۱۱۰ سال همراه با لانچیا، ستاره ایتالیایی

مجله تخت گاز - حسام‌الدین جعفری: در دنیایی که رها کردن ثروت و شغل‌های پردرآمد و گام‌برداشتن به‌سوی علاقه و کارآفرینی‌ کمتر به چشم می‌خورد، وینچنزو لانچیا از معدود افرادی بود که در ۲۵ سالگی همراه با همکلاسی‌اش کارخانه‌ای را به امید تغییر ایتالیایی‌ها تاسیس کرد. کارخانه‌ای که بعدها مبدل به یکی از پیشرفته‌ترین کمپانی‌ها در زمان خود شد.

از ۱۹۰۶ تا ۱۹۶۹

لانچیا در سال ۱۹۰۶ توسط راننده مسابقات فیات Vincenzo Lancia و دوستش Claudio Fogolin تحت عنوان Lancia & C. Fabbrica Automobili تاسیس شد. در سال ۱۹۰۷-۱۹۰۸ نخستین محصول لانچیا با نام Tipo ۵۱ یا ۱۲HP که بعدها Alf a نام گرفت، با سیستم تعلیق لوله‌ای به عنوان جایگزین استیل جامد و خشک با آرم لانچیا روی جلوپنجره‌اش وارد عرصه شد.


این تازه وارد لوکس و کوپه با موتور کوچک ۲۵۰۰ سی‌سی‌ خود قادر به تولید ۲۸ اسب‌بخار بود که توانایی رسیدن به بیشینه سرعتی معادل ۹۰ کیلومتربرساعت را داشت و تنها در حدود ۱۰۰ نسخه از آن تولید شد و گاه در مسابقات هم استفاده می‌شد. هم‌چنین این کمپانی با تولید "Jota" وارد عرصه تولید خودروهای سنگین شد.


پس از فوت وینچنزو لانچیا در۵۶ سالگی بر اثر سکته قلبی، کارخانه به کلی به پسرش Gianni Lancia و همسرش به ارث ‌رسید.


وارث اصلی، جیانی لانچیا در راستای ارتقاء دانش فنی‌مهندسی کارخانه در صدد جذب مهندسی سرشناس به نام Vittorio Janoبرآمد که با طراحی تعدادی از بهترین اتومبیل‌های مسابقه‌ای دوران خود از جمله آلفارومئو ۶c، p۲،p۳ مشهور شده بود؛ در نهایت نیز موفق به جذب این مهندس خبره شد.


لانچیا با اختراعات خلاقانه و بی‌پروا از خود اسطوره‌ای ساخت که می‌توان گفت شروع آن در سال ۱۹۱۳ با لانچیا Theta بود.

خودرویی با سبک اروپایی که از استارت و چراغ برقی در پکیج کامل الکترونیکی به‌صورت استاندارد (جزو آپشن نبود) بهره می‌برد‌. لانچیا "Lambada" نیز اولین خودرویی بود که به صورت مونوکوک طراحی شد و از سیستم تعلیق "Sliding Pillar" بهره می‌برد که مستقل از هم با هم‌بستگی سیستم فنر و هیدرولیک سامانه‌ای جدا را تشکیل می‌داد و در کنار ترمز برای تمامی‌چرخ‌ها با پیشرانه V۴ ارائه می‌شد، هم‌چنین این سیستم تعلیق تا سال ۱۹۶۳ بر روی خودروهای لانچیا استفاده می‌شد.


لانچیا "Astura" در پاریس معرفی شد، مجهز به ضربه‌گیرهایی که تجربه‌ای خاص از کاهش لرزش و سروصدا را در کنار سیستم ترمز هیدرولیک به راننده ارائه می‌داد. در سال ۱۹۴۸ طراحی و ساخت اولین گیرباکس ۵ دنده انجام و روی سری "۳Ardea" پیاده‌ شد. لانچیا در سال ۱۹۵۰ اولین پیشرانه V۶ با حجم اولیه ۱۶۰۰ سی‌سی را با بدنه " Aurelia" وارد بازار کرد که بعد‌ها به ۱۸۰۰ و ۲۵۰۰ سی‌سی ارتقاء یافت و مدتی پس از آن به سمت موتورهای V۸ و V۱۲ رفت و تجربه‌های زیادی در این زمینه کسب کرد.


هم‌چنین اولین کمپانی تولیدکننده موتور V۴ بود. در دوره‌ای که همه به دنبال طراحی«Live Axel» برای جلو و عقب بودند، لانچیا به تحقیق‌وتوسعه در زمینه سیستم‌تعلیق مستقل مشغول بود.


