۲۰ گجت جاسوسی جالب «کا گ ب»

وب‌سایت گجت نیوز - رضا موسوی: جنگ سرد که از سال ۱۹۴۷ آغاز و ۱۹۹۱ طول کشید، اوج دوران جاسوس بازی بلوک شرق و غرب بود. جاسوسانی که برای انجام ماموریت خود وسایل ویژه‌ای نیاز داشتند. در این نوشتار قصد داریم نگاهی به بیست وسیله جالب کا گ ب که همراه جاسوسان شوروی بود بیاندازیم.

به راستی کا گ ب یکی از مخوف‌ترین سازمان‌های اطلاعاتی بود که بشر در تاریخ خود دیده است. جاسوسانش همه جا بودند و از حق نگذریم شوروی در این بازی استاد تمام عیار بود. در وصف قدرت کا گ ب همین بس که کیم فیلبی، رییس بخش ضد جاسوسی شوروی در آژانس اطلاعاتی MI۶ بریتانیا، خود جاسوس شوروی بود. حال تصور کنید با توجه به ارتباط فوق العاده نزدیک نهاد‌های اطلاعاتی بریتانیا با آمریکا و در راس آن CIA، کیم فیلبی چه اطلاعات نابی را برای مسکو می‌فرستاد.

جاسوسان کا گ ب می‌دانستند چه زمانی و با چه کسی در کجا باشند و در خط مقدم نبرد پنهان پشت پرده با غرب بودند. آن‌ها ضمن جاسوسی از غرب، فناوری‌های غرب را نیز می‌دزدیدند تا مادر راشا لای چرخ دنده‌های صنعت بلوک غرب خورد نشود که البته سرعت پیشرفت غرب آنقدر بالا بود که بازهم شوروی نتوانست به آن برسد. گرچه جاسوسان شوروی همیشه هم موفق نبودند و سرویس‌های ضد اطلاعاتی غرب همچون FBI و CIA در بسیاری از موارد موفق به شکار جاسوسان سرزمین برفی می‌شدند. اما در این بین جاسوسانی هم بودند که نقش خود را به خوبی ایفا کردند و لو نرفتند.

و، اما جاسوان برای انجام ماموریت خود نیاز به وسایلی ویژه جاسوسی دارند که مطابق با نیاز‌ها طراحی شده باشد. در طول سال‌های جنگ سرد هزاران وسیله جاسوسی خلاقانه برای کمک به جاسوسان طراحی شد که در این بین قصد داریم بیست وسیله جالب کا گ ب که جاسوسان شوروی همراه داشتند را معرفی کنیم.

این تفنگ دو لول گلوله‌های سمی آلوده به سیانید شلیک می‌کرد که قربانی را تقریبا آنی می‌کشت. یک جاسوس شوروی به نام باگدان استاشینسکی با پنهان کردن تفنگ سیانیدی خود در لوله روزنامه، دو دو مخالف اوکراینی که در آلمان زندگی می‌کردند را ترور کرد.

این پیچ کوچک و توخالی ابزاری برای تبادل پنهانی پیام بود.

برای ورود پنهانی و باز کردن قفل‌های مکانیکی پیچیده، جاسوسان کا گ ب از این رمزگشای مکانیکی استفاده می‌کردند.

افسران نظامی و اطلاعاتی غربی همواره توصیه‌های امینتی درباره برقراری ارتباط با خانم‌ها را دریافت می‌کردند. چرا که جاسوسان زن زیادی سعی می‌کردند با اغوا کردن و دلفریبی خود را به سوژه مورد نظر نزدیک و ماموریت خود را انجام دهند. گاهی اوقات این ماموریت ترور بود و این تفنگ کالیبر ۴.۵ میلی‌متری که به شکل رژ لب ساخته شده بود به کار می‌آمد.

گاهی اوقات نیاز بود تا تلفنی شنود شود که جاسوسان برای این کار ابزار لازم را داشتند.

این خودکار ظاهری مشابه یک خودکار عادی دارد، اما جوهری خاص داشت. جوهر این خودکار تا ۱۵ دقیقه پس از نوشتن عادی است،، اما رفته رفته محو می‌شود و تا ۱ ساعت پس از استفاده نوشته‌ها به سختی قابل خواندن است. ۲۴ الی ۲۸ ساعت بعد نیز هیچ گونه اثری از آن روی کاغذ نبود و حتی با نور فرابنفش نیز نمی‌شد دید چه متنی با آن نوشته شده است. جاسوسان هنگام کار با این خودکار فشار بسیار اندکی به نوک آن وارد می‌کردند تا اثر فرورفتگی از آن نیز روی کاغذ نماند.

گاهی نیاز بود از مدارکی که بدست آمده عکس برداری کرد که دستگاه زیر برای اینکار ساخته شده بود.

تفنگ دستکشی نیز یک وسیله جالب کا گ ب بود که برای ترور استفاده می‌شد. این تفنگ اولین بار توسط نیروی دریایی آمریکا ابداع و روس‌ها آن را کپی کردند. برای شلیگ گلوله، کاربر می‌بایست پیستون آن را به بدن قربانی می‌کوبید و فشار میداد.

