پشیمان نیستم، اما دوباره شمر نمی‌شوم

ایلنا: محمد فیلی، بازیگر سینما و تلویزیون، تاکنون در قالب نقش‌های متعددی جلوی دوربین رفته است اما به عقیده بسیاری بازی در نقش شمر که در سریال «مختارنامه» برای وی رخ داد، یکی از برجسته‌ترین و ماندگارترین نقش‌هایی است که تا به حال به ایفای آنها پرداخته. از دیگر کارهای او می‌توان به بازی در سریال‌های «روزی روزگاری» و «تفنگ سرپر» اشاره کرد.

او می‌گوید به تاریخ و کارهای تاریخی علاقه دارد و هر گاه وقت داشته باشد، گریزی به تاریخ می‌زند و درباره آن می‌خواند. محمد فیلی که در سریال مختارنامه ایفاگر نقش شمر بوده، درباره این تجربه توضیح می‌دهد که از بازی در آن نقش ناراضی نیست و دوست ندارد دوباره این نقش را در سریال دیگری تجربه کند. به بهانه پخش مجدد سریال «مختار نامه» با محمد فیلی به گفتگو نشستیم.

هربار که سریال «مختارنامه» پخش می‌شود، بسیاری از مردم آن را دنبال کرده و حتی با کاراکترهای منفی آن نیز همراه می‌شوند. بازی در نقش شمر که نقشی تاریخی به شمار می‌آید، چه چالش‌هایی را برای بازیگر آن به همراه داشت؟

نقش شمر یک نقش سخت بود. من شناخت چندانی از این شخصیت نداشتم، به جز اینکه می‌دانستم یک فرد منفور بوده است. اطلاع نداشتم که در زندگی شخصی‌اش چه شخصیتی داشته است. ما به طور کلی اطلاعات کمی درباره او داریم و فقط می‌دانیم که در برهه‌ای از تاریخ در کنار حضرت علی(ع) بوده و بعد وقایع کربلا اتفاق افتاده است.

کتاب‌های زیادی هم درباره شمر در تاریخ نوشته نشده است. فقط همه می‌دانند او یک فرد جنایتکار به شمار می‌رود و در همین حد در تاریخ از او یاد شده است. با وجود این اطلاعات اندک درباره شمر، من باید نقش را بازی می‌کردم و طوری او را به تصویر می‌کشیدم که برای مردم باورپذیر باشد. آنچه در سریال مختارنامه در قالب شمر می‌بینید در واقع سلیقه من و آقای میرباقری است که تصویر شده است.

با توجه به بازخوردهایی که هربار پس از پخش مختار از شخصیت شمر می‌گیرید، شمری که در مختار به تصویر کشیده شد، چقدر برای مخاطبانت باورپذیر شد؟

اگر حمل بر خودستایی نباشد باید بگویم، این نقش مورد قبول همگان قرار گرفت. نه تنها مردم بلکه آن‌هایی که دستی در تاریخ دارند هم آن را پذیرفتند. این کارشناسان معتقد بودند که شمر همین گونه بوده است که ما در سریال مختار به تصویر کشیدیم.

از اینکه نقش شخصیتی را که تا این اندازه منفور و منفی است، بازی کردید پشیمان نیستید؟ نگران نبودید که ایفای این نقش باعث شود که شما در نقش‌های منفی تثبیت شوید؟

من کاملاً با این مسئله مخالفم که ایفای یک نقش سیاه و منفی باعث می‌شود که شما در آن نقش باقی بمانید. ما بازیگریم و باید نقش‌های مختلف را ایفا کنیم. نه اینکه من عاشق نقش‌های منفی باشم، اما وقتی پیشنهاد می‌شود بازی می‌کنم.

منفی و مثبت بودن نقش حداقل برای من معنایی ندارد. من اصلاً از اینکه این نقش را بازی کردم، پشیمان نیستم، اما دوست ندارم دوباره نقش شمر را بازی کنم، چون یک بار بازی کرده‌ام و تمام شده است. اما نقش‌های منفی دیگر را ممکن است بازی کنم. به نظر من، ما باید در کسوت بازیگر همه نقش‌ها را تجربه کنیم و خودمان را محک بزنیم.

نقاط قوت مختارنامه از نظر شما چه بود؟ به شخصه چقدر به ژانر تاریخی علاقه دارید؟

بسیار زیاد. چیزهایی که در تاریخ اتفاق افتاده برایم خیلی جالب است و هر وقت فرصت کنم گریزی به کتاب‌های تاریخی می‌زنم و درباره مسائل مختلف نیز به انجام کارهایی مشغول می‌شوم. علاوه بر این اولین نقطه قوت این سریال، انتخاب بازیگران خوب آن است. متن جذاب هم از دیگر ویژگی‌های مثبت این هفته به شمار می‌آید.

ایفای نقش شمر چه جذابیت‌هایی برایتان داشت؟ برای انتخاب یک نقش چه فاکتورهایی فنی لازم است؟

در ابتدا کمی از پذیرفتن نقش اکراه داشتم، چون نمی‌خواستم در این سریال نقش یک فرد منفور را بازی کنم. اما در حین کار با نقش ارتباط گرفتم. متن و کارگردان خوب از جمله مسائل مهم این دوره به شمار می‌آیند. یعنی اگر کاری این دو مورد مثبت را داشته باشد، مسلماً بازیگر راغب می‌شود که نقش را قبول کنند. البته برخی از کارها هم به لحاظ مالی خوب هستند و افراد تشویق به پذیرفتن آن ها می‌شوند. اما در کاری مانند مختارنامه قطعاً مسائل مالی چندان مهم نیستند و بازیگر دوست دارد در این کار حضور داشته باشد. آثار تاریخی معمولاً ماندگار می‌شوند و برای‌نسل‌های بعدی هم به نمایش درمی‌آیند.

به شخصه علاقه خودتان به چه ژانر و مدیومی بیشتر از کارهای دیگر است.

من بازیگرم و تئاتر، تلویزیون و سینما را تجربه کرده‌ام. هر کدام از آن‌ها بازیگر را با چالش‌های خاصی روبرو می‌کنند. از طرف دیگر بازیگر در هر کاری چیز تازه‌ای یاد می‌گیرد و این مسئله مهم است. البته دوست دارم در کارهای طنز هم حضور داشته باشم. منظورم طنز خوب و فاخر است و نه لودگی.