توصیه های سلامتی نوروزی
براي پشت سر گذاشتن نوروزي سرشار از سلامتي به توصيه‌هاي دارويي و نكات ذيل در خصوص پيشگيري از مسموميت‌ها به ويژه در ايام سفر توجه داشته باشيد.
ایسنا: براي پشت سر گذاشتن نوروزي سرشار از سلامتي به توصيه‌هاي دارويي و نكات ذيل در خصوص پيشگيري از مسموميت‌ها به ويژه در ايام سفر توجه داشته باشيد.
ستاد مركزي اطلاع رساني داروها و سموم سازمان غذا و دارو، توصيه‌هاي دارويي و نكات لازم در خصوص پيشگيري از مسموميت‌ها در ايام تعطيلات و مسافرت‌هاي نوروزي را به شرح زير اعلام كرد:
توصيه‌هاي دارويي در ايام نوروز
- در منزل:
ضمن انجام خانه تكاني و گردگيري، حتماً با كيسه‌هاي دارو محتوي قرص، كپسول و يا شربت نيمه مصرف شده مواجه خواهيد شد. توصيه مي‌شود به شكل زير جعبه يا قفسه دارويي خود را سر و سامان دهيد:
الف) داروهايي كه تاريخ انقضاي آنها فرا رسيده است، از بسته بندي اصلي خارج نماييد و داخل کيسه زباله و يا چاه فاضلاب ريخته و معدوم كنيد.
ب) تاريخ انقضا معمولا به تاريخ شمسي يا ميلادي روي جعبه مقوايي داروها، همچنين در انتهاي ورقه‌هاي آلومينيومي بسته بندي قرص‌ها و کپسول‌ها، بر روي شيشه آمپول و ويال‌هاي تزريقي و در خصوص پمادها و كرم‌هاي موضعي بر روي انتهاي تيوب پماد و کرم حک شده است.
پ) شربت‌ها را در فاضلاب خالي كرده و شيشه‌هاي آن را دور بريزيد.
ت) قطره‌هاي چشمي كه از باز شدن در آنها يک ماه گذشته است ديگر استريل نيستند و بايد دور ريخته شوند.
ث) آمپول‌ها و سرنگ‌هاي تاريخ مصرف گذشته را در كيسه زباله بريزيد و معدوم كنيد.
ج) داروهايي كه تاريخ انقضاي آنها فرا نرسيده است اما استفاده اي در منزل ندارند مي‌توانند به مراكز منتخب جمعيت هلال احمر جهت استفاده اهدا شوند. لازم به ذکر است داروخانه‌هاي سطح شهر از پس گرفتن داروهايي که قبلا" به صورت آزاد يا بيمه فروخته شده معذورند.
- در سفر:
ممكن است در ايام تعطيلات عيد، دسترسي شما به داروخانه‌هاي روزانه به دليل تعطيلي آنها مقدور نباشد ولي هميشه داروخانه‌هاي شبانه روزي و برخي داروخانه‌هايي كه ملزم به باز بودن داروخانه به صورت شيفت از پيش تعيين شده‌اند، قابل دسترسي هستند. بنابراين بايد توجه كرد:
الف) چنانچه شما و يا بستگانتان، دارويي را به صورت مرتب مصرف مي‌كنيد، مطمئن شويد دارو را به حد نياز و تا پايان تعطيلات و ضمن سفر در اختيار داريد چرا كه بسياري از داروها مانند داروهاي ضد تشنج، داروهاي بيماري‌هاي قلبي، داروهاي ضد افسردگي و اختلالات رواني، داروهاي ضد ديابت و چربي خون و برخي داروهاي مسكن و همچنين آنتي بيوتيك‌ها بايد مرتب مصرف شوند و قطع ناگهاني اين داروها، بيمار را دچار مشكل خواهد كرد.
ب) چنانچه ضمن حركت اتومبيل، قطار، كشتي و يا هواپيما، دچار سرگيجه و حالت تهوع مي‌شويد به خاطر داشته باشيد با مصرف 1 يا 2 قرص 50 ميلي گرمي ديفن هيدرينات، نيم ساعت قبل از شروع سفر و تكرار يك قرص هر 4 تا 6 ساعت يكبار در طي سفر، مي‌توان عوارض ناشي از حركت، تهوع و سرگيجه را برطرف كرد. بايد توجه داشت كه در طول 24 ساعت نبايد بيشتر از 8 عدد قرص مصرف شود. در صورت بارداري يا شيردهي، با داروساز يا پزشک مشورت نماييد.
