همه فوت و فن های اخذ ویزای دانشجویی

برترین‌ها: شاید بارها از زبان دانشجویان کلماتی مثل فاند، پذیرش، اپلای و ... به گوشتان خورده باشد؛ یا اصلا خودتان قصد داشته باشید در آینده ای نزدیک برای ادامه تحصیل به یک کشور خارجی سفر کنید و سوالات زیادی درباره این موضوع در ذهنتان نقش بسته باشد. در این مطلب قصد نداریم از خوب یا بد بودن پدیده خروج نخبگان از کشور سخن بگوییم یا با ردیف کردن هفت خوان جلوی چشمتان، شما را از این تصمیم منصرف کنیم. در این مطلب فقط پروسه پذیرش گرفتن در دانشگاه های خارجی را مرور می کنیم و در ادامه نگاهی خواهیم داشت به دغدغه ها و احوالات کسانی که جایی آن سوی مرزهای وطنشان را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده اند.

۱. هزینه ها چقدر است؟

بگذارید از نقطه صفر شروع کنیم. تصور کنید شما برای ادامه تحصیل کشوری مثل آمریکا یا کانادا را انتخاب می‌کنید. از همین ابتدا یک جیبتان را برای هزینه «تحصیل» باید کنار بگذارید و دیگری را برای هزینه زندگی. تحصیل در اکثر دانشگاه های این دو کشور به طور عادی با پرداخت شهریه مقدور است. مقدار شهریه هم به ایالت و دانشگاه مورد نظر بستگی دارد؛ اما هزینه تحصیل در دانشگاه‌های کانادا به طور میانگین ۱۵ تا ۱۸ هرار دلار در سال می‌باشد. برای هزینه جاری زندگی هم باید چیزی حدود سالانه ۱۵ هزار دلار کنار بگذارید. البته این مورد بستگی به جایی که در آن ساکن هستید و سبک زندگی شما دارد.

۲. تحصیل رایگان وجود ندارد؟

با خواندن قسمت قبل لابد اولین سوالی که در ذهن شما نقش می بندد این است که پس ماجرای تحصیل رایگان چیست؟ خیلی از خانواده از پرداخت چنین هزینه هایی برای تحصیل فرزندشان برنمی‌آیند، بنابراین دانشجویانی که سطح علمی بالاتری دارند دنبال پذیرش full fund می‌افتند.

این نوع پذیرش یعنی دانشگاه، هم هزینه تحصیل شما را می دهد و هم هزینه زندگی. جدا از آن سالانه ۳۰ هزار دلار هم به شما حقوق می دهند که روی پروژه‌های تحقیقاتی کار کنید. البته این نوع پذیرش فقط مختص دوره دکتراست. گرفتن این پذیرش، برای افرادی که مدرک ارشد خود را در همان کشور گرفته‌اند راحت‌تر است و مدت زمان فراغت از آن هم بستگی به استاد راهنما دارد که شما را تایید کرده و تحت نظر او فعالیت می‌کند. به طور کلی در کشورهای کانادا و آمریکا تحصیل در دوره دکترا یک شغل محسوب می‌شود و باید به محصلان حقوق پرداخت شود.

۳. آیا به کمک هزینه ها امید هست؟

اگر قصد دارید به امید وام و قسط و قرض دل به دریا بزنید، از همین حالا بدانید در کشوری مثل آمریکا به دانشجویان خارجی وام دانشجویی نمی‌دهند. بورسیه‌های دولتی هم معمولا به تعداد محدودی دانشجوی نخبه تعلق می‌گیرد که آن‌ها هم با کلی آزمون و مصاحبه و هفت خوان رستم شناسایی می‌شوند.

«فاند» هم که قبلا در مورد آن صحبت کردیم مختص دوره دکتراست و برای دوره کارشناسی ارشد اگر به دانشجویی تعلق بگیرد، حداکثر رقمی حدود ۱۵ هزار دلار خواهد بود و هزینه تحصیل را هم تامین نمی‌کند. حالا می‌رسیم به بحث شیرین کمک هزینه‌های مالی. به طور کلی کمک هزینه مالی به ۳ شکل وجود دارد؛ (Teacher Assistantship) TA و (Research Assistantship) RA و fellowship. در دانشگاه‌های آمریکا دانشجویان هر ترم می‌توانند درخواست TA شدن بدهند و اگر پذیرفته شدند حقوقی دریافت می‌کنند که معمولا برای هزینه تحصیل و زندگی کافی است. RA ها هم افرادی هستند که کمک هزینه‌ای بابت کمک به پیشبرد یک پروژه علمی از سوی دانشگاه با تایید استاد مربوطه دریافت می کنند.

