بحران بازار سخت‌افزار با رشد ماینینگ خانگی

روزنامه همشهری: گزارش‌ها از بازار نشان می‌دهد که افزایش بی‌سابقه قیمت رمزارز‌ها باعث افزایش ماینینگ خانگی و نایاب شدن کارت‌های گرافیکی، مادربورد‌ها و لپ‌تاپ‌های گیمینگ قدرتمند شده است. رشد قیمت ارز‌های دیجیتال یا رمزارز‌ها طی ماه‌های اخیر باعث شده تا ماینینگ یا استخراج رمزارز‌ها بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ سودآور باشد.

اگر پیش از این ماینر‌ها حساب و کتاب هزینه برق و انرژی را داشتند اکنون در بسیاری از نقاط جهان استخراج رمزارز‌ها حتی با قیمت گران برق سودآور شده است. یک گزارش غیررسمی نشان می‌دهد که برخی از ماینر‌ها در ماه‌های اخیر توانسته‌اند در هر ساعت ۳.۵ میلیون دلار به جیب بزنند.

به همین‌خاطر هجوم بی‌سابقه‌ای در جهان برای خرید سخت‌افزار‌های قدرتمند کامپیوتری شکل گرفته که باعث یک بحران تمام عیار در ایران و کشور‌های دیگر شده است. علاوه بر کسانی که به‌صورت صنعتی و در مقیاس بزرگ دست به استخراج ارز‌های دیجیتال مثل بیت‌کوین می‌زنند اکنون بسیاری از افراد به‌صورت خانگی هم مشغول این کار هستند.

اگر برای خرید کارت گرافیک قدرتمند و پیشرفته به بازار سر زده باشید حتما در چند ماه اخیر متوجه شده‌اید که برخی مدل‌های مشهور و اسم و رسم‌دار در بازار نایاب شده‌اند یا با قیمت‌های ۲ و ۳ برابر قیمت واقعی و حتی نجومی به فروش می‌رسند. با کمی پرس و جو متوجه می‌شوید که همه چیز زیر سر قضیه‌ای به نام ماینینگ است!

البته کار فقط به کارت گرافیک ختم نمی‌شود و به‌علت هجوم ماینر‌ها به بازار قطعات دیگر سیستم‌های پی‌سی مانند پاور‌های ۱۴۰۰ وات به بالا یا مادربورد‌های سری BTC هم در بازار دچار قحطی شده‌اند.

ماینینگ (Mining) به‌صورت لغوی به معنی استخراج کردن از یک معدن است. اما در دنیای دیجیتال ماینینگ (Mining) به‌معنای استخراج ارز‌های دیجیتال به‌کار می‌رود. در ماه‌های اخیر با رشد معاملات این ارز‌ها در بازار‌های جهانی، لغت ماینینگ (Mining) بیشتر از همیشه به گوش می‌خورد. بیت‌کوین و اتریوم مورد توجه ماینر‌ها یا معدنچی‌های پول دیجیتال جهان هستند. پروسه ماینینگ در واقع مراحلی است که کامپیوتر افراد برای حل مسائل ریاضی شبکه ارز‌های دیجیتال به‌کار گرفته می‌شود. این شبکه هم به‌صورت اتوماتیک برای پاداش به کسانی که در حل این مسائل مشارکت داشته‌اند پاداشی را به‌صورت همان پول دیجیتال می‌دهد.

چرا کارت گرافیک پیشرفته؟

هر چند استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات ویژه ماینینگ بیشترین بازدهی را در مقیاس بالا دارد، اما خیلی از افراد هم هستند که هوس سود کردن با ماینینگ در مقیاس کوچک‌تر و حتی خانگی را دارند. به همین‌خاطر همین حالا در برخی آپارتمان‌های مسکونی توسعه‌دهندگان پول‌های دیجیتال فهمیده‌اند که سی‌پی‌یو کامپیوتر‌ها برای کار آن‌ها و محاسبات سنگین ریاضی نیست و به همین‌خاطر به سراغ کارت گرافیکی رفتند که قدرت بسیار بیشتری برای محاسبات دارند.

به همین‌خاطر ماینر‌ها به‌دنبال خرید هر چه بیشتر کارت‌های گرافیکی قدرتمند هستند. این وضعیت در ایران و دیگر نقاط جهان دیده می‌شود. به‌طوری‌که دیگر صدای شرکت مشهور انویدیا را هم درآورده و این شرکت به‌طور رسمی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و از نمایندگی‌های خود خواسته کارت‌های گرافیکی را به قیمت واقعی بفروشند.

GeForce GTX ۱۰۶۰ انویدیا که در آوریل ۲۰۱۷ با قیمت ۲۰۰ دلار به فروش می‌رفت اکنون در برخی بازار‌ها قیمتی ۸۰۰ دلاری دارد. قیمت کارت GTX ۱۰۸۰Ti نیز از ۷۰۰ دلار به مرز ۱۰۰۰ دلار رسیده است. روی سایت Newegg برخی کارت‌های گرافیک به قیمت‌های ۱۲۰۰ و ۱۴۰۰ دلار به فروش می‌رسند. شرکت ای‌ام‌دی نیز همانند انویدیا دچار مشکل شده است. قیمت کارت‌های سری Radeon این شرکت که نسبتا ارزان‌قیمت هم هستند چندین برابر شده و در بازار پیدا نمی‌شوند.

نایاب شدن لپ‌تاپ گیمینگ

لپ‌تاپ‌های قدرتمند گیمینگ هم این روز‌ها در بازار سخت‌افزار به سختی پیدا می‌شوند و قیمت‌های کلانی پیدا کرده‌اند. یکی از فروشندگان این بازار به همشهری می‌گوید: کم شدن لپ‌تاپ‌های گیمینگ در بازار تنها مختص به ایران نیست و در کشور‌های دیگر ازجمله منطقه هم به‌خاطر افزایش فروش‌شان نایاب یا بسیار گران شده‌اند. نشریه ExtremeTech هم در گزارشی اعلام کرده که در ۳ ماهه نخست ۲۰۲۱ فروش لپ‌تاپ‌های گیمینگ در جهان به‌شدت افزایش پیدا کرده است.

براساس این گزارش ماینر‌های رمزارز در چین، تایوان و کره‌جنوبی تعداد زیادی لپ‌تاپ گیمینگ مجهز به پردازنده گرافیکی سری Nvidia GeForce RTX ۳۰۰۰ خریداری کرده‌اند. اخیرا مزرعه ماینینگی در چین مشاهده شده که تعداد زیادی لپ‌تاپ گیمینگ را به‌صورت همزمان برای ماینینگ مورد استفاده قرار داده است. ماینر‌ها به‌دنبال لپ‌تاپ‌هایی با کارت‌های گرافیکی هستند که بیشترین هش‌ریت ممکن را داشته باشند. هش‌ریت یا قدرت هش معیاری برای انداز‌ه‌گیری عملکرد یک سخت‌افزار برای ماینینگ است.

این ماجرا حتی باعث شده که شرکت انویدیا (Nvidia) تصمیم بگیرد هش‌ریت (HashRate) کارت‌های گرافیک جدید خود را پایین بیاورد تا محدودیتی برای ماینر‌ها باشد و بازار بیشتر از این بحرانی نشود.