تحرکات خطرناک عربستان و آمریکا علیه ایران

تابناک: عربستان سعودی که در سالیان اخیر تلاش های زیادی برای کاهش نفوذ ایران در منطقه به خرج داده و نشست ها و اجلاس های زیادی را نیز در همین راستا برگزار کرده، با دعوت از کشورهای عربی و اسلامی، نشستی را با هدف ایجاد اجماع منطقه ای علیه ایران به مدت دو روز در شهر مکه برگزار می کند.

نشستی که از روز پنجشنبه آغاز شده و تا جمعه (فردا) ادامه خواهد داشت.

«عادل الجبیر» وزیر مشاور دولت عربستان سعودی در امور خارجی روز پنج‌شنبه نشست‌های «مکه» را پیامی به ایران توصیف کرد، اما گفت ریاض تلاش می‌کند از درگیری نظامی با ایران اجتناب شود.

الجبیر که در آستانه آغاز نشست سران شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب در شهر مکه با شبکه «بی‌بی‌سی» گفت‌وگو می‌کرد، درباره اهداف این نشست‌ها گفت: «فکر می‌کنم زمانی که رهبران شورای همکاری خلیج [فارس] در این نشست گردهم آیند و زمانی که رهبران اتحادیه عرب در این نشست گردهم آیند، در مورد یک مسئله موضع خواهند گرفت، آن هم غیرقابل قبول بودن رفتار ایران در منطقه است. این بیانیه‌ای قدرتمند خطاب به مردم ایران و جهان خواهد بود مبنی بر اینکه سیاست‌های ایران قابل قبول نیست.»

او در پاسخ به این سؤال که آیا عربستان سعودی و متحدان این کشور برای درگیری نظامی با ایران آماده می‌شوند، گفت: «به صراحت گفته‌ایم که خواستار جنگ نیستیم، به صراحت گفته‌ایم که خواهان تشدید تنش نیستیم، اما در عین حال به صراحت هم گفته‌ایم که ادامه ستیزه‌جویی ایران علیه ما و متحدانمان در منطقه را هم تحمل نمی‌کنیم.

جهان این موضع را روشن کرده است و تعداد زیادی از کشورها اقدامات ایران را محکوم کرده‌اند. ایران، به واسطه اقداماتش، تحت تحریم قرار دارد.»

الجبیر در توجیه اقدامات آمریکا در منطقه، گفت: «فکر می‌کنم در مورد خارج کردن دیپلمات‌های آمریکایی از عراق این آمریکایی‌ها هستند که باید توضیح دهند، اما تصور می‌کنم این کار به واسطه تهدیدی بود که آن‌ها از جانب شبه‌نظامیان متحد ایران در بغداد احساس کردند و می‌خواستند اطمینان یابند که دیپلمات‌هایشان در امنیت هستند.»

وی افزود: «در ارتباط با افزایش حضور نظامی در منطقه، آمریکا مهمترین متحد راهبردی ماست، آمریکا مانند دیگر کشورها در این منطقه منافعی دارد و می‌خواهد اطمینان یابد که اگر ایرانی‌ها کار نابخردانه‌ای انجام دهند، توان و ظرفیت پرداختن به آن در منطقه وجود داشته باشد. هیچ‌کس جنگ نمی‌خواهد و رئیس‌جمهور [دونالد] ترامپ به صراحت این موضوع را اعلام کرده و عربستان سعودی هم در این مورد صریح بوده است.

به ایرانی‌ها توصیه می‌کنیم محتاط بوده و خویشتنداری به خرج دهند و از مواضع تهدیدآمیزی که گرفته‌اند، عقب بنشینند.»

وی در پاسخ به این سؤال که چقدر اوضاع منطقه خطرناک است، گفت: «این برهه‌ای حساس در تاریخ منطقه ماست... ما بارها گفته‌ایم که خواهان جنگ نیستیم و می‌خواهیم به هر قیمت که شده از آن دوری کنیم. اگر ایران می‌خواهد اوضاع به شرایط عادی بازگردد، باید به این تحولات توجه کند.»

الجبیر در مورد برخی گزارش‌ها مبنی بر اینکه عربستان سعودی به دنبال تحریک ایران است، گفت: «این درست نیست، جنگ برای همه در این منطقه خسارت‌بار است و می‌خواهیم به هر قیمت، از آن دوری کنیم و به صراحت هم این را اعلام کرده‌ایم. اما توپ در زمین ایران است.»

