با دنیای دیجیتال نسخه ۲۰۱۸ آشنا شوید

روزنامه آسمان آبی: حال که درروزهای آغازین ۲۰۱۸ هستیم، بدون شک طرفداران پر و پا قرص فناوری در حال گمانه‌زنی درباره مهم‌ترین اتفاقات دیجیتال سال آینده هستند و ما امروز می‌خواهیم شما را تاحدودی با این پیش‌بینی‌ها و گمانه‌زنی‌ها آشنا کنیم. در سال ۲۰۱۷ دنیای دیجیتال پیشرفت‌های خاص خودش را داشت. از سرازیر شدن انواع‌ و اقسام گجت‌های پوشیدنی که به فکر سلامت شما بودند گرفته تا عرضه دست و پا شکسته هوش مصنوعی در قالب دستیاران صوتی مانند سیری اپل، الکسای آمازون یا دستیار گوگل که نه‌ تنها راه‌شان را به گوشی‌های همراه مردم باز کردند، بلکه حالا در خانه‌های ما هم جا خوش کرده‌اند.

با این اوصاف، سال 2018 باید منتظر چه چیزهایی باشیم؟ هرچند پیش‌بینی کردن کار ساده‌ای نیست چه برسد به پیش‌بینی در دنیای دیجیتال که همه‌چیز به یک ابداع و ایده وصل است، اما در ادامه سعی کرده‌ایم اتفاقاتی را که ممکن است در سال آینده سروصدای زیادی ایجاد کند بررسی کنیم.

اینترنت اشیا

در طول چند سال گذشته درباره اینترنت اشیا ملقب به IoT زیاد شنیده‌ایم و اکنون اشیای زیادی همه‌جا می‌بینیم که می‌توانند به اینترنت متصل شوند. آن‌طور که سال گذشته تخمین زده شد، بیش از هشت میلیارد شیء در اینترنت شناسایی شده است و پیش‌بینی می‌شود در سال 2018 این تعداد به بالای 10میلیارد برسد، اما چیزی که اینترنت اشیا را می‌سازد تعداد آن‌ها نیست، بلکه کارهایی است که می‌توانیم با استفاده از ارتباط آن‌ها با هم انجام دهیم. به نظر می‌رسد سال 2018 سالی است که می‌توانیم چه از لحاظ سرعت اینترنت و چه از نظر توانایی تحلیل این اطلاعات به نقطه‌ای رسیده باشیم که بالاخره نقش اینترنت اشیا را در زندگی‌مان بیشتر و بیشتر حس کنیم و بفهمیم تمام تبلیغاتی که درباره اینترنت اشیا در این چندساله شنیدیم و دیدیم زیاد هم بیراه نبودند.

تحلیل داده‌های بزرگ (بیگ دیتا)

می‌گویند دونالد ترامپ انتخابات را با استفاده از بیگ دیتا در کارزار خود و به کمک روسیه از چنگ هیلاری کلینتون درآورد، اما اگر فکر کرده‌اید این نهایت استفاده‌ای است که می‌توان از بیگ دیتا کرد و این استفاده مختص کارزار‌های انتخاباتی و شرکت‌های بسیار بزرگ است، پس باید صبر کنید تا سال 2018 برسد و بعد از به هم متصل شدن بیش از 10 میلیارد دستگاهی که پیش‌تر هم گفتیم قضاوت کنید.

با توجه به افزایش سالانه ۳۰ تا ۴۰ درصدی دستگاه‌های متصل به هم از طریق اینترنت، به نظر می‌رسد در سال ۲۰۱۸ شاهد دسترسی افراد بیشتری به اطلاعات مورد نیاز خود برای تحلیل‌های بهتر باشیم و با در نظر گرفتن پارامترهای مناسب برای تحلیل بیگ دیتاهای این روزها قطعا شاهد تصمیم‌گیری‌های بزرگ‌تر و بهتری از سوی شرکت‌های کوچک‌تر و درنهایت مردم عادی خواهیم بود. به‌عنوان مثال این روزها هر دستگاه الکترونیکی که می‌خرید از شما اجازه می‌گیرد اطلاعات‌تان را به‌صورت ناشناس به شرکت سازنده بفرستد و همه ما هم این اجازه را می‌دهیم. پس سال ۲۰۱۸ سال ورود بیگ دیتا به زندگی‌ روزمره ما خواهد بود؛ هرچند ممکن است چندسالی طول بکشد پایش آن‌طوری که دل‌مان می‌خواهد به تصمیمات شخصی ما هم باز شود.

