تدارک ریاض برای استقبال از طرح «معامله قرن»

تابناک: «سعید بن ناصر الغامدی» استاد دانشگاه و از مخالفان حکومت سعودی ـ که مقیم خارج از عربستان است ـ در توییتی از افزایش بازداشت فلسطینیان مقیم عربستان خبر داد؛ خبری که بی ارتباط با پروژه معامله قرن نیست.

او در صفحه توئیتر خود نوشت: شمار بسیاری از فلسطینیان مقیم عربستان بازداشت، حساب‌های بانکی آن‌ها مسدود و اموالشان مصادره شده است. همچنین تعدادی از آن‌ها اجازه خروج از عربستان را ندارند.

به نوشته الغامدی، موج بازداشت‌ها حتی شهروندان عربستانی که کفالت این فلسطینیان را بر عهده داشته یا در شرکت‌های فلسطینی مشغول به کار بودند نیز در بر گرفته است. اتهام آن‌ها توجه به مسأله مقاومت فلسطین، بیت‌المقدس، غزه و حمایت از حماس است.

به نوشته پایگاه خبری العربی۲۱، دستگاه امنیت سعودی در ابتدای مارس گذشته از بازداشت ۵۰ تن در ارتباط با مسائل امنیتی خبر داد که از میان آن‌ها، شش تن فلسطینی و سه تن اردنی بودند. دولت اردن و فلسطین تا کنون هیچ واکنشی به بازداشت شهروندانشان نشان نداده‌اند.

همان گونه که گفته شد، این موج بازداشت ها بی ارتباط با پروژه معامله قرن آمریکا نیست؛ پروژه ای که به شدت علیه منافع فلسطینی ها و در راستای منافع اسرائیل قرار دارد و به زودی از آن رونمایی می شود.

در همین رابطه، جرد کوشنر، مشاور کاخ سفید و داماد ترامپ در سخنانی اعلام کرد که طرح رئیس جمهوری آمریکا در مورد صلح خاورمیانه پس از ماه رمضان اعلام می‌شود.

جرد کوشنر که از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید مسائل و منافع مرتبط با رژیم صهیونیستی را دنبال کرده، در عین حال مدعی شده که در این طرح به هر دو طرف فلسطینی و اسرائیلی امتیازاتی تعلق خواهد گرفت.

پیش از این سفیر رژیم صهیونیستی در آمریکا اعلام کرده بود: در طرح پیشنهادی واشنگتن، منافع حیاتی اسرائیل در نظر گرفته خواهد شد.

با این حال، هرچند جزئیات طرح معامله قرن هنوز رسما اعلام و علنی نشده است، برخی منابع اعلام کرده‌اند که «معامله قرن» طرحی برای تشکیل کشور فلسطینی ندارد و براساس آن ترامپ مناطق اشغالی پس از ۱۹۶۷ را به عنوان بخشی از رژیم صهیونیستی به رسمیت خواهد شناخت.

بنابراین به نظر می رسد، عربستان سعودی با بازداشت فلسطینی ها و طرفداران مقاومت در برابر اسرائیل، دو هدف را دنبال می کند؛

نخست؛ عربستان با این موج بازداشت ها به دنبال ساکت کردن صداها و اعتراضات مخالفان معامله قرن و کاهش تبعات امنیتی حاصل از آن است.

دوم؛ عربستان با این اقدامات به استقبال معامله قرن رفته و به نظر می رسد، سعودی با همراهی با آمریکا و اسرائیل در پی پیشبرد طرح معامله قرن هستند.

اینکه جهان عرب و به صورت کلی جهان اسلام چه واکنشی به طرح معامله قرن نشان خواهند داد، مشخص نیست. برخی از تحلیلگران معتقدند جهان عرب مرده و همانطور که در ماجرای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس شاهد بودیم، این بار نیز شاهد واکنش قابل توجهی از سوی نخبگان و ملت های عرب نخواهیم بود.

با این حال، عده ای از ناظران بر این باورند که نمی توان با قاطعیت در مورد سکوت جهان عرب سخن گفت و به نظر می رسد باید منتظر واکنش گستره ملل عربی در برابر این طرح باشیم.

