روته مولر: آینده فوتبال دنیا در آسیا است

فرهیختگان: اریش روته مولر، مدرس آلمانی سابق فیفا که در پی شکست تیم ملی ایران برابر عربستان و برکناری علی دایی در فروردین ماه سال ۸۸، مسئولیت تیم ملی را به‌صورت موقت عهده‌دار شد، این روزها در کشور زادگاهش یعنی آلمان به کارشناسی رقابت‌های جام‌جهانی می‌پردازد. این چهره که سابقه هدایت استقلال به‌عنوان دستیار صمد مرفاوی در لیگ برتر ایران را نیز در کارنامه دارد، از ماه ژانویه سال ۲۰۰۹ فعالیت خود را به‌عنوان دستیار تیم ملی فوتبال ایران زیر نظر علی دایی آغاز کرد. ضمن اینکه مربیانی مانند هانسی فلیک و ولید الرکراکی از شاگردان او در دوره‌های مدرسی به شمار می‌روند. بر همین اساس و درخصوص ناکامی تیم ملی آلمان، نتایج تیم ملی ایران و توسعه فوتبال آسیا و نشانه‌های آن در جام‌جهانی قطر، دقایقی در «فرهیختگان» با این چهره به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

صحبت را از تیم ملی آلمان و ناکامی این تیم در رقابت‌های جام‌جهانی آغاز کنیم. 

در هر صورت فوتبال آلمان هواداران پروپاقرصی در فوتبال ایران دارد که این ناکامی برای آنها نیز با تلخی همراه شده است. حذف آلمان از دور رقابت‌های جام‌جهانی اتفاقی دلخراش بود. ما در خطوط مختلف مشکل داشتیم و بالاترین ایراد به تیم آلمان این بود که این تیم در هیچ پست و نقطه‌ای در زمین بالانس نبود. ما هم به صورت فردی و نفری بالانس نبودیم، یعنی اینکه یک تمام‌کننده خوب نداشتیم تا زحمات بازیکنان را تبدیل به گل کند و هم اینکه در خطوط مختلف توازن لازم را نداشتیم و این عدم توازن و نداشتن بالانس فنی و نفری در نقاط زمین به ما ضربه بزرگی زد. درنهایت نیز این رقابت‌ها را برخلاف انتظار هواداران‌مان خیلی زود ترک کردیم و نتوانستیم توقعات را برآورده کنیم. 

فارغ از مسائل فنی که به آنها اشاره کردید، مشکل اصلی تیم ملی آلمان در این رقابت‌ها چه بود؟

نتایج به‌دست‌آمده در رقابت‌های جام‌جهانی قطر و ناکامی ما به نوعی باعث شد تا یک هشدار به سیستم فوتبال آلمان وارد شود. ما الان باید دور یک میز بنشینیم و بررسی کنیم که مشکل واقعی فوتبال آلمان کجاست. باز هم تاکید می‌کنم این نتایج برای ما یک هشدار بود. همین الان در فوتبال کشورمان تفکرات مختلفی وجود دارد و ما باید به رسم همیشگی در فوتبال آلمان، بار دیگر دور هم جمع شویم و در این مورد صحبت بکنیم. ببینیم که تصمیمات بعدی که باید برای برون‌رفت از این بحران بگیریم چه تصمیماتی خواهد بود. یک عده می‌گویند مشکل فوتبال آلمان از بوندسلیگا و رقابت‌های داخلی نشأت می‌گیرد و عده‌ای دیگر معتقدند نحوه آماده‌سازی تیم مشکلاتی دارد. در این خصوص هر کس نظر و عقیده خود را دارد اما باید بنشینیم و به یک خرد جمعی برسیم. 

در این خصوص نظر شما چیست و باید چه مسیری را برای موفقیت دوباره طی کنید؟

به نظر من مشکل اصلی به فاز دفاعی این تیم مربوط می‌شود. ما بالانس دفاعی خیلی خوبی نداشتیم. ضمن اینکه ارتباط خوب و زیادی بین فاز هجومی و فاز دفاعی در زمین مسابقه وجود نداشت. در وهله بعدی ما در دفاع تیمی هم مشکلات زیادی داشتیم، به‌طور مثال ما توپ را وقتی در میانه زمین از دست می‌دادیم شکست کاری ما از همین نقطه آغاز می‌شد و در واقع از خط میانی به خط دفاع می‌رسید. این‌طور نیست که گل‌هایی که می‌خوردیم تقصیر مدافعان باشد بلکه دفاع تیمی و ساختار دفاع تیمی ما ایراد داشت و همین موضوع باعث شد تا گل‌های احمقانه‌ای بخوریم. در هر صورت جام‌جهانی قطر باخت بدی برای ژرمن‌ها بود و فوتبال آلمان نیز ضربه سنگینی از این رقابت‌ها خورد. 