محاسبات در لبه (Edge Computing)

اگر هنوز درگیر مفهوم محاسبات ابری (Cloud Computing) هستید که به معنای آپلود اطلاعات روی کلاد و سپس تحلیل آن است، بگذارید قضیه را کمی پیچیده‌تر کنیم؛ اگر قرار باشد این شیوه محاسبات ابری ادامه پیدا کند، کنترل این حجم از ترافیک اطلاعات دیر یا زود غیرممکن می‌شود و به همین دلیل پای محاسبات در لبه به میان آمده است.

در این روش ذخیره‌سازی اطلاعات ذکرشده به سوی لبه شبکه و نزدیک منبع تولید اطلاعات هدایت می‌شود. در حقیقت به جای آن‌که اطلاعات تولیدشده توسط دستگاه‌ها به روش سنتی روی سرورهای راه دور ذخیره و پردازش شوند، این اطلاعات از طریق یک گیت‌وی اختصاصی روی سرورهای محلی قرار می‌گیرند و از همان‌جا تحلیل می‌شوند؛ این کار باعث افزایش سرعت تحلیل و طبعا کاهش فشار شبکه می‌شود.
با توجه به پیشرفت اینترنت اشیا در سال آینده استفاده از فناوری محاسبات در لبه، اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ شبکه ازجمله Cisco و HPE سرمایه‌گذاری‌های عظیمی روی سخت‌افزار و تجهیزات متناسب با این روش کرده‌اند و بسیاری از تجهیزات جدید مانند پهبادها و دستگاه‌هایی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند نیاز اساسی به استفاده از این روش دارند و در جایی که میلی‌ثانیه‌ها ارزشمند است، استفاده از روش محاسبات ابری برای خیلی از تجهیزات عملا کارایی خود را از دست داده و جایش را به محاسبات در لبه می‌دهد. منتظر باشید از این نوع محاسبات در سال آینده بیشتر و بیشتر بشنوید.

نسل پنجم شبکه تلفن‌همراه

هیچ‌کدام از مواردی که گفتیم ممکن نخواهد بود مگر با اینترنتی پرسرعت و شبکه مخابراتی بهینه‌شده و دقیقا این‌جاست که پای نسل پنجم شبکه‌های تلفن‌همراه به میان می‌آید. هرچند مطمئنا تغییر نسل شبکه تلفن‌همراه که در سال‌های اخیر تئوریزه شده یک‌شبه محقق نخواهد شد، اما مطمئنا مسیر آن با عرضه تجهیزات شبکه نسل چهارم گیگابیتی توسط شرکت کوالکام هموار شده است و سال ۲۰۱۸ سال گیگابیتی شدن تبادلات مخابراتی مردم دنیا خواهد بود و شرکت‌هایی مثل سونی، سامسونگ و هوآوی در عرضه محصولاتی سازگار با این فناوری پیشرو خواهند بود.

زنجیره بلاکی (Blockchain)

ممکن بوده تا به حال اسم زنجیره بلاکی یا بلاک‌چین به گوش‌تان نخورده باشد یا اگر هم خورده باشد خیلی سرسری از آن گذشته باشید؛ اگر این‌گونه بوده دوباره فکر کنید و با دقت ادامه این مطلب را پی بگیرید؛ چراکه به‌زودی همه موسسات مالی و اعتباری در سطح جهان و بعد از آن همه صنایع از این فناوری استفاده خواهند کرد.

ویکی‌پدیا مدت‌هاست به نوعی از این فناوری استفاده می‌کند، اما بدون شک این بیت‌کوین بود که با استفاده بهتر و دقیق‌تر از آن توانست موفقیت بزرگی کسب کند و بازار بورس را بترکاند. این فناوری مبتنی بر ثبت، اصلاح و تایید همزمان داده‌هاست؛ به‌طوری‌که هیچ داده‌ای هرگز پاک نمی‌شود. در این روش دیگر به کنترل مرکزی نیازی نخواهد بود و تعداد زیادی بلاک که می‌تواند حتی کامپیوتر شخصی در منزل شما باشد وظیفه کنترل را به عهده خواهند داشت و مجموعه این بلاک‌ها بلاک‌چین یا زنجیره بلوکی را تشکیل می‌دهند.

