پایان فروش لوازم خانگی قاچاق و تقلبی

روزنامه ایران: بازار لوازم خانگی به سمت بهبود در حال حرکت است و قرار نیست دیگر فروشندگان برای مردم تعیین تکلیف کنند. اگر می‌خواهید لوازم خانگی بخرید از مغازه داران، شناسه کالا بگیرید، در صورتی که این شناسه را در اختیار نداشتند از آنها تأییدیه اتحادیه را بخواهید، اگر مغازه داران شناسه و تأییدیه اتحادیه را نداشتند، به‌هیچ عنوان از آنها خرید نکنید. چرا که کالاهای آن مغازه، تقلبی یا کالای قاچاقی است که گارانتی ندارد.

اگر مغازه دار شناسه کالا را به شما نشان داد برای صحت و سقم آن ستاره ۴ ستاره ۷۷۷۷ مربع را شماره‌گیری و شناسه کالا را وارد کنید. در این صورت می‌توانید اطمینان پیدا کنید که کالایی که قصد خرید آن را دارید، سلامت است یا خیر.

اقدامات اولیه

به غیر از شناسه کالا که می‌تواند به مشتریان کمک کند، قرار است دو مدل جدید برای تأیید سلامت لوازم خانگی اجرایی شود. آنگونه سید مرتضی میری؛ رئیس اتحادیه لوازم خانگی عنوان کرده است: در سه ماهه اول سال ۹۹ قرار است کد رهگیری و سامانه گارانتی هم در کنار شناسه کالا راه بیفتد تا بواسطه این اهرم‌ها دیگر بازار با لوازم خانگی قاچاق بدون گارانتی و لوازم خانگی تقلبی روبه‌رو نشود. او می‌گوید: از آنجا که لوازم خانگی قاچاق و تقلبی بازار لوازم خانگی را با التهاب مواجه کرد، تولیدکنندگان داخلی تصمیم گرفتند به شناسه کالا که از مدت‌ها قبل طراحی شده بود، روی بیاورند. در حال حاضر ۸۰ درصد تولیدکنندگان با شناسه کالا، محصولات خود را روانه بازار می‌کنند و تنها در لوازم خانگی خُرد این شناسه به‌صورت کامل فعال نشده است. البته گفته‌های رئیس اتحادیه لوازم خانگی در شرایطی است که چندی پیش مهدی صادقی انارکی سرپرست امور صنایع وزارت صمت گفته بود که تولیدکنندگان از طرح شناسه کالا به جهت مسائلی چون پرداخت مالیات و غیره، استقبال نکردند.
او تأکید کرده بود که تولیدکنندگان باید بپذیرند در بازه زمانی مشخص به شناسه کالا بپیوندند و نباید مقاومت کنند.

کلاهبرداری رایج

در این میان یکی از تولیدکنندگان درباره اینکه چرا شناسه کالا نمی‌گیرند تا در بازار کالایشان قابل شناسایی باشد، تصریح کرد: باوجود تأکیدات صورت گرفته، مردم برای خرید کالا به شناسه کالا توجه نمی‌کنند و بعد از آنکه کلاه سرشان رفت تازه متوجه می‌شوند که چه اشتباهی کردند، بدین جهت تولیدکنندگان علاقه‌ای به اجرایی کردن شناسه کالا ندارند.

او ادامه داد: تولیدکنندگان لوازم خانگی شرایط دشواری دارند از این‌رو با شناسه کالا سازمان امور مالیاتی و سایر مجموعه‌ها فشارهای خود را بر تولیدکنندگان بیشتر می‌کنند. چرا که مباحث مالی شفاف‌تر می‌شود، از این‌رو استقبال از شناسه کالا زیاد نبوده است. به هر ترتیب خیلی‌ها از بازار لوازم خانگی گلایه دارند و می‌گویند این بازار بهم ریخته است و سروسامانی ندارد. این خیلی‌ها درست می‌گویند، چرا که بازار لوازم خانگی چند وقتی است با چالش‌های جدی مواجه شده است. در این بازار به سختی می‌توان به سلامت و صحت کالا اطمینان پیدا کرد، چرا که بازار پُر از لوازم خانگی تقلبی و قاچاق است.

تغییر مسیر در بازار

آنگونه که فعالان بازار ارزیابی می‌کنند، از روزی که واردات لوازم خانگی ممنوع شد، بازار تغییر مسیر داده و کالاهایی که هیچ اصالتی ندارند جای برندهای معروف را در اکثر مغازه‌ها گرفتند. به‌گونه‌ای که مردم یخچال با برند معروف خریدند و بعد از 15 روز که از آن استفاده کردند، از زبان نماینده خدمات پس از فروش برند معروف متوجه می‌شوند که کالای خریداری شده در زیرپله‌های اطراف تهران تولید شده است و اصالتی ندارد. در این میان بارها گزارش شده است که به غیر از کپی کاری لوازم خانگی معروف خارجی، لوازم خانگی تولید داخل هم کپی می‌شود.

دور زدن بازرسان

چالش دیگری که در این بازار وجود دارد، دور زدن بازرسان قیمتی است. در حالی که قیمت اکثر لوازم خانگی مشخص است، فروشنده برندهای معروف (وارداتی یا مونتاژ داخلی) در شرایطی کالا را می‌فروشند که خریدار دو بار کارت بانکی را در دستگاه پوز بکشد. در دور اول؛ قیمتی است که فاکتور می‌شود و همان چیزی است که مورد تأیید سازمان‌های بازرسی است. در دوم کارت کشیدن؛ پول مازادی است که فروشنده از خریدار طلب می‌کند. در این بخش به شما فاکتوری داده نمی‌شود و هیچ سند و مدرکی دال بر خرید کالا وجود ندارد. خریداران عنوان می‌کنند که تفاوت قیمتی بین قیمت‌های تعیین شده با قیمت برخی از مغازه داران بیش از 15 میلیون تومان است.

شناسه کالا ایجاد می‌شود

رئیس اتحادیه لوازم خانگی درباره شناسه کالا و ساماندهی بازار لوازم خانگی به «ایران» گفت: در قالب سه راهکار شناسه کالا، کد رهگیری و سامانه گارانتی می‌خواهیم بازار لوازم خانگی را ساماندهی کنیم. در اولین گام شناسه کالا اجرایی شد تا از ورود لوازم خانگی قاچاق و تقلبی به بازار جلوگیری شود.

او ادامه داد: بیش از 80 درصد تولیدکنندگان به شناسه کالا پیوستند و مابقی که هنوز وارد این مرحله نشدند، در زمره تولیدکنندگان کوچک و زیرپله‌ای هستند. برای آنکه بازار لوازم خانگی ساماندهی پیدا کند برای اولین بار به واحدهای صنفی اجازه دادیم که اگر کالای قاچاقی هم دارند به اتحادیه مراجعه و تأییدیه بگیرند. از این‌رو به واحدهای صنفی اجازه داد شد که لوازم خانگی که اتحادیه تأیید و گارانتی هم بر عهده مغازه‌دار بود، تا 31 شهریور 99 به فروش برسانند. میری خاطرنشان کرد: در این مدت که واحدهای صنفی برای تأیید لوازم خانگی قاچاق فرصت داشتند 500 واحد صنفی بر اساس مدل و سریال کالا تأییدیه گرفتند. البته از این پس اتحادیه دیگر به هیچ وجه به لوازم خانگی قاچاق مجوز فروش نمی‌دهد و کالاهایی که تأیید نشده طبق قانون، قاچاق محسوب می‌شوند.

ثبات قیمت‌ها

رئیس اتحادیه لوازم خانگی می‌گوید: تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی بر اساس قیمت‌گذاری دولتی فعالیت می‌کنند، از این‌رو به‌نظر می‌رسد که سال آینده شاهد ثبات قیمت لوازم خانگی باشیم.
وی با پذیرفتن اینکه بازار لوازم خانگی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو است، گفت: اتحادیه لوازم خانگی می‌تواند در ساماندهی بازار به جهت ارائه کالای اصل اقدام کند ولی در قیمت‌هایی که از سوی برخی از مجموعه‌ها اعلام می‌شود، کنترلی وجود ندارد.

واکنش بازار به تحریم در دو مقطع زمانی

از روزی که واردات لوازم خانگی ممنوع شد و تولیدکنندگان داخلی عهده دار تأمین لوازم خانگی کشور شدند، حرف و حدیث‌ها در مورد برندهای کره‌ای که در ایران خط تولید زدند، زیاد شده است. خیلی سال است که برندهای کره‌ای به ایران آمدند و بر اساس سلیقه ایرانی‌ها نسبت به واردات لوازم خانگی اقدام کردند. اما با افزایش تعرفه واردات و کاهش شدید سود در این بخش کره ای‌ها تصمیم گرفتند به سمت تولید بروند. از این‌رو تولید و مونتاژ لوازم خانگی در ایران آغاز شد.

در تحریم گذشته ایران (قبل از برجام) شرکت‌های کره‌ای در ایران ماندند و نسبت به واردات و مونتاژ لوازم خانگی اقدام کردند، اما در دوره جدید تحریم‌ها شرکت‌های کره‌ای نتوانستند در بازار ایران دوام بیاورند چرا که امریکا خط و نشان‌هایی برای این شرکت‌ها کشید تا از ایران خارج شوند. بدین جهت شرکت های کره ای مجبور شدند از ایران بروند و اکنون خط تولید این کارخانه ها در حال خاک خوردن است. همین اتفاق باعث شد که تولیدکنندگان برندهای کره‌ای در ایران، با چینی‌ها وارد مذاکره شوند و با برند جدید که شبیه به اسم برندهای کره‌ای معروف است به میدان رقابت بیایند. قرار است از اسفند ماه برندهای جدید تولید و وارد بازار شوند. از این‌رو اگر بنرهای برندهای معروف کره‌ای برداشته می‌شود، به‌خاطر آن است که قرار است برندهای جدید وارد بازار شود. از سویی برندهای کره‌ای برای آنکه بازار ایران را حفظ کنند در ماه‌های متمادی تحریم تلاش کردند تا با نصب بنر و تبلیغات برند خود را حفظ کنند، اما گویا چاره‌ای جز رفتن و از دست دادن بازار ایران ندارند.