خداحافظ «کلش آو کلنز»!

روزنامه آرمان امروز - رامین علیزاده: با افزایش گوشی‌های هوشمند، مسائل حول این گوشی‌ها نیز افزایش یافته است. امکانات بیشتری که این نسل از موبایل در اختیار کاربران قرار می‌دهد، گاهی اوقات چالش‌هایی برای جامعه به دنبال داشته است. یکی از این مسائل، گسترش کاربران بازی‌های آنلاین مثل کلش‌آوکلنز است. کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، فیلترینگ این بازی را تصویب کرد که مباحثی زیادی مثل حمله کاربران به صفحه وزیر ارتباطات را به همراه داشت.

شاید کمتر کسی در جامعه باشد که حداقل نام کلش‌آوکلنز را نشنیده باشد. این بازی از همان زمان انتشار طرفداران خود را پیدا کرد و به دلیل قابلیت آنلاین بودنش، خیلی زود جای خود را در میان گوشی‌های هوشمند کاربران ایرانی باز کرد. کلش‌آوکلنز به معنی «جنگ قبایل» و یک بازی رایگان تلفن همراه و تبلت به صورت آنلاین به سبک بازی ویدئویی راهبردی است که توسط شرکت سوپرسل طراحی شده است.

این شرکت در شهر هلسینکی، پایتخت کشور فنلاند قرار دارد. در سال ۲۰۱۶، ۷۳ درصد از سهام شرکت سوپرسل به شرکت چینی تنسنت فروخته شد و این شرکت حق تعیین استراتژی همه بازی‌های سوپرسل را دارد. کلش در ۲ اوت ۲۰۱۲ برای سیستم عامل آی‌اواس منتشر شد. این بازی همچنین برای اندروید در سال۲۰۱۳ در کانادا و فنلاند و نهایتا در ۷ اکتبر ۲۰۱۳ در گوگل پلی به صورت بین‌المللی برای این سیستم‌عامل منتشر شد. اما داستان بازی چیست؟ در این بازی کاربران به عنوان رهبر هر قبیله، دهکده ای دارند که باید با توسعه این دهکده و قبیله خود به جنگ کاربران دیگر بروند.

دلیل فیلتر شدن کلش چه بود؟

اوایل دی، اعضای کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با اعمال محدودیت برای دسترسی به بازی کلش‌آوکلنز موافقت کردند. پس از این موافقت کاربران برای دسترسی به بازی با مشکلاتی مواجه شدند اما بعد از مدتی فیلتر رفع شد. در این میان، دبیرکارگروه تعیین مصادیق از رفع فیلتر بازی کلش‌آوکلنز توسط وزارت ارتباطات و شرکت زیر ساخت سخن گفت. عبدالصمد خرم‌آبادی اظهار داشت: اکثریت قریب به اتفاق اعضای کارگروه تعیین مصادیق با اعمال محدودیت برای دسترسی به بازی کلش‌آوکلنز موافقت کردند.

او درباره اینکه به چه دلیل محدودیت در دسترسی به این بازی بعد از مدتی رفع شد، تصریح کرد: این سوال باید از وزارت ارتباطات و شرکت ارتباطات زیرساخت که مسئولیت اجرای دستورات کار گروه را برعهده دارد پرسیده شود که چرامحدودیت رفع شده است. معاون قضائی دادستان کشور در امور فضای مجازی ادامه داد: این کارگروه در اجرای بند(ب) ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه‌ای که همان (ماده ۷۴۳ قانون مجازات اسلامی) بخش تعزیرات است، دستور اعمال محدودیت در دسترسی به بازی کلش‌آوکلنز را صادر کرده است. به گزارش میزان، خرم آبادی خاطرنشان کرد: به موجب ماده قانونی مزبور ترویج و آموزش اعمال خشونت آمیز از راه سامانه‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای جرم است.