جزئیات غیررسمی طرح معامله قرن

پیش از این، روزنامه «هاآرتص» اسرائیل درباره جزئیات معامله قرن نوشته بود، این طرح فلسطینیان را از قدس شرقی بیرون خواهد راند و در ازای عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از پنج روستا و محله‌های عربی شرق و شمال قدس، "ابودیس" را به عنوان پایتخت به آنها می‌دهد؛ بنابراین، مالکیت محله‌ها و نواحی نزدیک به قدس مانند "بیت حنینا"، "شعفاط"، "کفر عقب" و "راس خمیس" به تشکیلات خودگردان فلسطین داده می‌شود. این طرح، پیشنهادی مبنی بر تشکیل کشور فلسطین در ابتدا حدود نیمی از کرانه باختری، تمامی نوار غزه و برخی محله‌های قدس از جمله " بیت حنینا"، "شعفاط" و اردوگاه آن، "راس خمیس" و "کفر عقب" است و در کنار آن، شهرک قدیمی قدس و محله‌های اطراف آن همچون "سلوان"، "الشیخ جراح" و "جبل الزیتون" برای اسرائیل می‌ماند.

دنیل پایتز، رئیس مجمع خاورمیانه نیز در گزارشی در واشنگتن تایمز می‌نویسد: طرح صلح دونالد ترامپ برای درگیری فلسطین و اسرائیل دو سال پیش مطرح شد و تا به امروز تنها خود او و تعداد کمی از دستیارانش جزئیات دقیق این طرح را می‌دانند.

وی به بندهایی که به نفع فلسطینی‌هاست اشاره کرده و می‌نویسد: فلسطین متشکل از کل منطقه "الف" و منطقه "ب" در کرانه باختری و بخش‌هایی از منطقه "ج" خواهد بود که در مجموع ۹۰ درصد کرانه باختری را شامل می‌شود.

همچنین پایتخت آن در داخل یا نزدیکی مرزهای شهرداری اشغالگران در قدس یا در نزدیکی آن و احتمالا شامل منطقه‌ای از شعفاط تا العیسویه، ابودیس و جبل المکبر است. یک سازمان بین‌المللی نیز بر یک اداره مشترک اسرائیل - تشکیلات خودگردان فلسطین برای مدیریت مناطق پیرامون شهر قدیمی قدس نظارت می‌کند. واشنگتن همچنین یک بسته کمک اقتصادی هنگفت (شاید به میزان ۴۰ میلیارد دلار و یا به نوعی ۲۵ هزار دلار به ازای هر فلسطینی ساکن کرانه باختری) برای تشکیلات خودگردان فلسطین در نظر می‌گیرد.

همچنین به تازگی منابع آگاه درباره جزئیات این طرح به روزنامه واشنگتن پست گفتند، پیشنهاد دونالد ترامپ درباره "معامله قرن" با هدف حل و فصل اختلافات عرب-اسرائیل و عادی سازی روابط بین اعراب و اسرائیل است و وعده بهبود عملی در زندگی فلسطینیان را می‌دهد؛ اما درباره ایجاد تشکیل یک کشور جداگانه و کاملاً مستقل فلسطینی، تضمینی نمی‌دهد، در حالی که فلسطینی‌ها چنین صلحی را نمی‌خواهند، آنها خواهان پایان اشغالگری هستند و می‌خواهند زندگی تحت اشغال‌شان پایان یابد.

در بررسی طرح‌های قبلی مشخص می‌شود که در این طرح‌ها از اسرائیل خواسته شده اول اقدام کند و یا خواهان اقداماتی همزمان از سوی اسرائیل هستند اما در طرح ترامپ از فلسطینی‌ها خواسته می‌شود اول گام بردارند و اسرائیل نیز گام متقابل را بردارد. این موضوع شاید علت مخالفت محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با این طرح باشد.

این طرح که به گواه واشنگتن پست، اواخر بهار علنی خواهد شد، به دنبال از بین بردن مسأله فلسطین و به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و لغو بازگشت آوارگان و پناهندگان فلسطینی به سرزمین خود است.

با اشاره‌ای که به جزئیات این طرح شد و از آنجا که بیشتر بر مسائل اقتصادی تکیه دارد، می‌توان گفت، این طرح به فلسطینی‌ها به جای وعده کشور، وعده "صلح اقتصادی" می‌دهد؛ مضاف بر اینکه با شناختی که از روند صلح اسرائیل و فلسطین وجود دارد، به نظر نمی‌رسد این طرح ترامپ راهی برای ادامه حیات خود بیابد، چون فلسطینی‌ها بارها از تریبون‌های مختلف گفته‌اند به چیزی کمتر از تشکیل کشور فلسطین به پایتختی قدس راضی نخواهند شد. در این زمینه هم اروپایی‌ها و هم برخی اعراب با آنها هم‌صدا هستند. در واقع اروپایی‌ها تاکنون گامی در جهت تأیید طرح ترامپ برنداشته‌اند و چه بسا آن را مانعی در مسیر صلح خاورمیانه می‌دانند.