نمایشی به سبک نتانیاهو و هیلی

پایگاه ایندیپندنت عربی که از سوی افراد نزدیک به مقام های سعودی اداره می‌شود، به نقل از برخی منابع از به نمایش درآمدن آنچه لاشه موشک‌های ایرانی خوانده می‌شود و نیز پهپادها و سلاح‌هایی خبر داد که گروه انصارالله بوسیله آن به شهرها و سرزمین های عربستان سعودی حمله کرده است.

طبق ادعای این پایگاه، از جمله ادوات نمایش داده شده به بازدیدکنندگان در نشست مکه، موشک ایرانی «برکان» است که به سوی مکه و فرودگاه ریاض شلیک شده بود.

سعودی ها همچنین در نمایش ضد ایرانی خود، پهپادهایی را به نمایش درآوردند که ادعا شده بوسیله آنها تأسیسات اقتصادی و زیربنایی عربستان هدف گرفته شده‌اند. اینها، علاوه بر مانیتور بزرگی است که برای نمایش برخی فیلم‌های کوتاه در این خصوص در آن محل قرار داده شده است.

ایندیپندنت عربی همچنین اعلام کرد این نمایشگاه در ورودی سالنی قرار دارد که پادشاهان، رؤسای کشورها، هیئت های اعزامی و همراهانشان از نیروهای دیپلماتیک، امنیتی و رسانه‌ای برای شرکت در نشست مکه از آنجا عبور می‌کنند. همچنین ترکی بن صالح المالکی، سخنگوی رسمی نظامی ائتلاف سعودی در کمتر از یک دقیقه، محتوای ادوات نمایش داده شده را برای آنها شرح می دهد.

در ادامه ذکر چند نکته اساسی است:

نخست: سازمان همکاری اسلامی از ایران برای حضور در این نشست دعوت به عمل آورد؛ اما عربستان تصمیم سازمان همکاری اسلامی را وتو کرد و به مانند آنچه در شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب شاهد بوده ایم، ریاض نشان داد که نهادهایی همچون سازمان همکاری اسلامی، شورای همکاری خلیج فارس موجودیت مستقلی ندارند و بیش از هر چیز براسای ملاحظات و منافع سعودی ها اداره می شوند.

کما اینکه، قطر و برخی دیگر از کشورهای عربی و اسلامی نیز بارها نسبت به یکجانبه گرایی عربستان در این نهادهای عربی و اسلامی واکنش نشان نشان داده اند.

دوم: نشست مکه، بی ارتباط با پیشبرد طرح موسوم به « معامله قرن» نیست. سوق دادن افکار عمومی جهان اسلام و عرب به سوی تهدید ایران و کاهش حساسیت ها و توجهات به معامله قرن و مفاد آن، احتمالا هدفی است که از سوی محور عربستان دنبال می شود.

طرحی که بدون تردید با واکنش جدی جهان اسلام مواجه خواهد شد و زمینه های لازم برای تقویت قدرت بازیگری ایران در منطقه را فراهم می کند. لذا، تا زمان اعلام طرح معامله قرن، باید شاهد هر رخداد غیرمنتظره ای در منطقه باشیم.

سوم: احتمالا همراه با نمایش سعودی ها در مکه، باید شاهد نمایشی دیگر از سوی آمریکا در شورای امنیت باشیم. به طوری که، «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز پنج‌شنبه بار دیگر ایران را عامل انفجارهای اخیر در چند نفتکش در نزدیکی بندر «فجیره» امارات عربی متحده معرفی کرد و گفت واشنگتن به زودی مدارک نقش ایران در این حادثه را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه می‌کند. لذا، باید شاهد افزایش فشارها بر ایران در هفته های آتی باشیم.

چهارم: همزمان با این تحرکات( با هر هدف مشخصی)، لزوم هوشیاری ایران از اهمیت زیادی برخودار است. اینکه چه باید کرد و چگونه باید به اتهامات پاسخ داد، ضروری به نظر می رسد. با توجه به تمرکز عربستان بر روی کشورهای عربی و اسلامی برای اجماع سازی ایران، فعال بودن دیپلماسی رسانه ای کشور در جهان اسلام ضرورت جدی دارد.

به نظر می رسد، سفرای ایران در کشورهای عربی و اسلامی باید از بی تحرکی و بی تفاوتی خارج شوند و با درک درست تحولات اخیر، از تریبون ها و رسانه های این کشورها برای از بین بردن جوسازی های محور عربستان استفاده کنند. در واقع، در شرایطی که عربستان تلاش می کند صدای واحدی را در منطقه علیه ایران ایجاد کند، سکوت سفرا و دیپلماسی رسانه ای ما می تواند هزینه زا باشد.