برای این فناوری کاربردهای متعددی متصورند که بخش مالی و بورس تنها یکی از هزاران کاربرد آن است. میزان جست‌وجو برای این کلمه در طول سال گذشته بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داشته است و به نظر می‌رسد سال ۲۰۱۸ سال عملیاتی کردن این فناوری در بخش‌های مختلف خواهد بود. این فناوری هم نمی‌تواند یک‌شبه زندگی شما را به تسخیر خود دربیاورد، اما مطمئنا راه برگشتی از آن وجود ندارد و آینده در تسخیر این فناوری خواهد بود.

هوش مصنوعی

درست است که در طول چند سال اخیر، مخصوصا سال گذشته، درباره هوش مصنوعی و دستیاران هوشمند زیاد شنیدیم و همان‌طور که در مقدمه هم گفتیم، همه بازیگران بزرگ عرصه دیجیتال دستیاران خود را عرضه کردند، اما حقیقت این است که هوش مصنوعی تا همین امروز مانند کودک تازه‌متولدشده‌ای بود که راه رفتن بلد نیست، ولی به نظر می‌رسد سال ۲۰۱۸ قرار است همه‌چیز تغییر کند؛ با معرفی آی‌فون ۸ و ۱۰ و همچنین معرفی گوشی هوآوی میت ۱۰ که به نوعی از هوش مصنوعی در قلب سیستم خود استفاده می‌کنند و بهبود یافتن دستیار صوتی گوگل -آن‌طور که وعده داده شده است- به نظر می‌رسد باقی شرکت‌ها هم از این رویه پیروی کنند و هوش مصنوعی را به نوعی در محصولات خود بگنجانند.

خداحافظی با واقعیت مجازی (VR) و سلام به واقعیت افزوده (AR)

دو مفهومی که تقریبا همزمان متولد شدند؛ در ابتدا همه آینده را متعلق به واقعیت مجازی می‌دانستند و بسیاری از شرکت‌ها ازجمله مایکروسافت، اچ‌تی‌سی، سونی و بسیاری دیگر سرمایه‌گذاری‌های عظیمی کردند که آن را وارد زندگی روزمره ما کنند، اما حالا دیگر به نظر می‌رسد حال و روز خوشی ندارد. در مقابل، مفهوم واقعیت افزوده حسابی در دل شرکت‌های بزرگ جا باز کرده است و به نظر می‌رسد سال آینده سال واقعیت افزوده باشد. اما چرایی این موضوع شاید برگردد به هزینه کمتر واقعیت افزوده در قیاس با واقعیت مجازی و این‌که بیشتر در دسترس است و به تجهیزات کمتری برای دستیابی به نتیجه بهتر نیاز دارد.

استارت‌آپ‌های بیشتر و متنوع‌تر

چند سال گذشته دوره تولید نرم‌افزارهایی بود که به ما سرویس‌های مشخص و ساده‌ای ارائه می‌کردند؛ از اوبر خارجی‌ها گرفته تا اسنپ خودمان، و بعد رسید به خرید نان از نانوایی سر کوچه و سفارش غذا از رستوران‌های اطراف؛ به نظر می‌رسد اضافه شدن این نرم‌افزارها در سال آینده ادامه داشته باشد؛ حتی در بخش‌هایی که فکرش را هم نمی‌کنیم. برای مثال با گسترش استفاده از گجت‌های پوشیدنی که علائم حیاتی شما را ثبت و ضبط و مانیتور می‌کنند، به نظر می‌رسد پای نرم‌افزارهای سلامت و پزشکی بیشتر و بیشتر به زندگی روزمره ما باز شود و شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور بدون آن‌که بخواهید به پزشک مراجعه کنید، از داخل منزل‌ و به وسیله ساعت هوشمندتان توسط یک اپلیکیشن مخصوص ویزیت شوید.

هرچند مطمئنا شاهد پیشرفت در تمام زمینه‌های گفته‌شده خواهیم بود، اما بعید نیست نوآوری‌ها و ابداعات جدید جهت بازار را بالکل عوض کند و شاهد رویه شدن فناوری‌هایی باشیم که تا دیروز فکرش را هم نمی‌کردیم. آن‌چه مشخص است در حال حاضر همه هزینه‌ها! و سرمایه‌گذاری‌ها روی اینترنت اشیا صورت می‌گیرد و بسیاری از فناوری‌هایی که گفتیم به نوعی زیرمجموعه‌ای از این اینترنت اشیا هستند؛ بنابراین هیچ بعید نیست اگر هم ابداع یا نوآوری جدیدی بخواهد جهت رویه‌ها را عوض کند، در همین مبحث اینترنت اشیا اتفاق بیفتد.