جوانان ایرانی کجا پناه ببرند؟

خبرآنلاین: در همه کشورها امور مربوط به جوانان و ساز و کارهای مربوط به وضعیت این قشر در جامعه برنامه ریزی بلند مدت و آگاهانه را می طلبد.

کشور ما تا همین چند سال قبل که خبرها در مورد کهنسال شدن جمعیت به گوش نرسیده بود از جوان ترین کشورهای جهان قلمداد می شد. اکنون هم اتفاق خاصی نیفتاده است و هنوز چیزی حدود ۷۰ در صد جمعیت ایران کم یا بیش جوان محسوب می شوند. اما در عرصه برنامه ریزی متاسفانه هنوز که هنوز است این قشر اسیر بی برنامگی و سردرگمی مسئولان است.

تا قبل از سال ۸۹ که سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان از هم مستقل بودند، ورزش ساز و کار خود را داشت، اما سازمان ملی جوانان در عمل نتوانسته بود برنامه ریزی های ملی مربوط به این قشر را پوشش دهد؛ سیاسی کاری ها و ناتوانی های مدیریتی در دولت نهم و دهم عملا از سازمان ملی جوانان چیزی به جز یک سازمان با عملکرد های جزیره ای و دولت محور باقی نگذاشته بود.

تا وزارت ورزش و جوانان در تاریخ ۸ دیماه ۱۳۸۹ و پس از ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان در مجلس هشتم تشکیل شد.

تحولات در پر حاشیه ترین وزارتخانه

در دولت دهم محمد عباسی وزیر این وزارت‌خانه بود. حمید سجادی نخستین وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان، در اواخر خردادماه ۱۳۹۰ به مجلس شورای اسلامی معرفی شد، اما با ۱۳۷ رأی مخالف نتوانست رأی اعتماد مجلس را کسب کند. محمد عباسی در پنجم مردادماه ۱۳۹۰ به عنوان دومین وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان به مجلس معرفی شد. که ۱۲ مرداد با ۱۶۸ رای موافق و ۶۱ مخالف و ۱۵ ممتنع رای اعتماد گرفت.

او تا پایان کار دولت دهم وزیر ورزش و جوانان بود. در بیست و ششم مرداد ۱۳۹۲ پس از آن که مسعود سلطانی فر موفق به کسب رأی اعتماد مجلس نشد ، حسن روحانی ، رئیس جمهور ، طی حکمی رضا صالحی امیری را به سرپرستی وزارت ورزش و جوانان منصوب کرد و دو ماه بعد در ۲۷ مهر ۱۳۹۲ وی را به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس معرفی کرد.

اما در جریان بررسی صلاحیت صالحی امیری در مجلس، وی با کسب ۱۴۱ رأی مخالف، ۱۰۷ رأی موافق و ۱۳ رأی ممتنع موفق به اخذ رأی اعتماد از مجلس نشد.

در ۶ آبان ۱۳۹۲ ، حسن روحانی، محمد شریعتمداری را به عنوان سرپرست وزارت ورزش و جوانان منصوب کرد. در ۱۲ آبان ۱۳۹۲ ، نصرالله سجادی به عنوان سومین وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. اما او نیز نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد.

حسن روحانی عصر روز ۱۹ آبان ۱۳۹۲ محمود گودرزی را به عنوان چهارمین وزیر پیشنهادی وزارت ورزش و جوانان به مجلس معرفی کرد. در ۲۶ آبان ۱۳۹۲ صلاحیت گودرزی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت و وی با کسب ۱۹۹ رأی موافق ، ۴۴ رأی مخالف و ۲۴ رأی ممتنع توانست به عنوان وزیر ورزش و جوانان از مجلس رأی اعتماد بگیرد

گودرزی در اولین اظهار نظرهای رسمی خود در میان خبرنگاران به لزوم ارتقای ساختار حوزه جوانان اشاره می‌کند و اینکه حوزه جوانان باید به معاونت ریاست جمهوری و یا یک سازمان مستقل مانند سازمان محیط زیست ارتقا پیدا کند تا دستوراتش نافذ شود.

وزارت ازدواج و طلاق

نارسایی کار وزارت ورزش و جوانان در عرصه جوانان که همواره درخواست جوانان و برخی نماینده های مجلس در طرح سئوال از وزیر سابق این وزارتخانه در مجلس شده بود باعث شد که نمایندگان مجلس به فکر تاسیس یک وزارتخانه جدید بیفتند.

یک نماینده مجلس از تدوین پیش نویس تشکیل سازمان یا وزارت ازدواج و طلاق خبر داد و گفت: با توجه اینکه وزارت ورزش و جوانان نقش قابل توجهی در حل مشکلات اجتماعی و ازدواج جوانان نداشته است طرحی با عنوان تشکیل وزارت ازدواج و طلاق تدوین شده که این وزارتخانه می تواند جایگزین مناسبی برای وزارت جوانان باشد.

ابراهیم نکو با بیان این مطلب به مهر گفت: طرح تشکیل وزارت ازدواج و طلاق از سوی عده ای از نمایندگان مجلس تدوین شده است و پس از بررسی بودجه، هفته آینده به هیات رئیسه مجلس اهدا می شود تا در صورت موافقت، این طرح برای بررسی به کمیسیون اجتماعی مجلس برود.

