باراک اوباما درباره آینده تکنولوژی چه فکر می کند؟ (۱)

مجله سخت افزار - محمد یوسفی زاده: هوش مصنوعی احتمالا بحث برانگیزترین و جنجالی ترین موضوع مرتبط با تکنولوژی در سال های اخیر است که بدون شک در آینده هم ادامه خواهد داشت. با قدرتمندتر شدن پردازنده ها و توسعه تکنیک های نوین در یادگیری کامپیوترها، حالا این ابزارها به اندازه ای قدرت دارند که بتوانند مستقل از انسان تصمیم گیری کرده و شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جهان را دستخوش تغییر کنند. این نکته باعث بروز نگرانی های بسیار زیادی شده است. آیا روزی فرا خواهد رسید که روبات های متکی به هوش مصنوعی بر علیه انسان قیام کنند؟

آیا کامپیوترها مشاغل را تهدید نمی کنند؟ یکی از بهترین افراد برای پاسخ گفتن به این سوالات، رییس جمهور ایالات متحده آمریکا، باراک اوباما، است که به دلیل موقعیت شاخص این کشور در علوم جهانی اطلاعات بسیار زیادی درباره راهبردها و نحوه مواجهه با این تکنولوژی در اختیار دارد. اسکات دادیچ از نشریه Wired گفت و گویی بین رییس جمهور آمریکا و مدیر آزمایشگاه رسانه ای دانشگاه MIT، جوی ایتو، ترتیب داده که در سه قسمت برای شما منتشر خواهد شد. با اولین قسمت از این مصاحبه همراه ما باشید.

دادیچ: از هر دوی شما برای حضور در این جلسه متشکرم. روزتون چطور بوده جناب رییس جمهور؟

اوباما: شلوغ و مفید. همون طور که می دونید بعضی از نقاط جهان بحران هایی وجود داره.

دادیچ: من تمایل دارم تمرکز گفت و گوی ما بر هوش مصنوعی قرار داشته باشه که از داستان های علمی - تخیلی به زندگی واقعی انسان ها رسیده. شما چه زمانی متوجه شدید که وارد عصر هوش مصنوعی شدیم؟

اوباما: نظر کلی من اینه که این تکنولوژی در همه زمینه ها در حال ورود به زندگی ماست اما ما متوجه این نکته نیستیم. بخشی از دلیل این اتفاق اینه که دیدگاه ما نسبت به هوش مصنوعی تحت تاثیر فرهنگ عمومی قرار گرفته. تمایز روشنی در اینجا بین هوش مصنوعی با کاربرد عمومی و هوش مصنوعی با کارکرد اختصاصی وجود داره. در داستان های علمی و تخیلی بخش عمومی هوش مصنوعی مورد اشاره قرار میگیره. درسته؟

رایانه ها از انسان ها هوشمندتر میشن و در نهایت نتیجه می گیریم که ما موجودات به درد بخوری نیستیم؛ بعد از این یا رایانه ها کنترل ما رو به دست میگیرن و انسان رو به موجودی مصرفی و چاق تبدیل میکنن یا اینکه متوجه میشیم در یک چیزی شبیه ماتریکس زندگی میکنیم.

من با مشاوران علمی خودم صحبت کردم و به نظرم ما با چنین شرایطی سال های بسیار زیادی فاصله داریم. البته فکر کردن درباره این موضوع بسیار ارزشمنده چون تصورات ما رو گسترش میده و باعث میشه درباره موضوع انتخاب و اراده فکر کنیم. این دو مورد کاربردهایی از هوش مصنوعی در حالت اختصاصی هستن که درباره استفاده از الگوریتم ها و رایانه ها برای حل مسائل پیچیدست. هوش مصنوعی اختصاصی در جنبه های مختلف زندگی ما وجود داره.

از پزشکی و حمل و نقل گرفته تا توزیع برق و قراره در آینده نقش پررنگ تری هم در اقتصاد ایفا کنه. اگر ما بتونیم این تکنولوژی رو به درستی در اختیار داشته باشیم موقعیت های بسیار زیادی در پیش خواهیم داشت. البته نکات منفی هم مثل از بین رفتن شغل ها وجود داره که باید بیشتر دربارش بحث و مطالعه بشه. این تکنولوژی می تونه باعث افزایش نابرابری بشه و دستمزدها رو هم تحت تاثیر قرار میده.

ایتو: این قضیه ممکنه بعضی از دانشجوهای من در MIT رو نا امید کنه اما یکی از نگرانی های من اینه که این بخش از تکنولوژی در حال حاضر در اختیار مردان قرار داره که اکثریت هم سفید پوست هستن و در حال توسعه هسته علوم رایانه در زمینه هوش مصنوعین. این افراد تمایل دارن بیش از اینکه با بقیه مردم صحبت کنن با رایانه ها هم صحبت بشن. خیلی از اونا فکر میکنن اگر بتونن اون بخش اختصاصی هوش مصنوعی رو ایجاد کنند دیگه نیازی نیست خودمون رو با موارد دست و پا گیری مثل جامعه و سیاست درگیر کنیم. به نظر اونها ماشین ها خودشون راه درست رو به ما نشون میدن.

اوباما: درسته.

