ناپیدای محصولاتش را به خوبی ظاهر بیرونی آنها طراحی می‌کند. ما این کار را می‌کردیم، چون به کارمان اهمیت می‌دادیم و به حسن انجام کارمان باور داشتیم. کم‌کاری، خواه دیده شود یا نه، یک نقص است.»

آیو دارایی‌های اندکی دارد که متناسب با انتظارات ما در مورد مردی که بیشترین عایدی را در میان طراحان دنیا دارد، نیست. او تنها یک خانه در سانفرانسیسکو دارد، همسایه‌های او لری الیسون از شرکت اوراکل، مؤسس پی‌پل -پیتر تیل- و نیز هنرپیشه مشهور هالیوود -نیکلاس کیج- هستند. او در آنجا با همسر بریتانیایی خود -هیتر پگ- زندگی می‌کند که یک نویسنده و مورخ است و دو پسر دارد که دوقلو هستند. او از حضور در جمع اجتناب می‌کند. او و اعضای تیم طراحی اپل، تنها یک بار در میان عموم دیده شده‌اند: دو سال پیش، در لندن، زمانی که به جانی آیو، جایزه باپرستیژ طراحی D&AD، اهدا شد.

حقیقت این است که آیو از هیاهو بدش می‌آید و عاشق سادگی است. چنین سلیقه‌ای در محصولات او هم نمودار است. این محصولات ممکن است انقلابی باشند و جعبه‌هایی با فناوری جادویی سطح بالا محسوب شوند، اما زمانی که آنها را دست بگیرید، متوجه می‌شوید که چقدر متناسب با کارایی‌شان ساده ساخته شده‌اند.

آی‌مک توانست پی‌‌‌سی‌هایی که کار با آنها سخت بود را محو کند و روند کارهای کامپیوتری ما را ساده کند.بعد از آن نوبت به آی‌پاد رسید که یک جعبه سفید یا چرخی در وسط بود که وقتی با آن اسکرول می‌کردید، می‌توانستید یک هزار قطعه موسیقی را گوش کنید. آی‌فون هم با آن فناوری لمسی ویژه خود، گوشی‌های بلکبری را به حاشیه راند. آی‌پد هم آنقدر ساده ساخته شده که یک بچه پنج ساله می‌تواند آن را از روی زمین بردارد و با آن کار کند.

علاقه آیو به سادگی و سرراست بود، به محدوده‌های ورای فناوری هم کشیده شده است. او چند خودروی بنتلی و یک آستون مارتین DB۴ مدل دهه ۱۹۶۰ داشته است. در واقع عشق و علاقه او در زمان نوجوانی به خودروها بود که باعث شد تصمیم بگیرد طراح شود.

زمانی که جایز تحصیل را رها کرد، چند دوره آموزشی طراحی خودرو را در لندن گذارند، او به یاد می‌آورد که در آن کلاس‌ها، دانشجوها عادت داشتند که هنگام طراحی صدای ماشین‌ها را دربیاورند: وروووم! وروووم!

بعد از آن آیو به دانشکده صنعتی نیوکاسل رفت تا طراحی صنعتی بیاموزد. دو تا از طراحی‌های او در این زمان (یک تلفن و یک وسیله کمک‌شنوایی) آنقدر خوب بودند که حالا در موزه طراحی در لندن به نمایش گذاشته شده‌اند.

بعد از ترک نیوکاسل، او برای پشتیبان مالی خود در دوزه کالج کار کرد، این پشتیبان یک آژانس طراحی در لندن به نام گروه نساجی رابرتز بود. یک سال بعد او به یک مؤسسه طراحی دیگر پیوست که این یکی Tangerine (به معنی نارنگی) نام داشت. به نظر می‌رسد که آیو علاقه خاصی به شرکت‌هایی دارد که نام یک میوه را دارند! در این شرکت او چیزهای متوعی از اجاق‌های میکرو ویو تا مسواک را طراحی کرد.

آخرین کار آیو در شرکت Tangerine، طراحی یک لگن دستشویی و یک توالت بود. متأسفانه رئیس او این طراحی را بیش از حد مدرن دانست و هزینه ساخت آن را زیاد تخمین زد، به همین خاطر در روزی که شبکه بی‌‌بی‌سی، روز کامیک نامگذاری کرده بود، رئیس او در حالی که یک بینی قرمز پلاستیک بزرگ به صورت زده بود، شروع به هجو این طراحی و دست انداختن آن شد.

اما یکی از مشتری‌های شرکت Tangerine مورد ستایش آیو بود، این شرکت همان شرکت اپل بود. آیو کار با اپل را به عنوان یک مشاور آغاز کرد. نخستین کار او، طراحی یک کامپیوتر پرتابل یعنی پاوربوک در سال ۱۹۹۱ بود.

در سال ۱۹۹۲، اپل به آیو پیشنهاد کار تمام‌وقت را داد و آیو پذیرفت. نخستین سال‌ها حضور آیو در اپل، ناامیدکننده بودند، آن سال‌ها مصادف بودند با زمانی که اپل «نیوتن» را ساخته بود، در آن زمان گویا طراحی اهمیت زیادی برای اپل نداشت. در این برهه زمانی، آیو چندین بار تا مرز استعفا پیش رفت.

اما در سال ۱۹۹۶، همه چیز دگرگون شد: جابز که در سال ۱۹۸۵ مجبور به ترک اپل شده بود، برای احیای شرکت، بازگشته بود. جابز متوجه نبوغ آیو شد و این دو شیداگونه تصمیم گرفتند که دنیای پیرامون خود را تغییر بدهند.