این سیستم‌ها الزاما در آن زمان دست‌ساز بودند و افزایش چشم‌گیری در هزینه تمام شده داشتند. هزینه‌هایی که روزبه‌روز رو به افزایش می‌گذاشتند در نهایت از سود کارخانه سبقت گرفتند و لانچیا را تبدیل به کارخانه‌ای زیان‌ده کردند. سرانجام درسال ۱۹۵۵ مهندس "Gianni Lancia" کارخانه را به کلی به خانواده "Pesenti" به سرپرستی "carlo pesenti" (۱۹۰۷-۱۹۸۴) واگذار کرد.


از سال ۱۹۶۹ تاکنون

خانواده "Pesenti" هم نتوانستند از پس مشکلات مالی لانچیا برآیند و در اکتبر سال ۱۹۶۹ فیات لانچیای بدهکار را خرید و برخلاف انتظارات این یک پایان کسل‌کننده برای این کمپانی ایتالیایی نبود، بلکه با طراحی "gamma "، "stratos"، "beta" در دهه ۷۰ میلادی به همگان ثابت کرد که ترکیب پتانسیل لانچیا وپشتیبانی فیات چه نتیجه‌ای خواهد داشت.همکاری لانچیا با ساب در دهه ۸۰ به تولید لانچیا Delta منجر شد، که در سوئد با نام Saab ۶۰۰ به فروش می‌رسید.


هم‌چنین «Lancia Thema»پلت‌فرم خود را برای Fiat Croma، Alfaromeo۱۶۴، Saab ۹۰۰۰ به اشتراک گذاشت. در این دهه بیش از پیش مدل‌های لانچیا به فیات نزدیک شد. در اوایل فوریه ۲۰۰۷ مجموعه‌های فیات دستخوش تغییراتی شد. Fiat Automobilies به Fiat Group Automobilies)FGA) تغییر نام داد و هم‌چنین Lancia auotmobilies از Lancia که کاملا توسط FGA کنترل می‌شد مستقل شد.

لانچیا از سال ۲۰۱۱ به فروش مدل‌هایی در اروپا پرداخت که در کرایسلر تولید می‌شدند، البته نسخه‌های فرمان راست با نشان و نام کرایسلر به فروش می‌رسیدند. در سال ۲۰۱۵ کمپانی مادر لانچیا، یعنی فیات با کرایسلر ترکیب شدند و( Fiat Chrysler AutomobiliesFCA) را تشکیل دادند.


لوگو

لانچیا در زبان ایتالیایی به معنی نیزه(lance) است به همین دلیل لوگو لانچیا از نیزه، سپر و پرچم تشکیل شده که این لوگو نیز در سال ۲۰۰۷ باز طراحی شد. لازم به ذکر است این کمپانی علاقه بسیاری به استفاده از حروف یونانی برای نام خودروهای خود دارد.


Yipsilon

یک خودرو کوچک شهری بر اساس پلت‌فرم فیات ۵۰۰ که تولید آن از سال ۲۰۱۱ شروع شد. اپسیلون در انگلستان، ایرلند و دیگر کشورهای فرمان راست با نام کرایسلر به فروش می‌رسد.

Delta

لاننچیا دلتا اولین بار در سال ۱۹۷۹ معرفی شد و با حضور موفق در رالی دهه ۸۰ و ۹۰ شهرت جهانی کسب کرد. نسل سوم دلتا در سال ۲۰۰۸ به عنوان یک خودرو خانوادگی جمع‌وجور بر اساس فیات سی رونمایی شد.


Thema

لانچیا Thema در سال ۱۹۸۴ برای نخستین‌بار در تورین رونمایی شد. Thema بر پایه پلت‌فرم Alfaromeo ۱۶۹، Saab۹۰۰۰ و fiat croma طراحی و در ۲ نسخه استیشن و سدان روانه خیابان‌ها شد. این خودرو یکی از راحت‌ترین و با کیفیت‌ترین‌های دوره خود بود و لانچیا در تولید این خودرو لوکس از شاسی فولادی گالوانیزه استفاده کرد. Thema با کیفیت ساخت بالاتر از فیات کروما و کیفیتی برابر با ساب ۹۰۰۰ عرضه می‌شد، اما به علت ضعف در مدیریت فروش نتوانست آن‌گونه که لایق بود جایگاه فروش خود را پیدا کند و در سال ۱۹۹۴ با توقف تولید، Lancia Kappa جایگزین این مدل شد. لانچیا Thema امروزی در واقع همان نسل دوم کرایسلر ۳۰۰ است که در سال ۲۰۱۱ رونمایی و جایگزینThesis شد.


Voyager

یک MPV بزرگ که بر اساس کرایسلر town & country طراحی و همانند بسیاری از موارد دیگر در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد. این کرایسلر سابقه‌ای ۲۵ ساله در ۵ نسل دارد.