وی در پاسخ به اینکه آیا تشکیل این وزارتخانه به نوعی موازی کاری با وزارت جوانان نیست، گفت: وزارت ورزش و جوانان از زمان ادغام تبدیل به وزارت ورزش شده و در حوزه جوانان اقدام قابل توجهی برای حل مشکلات اجتماعی و فرهنگی جوانان انجام نداده است. تمرکز عمده فعالیت آنها بر روی ورزش است و جوانان مغفول واقع شده اند. این وزارتخانه می بایست در این سالها طرح هایی را برای اشتغال و ازدواج آسان جوانان ارائه می داد اما نه تنها اقدام خاصی انجام نداده است بلکه در یک سال اخیر پرداخت وام ازدواج نیز متوقف شده است.

وی درباره دلایل تشکیل این وزارتخانه توضیح داد: تاکنون هیچ دستگاه و ارگانی به صورت مستقل نتوانسته مشکلات و آسیبهای اجتماعی جوانان را که منتهی به طلاق می شود حل کند. از سوی دیگر هر روز شاهد افزایش آمار طلاق و کاهش ازدواج در میان نسل جوان کشور هستیم که این مغایر با توصیه های مسئولان نظام برای افزایش جمعیت کشور است.

طرحی پر انتقاد

اما چنانکه مشخص است این طرح طرحی پر انتقاد خواهد بود. سید حمیدرضا طباطبایی" عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با انتقاد از طرح برخی نمایندگان مبنی بر ایجاد وزارت ازدواج و طلاق اظهار داشت: طبق قانون برنامه پنجم توسعه تعداد وزارتخانه‌ها باید از مرز ۲۰ به ۱۷ وزارتخانه کاهش پیدا کند، بنابراین علی‌القاعده طبق قانون نمی‌توان وزارتخانه جدیدی اضافه کرد.

وی ادامه داد: می‌توانیم حدود وظایف وزارتخانه‌های دیگر را با نگرش به مسائل خانواده تغییر دهیم، به طور مثال با افزایش وظایف وزارت ورزش و جوانان نام این وزارتخانه را به وزارت ورزش، جوانان و خانواده تغییر دهیم که این اتفاق در بسیاری از کشور‌ها نیز افتاده است.

عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس با انتقاد از نامگذاری وزارتخانه‌ای تحت عنوان ازدواج و طلاق خاطرنشان کرد: این نامگذاری اشتباه است و بحث‌های مربوط به جمعیت و خانواده می‌تواند در زیرمجموعه وزارتخانه‌های مرتبط قرار گیرد.

مشکل نام گذاری نیست

البته برخلاف گفته منتقدان در این میان تنها چیزی که مطرح نیست نام وزارتخانه است حقیقت این است که تشکیل وزارت ورزش و جوانان از پایه کار بی مطالعه ای بوده است و ورزش در کشور ما اصولا به دلیل سرمایه در گردش بالا و دستهای پشت پرده آنقدر مشکل پیدا و پنهان دارد که می تواند تمام توان یک وزارتخانه را مصروف خود کند لذا از چنین وزارتخانه ای انتظار برنامه ریزی بلند مدت برای جوانان آن هم در کشور ما که یکی از خاص ترین کشورها در مورد جوانان و رویکرد ها به انحرافات اجتماعی است، انتظار بیهوده ایست.

در این رابطه محمدتقی حسن زاده رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان به فارس گفت: پیشنهاداتی که در مورد جدایی ورزش و جوانان و تشکیل وزارت مستقل در حوزه جوانان مطرح می‌‌شود در حقیقت پیشنهاد تغییرات ساختاری و مدیریتی است و به اعتقاد بنده امروز مشکل جوانان ساختار مدیریتی نیست و بیشتر مشکل برنامه ریزی و یک مدیریت نظارت راهبردی است.مسائل و مشکلات جوانان امروز کاملاً مشخص شده است و مسئله‌های فراروی جوانان که جامعه و خانواده‌ها را نگران کرده است کاملاً شناسایی شده‌اند و برای برطرف کردن این مسائل راهکارهای عملیاتی وجود دارد.

رئیس مرکز مطالعات وزارت جوانان افزود: خلأیی که امروز در حوزه جوانان داریم این است که دستگاه‌های مسئول و برنامه‌ریز در حوزه جوانان برنامه‌های موجود را تبدیل به پروژه‌های اجرایی نمی‌کنند و یکی از مهمترین مسئله‌ها و خلأها اجرایی نکردن پروژه‌ها است.

پیشنهاد تشکیل وزارتخانه مستقل در حوزه جوانان و ایجاد ساختار جدید نه تنها مشکلی را از جوانان حل نمی‌کند بلکه مشکل جدیدتری را ایجاد می‌کند و اگر بخواهیم واقع بینانه، اصولی و بنیادی مسائل جوانان را در کشور حل کنیم ابتدا باید نیازهای جوانان را در قالب خانواده ببینیم و از ظرفیت خانواده و والدین برای حل مشکلات جوان‌ها کمک بگیریم.