پ) چنانچه به امارات متحده عربي (دبي، شارجه، ابوظبي) سفر مي كنيد، از همراه بردن داروهاي آرام بخش مانند داروهاي ديازپام، اگزازپام، لورازپام و...، داروهاي مسكن كدئين دار (مانند استامينوفن كدئين، اکسپکتورانت کدئين) و تركيبات روان گردان جداً اجتناب كنيد. براساس قوانين اين كشور، متهمان به حمل اين داروها با مجازات سنگيني مواجه خواهند بود.
ت) چنانچه به برخي از كشورهاي افريقايي و يا آسيايي سفر مي‌كنيد مطمئن شويد كه آيا تزريق واكسن خاصي پيش از سفر مورد نياز است يا خير.
ث) جهت پيشگيري از گزش حشرات در محيط هاي گرم و مرطوب و استوايي، پشه بند، حشره‌كش‌هاي خانگي، پماد و يا اسپري دافع حشرات همراه داشته باشيد.
ج) به همراه داشتن جعبه كمك‌هاي اوليه، به ويژه در مورد خانواده‌هايي كه فرزند خردسال دارند، همچنين همراه داشتن پوشک، شيرخشك شيرخوار، درجه تب، داروهاي بدون نسخه مانند شربت تب بر، شربت سرماخوردگي، قطره و يا شربت مولتي ويتامين و آهن، پماد سوختگي، پنبه و گاز استريل و ديگر داروهايي كه كودك در حال مصرف شان است، طي سفر ضروري است.
چ) نحوه نگهداري داروها را از دكتر داروساز، هنگام تحويل گرفتن دارو از داروخانه بپرسيد و هيچ‌گاه داروهاي خود را در اتومبيلي كه زير نور آفتاب پارك شده است و يا در شيشه عقب اتومبيل (حتي در زمستان) قرار ندهيد. داروهاي يخچالي را در ظروف مخصوص و همراه با يخ و يا ظروف خنك كننده حمل نماييد.
ح) در خصوص بيماران ديابتي كه انسولين تزريق مي كنند توجه به موارد زير در هنگام سفر براساس توصيه هاي مركز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران، ضروري است:
1- فراهم نمودن انسولين و داروهاي مصرفي و سرنگ براي تمام مدت سفر.
2- همراه داشتن دستگاه يا نوار كنترل قند خون، قند حبه‌اي، نبات، بيسكوئيت و آب ميوه براي درمان كاهش احتمالي قند خون. همراه داشتن ميان وعده مناسب (مانند ميوه و ساندويچ كوچك).
ط) در خصوص بيماران مبتلا به فشار خون بالا، بهتر است دستگاه فشار سنج و داروهاي مصرفي همراه بيمار باشد و از مصرف مواد غذايي حاوي نمک مانند آجيل و تنقلات و مواد غذايي چرب خودداري شود.
بطور کلي و در صورت نياز مي توانيد سوالات خود را در زمينه اطلاعات دارويي و موارد مسموميت، با موضوعات ذيل و با کارشناسان مراکز اطلاع رساني داروها و سموم سازمان غذا و دارو به شماره تلفن 09646 درميان بگذاريد:
•نحوه مصرف صحيح داروها
•تداخل مصرف همزمان داروها با هم و با مواد غذايي
•مصرف داروها در دوران بارداري و شيردهي
•عوارض جانبي ناشي از مصرف داروها
•سازگاري و نحوه اختلاط داروهاي تزريقي
•مسموميت با داروها، سموم و مواد شيميايي، گياهان و گازهاي سمي، گزيدگي ها
توصيه‌هايي براي پيشگيري از مسموميت‌ها
- در منزل:
الف) كودكان ۱ تا ۶ ساله، پرخطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند. داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است به دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
ب) در هنگام مصرف دارو و يا استفاده از فرآورده‌هاي شيميايي حتماً در نور كافي برچسب روي بسته بندي را مطالعه نموده سپس مصرف كنيد. استفاده از داروها و مواد شيميايي در تاريكي مي تواند خطرناك باشد.
پ) بسياري از داروها و محصولات خانگي مانند جوهر نمك، مواد شوينده و لك بر، لاک پاک کن، سموم حشره كش و جونده كش (مانند مرگ موش)، تينر، ضديخ، بنزين و نفت مي‌توانند در صورت بلعيده شدن و تماس با پوست و چشم و يا در صورت تنفس، بسيار سمي باشند.