برگزیده تولیدات دهه ۷۰ و ۸۰

با حضور Gamma، Aurelia، Delta، Betaو نمونه‌های دیگر می‌توان این دوره را دوره ای طلایی نه تنها برای لانچیا بلکه برای بسیاری از ابرخودروسازان دیگر نامید، این دوره‌ای تکرار ناشدنی بود. به علت رعایت استاندارد‌های حجم مقاله تنها به بررسی ۲ نمونه خواهیم پرداخت.


Rally ۰۳۷
پروژه 037 که منجر به تولد خودرویی با موتور میانی، به نام 037 شد، در اوایل دهه 80 برای رقابت‌های رالی به طراحی رسیده بود. 037 با موتور 4 سیلندر 16 سوپاپ 2 لیتری که 205 اسب‌بخار نیرو تولید می‌کرد، می‌توانست به حداکثر سرعت 220 کیلومتربرساعت و در کمتر از 7 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتربرساعت برسد و آخرین ماشین دیفرانسیل عقبی بود که قهرمان WRC شد. اما نکته‌ای که باعث خاص بودن 037 می‌شد استفاده از یک سوپرشارژر در کنار توربوشارژر بود تا تاخیر توربوشارژر را از بین ببرد و در نتیجه این تغییر توانست به قدرت 325 اسب‌بخار برسد.


Stratos

استراتوس توسط "bertone" یکی از بهترین طراحان زمان خود که طراحی لامبورگینی "کانتاش" و "Miura" را در کارنامه‌اش داشت طراحی شد. استراتوس در سال‌های ۷۴، ۷۵ و۷۶ به قهرمانی رالی دست یافت. یکی از مشکلاتی که مسئولین لانچیا را به چالش کشید انتخاب پیشرانه‌ای برای برآورده‌ ساختن خواسته‌هایشان بود. سرانجام پس از توقف تولید فراری دینو، فراری ۵۰۰ پیشرانه بلااستفاده در انبار را پس از کشمکش‌های سیاسی ۲ کارخانه، به لانچیا فروخت.


موتور ۲.۴ لیتری V۶ دینو که ۱۸۷ اسب‌بخار نیرو داشت، ۰ تا ۱۰۰ این خودرو ۹۵۰ کیلوگرمی‌ را به ۶.۸ ثانیه و نهایت سرعتش را به ۲۳۲ کیلومتربرساعت می‌رساند. پیش از این مدیران لانچیا انتظار یک ماشین ۸۰۰ کیلویی با قدرتی نزدیک به ۳۰۰ اسب‌بخار داشتند هرچند بعدها قدرت این پیشرانه را به ۲۵۶ اسب‌بخار افزایش دادند اما هم‌چنان از چیزی که انتظارش را داشتد فاصله داشت. کانسپت استراتوس زیرو با موتور ۱.۶ لیتریV۴ در سال ۲۰۱۱ به قیمت ۷۶۷.۶۰۰ یورو در مزایده‌ای به فروش رسید.


رالـی
حتی با کناره‌گیری این کارخانه ایتالیایی در فصل 1993، 11 قهرمانی کسب شده لانچیا را به چیره‌ترین تیم رالی در دوران خود و پرافتخارترین تیم رالی تاریخ تبدیل کرد. خودرویی مثل"stratos" به تنهایی قهرمان فصل 74، 75 و 76 شده و یا 037 قهرمان 83، "fulivia" هم در سال 72 و در نهایت پرافتخارترین خودرو تاریخ رالی یعنی دلتا موفق به کسب 6 قهرمانی از 87 تا 92 شد. درحالی‌که لانچیا رقبا را یکی پس از دیگری پشت سر می‌گذاشت. اما رخ دادن یک تراژدی در سال 85، با مرگ یکی از رانندگان خود به نام " Attilio Bettega" در«037» و دقیقا یک‌سال بعد فوت راننده دیگری در«Delta S4» به انتهای دسته B سقوط کرد.


فرمول ۱
بعد از مرگ پدر،Gianni انرژی بیشتری برای حیطهmotorsport صرف کرد. "Vittorio jano" مشهور در سال 1954 لانچیا 50D را برای مسابقات اسپانیا طراحی کرد و به رانندگی ماهرانه "ascari" ایتالیایی که مقام اول تمامی‌ دوره‌ها بود و سریع‌ترین زمان را ثبت کرد، اما در مسابقات 1955 آسکاری چندان خوش‌شانس نبود و با تصادفی که کرد نتوانست قهرمانی دیگری را به کارنامه خود بیافزاید. اما فاجعه واقعی یک هفته بعد از مسابقات رخ داد، آسکاری با یک فراری در "monza" تصادفی کرد که منجر به مرگش شد.