حذف کلش از کافه بازار

بعد از انعقاد قرارداد رسمی میان بزرگ‌ترین اپ‌استور ایران و خالق کلش‌آوکلنز، برخی اپلیکیشن‌های مرتبط با این بازی حذف شد که مسئولان مارکت مذکور به آن پاسخ گفتند. براساس قرارداد رسمی کافه بازار با کمپانی سوپرسل، می‌توانید الماس‌های کلش‌آوکلنز را به ریال توسط کارت‌های شتاب یا اعتبار بازاری خریداری کنید. پس از واکنش کاربران به حذف کلش از بازار، بیانیه‌ای از سوی گرداننگان آن منتشر شد. براساس این بیانیه، بازی کلش نیازمند دسترسی به اینترنت است. استفاده از آن کاملا رایگان اما خرید برخی اشیا درون بازی نیازمند پرداخت الکترونیکی است. تا پیش از انعقاد این قرارداد، کاربران بازی مذکور باید اقدام به خرید جم به شکل ارزی می‌کردند اما اکنون امکان خرید ریالی نیز فراهم شده است.

با این حال حسام آرمندهی درباره ادامه همکاری کافه بازار با شرکت فنلاندی سوپرسل و دیگر شرکت‌های مشابه گفت: همکاری ما با شرکت‌های خارجی از سه چهار سال پیش شروع شده و ادامه‌دار است. آمادگی داریم بسترهای لازم را برای شرکت‌هایی که تمایل دارند محصول خود را برای کاربران ایرانی عرضه کنند، فراهم کنیم. مدیر این اپ‌استور ایرانی درباره حذف اپلیکیشن‌های مرتبط با بازی کلش‌آوکلنز بعد از اعلام همکاری با سوپرسل نیز گفت: حذف این اپلیکیشن‌ها به‌طور مستقیم با درخواست شرکت سوپرسل انجام شده است. به گزارش تسنیم، او ادامه داد: این حق را برای سوپرسل که ناشر و خالق این اثر قانونی است، قائلیم و اپلیکیشن‌هایی که به هر نحو از علائم و تصاویر این بازی استفاده کرده بودند را حذف کردیم. البته پیش از حذف، هشدارهای لازم به این اپلیکیشن‌ها را دادیم و آنهایی که هشدار را جدی گرفتند و موانع قانونی را برطرف ساختند، توانستند به بازار بازگردند.

حمله به صفحه وزیر ارتباطات و واکنش او

پس از انتشار اخبار فیلتر بازی کلش، کاربران با کامنت‌هایی در صفحه وزیر ارتباطات، اعتراض خود را نسبت به این موضوع اعلام کردند. برخی کامنت‌ها از کلش به عنوان تنها سرگرمی یاد کرده و برخی نسبت به سالم بودن آن استدلال کرده بودند. کامنت «کلش را آزاد کنید» هم از منسجم‌ترین کامنت‌های کاربران در صفحه وزیر ارتباطات بود. وزیر ارتباطات نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و با بیان اینکه طی روزهای گذشته اعتراضاتی به اختلال بازی کلش مطرح شده، عنوان کرد: این مطالب را به اطلاع کمیته تعیین مصادیق مجرمانه خواهم رساند و مطالب مطرح شده را پیگیری خواهم کرد؛ گرچه در برخی مواقع به دلیل استفاده از ادبیات نامناسب مجبور به حذف آنها شدم. البته واعظی بار دیگر درباره بازی کلش در شبکه‌های اجتماعی خود اظهارنظر کرد و این بار از پیگیری موضوع از سوی رئیس‌جمهور خبر داد.

وزیر ارتباطات در پست خود در شبکه اینستاگرام اعلام کرد: اگرچه موضوع بازی کلش در کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تصمیم‌گیری شده بود ولی با توجه به قولی که داده بودم، امروز موضوع و مطالب مطرح شده را با رئیس محترم جمهور مطرح کردم و امیدوارم به زودی مشکل حل شود. از سوی دیگر حسن کریمی قدوسی، مدیرعامل بنیاد بازی‌های رایانه‌ای در کانال تلگرامی خود، مشکل پیش آمده در بازی کلاش آو کلنز را ناشی از اختلال در شبکه اینترنت دانست و از رفع آن در آینده نزدیک خبر داد.