وسایل لازم برای کپی کردن یک کلید

سکه توخالی برای پنهان کردن میکرو فیلم‌ها

این یکی از بهترین بیست وسیله جالب کا گ ب است. ولادمیر فدورویچ گونچاروف فردی مشابه مامور Q در فیلم‌های جیمز باند بود. وی کسی بود که یک وسیله شنود مخفی را درون نشان بزرگ ایالات متحده آمریکا جاسازی کرد. این تندیس در سال ۱۹۴۵ (سالی که جنگ جهانی دوم پایان یافت) از سوی شوروی به سفارت آمریکا در شوروی اهدا شد. جالب اینجاست که تا ۸ سال بعد این شنود کشف نشده باقی ماند. ناگفته نماند در آن زمان سفارت خانه‌های آمریکا و شوروی محل هماهنگی عملیات‌های جاسوسی دو طرف نیز بود.

دوربینی که درون ژاکت جاسازی شده و لنز آن جای یکی از دکمه‌ها بود.

دوربین به شکل خودکار

نمونه تفنگ دفاع شخصی AK-۴۷ که درون چمدان جاسازی شده بود. برای شلیک با آن نیز نیازی نبود تا تفنگ را از چمدان خارج کرد، بلکه با فشردن دسته، ماشه نیز چکیده می‌شد. غربی‌ها نیز همچین سلاحی داشتند، البته تفنگ درون چمدان آن‌ها تیربار دستی سبک MP۵K ساخت آلمان بود.

دکمه سر آستین‌هایی که دارای جایگاهی برای تبادل میکروفیلم‌های مخفی بودند.

قطب نمایی که به شکل دکمه است.

این دستگاه که یه فرستنده بود، برای ردیابی افراد درون پاشنه کفش جاسازی می‌شد.

این چکمه‌ها برای خلبانان و چتربازانی بود که پنهانی فرود می‌آمدند و می‌شد به سرعت ظاهری مانند چکمه شهروندان عادی به آن داد.

این دوربین که به شکل یک ساعت مچی بود، در سال ۱۹۴۹ توسط آلمان شرقی برای شوروی ساخته شد.

این چتر که از معروف‌ترین ابزار‌ها در لیست بیست وسیله جالب کا گ ب است، می‌توانست دارت‌های سمی پرتاب کند. کا گ ب با یکی از این چتر‌ها جورجی مارکوف، نویسنده مخالف شوروی که در لندن زندگی میکرد را در سال ۱۹۷۸ ترور کرد. مارکوف در ایستگاه منتظر اتوبوس بود که ناگهانی سوزشی پشت پایش حس کرد. وقتی برگشت و به پشت سرش نگاه کرد مردی را دید داشت چترش را از روی زمین بر‌می‌داشت و به نظر می‌رسید اشتبا‌ها نوک چترش به پای جورجی خورده است. مارکوف سه روز بعد بر اثر مسمومیت ناشی از سم رایسین درگذشت. تنها با کالبد شکافی وی بود که یک گلوله بسیار ریز در اندازه سوزن ته گرد پشت پایش پیدا شد.

و، اما ایشان! آقای ولادمیر پوتین، رییس جمهور فداریسون روسیه، نیز پیش از آنکه یک سیاستمدار شود، یک افسر جوان در کا گ ب بود. او در سال ۱۹۷۵ به کا گ ب پیوست و پس از پایان آموزشش به بخش ضد جاسوسی فرستاده شد. مدتی بعد نیز به بخش جاسوسی و عملیات خارجی منتقل و سیاستمداران خارجی مستقر در شهر لنینگراد را زیر نظر داشت.

در سال ۱۹۸۴ برای آموزش‌های بیشتر به مسکو رفت و سپس با هویت جعلی مترجم به شهر درسدن در آلمان شرقی که تحت حکومت شوروی بود فرستاده شد. البته پوتین درگیر جاسوس بازی نشد و در آلمان شرقی وظایفی همچون بایگانی بر عهده داشت. پس از فروپاشی دیوار برلین، برای اینکه اسناد به دست معترضان آلمانی نیوفتد، پوتین مدارک را به آتش کشید. پس از آن مجددا به مسکو برگشت و این بار به استخدام نیرو‌های جدید برای کا گ ب رو آورد. او در نهایت دو روز پس فروپاشی شوروی، جناح خود را انتخاب کرد و تصمیم گرفت دیگر بخشی از کمونیسم نباشد و از کا گ ب جدا شد.

به پایان لیست بیست وسیله جالب کا گ ب رسیدیم و البته یکی از ماموریان خاص آن را نیز معرفی کردیم. حیف است در پایان اسمی از چند اثر سینمایی مرتبط نبریم. اگر علاقه‌مند به فیلم‌های جاسوسی و به ویژه جاسوسی در دوران جنگ سرد هستید، پیشنهاد می‌کنم فیلم سینمایی Tinker Tailor Soldier Spy، سریال The Americans و مینی سریال The Company را حتما تماشا کنید.