از طرفی دیگر مشکلات مالی لانچیا بزرگ و بزرگ‌تر شدند و این مسائل دست‌به‌دست هم دادند تا لانچیا موقتا از مسابقات کناره‌گیری کند. لانچیا در مجموع ۲ بار موفق به کسب مقام قهرمانی شد و در مجموع ۱۰ بار روی سکو رفت. باقی مانده تیم به فراری رفته و با خودرو "Lancia-Ferrari" قهرمان سال ۱۹۵۶ شدند.

ماشین‌های اسپرت مسابقه‌ای

لانچیا پروژه ماشین‌های اسپرت را از اوایل دهه ۷۰ شروع کرد و تا اواسط دهه ۸۰ ادامه داد. خودرو‌هایی مثل stratus را برای گروه ۵ آماده کردند البته بعد از مدت کوتاهی با Beta مونت‌کارلو جایگزین شد که ۲ مقام قهرمانی در سال ۸۰ و ۸۱ کسب کرد. در سال ۱۹۹۲ با LC۱ وارد گروه ۶ شد و از سیستم قدرتی استفاده می‌کرد، سیستمی که فراری نیز یک سال بعد از آن بهره برد.


LC۲ با ۱۳ موقعیتpole در کل عمر خود تنها ۳ بار موفق به کسب مقام قهرمانی دنیا و اروپا شد و این ناکامی ‌دلیلی نداشت جز مصرف سوخت بالا. مسئله‌ای که در رقابت با خودرو‌هایی چون پورشه ۹۵۶ و پورشه ۹۶۲ بیشتر به چشم می‌آمد. درحالی‌که شرایط در موتوراسپرت چندان جالب سپری نمی‌شد، لانچیا در رالی رقبا را در هم می‌کوبید و سبب شد تمرکز و هزینه‌های کمپانی‌های مختلف معطوف رالی شود. به‌دین ترتیب پرونده این سری از مسابقات در سال ۸۶ بسته شده و تا اوایل دهه ۹۰ دست‌نخورده باقی بماند.


ماشین‌های سنگین و دیگر تولیدات

لانچیا از همان بدو تاسیس، یعنی ۱۹۱۲ شروع به تولید انبوهی از مدل‌های کامیون، اتوبوس و خودرو‌های نظامی‌ کرد اما از سال ۱۹۶۰ تولیدش به شدت کاهش یافت و تا سال ۱۹۷۰ عملا به صفر رسید، همین موضوع سبب شد فیات ترجیح دهد با "iveco" این عرصه را به دست بگیرد.


لانچیا در مجموع ۴ مدل ون (۱۹۵۰-۱۹۶۳) ، ۱۹ مدل کامیون (۱۹۱۵-۱۹۶۹) ، ۸ مدل اتوبوس (۱۹۱۹-۱۹۶۹) و ۱۰ مدل خودرو نظامی ‌(۱۹۱۲-۱۹۵۴) طراحی و تولید کرد.

از دیگر تولیدات لانچیا می‌توان به دوچرخه لانچیا از جنس فیبرکربن و آلومینیوم اشاره کرد. لانچیا قایق تندروLancia di lancia را در سال ۲۰۰۹ و فستیوال فیلم وِنیز با پیشرانه ۷ لیتری دیزل و ۱۱۲۰ اسب‌بخار قدرت، معرفی کرد. لانچیا از سال ۲۰۰۷ به مدت ۵ سال اسپانسر فستیوال فیلم ونیز، هم‌چنین اسپانسر نهمین و یازدهمین جایزه صلح نوبل بود.

سخن پایانی

سابقه لانچیا پر است از خودرو‌هایی که همواره ظاهر و طراحی سوفسطایی (استادانه و به سبک یونانی)، قیمت و قدرت رقابتی خود را به رخ رقبا می‌کشیدند اما مشکلات مالی همیشه چون سرعت‌گیری بلند در مسیر پیشرفت کمپانی قرار داشت، هرچند برای مدتی طولانی ذره‌ای از شجاعت طراحان آن کاسته نشد.

در سال‌های اخیر محصولات لانچیا آن شوروهیجان قرن بیستم را از دست داده و با طراحی محافظه‌کارانه از اصل خود فاصله گرفته‌اند اما ‌با محصولات کرایسلر پیوند یافتند. لانچیا با محصولاتی چون Aurelia اولین خودرو موتورجلو را عرضه کرد که جعبه دنده‌اش در عقب برای تقسیم وزن بهتر نصب شده بود و بعد‌ها فراری، پورشه، آلفارومئو، جی‌ام و مازراتی از طرح آن بهره بردند. خودروسازی که با افتخارات استراتوس و دلتا شناخته می‌شود.