ت) در هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده‌هاي شوينده و پاك كننده، پنجره‌ها را باز كنيد تا هوا به خوبي در محيط جريان داشته باشد. از اختلاط مواد شيميايي مانند جوهر نمك و مواد سفيد كننده و لک بر جداً خودداري كنيد. بخارات و گازهاي ناشي از اين اختلاط بسيار سمي و خفه كننده هستند.
ث) هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعاً درب آن را ببنديد و دقت نماييد که هيچ ظرف دربسته اي از دسترسي كودكان در امان نيست.
ج) نام داروي مصرفي و ميزان مصرف آن را به خاطر بسپاريد و يا يادداشت كنيد تا دوز تكراري مصرف نكنيد.
چ) كيف دستي، ساك خريد و كيسه هاي نايلوني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. ممكن است داخل آنها وسايلي باشد كه توسط كودك بلعيده شود و يا كودك ضمن بازي آنها را روي سر خود كشيده و سبب خفگي وي شود.
ح) مسموميت با گياهاني مانند خرزهره، ديفن باخيا و كرچك مي تواند كشنده باشد. در صورت وقوع مسموميت با اين گياهان مصدوم را در اسرع وقت به نزديكترين مركز درماني منتقل كنيد.
خ) در صورتي كه كودك شما ماده‌اي غيرخوراكي را بلعيد، با مركز اورژانس ۱۱۵و يا مركز اطلاع رساني داروها و سموم ۰۹۶۴۶ تماس بگيريد.
د) محصولات شيميايي و شوينده، نفت و بنزين را هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري كنيد. هيچ گاه اين فرآورده‌ها را در ظرف مواد خوراكي (مانند بطري نوشابه) نگهداري نكنيد. اين عمل سبب خورده شدن اشتباهي اين مواد توسط كودكان مي شود.
ذ) جهت كاهش احتمال بروز مسموميت با گاز مونوكسيد كربن (كه بي رنگ، بي بو و شديدا" سمي است) بايد يك سيستم تهويه هوا در محيط باشد. دائما" از سلامت و استاندارد بودن دستگاه‌هاي گرمازا و وسايل خوراک پزي اطمينان حاصل كنيد و دودکش اين وسايل را کنترل کنيد.
ر) چنانچه در يك محيط بسته و داراي بخاري نفتي يا گازي حالت تهوع، سرگيجه و خواب آلودگي داشتيد، سريعاً بقيه را در جريان بگذاريد و اگر مشكوك به مسموميت با مونوكسيد كربن هستيد سريعاً محيط را ترك كنيد. هر شخصي كه با گاز منوكسيد كربن در تماس بوده و داراي علايم ملايم تا متوسط است بايد فوراً توسط پزشك معاينه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادي كه داراي ناراحتي هاي قلبي عروقي هستند چنانچه با اين گاز در تماس باشند حتي در صورت نداشتن علامت حتماً بايد توسط پزشك معاينه شوند.
ز) غذاهاي مسموم كننده ممكن است بو يا مزه ناخوشايندي نداشته باشند. با وجودي كه اكثر مسموميت‌هاي غذايي معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف مي شوند، اما بعضي از آنها مي‌توانند كشنده باشند.
ژ) مسموميت و مرگ ناشي از بوتوليسم در اثر غذا و کنسرو آلوده بروز مي کند و بسيار کشنده است. بيمار مبتلا سريعاً بايد به يک مرکز درماني مجهز، جهت تزريق داروي ضد سم منتقل شود.
مسموميت غذايي كشنده بوتوليسم بر اثر مصرف كشك غير پاستوريزه، غذاهاي كنسروي و سوسيس و كالباس آلوده بروز مي‌كند.
س) بوتوليسم نوعي مسموميت غذايي كشنده است كه بر اثر مصرف كشك غير پاستوريزه، غذاهاي كنسروي (كه قبل از مصرف حرارت مناسب به آنها نرسيده است) و يا سوسيس و كالباس آلوده بروز مي‌كند. علايم و نشانه‌هاي اين مسموميت با تاخير (بعد از 12 تا 24 ساعت) ظاهر مي‌شود و شامل تاري ديد، دوبيني، افتادگي پلك فوقاني، عدم توانايي حركتي، اختلال تكلم، لكنت زبان، سختي بلع، و خشكي و درد گلو مي باشد. مهمترين اقدام درماني در اين مسموميت تجويز سريع داروي ضد سم (Anti toxin) در مركز درماني است. در صورت عدم درمان ممكن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسي جان خود را از دست بدهد.
هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از ۲ ساعت در دماي محيط رها نكنيد
ش) هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از ۲ ساعت (اگر هواي اتاق گرم مي باشد، بيش از يك ساعت) در دماي محيط رها نكنيد. براي دوباره گرم كردن غذاهاي باقيمانده آنها را تا ۷۴ درجه سانتي گراد گرما دهيد تا غذا بخار کند و همچنين غذاهايي كه بيش از ۳ روز باقيمانده اند را مصرف نكنيد.
ص) هميشه قبل از آماده كردن و يا خوردن غذا، دستهايتان را با صابون بشوييد. نوعي از اسهال ميكروبي در طي سفر و به دليل عدم رعايت بهداشت قابل انتقال است.
دستهايتان را حتما بعد از برداشتن گوشت خام و سيگار كشيدن بشوييد
ض) به خاطر داشته باشيد دستهايتان را بعد از استفاده از سرويس‌هاي بهداشتي، برداشتن گوشت خام، سيگار كشيدن، دست زدن به حيوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشوييد.
ط) علايم و نشانه‌هاي برخي از مسموميت‌هاي غذايي با تاخير ظاهر مي شود. يعني ممكن است ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف غذاي آلوده، علايم در فرد مسموم بروز نمايد. علايم و نشانه هاي اين مسموميت ها شامل سردرد، تب، خستگي، تهوع، استفراغ، اسهال آبكي شديد، كم شدن آب بدن، ضعف و درد شكم است.
ظ) دستور طلايي پيشگيري از مسموميت غذايي: "پختن غذا و خوردن آن در همان روز" است.
ع) در هنگام مارگزيدگي بيمار را آرام كنيد و از حركات بيش از حد او جلوگيري كنيد.
غ) عضو محل گزيدگي مار را بايد بي حركت و هم سطح يا كمي پايين‌تر از سطح قلب نگه داشت.
ف) گزش عقرب مي تواند منجر به بروز درد شديد در ناحيه گزش شود اما علائم تهديد كننده حيات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ مي دهد.
ق) زنبور گزيدگي ممكن است در اثر نيش انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبور سرخ بروز نمايد.
ك) نيش زنبورعسل ماده به كيسه محتوي زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقي مي ماند و محتويات كيسه زهر به زخم منتقل مي‌شود.
گ) در مورد نيش زنبور عسل، برداشتن سريع نيش از روي زخم، جهت جلوگيري از ورود بيشتر سم به زخم ضروري است.
ل) اگر فرد زنبورگزيده مشكل تنفسي داشت و يا تورم شديد و سريع در محل گزش بروز كرد، بايد به پزشك مراجعه نمايد.
م) صدمات ناشي از حشره "دراكولا يا بند" در مناطق شمالي کشور و در فصول گرم شايع است. اين حشره که ظاهري شبيه مورچه بالدار دارد، نه نيش مي زنند و نه گاز مي گيرند بلكه تركيبات سمي و محركي ترشح مي كند كه باعث ايجاد زخم‌هاي پوستي و چشمي مي شود.
ن) سم حشره دراکولا يا بند باعث ايجاد صدمات بافتي، زخم و تاول مي شود. علائم به صورت قرمز شدن موضعي، جوش هاي كوچك همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست مي باشد.
و) له شدن حشره دراکولا يا بند روي پوست و يا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشديد زخم هاي روي پوست خواهد شد.
ه) درمان قطعي براي سم حشره دراکولا يا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتي خود به خود خوب مي شود. براي تخفيف عارضه پوستي سم حشره دراکولا، مي توان در ساعات ابتدايي، با آب و صابون معمولي محل عارضه را شستشو داد و به طور تجربي استعمال الكل سفيد بر روي موضع آلوده به سم حشره دراکولا يا بند مي تواند در كاهش علايم موثر باشد.
- در سفر:
الف) هنگام بازي كودكان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گل ها و گياهان سمي، مسموم نشوند. تماس پوست با برخي از اين گياهان و يا به دهان بردن آنها منجر به مسموميت كودكان مي شود.
ب) در سفر از خوردن گياهان و قارچ‌هاي خودرو اجتناب نماييد و گياهان يا قارچ‌ها را به دليل مصرف آنها توسط جانوران، غير سمي تلقي ننماييد.