ایتو: ولی این افراد مشکلات رو در نظر نمیگیرن و احساس میکنم زمانی که هوش مصنوعی از سطح رایانه های علمی فراتر برن مشکلات بیشتری در پیش خواهیم داشت. همه باید بدونن که هوش مصنوعی چطور واکنش نشون میده. ما در آزمایشگاه رسانه ای ما از عبارت هوش توسعه یافته (Extended Intelligence) استفاده می کنیم. چون سوال اینه که چطور باید ارزش های اجتماعی رو وارد ساختار هوش مصنوعی کنیم؟

اوباما: چند وقت پیش جویی از مثال ماشین های خودران استفاده کرده بود. این تکنولوژی همین حالا در دسترس همه قرار داره. ما ماشین هایی داریم که می تونن تصمیمات آنی بگیرن و به همین دلیل آمار مرگ و میر در تصادفات رانندگی رو به شدت کاهش دادن، بازدهی شبکه حمل و نقل ما رو افزایش دادن و بهمون کمک کردن مشکلاتی مثل افزایش دی اکسید کربن رو که باعث گرمایش جهانی میشه حل کنیم. ولی جویی به یه نکته خیلی جالب اشاره کرد. ما باید چه ارزش هایی رو وارد مغز این ماشین ها کنیم؟

مجموعه ای از انتخاب ها وجود داره که باید گزینش بشن و مشکل قدیمی هم اینجاست: اگر ماشین در حال حرکته، میتونه ترمز بگیره و با یه عابر پیاده تصادف نکنه؛ ولی در عوض راننده خودش رو به کشتن بده. این یه تصمیم اخلاقیه و سوال اینجاست که چه کسی باید این قوانین رو تعیین کنه؟

ایتو: وقتی ما درباره همین موضوع تحقیق کردیم متوجه شدیم که اکثر مردم ترجیح میدن جان تعداد بیشتری از افراد نجات داده بشه؛ حتی اگر این کار به قیمت کشته شدن راننده باشه. البته این رو هم اشاره کردن که هرگز یه ماشین خودران نمیخرن ]خنده[.

دادیچ: حالا که به این سوالات اخلاقی رسیدیم، نقش دولت در اینجا چیه؟

اوباما: جوری که من درباره ساختار قانون گذاری هوش مصنوعی فکر میکنم اینه که در اوایل ظهور تکنولوژی، هزاران نکته ظریف به وجود میان و دولت باید واکنش سبکی داشته باشه. در بخش تحقیقات به صورت گسترده سرمایه گذاری کنه و مطمئن بشه تعامل سازنده ای بین تحقیقات پایه ای و تحقیقات کاربردی ایجاد شده. با گسترش بیشتر تکنولوژی، باید فهمید چطور باید اونها در چارچوب های حقوقی فعلی گنجوند که کار بسیار سختیه. دولت وظیفه داره اینجا نقش پررنگ تری ایفا کنه.

نه اینکه بخواد به زور و با اجبار قوانینی رو تصویب کنه؛ در عوض باید مطمئن بشه قوانین وضع شده ارزش های زیادی رو تحت پوشش قرار میدن. در غیر این صورت ممکنه متوجه بشیم این تکنولوژی داره ضررهای زیادی به بخش هایی از مردم یا گروه های خاصی از اونها وارد میکنه.

ایتو: نمیدونم درباره جنبش تنوع عصبی (Neurodiversity) شنیدید یا نه. ولی تمپل گراندین خیلی درباره این موضوع صحبت میکنه. به نظر اون موزارت و اینیشتین و تسلا اگر این روزها زنده بودن همشون به عنوان افراد دچار اوتیسم شناخته میشدن.

اوباما: ممکنه نشانه های اوتیسم رو داشته باشن.

ایتو: درسته. ممکنه. و اگر میتونستیم اوتیسم رو ریشه کن کنیم و همه انسان ها رو از نظر عصبی یکسان کنیم شرط میبندم خیلی از آدمایی که الان در MIT هستن هرگز به اینجا نمیرسیدن. یکی از مشکلاتی که بهش برخورد میکنیم اینه که وقتی به بازار اجازه میدیم تصمیم بگیره چه شرایطی ایجاد میشه. البته احتمالا شما ترجیح میدین یکی مثل اینیشتین فرزندتون نباشه ولی اگر بگین "من یه بچه معمولی میخوام" هیچ وقت حداکثر منفعت اجتماعی به دست نمیاد.

اوباما: این یه موضوع بزرگتره که همیشه درباره هوش مصنوعی وجود داره. بخشی از اونچه ما رو به انسان هایی که هستیم تبدیل میکنه همینه تنوعه. همین تحولات، تفاوت ها و خطاها هستن که هنر و یا اختراعات جدید رو به وجود میارن. درسته؟ باید فرض کنیم اگر یک سیستم بی نقص باشه اونوقت ایستایی به وجود میاد.

و بخشی از چیزی که ما رو به انسان تبدیل میکنه و بخشی که ما رو زنده میکنه اینه که ما پویا و فعال هستیم. یکی از چالش های پیش روی ما اینه که می بایست درباره این موضوع فکر کنیم. چه زمانی و کجا باید همه چیز بی نقص باشه و نیازی به تفاوت ها و شگفتی ها وجود نداره؟

ادامه دارد...