به تیم ملی فوتبال ایران و نتایج این تیم در جام‌جهانی قطر برسیم، عملکرد تیم تحت هدایت کارلوس کی‌روش در قطر را چطور ارزیابی می‌کنید؟

تیم ملی ایران در رقابت‌های جام‌جهانی شانس بسیار خوبی برای صعود داشت. این تیم در گروه مناسبی قرار داشت و شما می‌توانستید با توجه به اینکه خیلی گروه سنگینی نبود به راحتی از این گروه صعود کنید. مربی خیلی خوبی هم داشتید و نمی‌دانم چرا این امر برای تیم ملی ایران محقق نشد. من فکر می‌کنم شکست سنگین مقابل انگلیس در بازی اول ضربه مهلکی را به ایران وارد کرد و باعث شد تا به‌خصوص در بازی با آمریکا نتوانید به جام‌جهانی برگردید. بازی با انگلیس در واقع هم شما را خیلی خسته کرد و هم اینکه از لحاظ روانی تیم ملی ایران را تحت فشار قرار داد. نمی توانم درمورد تیم ایران و جزئیات این نتایج نظر دقیقی بدهم چون در برهه زمانی فعلی با تیم ملی کار نمی‌کنم و شرایط دقیق را نمی‌دانم اما در هر صورت از این نتایج متاثر شدم چون بالاخره به ایران یک تعلق خاطر قدیمی دارم. 

به نظر شما باید این تیم همچنان با کارلوس‌کی روش ادامه بدهد یا باید مسیر جدیدی را آغاز کنیم؟

من نمی‌توانم در امور مربیگری سایر کشورها دخالت کنم و کارلوس کی‌روش را هم شخصا نمی‌شناسم اما او برند معتبری به شمار می‌رود و سال‌ها در فوتبال ایران کار کرده است و این خودش یک نکته مهم و ارزشمندی محسوب می‌شود. این موضوع خیلی اهمیت دارد که شما یک مربی داشته باشید که با شما در سه جام‌جهانی حضور داشته و به نظر من کی‌روش از فوتبال ایران به یک شناخت دقیق و کامل رسیده است. نکته بعدی اینکه من بر این باور نیستم که کی‌روش تمام شده یا هر چه که بلد بوده است را به شما یاد داده است. چون قرار نیست مربیان یک‌بارمصرف باشند و هر چیزی که بلد هستند را فقط یک بار به شما یاد بدهند و به خانه بروند. این کار ما مدرس‌ها است. ما یک چیزی یاد می‌دهیم و به خانه می‌رویم اما مربیان در یک کشور سال‌ها می‌مانند و به کارشان ادامه می‌دهند. من در تقابل بین فوتبال ایران و کی‌روش طرفدار کی‌روش هستم، چون من یک مربی هستم و همیشه طرفدار مربیان باقی می‌مانم و همیشه از ثبات مربیگری حمایت می‌کنم. کما‌اینکه در فوتبال آلمان نیز با وجود ناکامی و حذف از مرحله گروهی در جام‌جهانی قطر وقتی هانسی فلیک در سمت خود ابقا شد به نظر من اقدام درستی انجام شد چون معتقدم همیشه راه‌حل، برکناری مربی نیست. بلکه راه‌حل این است که مشکلات را پیدا کنیم و ببینیم که آیا مربی می‌تواند در شرایط بهتری با وجود مشکلات نتایج متفاوتی بگیرد یا خیر. درنتیجه من بر این باورم که تیم ملی ایران و کی‌روش باید با یکدیگر یک گفت‌وگوی خوب و کارساز داشته باشند و درباره خواسته‌هایشان با هم صحبت کنند و اگر احساس می‌کنند که راهی برای ادامه همکاری وجود دارد در این مسیر با هم پیشروی کنند. سرمربی بعدی که بخواهد بیاید باید دوباره از صفر شروع کند؛ این در حالی است که کارلوس کی‌روش از فوتبال ایران و بازیکنان تیم ملی شناخت خیلی خوبی دارد و ایران هم استعداد‌های بسیار توانمندی دارد و سطح فوتبال ایران نیز بسیار بالاست و آنها می‌توانند در کنار هم کارهای بزرگی در آینده انجام دهند. 