ستاد مركزي اطلاع رساني داروها و سموم سازمان غذا و دارو، توصيه‌هاي دارويي و نكات لازم در خصوص پيشگيري از مسموميت‌ها در ايام تعطيلات و مسافرت‌هاي نوروزي را به شرح زير اعلام كرد:
توصيه‌هاي دارويي در ايام نوروز
- در منزل:
ضمن انجام خانه تكاني و گردگيري، حتماً با كيسه‌هاي دارو محتوي قرص، كپسول و يا شربت نيمه مصرف شده مواجه خواهيد شد. توصيه مي‌شود به شكل زير جعبه يا قفسه دارويي خود را سر و سامان دهيد:
الف) داروهايي كه تاريخ انقضاي آنها فرا رسيده است، از بسته بندي اصلي خارج نماييد و داخل کيسه زباله و يا چاه فاضلاب ريخته و معدوم كنيد.
ب) تاريخ انقضا معمولا به تاريخ شمسي يا ميلادي روي جعبه مقوايي داروها، همچنين در انتهاي ورقه‌هاي آلومينيومي بسته بندي قرص‌ها و کپسول‌ها، بر روي شيشه آمپول و ويال‌هاي تزريقي و در خصوص پمادها و كرم‌هاي موضعي بر روي انتهاي تيوب پماد و کرم حک شده است.
پ) شربت‌ها را در فاضلاب خالي كرده و شيشه‌هاي آن را دور بريزيد.
ت) قطره‌هاي چشمي كه از باز شدن در آنها يک ماه گذشته است ديگر استريل نيستند و بايد دور ريخته شوند.
ث) آمپول‌ها و سرنگ‌هاي تاريخ مصرف گذشته را در كيسه زباله بريزيد و معدوم كنيد.
ج) داروهايي كه تاريخ انقضاي آنها فرا نرسيده است اما استفاده اي در منزل ندارند مي‌توانند به مراكز منتخب جمعيت هلال احمر جهت استفاده اهدا شوند. لازم به ذکر است داروخانه‌هاي سطح شهر از پس گرفتن داروهايي که قبلا" به صورت آزاد يا بيمه فروخته شده معذورند.
- در سفر:
ممكن است در ايام تعطيلات عيد، دسترسي شما به داروخانه‌هاي روزانه به دليل تعطيلي آنها مقدور نباشد ولي هميشه داروخانه‌هاي شبانه روزي و برخي داروخانه‌هايي كه ملزم به باز بودن داروخانه به صورت شيفت از پيش تعيين شده‌اند، قابل دسترسي هستند. بنابراين بايد توجه كرد:
الف) چنانچه شما و يا بستگانتان، دارويي را به صورت مرتب مصرف مي‌كنيد، مطمئن شويد دارو را به حد نياز و تا پايان تعطيلات و ضمن سفر در اختيار داريد چرا كه بسياري از داروها مانند داروهاي ضد تشنج، داروهاي بيماري‌هاي قلبي، داروهاي ضد افسردگي و اختلالات رواني، داروهاي ضد ديابت و چربي خون و برخي داروهاي مسكن و همچنين آنتي بيوتيك‌ها بايد مرتب مصرف شوند و قطع ناگهاني اين داروها، بيمار را دچار مشكل خواهد كرد.
ب) چنانچه ضمن حركت اتومبيل، قطار، كشتي و يا هواپيما، دچار سرگيجه و حالت تهوع مي‌شويد به خاطر داشته باشيد با مصرف 1 يا 2 قرص 50 ميلي گرمي ديفن هيدرينات، نيم ساعت قبل از شروع سفر و تكرار يك قرص هر 4 تا 6 ساعت يكبار در طي سفر، مي‌توان عوارض ناشي از حركت، تهوع و سرگيجه را برطرف كرد. بايد توجه داشت كه در طول 24 ساعت نبايد بيشتر از 8 عدد قرص مصرف شود. در صورت بارداري يا شيردهي، با داروساز يا پزشک مشورت نماييد.
پ) چنانچه به امارات متحده عربي (دبي، شارجه، ابوظبي) سفر مي كنيد، از همراه بردن داروهاي آرام بخش مانند داروهاي ديازپام، اگزازپام، لورازپام و...، داروهاي مسكن كدئين دار (مانند استامينوفن كدئين، اکسپکتورانت کدئين) و تركيبات روان گردان جداً اجتناب كنيد. براساس قوانين اين كشور، متهمان به حمل اين داروها با مجازات سنگيني مواجه خواهند بود.
