وقتی گوگل حرفی برای گفتن ندارد

مجله همشهری جوان - شهریار نوبهار: گوتنبرگ با اختراع ماشین چاپ، توانایی انسان ها در تولید و تکثیر علوم را به شدت افزایش داد. چند قرن باید می گذشت تا بشر بتواند همتایی برای دستگاه او پیدا کند. همتایی به نام گوگل. توانایی گوگل در تولید پاسخ های سریع و لازم به صدها میلیون مورد در شبانه روز،شیوه یافتن داده ها برای انسان ها را تغییر داده.

بسیاری از شکاف های اطلاعاتی را کمتر کرده و فرصت های جدید را در اختیار افراد قرار داده. گوگل و زندگی روزمره برای میلیون ها نفر معنایی کاملا مترادف پیدا کرده اند. به طوری که آن افراد نمی دانند قبل از پیدایش گوگل چطور زندگی می کرده اند. گوگل هیچ پولی برای توسعه و تبلیغش خرج نکرده. کاربران به طور شفاهی برای هم از معجزه وب سایتی می گفتند که هرچه در آن وارد کنی، پاسخی درخور خواهی گرفت.


سال ها باید می گذشت تا گوگل تبدیل به غول فعلی دنیای تکنولوژی می شد؛ اما با این وجود ماموریت اصلی آنها هنوز هم یک چیز بیشتر نیست. به سرانجام رساندن جست و جوها و سوالات شما در سرتاسر اینترنت. ماموریتی که گاهی اواقت در آن به شکست می رسد و نتیجه مناسبی را به شما نشان نمی دهد. ممکن است حتی تا ۴-۵ صلحه گوگل را جلو بروید اما نتیجه دلخواه خود را در آن پیدا نکنید. ولی این به معنای پایان دنیا نیست. فقط کافی است قبول کنید که حتی گوگل هم کامل نیست و نقاط ضعفی دارد. نقاط ضعفی که می توانید به کمک ابزارهای جایگزین جبرانش کنید. ابزارهایی که هرکدام ویژگی خاصی دارند و در ادامه مطلب معرفی شان خواهیم کرد.

Bing.com

قدیمی های نونوار

افشاگری های ادوارد اسنودن برای گوگل و سایر غول های فناوری بسیار گران تمام شد و البته برای عده ای دیگر از آنها فرصت بسیار مناسبی فراهم کرد تا بتوانند کاربران را به سوی خود جلب کنند. آنها برای عملیات جدید خود هم شعاری فریبنده داشتند. مایکروسافت و یاهو، فرصتی بهتر از این نمی توانستند گیر بیاورند.

هرچند که خودشان هم می دانند به زیر کشیدن کامل گوگل امکان پذیر نیست. اما گرفتن سهم اندکی از بازار گوگل هم می تواند برای آنها وسوسه کننده باشد. قدرت تبلیغاتی گوگل و درآمدهای میلیارد دلاری آنها از راه آگهی های اینترنتی، چیزی نیست که هیچ شرکتی از آن رویگردان باشد. مایکروسافت هم با سروصداهای زیادی موتور جست وجوی بینگ را به همین منظور راه اندازی کرد. آنها الگوریتم کاملا متفاوتی را طراحی کردند.


توجه بینگ به شبکه های اجتماعی و سایت های معروف خبری، در نتایج جست و جوی تولیدشده توسط این موتور کاملا مشخص بود. با این حال مایکروسافت از بازطراحی مجدد این الگوریتم دست نکشید استیو بالمر کلید تغییرات در مایکروسافت را آغاز کرد و مدیریت جدید این کمپانی هم مسیرش را ادامه داد. هرچند که ساتیا نادلا در روش ها و رویکردها تفاوت ویژه ای با همتای پیشینش دارد، اما به خوبی متوجه شده که برای تسلط به بازار جست و جوها باید طرح تازه ای دراندازد.

مایکروسافت پیش از این سابقه شکست های سنگین با MSN را دارد و اصلا تمایلی به تکرار این تجربه با Bing ندارد. کنفرانس اخیر این شرکت و معرفی مرورگر جدید اسپارتان هم نشان داد که مدیران این مجموعه، رویکرد خاصی برای یکپارچه کردن سرویس های مایکروسافت درانداخته اند. با معرفی این مرورگر تازه و طراحی مجدد الگوریتم سرچ در بینگ، به نظر می رسد که آنها قدم بلندی برای رقابت با گوگل برداشته اند. گوگلی که حالا با کمک مجموعه سرویس هایی مثل کروم، درایو و جیمیل به خوبی خود را برای این نبرد آماده کرده است.

پاشنه آشیل گوگلی ها هم کاملا مشخص است. حریم خصوصی افراد و نگه داری اطلاعاتشان. مایکروسافتی ها می گویند که از سوابق جست و جوی شما فقط برای بهبود خدمات استفاده می کنند و شگردهای تبلیغاتی در کار نخواهدبود. ادعایی که باید واقعی بودن آن را در گذر زمان دید. با این حال اگر از دست موتور جست وجوی گوگل خسته شدید، استفاده از بینگ را فراموش نکنید.


Wolframalpha.com

فراتر از جست و جوی معمولی

موتور جست وجوی گوگل یک وظیفه اصلی بیشتر ندارد: فرستادن شما به صفحاتی که درباره آنها کاوش کرده اید. البته در گذر زمان گوگل تغییراتی را هم در روش کار موتور جست و جویش وارد کرده است. ولی این تغییرات هم به هدف و ماموریت اصلی این شرکت لطمه ای وارد نکرده اند. گوگل چندان تمایلی به ورود در سایر عرصه های جست و جو ندارد. هدف آنها کاملا مشخص و متمرکز است. برای همین موتورهای دیگر فضایی برای جولان دادن پیدا کرده اند.


ولفرام آلفا یکی از همین موتورهای جست و جویی است که بیشتر بر بخش های محاسباتی و تحلیلی تمرکز دارد. این موتور جست و جو ح اصل تلاش فیزیکدانی به نام استفان ولفرام و تیم تحقیقاتی او بوده و از سال ۲۰۰۹ در حال کار کردن است. برای سنجش توانایی ها و تفاوت های این سایت کافی است تا برای مثال نام شهر خود را در کادر مخصوص جست و جو وارد کنید. می توانید به اطلاعات گوناگونی درباره شهرتان دست پیدا کنید. اطلاعاتی که به صورتی منظم و جالب، دسته بندی شده اند. این موتور جست و جو در حل مسائل ریاضیاتی هم تبحر خاصی دارد. ولفرام آلفا برایتان تحلیل آماری هم انجام می دهد و درباره موارد دیگری مثل موسیقی، نجوم، تغذیه، پزشکی و سلامت هم اطلاعات کاملی دارد.

عملکرد این سایت به قدری خوب بوده که از طرف مایکروسافت، اپل، سامسونگ چند شرکت دیگر هم برای دسترسی به فناوری جست و جوی آنها حق امتیازهای کلانی پرداخت می شود. البته این حق امتیازها هم نتوانسته چندان پوششی بر هزینه های این مجموعه باشد و آنها ناگزیر به ارائه سرویس های پولی شده اند.

از فوریه سال ۲۰۱۲ مدیران این مجموعه سرویسی ویژه را برای کاربران راه اندازی کرده اند که به آنها دسترسی های بیشتری برای آپلود فایل های مختلف می دهد. چیزی حدود ۱۵ میلیون کد به زبان ولفرام برای این سایت نوشته شده و ۱۰ هزار پردازشگر آن را پشتیبانی می کنند. متخصصان بسیاری هم به کار نظارت و تصحیح ارقام و آمار پایگاه داده این وب سایت مشغول هستند. چیزی که نشان می دهد هزینه های بالای نگه داری این سایت بیهوده بالا نیست. متاسفانه ولفرام فعلا پشتیبانی کاملی از زبان فارسی ندارد اما اگر درباره مواردی کلی مثل نام کشور یا وضعیت هواشناسی به فارسی جست و جو کنید، جواب های مرتبطی خواهید گرفت.


Archive.org

اگر فکر می کنید اینترنت صفحه ای را برای همیشه ذخیره می کنید، اشتباه می کنید. اکثر صفحات وب عمری کمتر از یک سال دارند. حتی بزرگ ترین کمپانی های اینترنتی هم گاهی اوقات وب سایت هایشان را به کلی تغییر می دهند. تغییراتی که باعث حذف صفحات متعددی در اینترنت می شود. گوگل تمام ویدئوهای سرویس Google Video را پاک کرد. درست مثل کاری که اپل با پروژه ناموفق Mobile Me انجام داد. هر صفحه ای که پاک شود بخشی از تاریخ اینترنت را با خود خواهدبرد. برای همین بود که در سال 1996 سایت Internet Archive تاسیس شد.


کار اصلی این مجموعه حفظ و ذخیره صفحات اینترنتی است. تا به اینجا بیشتر از چهارصد میلیارد صفحه وب توسط این مجموعه ذخیره شده. البته آنها علاوه بر صفحات اینترنتی، انواع نرم افزار و فایل های چند رسانه ای و سندهای تاریخی هم در این پروژه تحت نگه داری قرار گرفته اند. حجم کل اطلاعات ذخیره شده در Internet Archive خیره کننده است. چیزی در حدود ۱۵ پتابایت از انواع اطلاعات در این پروژه جمع آوری شده.

هر پتابایت یک میلیون گیگابایت است. این یعنی حجم اطلاعات آرشیو اینترنت معادل ۱۵ هزار هارد یک ترابایتی است. رشد این اطلاعات هم به طور مداوم دارد. فقط درباره برنامه های تلویزیونی باید گفت که در هفت روز هفته و به صورت ۲۴ ساعته، برنامه های تلویزیونی به صورت HD ضبط شده و در آرشیو این مجموعه قرار می گیرند و از داخل وب سایت هم قابل سرچ کردن هستند. بریوستر کال مدیر و موسس این مجموعه است. او بخش عظیمی از دارایی های شخصی اش را صرف توسعه و نگه داری این مجموعه کرده.

وی موتور جست و جوی Wais را به مبلغ ۱۵ میلیون دلار فروخت تا هزینه ادامه فعالیت آرشیو اینترنت را فراهم کند. در سال ۱۹۹۹ هم با فروش سایت الکسا به کمپانی آمازون، ۲۵۰ میلیون دلار دیگر دریافت کرد تا برای مدت ها خیالش از تداوم کار آرشیو راحت باشد. آرشیوی که سالانه ۱۲ میلیون دلار خرج روی دست مسوولانش می گذارد هزینه ای که با کمک های مردمی، سرمایه شخصی آقای کال و همکاری با کتابخانه کنگره ملی آمریکا تامین شده و باعث ادامه یافتن فعالیت های این مجموعه شده. سایت اینترنت آرشیو در پیدا کردن اطلاعات قدیمی بسیار به شما کمک خواهدکرد و البته از یافتن بسیاری اتفاقات نوستالژیک در آن هم شگفت زده خواهید شد.


Instagram.com

جست و جوی مردمی

سرگرمی و رویا چند جوان، تبدیل به پلتفرم چند میلیارد دلاری شد. این کوتاه ترین جمله ای است که به کمک آن می توان ماجرای موفقیت اینستاگرام را شرح داد. اپلیکیشن قدرتمندی که مفهوم استفاده از تصویر در اینترنت را به کلی تغییرداد. موفقیت های اینستاگرام به حدی بود که مارک زاکربرگ برای خرید آن دست به جیب شد. او یک میلیارد دلار پول خرج کرد تا بتواند آینده دارترین اپلیکیشن موبایل را خریداری کند. تاثیر اینستاگرام بر کسب و کارها از همان روزها به صورت تصاعدی رشد کرد.

شرکت های بزرگ هر کدام کمپین های مختلفی را در فضای اینستاگرام به راه انداختند. استفاده از هشتگ ها به طرز متفاوتی در این شبکه باب شد و گروه های سنی مختلفی به این برنامه جذب شدند. مجموعه این اتفاقات باعث شد تا نوع نگاه ها به اینستاگرام عوض شود. پیش از این فقط ثبت تصاویر خانوادگی یا دوستانه در این شبکه انجام می شد و گروه اندک دیگری هم با نگاه های هنری، عکس های جذاب تری را به اشتراک می گذاشتند ولی تغییرات مداوم در این شبکه موجب شد تا اینستاگرام تبدیل به جایگزینی برای جست و جو در محیط اینترنت شود.


بسیاری از کاربران به سرچ مطالب و تصاویر در گوگل، ترجیح می دادند حساب های کاربری اینستاگرامی مربوط به آن کلیدواژه را پیدا کنند. افراد و شرکت ها هم متوجه این فرآیند شده بودند و برای همین کمپین های تولید محتوا در اینستاگرام به راه انداختند تا مکملی برای بر اوج گیری داستان هشتگ ها شود. دستور آشپزی، خبرهای ورزشی، رژیم های لاغری و هر سوژه دیگری، می توانست دستمایه جست و جو در این شبکه شود.

با این وجود نباید فراموش کرد که اینستاگرام نمی تواند منبع قابل اعتمادی برای سرچ کردن باشد. بهتر است بعد از جست و جو و یافتن مطالب و موضوعات، حتما با مراجع معتبرتری صحت و سقم آنها را بررسی کنید. به هرحال گاهی اوقات منافع تجاری و رقابت های پنهان بین شرکت ها و افراد، می تواند باعث بروز گمراهی ها و مشکلات زیادی شود. البته که با کسب تجربه بیشتر، بعد از مدتی دیگر خودتان به خوبی می توانید این موارد را تشخیص دهید. فقط کمی نیاز به زمان و دیدن موارد مختلف دارد.


کارشناسی ارشد سرچ در سه گام

روش هایی برای کاوش دقیق تر در اینترنت

گام اول: اگر سایت هایی که به آن مراجعه می کنید بخش نظرات دارند، حتما سری به آنجا بزنید. ببینید که کدام نظرات بشترین امتیازها را گرفته اند. درباره آن موضوع غلبه با نگاه های مثبت است یا منفی. هر کاربر چه تجربه ای درباره آن اتفاق یا وسیله داشته و به طور خلاصه سعی کنید دیدگاه های مختلف را گوش داده و آنها را پردازش کنید. انجمن های معتبر اینترنتی را شناسایی کرده و هرازگاهی به آنها سر بزنید تا ببینید کاربران در چه موردی مشغول تبادل نظر هستند. به این صورت کاربران معتبرتر را شناسایی کرده تا در آینده به صورت مستقیم با خود آنها ارتباط برقرار کنید. برای افراد بی حوصله که سریع به دنبال جوابی برای سوالاتشان هستند، چنین روشی مناسب تر است.


گام دوم: همه نظرات را دربست قبول نکنید. به خصوص درباره موارد علمی و یا چیزهایی که ممکن است شائبه تبلیغاتی بودن در موردش وجود داشته باشد. چرا که گاهی اوقات کمپانی ها افراد مختلفی را استخدام می کنند که شغلشات کامنت گذاری در سایت ها و انجمن هاست. هدف این گروه هم که مشخص است. آنها می خواهند روند بحث ها را به سمتی هدایت کنند که در نهایت به سود شرکت مطبوعشان و به ضرر کمپانی های رقیب باشد. در کل هم سعی کنید کمی بیشتر در موارد و ادعاهای مطرح شده جست و جو کنید. اگر درباره آن موضوع دوست کارشناسی دارید با او هم مشورت کرده و برای قبول هر نظری دنبال مدرکی مستدل باشید.

گام سوم: از سوال کردن هراسی نداشته باشید. اگر درباه انتخاب مثلا یک دوربین عکاسی دجار تردید هستید، سوال خود را به صورت واضح و دقیق بپرسید. کاربران مختلفی به شما کمک خواهندکرد و هرچه اطلاعات بهتری داشته باشند، پاسخ مناسب تری به سوالاتتان خواهندداد. برخلاف آنچه به نظر می رسد کاربران اینترنتی علاقه زیادی برای کمک به شما دارند به خصوص اگر تسلط خوبی به زبان انگلیسی داشته باشید، به سادگی می توانید سوال کنید و جواب بگیرید. فقط کافی است به انجمن های مخصوص هر موضوع بروید و در آنجا به دنبال پاسخ سوالات خود باشید. برخی از این فوروم ها از قبل تعداد پرسش و پاسخ اصلی را قرار داده اند تا اگر سوالتان تکراری است؛ بیهوده وقت خودتان و دیگران را نگیرید.