نتایج تیم‌های آسیایی از جمله ژاپن، کره جنوبی و استرالیا و صعود این سه تیم به جمع ۱۶ تیم برتر جهان را چطور ارزیابی می‌کنید؟

تیم‌های آسیایی چهره خوبی در جام‌جهانی از خود به نمایش گذاشتند، به‌خصوص تیم‌های ملی ژاپن و کره جنوبی. من در هر دو کشور دوره‌های مربیگری را گذرانده‌ام. به نظر من هم ژاپنی‌ها و هم کره‌ای‌ها تشنه توسعه فوتبال هستند. این موضوع در کلاس‌هایی که به‌عنوان مدرس در آنها شرکت می‌کردم کاملا مشخص بود که آنها واقعا تشنه این امر به شمار می‌روند و می‌خواهند پیشرفت کنند و بالاتر بروند. با توجه به شناختی که از ژاپنی‌ها داشتم مطمئن بودم که آنها حریف آسانی برای هیچ کشوری نیستند و جلوی هیچ تیمی کوتاه نمی‌آیند. سرسختی ژاپنی‌ها را دیده بودم و می‌دانستم که آنها کم نمی‌آورند و اسیر نام بزرگان فوتبال جهان نمی‌شوند و درنهایت هم که با پنالتی از جام‌جهانی حذف شدند. من معتقدم که این سطح از پیشرفت و توسعه، افتخار بزرگی برای آنها به شمار می‌رود. از سبک فوتبال ژاپن لذت بردم و به این دو کشور شرق آسیایی تبریک می‌گویم. 

درباره فوتبال آسیا به‌صورت کلی چه نظری دارید؟

 به نظر من درباره آسیا می‌توان تعبیر آینده را به کار برد. در اروپا و آمریکای جنوبی فوتبال به اوج قدرت و توانایی رسیده است، آفریقا تلاش کرد امسال کارهایی انجام بدهد و در این بین مراکش تا نیمه‌نهایی هم راه پیدا کرد اما به نظر من فوتبال آسیا سازمان‌یافته‌تر عمل کرده و اگر تیم ملی فوتبال ایران هم می‌توانست در بازی آخر گروهی خود یک مقدار شانس بیاورد و این تیم هم به مرحله بعدی صعود می‌کرد، قصه برای تیم ملی ایران و فوتبال آسیا متفاوت‌تر دنبال می‌شد. من آینده فوتبال دنیا را در آسیا می‌بینم. 

برای اولین بار جام‌جهانی در یک کشور حاشیه خلیج فارس و در خاورمیانه برگزار شد ضمن اینکه برای اولین بار نیز در فصل پاییز این رقابت‌ها به انجام رسید، در این خصوص نظری دارید؟

 خیلی از انتظارات برآورده شد، نکته اول اینکه کشور قطر میزبانی خوبی انجام داد. آنها ورزشگاه‌های شگفت‌انگیزی را در سال‌های اخیر ساختند که آدم از نگاه کردن به آنها لذت می‌برد اما صادقانه بگویم با توجه به دوره‌هایی که برای مربیان در فوتبال در این کشور برگزار کرده‌ام با وجود اینکه جام‌جهانی، سازمان‌یافته و عالی در کشور قطر برگزار شد اما به نظر می‌رسد مردم کشور قطر خیلی زیاد اهل فوتبال نیستند. ذوق و شوقی که درباره فوتبال در بسیاری از کشورهای آسیایی وجود دارد در قطر نیست. اما برای هر کسی که برای تماشای فوتبال و جام‌جهانی و برای لذت بردن از فوتبال به کشور قطر رفت، چه قطری باشد و چه فردی خارجی، فکر نمی‌کنم دست خالی از ورزشگاه به منزل یا کشورش بازگشته باشد، چون جام‌جهانی در این دوره هم شگفتی داشت و هم خیلی خوب برگزار شد و هم نظم خوبی را در آن می‌بینیم و درمجموع جام‌جهانی ایده‌آلی را شاهد بودیم. 

قهرمان جام‌جهانی قطر چه تیمی خواهد بود و چه پیش‌بینی‌ای از فینال این رقابت‌ها دارید؟

 از روز اول گفته بودم تیم ملی برزیل قهرمان می‌شود اما متاسفانه این تیم هم اسیر شگفتی شد و نتوانست به نیمه‌نهایی برسد، با این حال برای فرانسه و آرژانتین هم از ابتدا شانس‌هایی قائل بودم و از ابتدا فکر می‌کردم یکی از این سه کشور قهرمان می‌شود که حالا با حذف تیم ملی برزیل شانس‌های فرانسه و آرژانتین برای رسیدن به فینال و قهرمانی افزایش پیدا کرده است. 

در بین مربیان تیم‌های ملی حاضر در جام‌جهانی قطر کدام یک را موفق دیدید؟

سرمربی مراکش قبلا یک دوره مربیگری را با من در کشور قطر سپری کرده بود و خیلی وقت پیش با او کار کرده بودم و برایش خیلی خوشحالم. افتخار بزرگی برایم به شمار می‌رود که یکی از شاگردانم در جام‌جهانی مربیگری می‌کند و حالا به این سطح رسیده و تیم ملی تحت هدایت او نیز به نیمه‌نهایی راه پیدا کرده است. مراکشی‌ها هم کم‌شانس نیستند. آنها توانستند اسپانیا را حذف کنند و حالا که پرتغال را هم حذف کرده و به نیمه‌نهایی صعود کرده‌اند قلبم گرم‌تر شده است.