ت) چنانچه به برخي از كشورهاي افريقايي و يا آسيايي سفر مي‌كنيد مطمئن شويد كه آيا تزريق واكسن خاصي پيش از سفر مورد نياز است يا خير.
ث) جهت پيشگيري از گزش حشرات در محيط هاي گرم و مرطوب و استوايي، پشه بند، حشره‌كش‌هاي خانگي، پماد و يا اسپري دافع حشرات همراه داشته باشيد.
ج) به همراه داشتن جعبه كمك‌هاي اوليه، به ويژه در مورد خانواده‌هايي كه فرزند خردسال دارند، همچنين همراه داشتن پوشک، شيرخشك شيرخوار، درجه تب، داروهاي بدون نسخه مانند شربت تب بر، شربت سرماخوردگي، قطره و يا شربت مولتي ويتامين و آهن، پماد سوختگي، پنبه و گاز استريل و ديگر داروهايي كه كودك در حال مصرف شان است، طي سفر ضروري است.
چ) نحوه نگهداري داروها را از دكتر داروساز، هنگام تحويل گرفتن دارو از داروخانه بپرسيد و هيچ‌گاه داروهاي خود را در اتومبيلي كه زير نور آفتاب پارك شده است و يا در شيشه عقب اتومبيل (حتي در زمستان) قرار ندهيد. داروهاي يخچالي را در ظروف مخصوص و همراه با يخ و يا ظروف خنك كننده حمل نماييد.
ح) در خصوص بيماران ديابتي كه انسولين تزريق مي كنند توجه به موارد زير در هنگام سفر براساس توصيه هاي مركز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاه علوم پزشكي تهران، ضروري است:
1- فراهم نمودن انسولين و داروهاي مصرفي و سرنگ براي تمام مدت سفر.
2- همراه داشتن دستگاه يا نوار كنترل قند خون، قند حبه‌اي، نبات، بيسكوئيت و آب ميوه براي درمان كاهش احتمالي قند خون. همراه داشتن ميان وعده مناسب (مانند ميوه و ساندويچ كوچك).
ط) در خصوص بيماران مبتلا به فشار خون بالا، بهتر است دستگاه فشار سنج و داروهاي مصرفي همراه بيمار باشد و از مصرف مواد غذايي حاوي نمک مانند آجيل و تنقلات و مواد غذايي چرب خودداري شود.
بطور کلي و در صورت نياز مي توانيد سوالات خود را در زمينه اطلاعات دارويي و موارد مسموميت، با موضوعات ذيل و با کارشناسان مراکز اطلاع رساني داروها و سموم سازمان غذا و دارو به شماره تلفن 09646 درميان بگذاريد:
•نحوه مصرف صحيح داروها
•تداخل مصرف همزمان داروها با هم و با مواد غذايي
•مصرف داروها در دوران بارداري و شيردهي
•عوارض جانبي ناشي از مصرف داروها
•سازگاري و نحوه اختلاط داروهاي تزريقي
•مسموميت با داروها، سموم و مواد شيميايي، گياهان و گازهاي سمي، گزيدگي ها
توصيه‌هايي براي پيشگيري از مسموميت‌ها
- در منزل:
الف) كودكان ۱ تا ۶ ساله، پرخطرترين گروه سني از نظر بروز مسموميت هستند. داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد، چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي كنند و ممكن است به دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.
ب) در هنگام مصرف دارو و يا استفاده از فرآورده‌هاي شيميايي حتماً در نور كافي برچسب روي بسته بندي را مطالعه نموده سپس مصرف كنيد. استفاده از داروها و مواد شيميايي در تاريكي مي تواند خطرناك باشد.
پ) بسياري از داروها و محصولات خانگي مانند جوهر نمك، مواد شوينده و لك بر، لاک پاک کن، سموم حشره كش و جونده كش (مانند مرگ موش)، تينر، ضديخ، بنزين و نفت مي‌توانند در صورت بلعيده شدن و تماس با پوست و چشم و يا در صورت تنفس، بسيار سمي باشند.
ت) در هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده‌هاي شوينده و پاك كننده، پنجره‌ها را باز كنيد تا هوا به خوبي در محيط جريان داشته باشد. از اختلاط مواد شيميايي مانند جوهر نمك و مواد سفيد كننده و لک بر جداً خودداري كنيد. بخارات و گازهاي ناشي از اين اختلاط بسيار سمي و خفه كننده هستند.