چرا کلش اعتیادآور است

در دیدگاه روانکاوی مباحثی حول تفاوت میل و نیاز مطرح شده است. لاکان یکی از بزرگ‌ترین روانکاوان است که از چرخه‌ای سخن می‌گوید که در آن به تفاوت میل و نیاز اشاره می‌شود. براساس دیدگاه او، نیاز به چیزی اطلاق می‌شود که طی فرایندی به یک نقطه نهایی می‌رسد که باید ارضا شود. اگر در آن نقطه نهایی به ارضای نیاز خود دست نیابیم، دچار رنج می‌شویم که این رنج می‌تواند منجر به مرگ شود. برای مثال رنج حاصل از گرسنگی که اگر به ارضای نیاز منجر نشود، به مرگ فرد می‌‌انجامد. لاکان از سوی دیگر بحث میل را مطرح می‌کند و میان آن با نیاز تفاوت قائل می‌شود، به این معنا که برای میل هیچ نقطه نهایی وجود ندارد و همواره در حرکت است. اگر ما با خوردن غذا به ارضا در مورد حس گرسنگی برسیم، در مورد میل چنین ارضایی وجود ندارد.

حکایت بازی‌هایی مثل کلش‌آوکلنز، حکایت همان مبحثی است که به عنوان میل مطرح شده است. اکثر بازی‌های اندرویدی مثل کلش، ساب‌وی و... براساس میل انسان بنا شده‌اند و هیچ نقطه پایانی برای آنها نمی‌توان متصور شد. ممکن است شما ساعت‌ها با شخصیت موجود در بازی بدوید اما هیچ‌گاه به مقصد نمی‌رسید! بازی‌ها در گذشته به این صورت بود که یک غول در اخر بازی وجود داشت و با کشتن آن غول می‌توانستید بازی را به اتمام برسانید. سازندگان این بازی‌ها با علم به ویژگی میل‌ورزی انسان دست به ساختن آنها زده‌اند و از این رو می‌توان به اعتیاد‌آور بودن آنها اشاره کرد. بنابراین آماری که مبنی بر درگیری روزانه ۹ ساعت برای هر کاربر در مورد بازی کلش‌آوکلنز ارائه شده است را می‌توان به راحتی پذیرفت.

هزینه ۱۳۲میلیارد تومانی کلش برای کاربران ایرانی

«پدیده سال» عنوان سلسله گزارش‌هایی است که هرسال از سوی واحد پژوهش بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای منتشر می‌شود و در قالب آن یک بازی به عنوان پدیده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. «منفور محبوب» نام انتخابی برای این گزارش آماری در مورد کلش‌آوکلنز است که دلیل انتخاب آن، تناقض‌های فرهنگی و رفتاری موجود میان بازیکنان و جامعه در مواجهه با این بازی اعلام شده است. نزدیک به شش میلیون نفر در سال ۹۴ به این بازی مشغول بوده و شدیدا با آن درگیر شده‌اند.

بازه سنی ۱۵ تا ۲۰ ساله، مخاطب اصلی این بازی بوده‌اند که نسبت به متوسط سن بازیکنان ایرانی (۲۱ سال) که درپیش از این گزارش «نمای باز» اعلام شده بود کمتر است و مشخص می‌کند که مخاطب نوجوان را هدف گرفته است. یکی از بخش‌های جالب و تامل برانگیز در این گزارش جامع، اشاره به گردش مالی درونی بازی کلش‌آوکلنز است که براساس آن تخمین زده می‌شود بازیکنان ایرانی، تا پایان سال ۹۴ یعنی حدود سه‌سال پس از عرضه اولیه بازی، ۱۳۲ میلیارد تومان برای آن هزینه کرده‌اند که بخش اعظم آن از مسیر مجاری غیرقانونی و واسطه‌گری از کشور خارج شده و این مساله اهمیت نظارت بر ورود قانونی بازی‌های خارجی را پررنگ می‌کند. براساس این تحلیل آماری، هر کاربر ایرانی به طور متوسط ۷۵۰۰۰ تومان برای این بازی خرج کرده است و اغلب پرداخت‌ها هم از راه درگاه اینترنتی بوده است. استفاده از سیستم‌های یو‌اس‌اس‌دی و کسر از قبض سیمکارت در رتبه‌های بعدی روش‌های هزینه‌کرد از سوی بازیکنان ایرانی کلش قرار دارند.