تاریخچه‌ی اندروید از ابتدا تا امروز

وب سایت جی اس ام - محمد شکوری: اگر دوست دارید بدانید اندروید از چه زمانی وارد دنیای موبایل شد و این محصول اصلا به چه صورت متولد شده این مطلب را از دست ندهید.

افراد زیادی در دنیا از گوشی‌های موبایل، تبلت ها و دیگر محصولات تکنولوژی استفاده می‌کنند که سیستم‌عامل اندروید روی آن‌ها نصب شده است. حدود 10 سال پیش اولین گوشی اندرویدی پا به بازار گذاشت و برای فروش در اختیار مشتریان قرار گرفت. گوگل با تدبیر مناسبی که اندیشید این محصول متن باز را در اختیار کمپانی‌ها و توسعه‌دهندگان قرار داد و با استفاده از آن روی گوشی‌های موبایل ساخت کمپانی‌های دیگر ازجمله سامسونگ، اچ تی سی، سونی، ال‌جی و ... ضریب نفوذ این سیستم‌عامل را بالا برد تا جایی که تعداد کاربران اندروید از هر سیستمی عاملی در جهان بیشتر است.

بعد از عرضه نخستین گوشی هوشمند با اندروید نسخه ۱.۰ شاهد حضور این سیستم‌عامل در همه جا بودیم. محبوبیت اندروید هر روز بیشتر از قبل شد و با این محبوبیت توانست سیستم‌عامل‌های دیگر ازجمله سیمبین، بلک‌بری، پالم و ویندوزفون را پشت سر بگذارد. در حال حاضر تنها رقیب جدی اندروید سیستم‌عامل iOS است که به نظر نمی‌رسد به همین زودی‌های جنگ این دو پایان بگیرد.

شکل‌گیری اندروید

در اوت 2003 یعنی قبل از اینکه گوشی‌های هوشمند فراگیر شوند و چند سال قبل از اینکه اپل گوشی‌ آیفون و سیستم‌عامل آی او اس را معرفی کند کمپانی اندروید در شهر کالیفرنیا شکل گرفت. 4 نفر موسسان این کمپانی بودند به اسم‌های ریچ ماینر، نیک سیرز، کریس وایت و اندی روبین.

در سال 2013 روبین در سخنرانی‌ای که در توکیو داشت گفت: سیستم‌عامل اندروید در ابتدا قرار بود برای بهبود سیستم‌عامل دوربین‌های دیجیتال به کار گرفته شود. در سال 2004 اندروید برای جذب سرمایه در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گرفت تا نشان دهد کاربران دوربین‌های دیجیتال چگونه می‌توانند با استفاده از این سیستم‌عامل بدون سیم عکس‌های خودشان را به رایانه منتقل کنند.

سرنوشت اندروید در سال 2005 زمانی رقم خورد که گوگل کمپانی اندروید را خریداری کرد. روبین و دیگر موسسان اندروید برای توسعه این سیستم‌عامل زیر نظر صاحبان جدیدش باقی مانند. تصمیمی که همان ابتدا گرفته شد استفاده از لینوکس به عنوان پایه سیستم‌عامل اندروید بود تا امکان عرضه آن برای کمپانی‌های دیگر وجود داشته باشد.

روبین با سمت سرپرست تیم اندروید تا سال 2013 در گوگل باقی ماند و سپس در همان سال گوگل اعلام کرد که احتمال ترک روبین وجود دارد. در اواخر 2014 روبین گوگل را ترک کرد و بیزنس خودش را راه‌اندازی کرد. در اوایل 2017 روبین اعلام کرد که با راه‌اندازی کمپانی خودش به نام اسنشیال و تولید گوشی‌هایی با همین نام به صنعت موبایل بازگشته است.

آماده شدن برای عرضه اندروید ۱.۰

در سال ۲۰۰۷ اپل اولین آیفون را عرضه کرد و مفهومی جدید را در دنیای موبایل مطرح کرد. در آن زمان هنوز گوگل به‌طور مخفیانه مشغول کار روی اندروید بود اما نهایتا در ماه نوامبر همان سال گوگل به‌تدریج شروع به اعلان‌جنگ علیه اپل و دیگر پلتفرم‌های موبایلی کرد.

در آن زمان تشکلی شکل گرفت که Open Handset Alliance نام داشت که مجموعه‌ای از چند کمپانی گوشی ساز مانند اچ تی سی و موتورولا، کمپانی‌های سازنده چیپ مانند کوآلکام و تگزاس و کمپانی‌های مخابراتی مانند T-Mobile بود.