ث) هميشه پس از استفاده از مواد شيميايي سريعاً درب آن را ببنديد و دقت نماييد که هيچ ظرف دربسته اي از دسترسي كودكان در امان نيست.
ج) نام داروي مصرفي و ميزان مصرف آن را به خاطر بسپاريد و يا يادداشت كنيد تا دوز تكراري مصرف نكنيد.
چ) كيف دستي، ساك خريد و كيسه هاي نايلوني را دور از دسترس كودكان قرار دهيد. ممكن است داخل آنها وسايلي باشد كه توسط كودك بلعيده شود و يا كودك ضمن بازي آنها را روي سر خود كشيده و سبب خفگي وي شود.
ح) مسموميت با گياهاني مانند خرزهره، ديفن باخيا و كرچك مي تواند كشنده باشد. در صورت وقوع مسموميت با اين گياهان مصدوم را در اسرع وقت به نزديكترين مركز درماني منتقل كنيد.
خ) در صورتي كه كودك شما ماده‌اي غيرخوراكي را بلعيد، با مركز اورژانس ۱۱۵و يا مركز اطلاع رساني داروها و سموم ۰۹۶۴۶ تماس بگيريد.
د) محصولات شيميايي و شوينده، نفت و بنزين را هميشه در ظرف اصلي آن نگهداري كنيد. هيچ گاه اين فرآورده‌ها را در ظرف مواد خوراكي (مانند بطري نوشابه) نگهداري نكنيد. اين عمل سبب خورده شدن اشتباهي اين مواد توسط كودكان مي شود.
ذ) جهت كاهش احتمال بروز مسموميت با گاز مونوكسيد كربن (كه بي رنگ، بي بو و شديدا" سمي است) بايد يك سيستم تهويه هوا در محيط باشد. دائما" از سلامت و استاندارد بودن دستگاه‌هاي گرمازا و وسايل خوراک پزي اطمينان حاصل كنيد و دودکش اين وسايل را کنترل کنيد.
ر) چنانچه در يك محيط بسته و داراي بخاري نفتي يا گازي حالت تهوع، سرگيجه و خواب آلودگي داشتيد، سريعاً بقيه را در جريان بگذاريد و اگر مشكوك به مسموميت با مونوكسيد كربن هستيد سريعاً محيط را ترك كنيد. هر شخصي كه با گاز منوكسيد كربن در تماس بوده و داراي علايم ملايم تا متوسط است بايد فوراً توسط پزشك معاينه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادي كه داراي ناراحتي هاي قلبي عروقي هستند چنانچه با اين گاز در تماس باشند حتي در صورت نداشتن علامت حتماً بايد توسط پزشك معاينه شوند.
ز) غذاهاي مسموم كننده ممكن است بو يا مزه ناخوشايندي نداشته باشند. با وجودي كه اكثر مسموميت‌هاي غذايي معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف مي شوند، اما بعضي از آنها مي‌توانند كشنده باشند.
ژ) مسموميت و مرگ ناشي از بوتوليسم در اثر غذا و کنسرو آلوده بروز مي کند و بسيار کشنده است. بيمار مبتلا سريعاً بايد به يک مرکز درماني مجهز، جهت تزريق داروي ضد سم منتقل شود.
مسموميت غذايي كشنده بوتوليسم بر اثر مصرف كشك غير پاستوريزه، غذاهاي كنسروي و سوسيس و كالباس آلوده بروز مي‌كند.
س) بوتوليسم نوعي مسموميت غذايي كشنده است كه بر اثر مصرف كشك غير پاستوريزه، غذاهاي كنسروي (كه قبل از مصرف حرارت مناسب به آنها نرسيده است) و يا سوسيس و كالباس آلوده بروز مي‌كند. علايم و نشانه‌هاي اين مسموميت با تاخير (بعد از 12 تا 24 ساعت) ظاهر مي‌شود و شامل تاري ديد، دوبيني، افتادگي پلك فوقاني، عدم توانايي حركتي، اختلال تكلم، لكنت زبان، سختي بلع، و خشكي و درد گلو مي باشد. مهمترين اقدام درماني در اين مسموميت تجويز سريع داروي ضد سم (Anti toxin) در مركز درماني است. در صورت عدم درمان ممكن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسي جان خود را از دست بدهد.
هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از ۲ ساعت در دماي محيط رها نكنيد
ش) هرگز غذاهاي پخته شده را بيش از ۲ ساعت (اگر هواي اتاق گرم مي باشد، بيش از يك ساعت) در دماي محيط رها نكنيد. براي دوباره گرم كردن غذاهاي باقيمانده آنها را تا ۷۴ درجه سانتي گراد گرما دهيد تا غذا بخار کند و همچنين غذاهايي كه بيش از ۳ روز باقيمانده اند را مصرف نكنيد.
ص) هميشه قبل از آماده كردن و يا خوردن غذا، دستهايتان را با صابون بشوييد. نوعي از اسهال ميكروبي در طي سفر و به دليل عدم رعايت بهداشت قابل انتقال است.
دستهايتان را حتما بعد از برداشتن گوشت خام و سيگار كشيدن بشوييد
ض) به خاطر داشته باشيد دستهايتان را بعد از استفاده از سرويس‌هاي بهداشتي، برداشتن گوشت خام، سيگار كشيدن، دست زدن به حيوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشوييد.
ط) علايم و نشانه‌هاي برخي از مسموميت‌هاي غذايي با تاخير ظاهر مي شود. يعني ممكن است ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از مصرف غذاي آلوده، علايم در فرد مسموم بروز نمايد. علايم و نشانه هاي اين مسموميت ها شامل سردرد، تب، خستگي، تهوع، استفراغ، اسهال آبكي شديد، كم شدن آب بدن، ضعف و درد شكم است.
ظ) دستور طلايي پيشگيري از مسموميت غذايي: "پختن غذا و خوردن آن در همان روز" است.
ع) در هنگام مارگزيدگي بيمار را آرام كنيد و از حركات بيش از حد او جلوگيري كنيد.
غ) عضو محل گزيدگي مار را بايد بي حركت و هم سطح يا كمي پايين‌تر از سطح قلب نگه داشت.
ف) گزش عقرب مي تواند منجر به بروز درد شديد در ناحيه گزش شود اما علائم تهديد كننده حيات و حوادث منجر به مرگ به ندرت رخ مي دهد.
ق) زنبور گزيدگي ممكن است در اثر نيش انواع زنبور مانند زنبورعسل و زنبور سرخ بروز نمايد.
ك) نيش زنبورعسل ماده به كيسه محتوي زهر متصل است و پس از گزش در زخم باقي مي ماند و محتويات كيسه زهر به زخم منتقل مي‌شود.
گ) در مورد نيش زنبور عسل، برداشتن سريع نيش از روي زخم، جهت جلوگيري از ورود بيشتر سم به زخم ضروري است.
ل) اگر فرد زنبورگزيده مشكل تنفسي داشت و يا تورم شديد و سريع در محل گزش بروز كرد، بايد به پزشك مراجعه نمايد.
م) صدمات ناشي از حشره "دراكولا يا بند" در مناطق شمالي کشور و در فصول گرم شايع است. اين حشره که ظاهري شبيه مورچه بالدار دارد، نه نيش مي زنند و نه گاز مي گيرند بلكه تركيبات سمي و محركي ترشح مي كند كه باعث ايجاد زخم‌هاي پوستي و چشمي مي شود.
ن) سم حشره دراکولا يا بند باعث ايجاد صدمات بافتي، زخم و تاول مي شود. علائم به صورت قرمز شدن موضعي، جوش هاي كوچك همراه با خارش و در انتها ورقه ورقه شدن و پوسته پوسته شدن پوست مي باشد.
و) له شدن حشره دراکولا يا بند روي پوست و يا خاراندن پوست سبب انتشار سم و تشديد زخم هاي روي پوست خواهد شد.
ه) درمان قطعي براي سم حشره دراکولا يا بند وجود ندارد و عارضه بعد از مدتي خود به خود خوب مي شود. براي تخفيف عارضه پوستي سم حشره دراکولا، مي توان در ساعات ابتدايي، با آب و صابون معمولي محل عارضه را شستشو داد و به طور تجربي استعمال الكل سفيد بر روي موضع آلوده به سم حشره دراکولا يا بند مي تواند در كاهش علايم موثر باشد.
- در سفر:
الف) هنگام بازي كودكان در فضاي باز مراقب آنها باشيد تا توسط گل ها و گياهان سمي، مسموم نشوند. تماس پوست با برخي از اين گياهان و يا به دهان بردن آنها منجر به مسموميت كودكان مي شود.
ب) در سفر از خوردن گياهان و قارچ‌هاي خودرو اجتناب نماييد و گياهان يا قارچ‌ها را به دليل مصرف آنها توسط جانوران، غير سمي تلقي ننماييد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر