تکنیک‌زده و در جست‌وجوی محتوا
نقدی بر سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران
برای رسیدن به پردیس سینمایی ملت میزبان جشنواره فیلم کوتاه تهران، اگر پیاده باشید باید راه زیادی را طی کنید و اگر با خودرو حرکت کنید باید در پشت ترافیک بمانید.
روزنامه جوان: رسیدن به جشنواره سخت است، اما زمانی که به فیلم‌های حاضر در جشنواره نگاه کنید متوجه می‌شوید که بسیاری از فیلم‌ها خیلی راحت به جشنواره راه پیدا کرده‌اند و اگر قرار بود بر مبنای کیفیت به این فیلم‌ها اجازه ورود به جشنواره فیلم تهران داده شود، بخش عمده‌ای از آثار پشت در‌های بسته جشنواره باقی می‌ماندند.
در نگاه اول شاید فیلم کوتاه به اندازه سینمای بلند مخاطب نداشته باشد، میزان استقبال از جشنواره فیلم کوتاه در حد قابل قبولی است، ولی فیلمسازان حاضر در جشنواره می‌گویند در صورتی که اگر پردیس «چارسو» میزبان جشنواره بود، تعداد افرادی که به تماشای فیلم‌ها می‌آمدند بیشتر هم می‌شد. اتفاق ویژه امسال بلیت‌فروشی برای جشنواره است.
بلیت‌فروشی؛ اقدام مثبت امسال
از ابتدای ورود به پردیس ملت، تکاپوی تهیه بلیت سانس‌ها کاملاً به چشم می‌خورد. از علاقه‌مندان به سینما گرفته تا اهالی رسانه برای ورود به سالن و تماشای فیلم باید از قبل بلیت تهیه کنند. بخشی از بلیت‌فروشی جشنواره از طریق یک سایت بلیت‌فروشی انجام می‌شود. برای هر سانس فیلم کوتاه که شامل حدود پنج فیلم است، باید بلیت‌های ۵ هزار تومانی خرید. تقریباً همه فیلمسازان حاضر در جشنواره نسبت به اینکه برای تماشای فیلم‌ها بلیت‌فروشی می‌شود نگاه مثبتی دارند. دلاور دوستانیان، کارگردان فیلم مستند کوتاه «آهسته و آرام» در گفتگو با «جوان»، می‌گوید: بلیت‌فروشی اتفاق خوب این دوره از جشنواره است و باعث شده تا علاقه‌مندان واقعی فیلم کوتاه به تماشای فیلم بیایند.
عزت‌الله پروازه مستندساز که با مستند «گالین» در جشنواره حضور دارد، به «جوان» می‌گوید: «بلیت‌فروشی برای جشنواره اقدام مثبتی است به شرط آنکه همان مبلغ ناچیزی که از فروش فیلم‌ها به دست می‌آید به دست فیلمساز برسد و فیلمساز بخشی از آن انگیزه‌ای که در آرمان‌هایش برای سینما در نظر دارد را به دست آورد، همان طور که فیلم کوتاه خودش سیاه مشق ورود به سینمای بلند است.» امسال بخش‌های مختلف جشنواره تفکیک شده‌اند و بخش مستند جشنواره از بخش داستانی آن جدا شده است. پروازه با انتقاد از این جداسازی می‌گوید: «می‌گویند، چون مستند جایگاه جداگانه و جشنواره‌ای مجزا دارد، فیلم‌های کوتاه مستند را از داستانی جدا کرده‌اند، این ایراد به جشنواره وارد است که چرا نباید مستند‌های کوتاه در کنار آثار داستانی و انیمیشن دیده شود؟! این کار در جشنواره تنوع ایجاد می‌کرد.»
کیفیت آثار جشنواره
این فیلمساز می‌افزاید: «به هر حال در هر جشنواره‌ای تعداد فیلم‌های کیفی به اندازه انگشتان دست است. نقطه ضعف فیلم‌هایی که در جشنواره دیده‌ام این بود که در گفتگو با فیلمساز، به نظر می‌آید کاملاً انسان‌های صاحبنظری در مسائل فرهنگی و اجتماعی هستند، اما وقتی فیلم آن فیلمساز را می‌بینیم، متوجه می‌شویم که نتوانسته است آن دیدگاه‌ها را در فیلمش پیاده کند و آثار از نظر محتوا ضعیف هستند.»
دلاور دوستانیان فیلمساز دیگری است که با انتقاد از حواشی ایجاد شده از سوی برخی از فیلمسازانی که در جشنواره فیلم کوتاه تهران آثارشان پذیرفته نشد، می‌گوید، بیش از هزار فیلم درخواست حضور در جشنواره داشته‌اند و باید توجه کنند که همه آثار به جشنواره راه پیدا نخواهند کرد.
این فیلمساز درباره کیفیت آثار حاضر در جشنواره، می‌گوید: «احساس می‌کنم اکثر فیلم‌های داستانی حاضر در جشنواره از نظر کیفیت ساخت کیفیت بالایی دارند، اما هنوز از نظر محتوا در سطح پایینی قرار دارند و بسیاری از آن‌ها فاقد داستان هستند.»
سانس فوق‌العاده
ساعت ۱۲:۳۰ سانس اکران‌های فوق‌العاده شامل فیلم‌های پرمخاطب روز گذشته جشنواره است. پیش از آغاز اکران‌ها، مرتضی میرمنتظمی، کارگردان فیلم کوتاه «آنکادر» در گفتگو با «جوان» از حضور در جشنواره فیلم کوتاه ابراز رضایت می‌کند، اما از نحوه چینش فیلم‌ها در سانس‌ها انتقاد دارد و می‌گوید: «نحوه چینش فیلم‌ها به نحوی است که اکثر تماشاگران تا انتهای سانس‌ها نمی‌مانند و فیلم‌های آخر با تعداد پایینی از مخاطب روبه‌رو هستند.» میرمنتظمی درباره فیلم‌هایی که در جشنواره دیده می‌گوید: «فیلم‌های خوبی دیدم ولی بعضاً از نظر محتوا فیلم‌های ضعیف‌تر از تکنیک بودند.»
در سانس فوق‌العاده، ابتدا فیلم «ژوان» ساخته کاوه جاهد پخش می‌شود. این فیلم به زبان کردی و درباره آزمایش بکارت پیش از ازدواج است. فیلمساز تلاش کرده تا نگاه سنتی به داشتن بکارت عروس پیش از ازدواج را به چالش بکشد. دومین فیلم «بچه مردم» ساخته جواد ستوده‌نیاست که همان طور که در تیتراژ فیلم به آن اشاره می‌شود، برداشتی آزاد از داستانی به همین نام نوشته جلال آل‌احمد است.
فیلم بعدی «گوشت خوار» ساخته امیرحسین محسنی، فیلم کاملاً تکنیک زده‌ای است. «موناکو» ساخته آرمان خوانساریان با بازی «بابک کریمی» که اجرای طرح آن بر عهده «مجید برزگر» است، اشاره‌ای به آقازادگی و نقش آن در ایجاد عقده‌های فروخته در جامعه دارد. «اضافه بار» به کارگردانی یاس میلانی که در تک‌لوکیشن یک اتومبیل داستان آن می‌گذرد، بیشتر از اینکه دارای داستان باشد در یک طرح اولیه از یک داستان باقی مانده است. در آخر فیلم سینمایی «آنکادر»، تلاش دختری جوان را برای فرار از تنهایی و افسردگی را نشان می‌دهد که سرانجام به شکست منتهی می‌شود.
حاشیه‌سازی کار اقلیت است
این دوره از جشنواره فیلم کوتاه شاهد ایجاد کمپینی اعتراضی از سوی فیلمسازانی است که فیلمشان به جشنواره راه پیدا نکرده است. سعید نجاتی، کارگردان فیلم داستانی «دابور» به «جوان» می‌گوید: این افراد ۱۵ نفر هستند و در این روز‌ها تلاش می‌کنند با نشان دادن فیلم‌هایشان به دیگران اینگونه وانمود کنند که فیلم‌های مهمی داشته‌اند که از جشنواره بیرون گذاشته شده‌اند. من فیلم‌های آن‌ها را دیده‌ام، کیفیت آثارشان واقعاً پایین‌تر از قبولی در جشنواره بوده است ولی آن‌ها نمی‌خواهند قبول کنند. هر جشنواره‌ای برای خودش مقررات و هیئت انتخابی دارد و در هیچ کجای دنیا دیده نمی‌شود که فیلمساز بعد از قبول نشدن اثرش در جشنواره، شروع به اعتراض‌هایی اینچنین کند.»
همه فیلم‌ها پروانه نمایش دارند
سیدصادق موسوی، دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران در گفتگو با «جوان» درباره حاشیه‌های جشنواره و ادعای باند بازی انجمن سینمای جوانان ایران برای انتخاب آثار انجمن برای جشنواره، می‌گوید: از هزارو ۶۴۸ اثر توانستیم ۱۴۰ اثر را به جشنواره راه دهیم و طبیعی است سرشکستگی و ناراحتی در بین آثار راه نیافته به جشنواره وجود داشته باشد.
موسوی با بیان اینکه جشنواره ۱۹ نفر هیئت انتخاب دارد، می‌گوید: انتقاد‌ها از جشنواره فاقد ارزش علمی است. وی با اشاره به اینکه فقط ۲۷ درصد آثار جشنواره متعلق به انجمن است، ادعای حضور حداکثری آثار انجمن سینمای جوانان را نفی می‌کند و می‌گوید، ۶۳ درصد آثار متعلق به انجمن نیستند. وی درباره رد شدن فیلم «رای» از سوی جشنواره و اعتراض فیلمسازش می‌گوید: ما همه آثار جشنواره را برای دریافت پروانه نمایش به معاونت نظارت و ارزشیابی فرستاده‌ایم و از ۱۹۰ اثر ارسالی فقط یک اثر آن هم به خاطر پوشش دخترانی که در آن حضور دارند، از سوی معاونت رد شده است.
ارسال نظر