اریک اشمیت مدیر گوگل در مورد اندروید این نظر را دارد که اندروید برای این نیست که فقط روی گوشی‌های ساخت گوگل استفاده شود؛ دید ما این است که هزاران گوشی با مدل‌های متفاوت را به قدرت اندروید مجهز کنیم.

گزارش‌ها حاکی از این هستند که گوگل قبل از عرضه رسمی نسخه اول اندروید در نوامبر ۲۰۰۷ دست کم دو نسخه آلفا از این سیستم‌عامل را در داخل کمپانی برای بررسی‌های اولیه عرضه کرده بود. حتی گوشی‌ای مختص نسخه آلفا با کد Sooner استفاده می‌شد که هیچ زمان به‌صورت عمومی عرضه نشد. چند سال بعد یکی از توسعه‌دهندگان اندروید تصویر یکی از این گوشی‌های مخصوص آزمایش اندروید را در دنیای اینترنت منتشر کرد. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید ظاهر این گوشی بیشتر شبیه به گوشی‌های بلک‌بری بوده تا آیفون و درست زمانی بوده که کاربران برای استفاده از گوشی‌های تمام لمسی دچار شک بودند.

درنهایت در سپتامبر ۲۰۰۸ اولین گوشی مجهز به سیستم‌عامل اندروید با نام T-Mobile G۱ یا HTC Dream معرفی شد. این گوشی به صفحه‌نمایشی ۳.۲ اینچی لمسی و صفحه‌کلید فیزیکی عرضه شد. در آن زمان گوشی با سیل عظیمی از نارضایتی‌ها از طرف کارشناسان روبرو شد و برخی امکانات پایه‌ای ازجمله سوکت ۳.۵ میلی‌متری هدفون را هم در خود نداشت که البته در این زمانه نداشتن این سوکت آپشنی خاص حساب می‌شود! داخل اندروید از همان ابتدا چندین امضای تجاری گوگل قرار داشت که آن را به محصولی مختص این کمپانی تبدیل می‌کرد. اندروید با تعدادی از سرویس‌ها و محصولات گوگل ادغام‌شده که ازجمله آن‌ها می‌توان به گوگل مپ، یوتوب و مرورگر HTML اشاره کرد که قبل از عرضه کروم استفاده می‌شود. همچنین اولین بازار اندروید در این سیستم‌عامل وجود داشت که چند اپلیکیشن مخصوص اندروید در ابتدا در آن قرار داشتند. بسیاری از این ویژگی‌ها اکنون خیلی بدوی هستند اما این ابتدای راه و شروع به کار اندروید بوده است.

کدنام‌های اندروید

در حالی که امروزه نسخه‌های مختلف اندروید با نام‌های متفاوتی عرضه می‌شوند اندروید نسخه ۱.۰ که در سپتامبر ۲۰۰۸ عرضه شد هیچ کدنامی چه به‌صورت عمومی و چه داخل کمپانی نداشته است. اندروید نسخه ۱.۱ در فوریه ۲۰۰۹ عرضه شد و به‌صورت عمومی هیچ کدنامی برایش در نظر گرفته نشد اما در داخل کمپانی آن را Petit four می‌نامیدند که نام دسری فرانسوی است.

با عرضه اندروید نسخه ۱.۵، که آوریل ۲۰۰۹ انجام شد، برای اولین بار اندروید با نام مخصوصش به‌صورت عمومی عرضه شده و در آن زمان این نسخه Cupcake نام گرفت.

لوگوی نام آشنای گوگل که یک ربات سبز بزرگ است توسط شخصی به نام Irina Blok خلق شد که در استخدام گوگل بود. در سال ۲۰۱۳ خانم بلاک اعلام کرد گوگل تنها به تیم طراحی تحت سرپرستی او گفته بود می‌خواهند لوگو شبیه به یک ربات باشد. خانم بلاک همچنین اشاره کرده که برای طراحی این لوگوی سبز رنگ از لوگوی معروفی که روی دستشویی‌های مردانه و زنانه به کار گرفته می‌شود الهام گرفته شده است.

گوگل نه تنها در مورد سیسیتم عامل اندروید تصمیم به متن باز بودن گرفت بلکه لوگوی این سیستم‌عامل هم یک پروژه متن باز است و تا کنون بسیاری از افراد در همه جای دنیا امکان این را داشته و دارند که تحت نظر لایسنس خلاقیت‌های مشترک ۳.۰ تغییراتی را در این ربات سبز ایجاد کنند.

