مناسک حج با تکنولوژی همراه می شوند

وب‌سایت دیجیاتو: همه ساله میلیون ها مسلمان برای انجام مناسک حج راهی سرزمین وحی می شوند؛ در واقع هر فرد مسلمانی باید در طول دوران حیات خود دست کم یک بار آن هم در بازه زمانی مشخصی این سفر معنوی را انجام دهد.

این سفر در مقیاسی کوچک تر هم انجام می شود که به آن عمره می گویند و فرد در هر موعدی از سال می تواند انجامش دهد. آمار و ارقام حجاجی که همه ساله در پی عمل به دستور پروردگارشان عازم مکه می شوند حیرت آور است: در جولای سال ۲۰۱۵ میلادی، ۱۴ میلیون نفر برای انجام عمره از مکه دیدن کردند. در ماه سپتامبر نیز دست کم دو میلیون نفر حاجی به این شهر مقدس رفتند.

اما تراکم جمعیت نیز درست مانند آمار و ارقام حاجی ها در این شهر بسیار بالاست: طبق برآوردهای صورت گرفته، در جریان زیارت حجاج، هر یک متر مربع فضا توسط شش نفر اشغال می شود که این امر خطرات و پیامدهای خطرناکی را به لحاظ ایمنی و امنیت برای آنها به بار می آورد.


اگر خاطرتان باشد، حدودا یک ماه پیش بود که ازدحام جمعیت در محوطه کعبه مرگ دست کم ۲۲۶۹ نفر را به بار آورد که یا به دلیل کمبود هوای کافی برای تنفس خفه شده بودند یا اینکه زیر دست و پا جانشان را از دست دادند.

مساله کمتر جدی اما دردسرساز دیگری که در جریان این سفر معنوی رخ می دهد این است که اعضای یک خانواده با وجود آنکه همراه با هم عازم می شوند، در ادامه از یکدیگر جدا می گردند و همین مساله احتمال گم شدن یا آسیب پذیری سالمندان و اطفال را بسیار زیاد می کند.

از همین رو حصول اطمینان از امنیت جانی حجاج یکی از مسائلی است که باید از سوی مقامات این کشور مورد توجه بگیرد و باید بگوییم که متاسفانه بیش از همه موارد مورد سهل انگاری قرار گرفته و نه تقدس این مکان و نه درآمدهای هنگفتی که به واسطه انجام این سفرها عاید عربستان سعودی می شود هیچیک، مقامات دولتی آن را به چاره اندیشی برای حل مشکل مجاب نکرد.


آمار و ارقام بالای جانباختگان این حادثه، باعث شد که فشارهای بین المللی بر سعودی ها افزایش پیدا کند و بسیاری انگشت اتهام را به سمت میزبان ناشایستی بگیرند که کمترین توجه را به حفظ امنیت مسافران سرزمین وحی نشان نداده و تاکنون دست به هیچ اقدامی نزده است.

همین مساله اما کارشناسان و مهندسان بین المللی را بر آن داشت تا آستین ها را بالا بزنند و فکری به حال تراکم جمعیت بالای مکه کنند؛ هم اکنون پروژه های متعددی برای محقق ساختن این مهم در دست انجام است و از کاربرد نرم افزارهای شبیه سازی کامپیوتری (برای پیش بینی حوادث جمعیتی) گرفته تا نمونه سازی و تجاری سازی دستگاه های پوشیدنی برای هدایت حجاج و نگه داشتن آنها در مسیر درست را در بر می گیرد.

یکی از دستگاه های ساخته شده برای این منظور حج گایدر (Hajj Guider) نام دارد؛ نوعی دستبند هوشمند که دارای اپلیکیشن اختصاصی است و به زائران امکان می دهد که از طریق ارتباط صوتی دو سویه با یکدیگر تماس برقرار کنند، یکدیگر را رهگیری کنند و راهنمایی یا اطلاعات مورد نیاز در مورد مسیرها را در اختیار هم قرار دهند.

این دستگاه هم اکنون توسط گروهی از مهندسان و توسعه دهندگان پاکستانی ساخته می شود که سابقه همکاری طولانی مدتی را در زمینه توسعه نرم افزار و پلتفرم های تحت وب با نام های مطرحی چون سونی و سگا دارند.

این گروه که ایده خود را در جریان رویداد استارتاپ استانبول در ترکیه مطرح کرد، اعلام نمود که ایده اصلی شان «ایجاد یک اپلیکیشن موبایلی بوده است تا به لطف آن حاجی ها بتوانند یکدیگر را دنبال نمایند و مسیرهای مورد نیازشان را در جریان حج تمتع و عمره پیدا کنند.»


یکی از اعضای این تیم در مصاحبه با سایت فوربس اظهار نمود: با این همه، ما سریعا تشخیص دادیم که اپلیکیشن های موبایل محدودیت های زیادی دارند و برای نمونه با مشکلاتی نظیر ضعف سیگنال های موبایل و عمر پایین باتری روبرو خواهند بود. از همین رو تصمیم گرفتیم تمرکز خود را روی ساخت یک مچبند پوشیدنی قرار دهیم که به زائران امکان می دهد یکدیگر را دنبال نمایند، در مواقع اضطرار و نیاز به کمک، تنها یک دکمه را فشار دهند و حتی به صورت آفلاین نیز با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند.

این دستگاه که هم اکنون نمونه اولیه ای از آن طراحی شده است قیمتی کمتر از ۱۰۰ دلار خواهد داشت و حتی بدون ارتباط اینترنتی هم کار می کند و برای این منظور با استفاده از تکنولوژی مشخصی برای خود شبکه ارتباطی ایجاد می کند.

موعظ قداری یکی از اعضای این تیم ضمن ارسال ایمیلی به خبرنگار فوربس اظهار داشت: «من نمی توانم جزئیات بیشتری را در مورد پوشیدنی در دست ساخت مان ارائه کنم چراکه فعلا مراحل مورد نیاز برای ثبت پتنت را پشت سر می گذارد.» گفته شده که رونمایی کامل این دستگاه همزمان با حج تمتع ۲۰۱۶ انجام خواهد شد.

البته این را هم باید اضافه نماییم که حج گایدر تنها گجت الکترونیکی ساخته شده برای تامین امنیت جانی حجاج نیست. برای نمونه در ماه می ۲۰۱۵ خبر رسید که وزارت حج عربستان سعودی روی ساخت دستگاه مشابهی کار می کند که به حاجی ها امکان می دهد بدون ترس از گم شدن در خیابان های مکه قدم بزنند. این دستگاه به غیر از نشان دادن مسیرها، آدرس محل اقامت حاجی و سوابق کامل پزشکی اش را هم در خود دارد.