گوگل برای هر نسخه از اندروید یک مجسمه مخصوص با ربات اندروید و کدنام آن نسخه می‌سازد. تمام مجسمه‌هایی که گوگل تا به حال برای نسخه‌های مختلف اندروید ساخته در چمن روبروی ساختمان این کمپانی در Mountain View در کالیفرنیا قرار گرفته‌اند. در سال ۲۰۱۵ یک کانال یوتوب اعلام کرد که یک تیم هنری کوچک در نیوجرسی اولین مجسمه اندروید را ساخته‌اند و تا امروز هم آن‌ها نسخه‌های متفاوت اندروید را از کاپ کیک تا اوریو ساخته‌اند. این مجسمه‌ها همه از فوم پلی استایرن ساخته شده‌اند و سپس تراش خورده‌اند. روی همه آن‌ها از پلاستیک سخت پوشانده شده و سپس با رنگ سبز رنگ شده‌اند.

اندروید نسخه 1.5 Cupcake

این نسخه از اندروید اولین نسخه اندروید با کدنام است. این نسخه در آوریل 2009 عرضه شد. بهبودهای کمی در این نسخه نسبت به دو نسخه قبل ایجاد شده بود که اکنون به عنوان امکانات پیش‌فرض و ابتدایی در اندروید دیده می‌شوند. ازجمله این ویژگی‌ها می‌توان به آپلود ویدئو در یوتوب، قابلیت چرخش صفحه‌نمایش و پشتیبانی از صفحه‌کلیدهای مختلف بود.

تعدادی از گوشی‌هایی که با کاپ کیک پیش‌فرض نصب شده رویشان عرضه شدند اولین گوشی گلکسی سامسونگ و اچ تی سی هیرو بودند.

اندروید نسخه ۱.۶ Donut

به سرعت گوگل در سپتامبر ۲۰۰۹ اندروید نسخه ۱.۶ را معرفی کرد. برخی از ویژگی‌های این اندروید جدید عبارت بودند از پشتیبانی از اپراتورهایی که از شبکه CDMA استفاده می‌کردند. این امکان به گوشی‌های اندروید این امکان را می‌داد تا در همه نقاط دنیا به فروش برسند. ویژگی‌های جدید دیگر عبارت بودند از باکس جستجوی سریع، سوییچ کردن بین دو دوربین و فیلم‌برداری بودند. علاوه بر این ویجت های کنترل تنظیمات برای خاموش و روشن کردن وای فای، بلوتوث، جی‌پی‌اس و ... هم در این نسخه معرفی شدند.

یکی از گوشی‌هایی که با این نسخه اندروید به‌صورت پیش‌فرض نصب شده به فروش می‌رسید Dell Streak بود. این گوشی صفحه‌نمایش ۵ اینچی داشت که در آن زمان مدلی بین گوشی و تبلت بود اما در این زمان این اندازه صفحه‌نمایش ابعاد متوسط برای گوشی‌های هوشمند به حساب می‌آید.

اندروید نسخه ۲.۰ و ۲.۱ Eclair

حدود یکسال بعد از معرفی اولین نسخه اندروید گوگل نسخه ۲.۰ را معرفی کرد. این نسخه برای اولین بار از Text-to-Speech پشتیبانی می‌کرد و همچنین امکان استفاده از عکس پس زمینه زنده، استفاده از چند اکانت همزمان و پشتیبانی از سیستم ناوبری گوگل مپ در کنار تعدادی ویژگی دیگر به آن اضافه شده بود.

موتورلا دروید اولین گوشی هوشمند مجهز به این سیستم‌عامل بود. اگرچه گوگل هیچ مشکل و منعی برای استفاده از نام Android برای سیستم‌عاملش نداشت موتورولا برای استفاده نام Droid مجبور به پرداخت هزینه به کمپانی لوکاس فیلم شد زیرا دروید نامی بود که در فیلم جنگ ستارگان برای ربات‌ها استفاده می‌شد.

اندروید ۲.۲ Froyo

در ماه مارس ۲۰۱۰ نسخه ۲.۲ اندروید عرضه شد. گوشی‌هایی که از این نسخه استفاده می‌کردند به هات اسپات وای فای، پشتیبانی از فلاش و ... مجهز شدند. اولین گوشی نکسوس در سال ۲۰۱۰ با نام نکسوس وان با اندروید نسخه ۲.۱ عرضه شد اما به سرعت بعد از معرفی نسخه ۲.۲ با دریافت یک بروزرسانی OTA به اندروید ۲.۲ به‌روز شد. این اولین همکاری نزدیک گوگل با کمپانی‌های سازنده سخت‌افزار بود تا گوشی‌های اندروید با نسخه خام عرضه کنند.

اندروید ۲.۳ Gingerbread

در سپتامبر ۲۰۱۰ این نسخه اندروید عرضه شد. این نسخه از اندروید هنوز هم روی برخی گوشی‌های هوشمند قرار دارد و گوگل در گزارش ماهانه‌اش آن را لحاظ می‌کند. در سپتامبر ۲۰۱۷ گوگل اعلام کرد که در حال حاضر ۰.۶ درصد از کاربران اندروید از این نسخه اندروید روی گوشی‌هایشان استفاده می‌کنند.

در این نسخه علاوه بر اضافه شدن امکانات جدید ظاهر سیستم‌عامل اندروید تغییرات جدی‌ای به خودش دید. NFC برای اولین بار در این نسخه به اندروید راه پیدا کرد که البته به سخت‌افزار هم برای پشتیبانی از این ویژگی نیاز بود. اولین گوشی‌ای که به NFC مجهز شد نکسوس اس بود که با همکاری سامسونگ و گوگل عرضه شد.

اندروید ۳.۰ Honeycomb

این نسخه از اندروید یکی از عجیب‌ترین به‌روزرسانی‌ها بود. گوگل این نسخه را فقط برای تبلت ها و دیگر محصولات موبایلی با صفحه‌نمایش بزرگ عرضه کرد. اولین بار این نسخه روی تبلت موتورولا با نام موتورولا زوم در فوریه ۲۰۱۱ عرضه شد که شامل طراحی جدید برای محصولات با صفحه‌نمایش بزرگ و نوتیفیکیشن بار در بخش پایینی تبلت و تعدادی ویژگی دیگر بود.

این نسخه از اندروید را می‌توان جواب گوگل و شرکای سخت‌افزار سازش به آی پد اپل دانست. با وجود اینکه هانی کام عرضه شده بود بسیاری از تبلت ها در آن زمان توسط نسخه ۲.۰ اندروید عرضه می‌شدند. درنهایت گوگل تصمیم گرفت پایان عمر این نسخه را اعلام کند.

اندروید نسخه ۴.۰ Ice Cream Sandwich

نسخه ۴.۰ که در اوت ۲۰۱۱ عرضه شد تعدادی ویژگی جدید را برای کاربران فراهم کرد. در این نسخه ویژگی‌های زیادی از نسخه ۳.۰ با ویژگی‌های نسخه ۲.۳ ترکیب شدند تا یک سیستم‌عامل مشترک برای گوشی‌های هوشمند و تبلت ها عرضه شود. برای اولین ویژگی تشخیص چهره با این نسخه وارد دنیای اندروید شد و از آن زمان تا امروز این ویژگی بهبودهای زیادی پیدا کرده است. در ماه جولای گوگل اعلام کرد که هنوز ۰.۷ درصد از کاربران اندروید از این نسخه روی دستگاهایشان استفاده می‌کنند. از دیگر ویژگی‌های قابل ذکر این نسخه می‌توان به کلیدهای مجازی ناوبری، پاک کردن نوتیفیکیشن ها با استفاده از سوایپ کردن و مانیتور کردن میزان دیتا و وای فای مصرف شده اشاره کرد.

اندروید ۴.۱ و ۴.۳ Jelly Bean

دوره اندروید جلی بین از ژوئن ۲۰۱۲ شروع شد و گوگل نسخه‌های ۴.۲ و ۴.۳ را هم با همین نام عرضه کرد. در این نسخه در بخش نوتیفکیشن ها محتوای بیشتری نمایش داده می‌شد، مرورگر کروم برای اندروید بهینه شده بود، از پروژه Project Butter رونمایی شد، که برای بهبود روان‌تر کار کردن انیمیشن‌ها و پاسخ‌دهی به لمس استفاده می‌شد. ویژگی HDR هم در این نسخه از اندروید به دوربین اضافه شد. در سال ۲۰۱۲ گوگل در مراسم معرفی این نسخه از اندروید در گوگل I/O تبلت نکسوس ۷ را، که اولین محصول مجهز به جلی بین بود، به عنوان هدیه به حضار اهدا کرد. در حال حاضر ۶.۹ درصد از کاربران اندروید از این نسخه روی دستگاهایشان استفاده می‌کنند.

اندروید ۴.۴ KitKat

کیت کت با موافقت کمپانی سازنده این محصول یعنی نسله به عنوان کدنام این نسخه از اندروید انتخاب شد. در این نسخه از اندروید ویژگی‌های زیادی اضافه نشد اما ویژگی‌ای در این نسخه وجود داشت که محبوبیت و ضریب نفوذ آن را بالا برد. برای استفاده از این نسخه اندروید حافظه رم ۵۱۲ مگابایتی هم کفایت می‌کرد و بنابراین تعداد زیادی از محصولات امکان استفاده از آن را داشتند. این ویژگی به سازندگان سخت‌افزار امکان می‌داد تا روی گوشی‌های ارزان‌قیمت خودشان هم این نسخه از اندروید را استفاده کنند.

اولین گوشی هوشمندی که با این نسخه از اندروید عرضه شد نکسوس ۵ بود. با وجود اینکه ۴ سال از عمر این نسخه می‌گذرد هنوز ۱۵.۱ درصد از دستگاهای اندرویدی از این نسخه استفاده می‌کنند.

اندروید ۵.۰ Lollipop

در پاییز ۲۰۱۴ اولین بار این نسخه از اندروید عرضه شد. این نسخه از اندروید از نظر ظاهری تفاوت‌های زیادی با نسل‌های قبلی داشت. گوگل در این نسخه از زبان جدیدی با نام متریال دیزاین استفاده کرد که شامل نوردهی در زوایای مختلف و افکت‌های سایه‌ای بود. در این نسخه ویژگی‌هایی ازجمله کلیدهای ناوبری اصلاح‌شده، مشاهده نوتیفیکیشن ها در صفحه قفل، پشتیبانی از دو سیم‌کارت و محافظت از دزدها حتی زمانی که گوشی ریست فکتوری می‌شود اشاره کرد.

گوشی نکسوس ۶ و تبلت نکسوس ۹ اولین دستگاه‌هایی بودند که با این اندروید عرضه شدند. در حال حاضر ۲۹ درصد از کاربران اندروید از این نسخه روی دستگاه‌های اندرویدیشان استفاده می‌کنند. حقیقت جالب در مورد این اندروید این است که گوگل پیش از عرضه رسمی این نسخه از کدنام Lemon Meringue Pie برای آن استفاده می‌کرد.

اندروید ۶.۰ Marshmallow

در پاییز ۲۰۱۵ اندروید ۶ عرضه رسمید. اسکرول کردن به‌صورت عمودی در اپ دراور، پشتیبانی از گوگل ناو، پشتیبانی از حسگر اثرانگشت، پشتیبانی از USB Type-C، اندروید Pay و چند ویژگی دیگر ازجمله امکانات جدید این اندروید محسوب می‌شدند. اولین محصول عرضه شده با این اندروید دو گوشی نکسوس ۶ پی و نکسوس ۵ ایکس و یک تبلت به نام پیکسل سی بودند. در حال حاضر ۳۲.۲ درصد از کاربران اندروید از این نسخه استفاده می‌کنند.

اندروید ۷.۰ Nougat

در پاییز ۲۰۱۶ این نسخه اندروید عرضه شد. برخی ویژگی‌های جدید این نسخه عبارت‌اند از: پشتیبانی بهتر از ویژگی‌های مولتی تسکینگ در راستای بزرگ‌تر شدن صفحه‌نمایش‌های گوشی‌ها، افزایش سرعت برنامه‌ها، رندر گرفتن سریع‌تر در محتواهای ۳ بعدی و ....

در حال حاضر ۱۵.۸ درصد از کاربران اندروید از این نسخه استفاده می‌کنند که پیش‌بینی می‌شود استفاده از این نسخه در ماه‌های آینده بیشتر شود.

اندروید ۸.۰ Oreo

در مارس ۲۰۱۷ برای اولین بار گوگل نسخه مخصوص توسعه‌دهندگان اندروید ۸ را به‌صورت عمومی منتشر کرد. قائم‌مقام اندروید در گوگل در فوریه ۲۰۱۷ یک فایل گیف در صفحه توییترش منتشر کرد که یک کیک اوریو را نشان می‌داد. در ماه اوت گوگل تایید کرد که نام این نسخه از اندروید اوریو است. بعد از کیت کت برای دومین بار بود که گوگل از یک نام تجاری برای یک نسخه از اندروید استفاده می‌کرد. مجسمه اندروید هم که یک سوپرقهرمان را با کیکی از اوریو روی خودش نشان می‌داد اولین بار در مراسمی در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شد.

در این نسخه از اندروید ویژگی‌هایی ازجمله: تغییرات ظاهری در منوی تنظیمات، پشتیبانی از حالت عکس در عکس، پرکردن خودکار باکس پسوردها و تعدادی ویژگی دیگر اشاره کرد.