۴. انتخاب دانشگاه

وقتی دو دوتا چهارتای هزینه های تحصیل در خارج از کشور را انجام دادید باید در اولین گام دانشگاه مورد نظرتان را انتخاب کنید. برای این کار شما می‌توانید فهرستی از همه دانشگاه‌هایی که مایلید در آن‌ها ادامه تحصیل بدهید تهیه کنید و همزمان برای همه آنها درخواست بفرستید. فقط باید دانشگاهی را انتخاب کنید که مدرک آن مورد تایید وزارت علوم ایران باشد که بعدا بتوانید در داخل کشور از آن استفاده کنید. پس از انتخاب دانشگاه باید فرم درخواست را تکمیل و پرداخت هزینه‌ای کمتر از ۱۰۰ دلار آن را برای دانشگاه ارسال کنید. درخواست شما توسط کمیته ای در دانشگاه مقصد، با نگاه به معدل مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و آزمون زبان انگلیسی بررسی می‌شود.

۵. نمره زبان انگلیسی

همه متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور باید در یکی از امتحانات رسمی زبان انگلیسی مثل تافل یا آیلتس شرکت کرده و نمره مورد نظر را کسب کرده باشند، ضمن اینکه بعضی دانشگاه‌ها به نمره آزمون GRE هم نیاز دارند که نسبت به تافل و آیلتس آزمون سخت تری محسوب می‌شود. در حال حاضر این آزمون ها در چند نوبت داخل کشور برگزار می‌شود اما اگر زمان آزمون در داخل را از دست بدهید مجبور می‌شوید برای آزمون مجدد به یکی از کشورهای همسایه مثل ترکیه سفر کنید. هزینه هر بار آزمون هم حدود ۱۵۰ دلار است و حداقل نمره مورد نیاز برای هر دانشگاه متفاوت است.

۶. ترجمه و ارسال مدارک

در مرحله بعد شما باید کلیه مدارک تحصیلی و ریزنمرات را در دفاتر رسمی ترجمه کرده و برای دانشگاه مقصد ارسال کنید. همراه با این مدارک باید رزومه و مستندی با عنوان SOP آماده کنید و هدفتان از تحصیل در آن رشته و دانشگاه را توضیح دهید. بعد از این مرحله تازه باید یاد استادان قدیمی بکنید و امیدوار باشید شما را فراموش نکرده باشند چون برای تکمیل مدارک نیاز به «توصیه نامه» دارید. یعنی باید از سه استاد دانشگاه معرفی‌نامه بگیرید که هر چه استادتان مشهورتر باشد شانس بیشتری برای پذیرفته شدن دارید.

حالا می رسیم به یکی از سخت ترین مراحل کار، جایی که شما قبل از دریافت پذیرش باید یک استاد راهنما از همان دانشگاه پیدا کنید. برای این کار شما می‌توانید با مراجعه به سایت رسمی دانشگاه استادانی که می توانید نظر آن‌ها را از نظر علمی جلب کنید شناسایی و با آنها مکاتبه کنید. در ماه های مهر و آبان هم مکاتبه با استادهای خارجی خیلی منطقی نیست چون تعداد درخواست ها در این مقطع زمانی زیاد می‌شود و ممکن است اصلا استاد مورد نظر ایمیل شما را نبیند!

اگر آزمون زبان خود را زودتر داده باشید می توانید اواخر تابستان مکاتبات خود را انجام دهید. اگر در دانشگاه‌های خوب داخلی تحصیل کرده باشید که شانس شما بالا می‌رود اما اگر خیلی معدل خوبی کسب نکرده‌اید هم نگران نباشید. مورد داشتیم شخصی با معدل ۱۲ از یک دانشگاه معمولی داخلی در یکی از دانشگاه‌های ایالات متحده پذیرش گرفته است!

نکات درگوشی از زبان دانشجوها

با گسترده شدن بحث دریافت ویزای تحصیلی کاربران زیادی در صفحه ها و اتاق بحث‌های مختلف در اینترنت اقدام به بازگو کردن تجربه‌های شخصی خود کرده‌اند. در ادامه بخشی از نظرها و تجربیات کاربران را به اختصار دسته بندی کرده‌ایم. ذکر این نکته ضروری است که ممکن است برخی از این نظرها و تجربیات در شرایط و دانشگاه های مختلف متفاوت باشد و یا در گذر زمان کارایی خود را از دست داده باشد.

فوت و فن اپلای کردن

۱. معدل لیسانس برای بیشتر دانشگاه های دنیا به عنوان عاملی که در حدود 50 درصد عامل ارزیابی داوطلبان است.

۲. دانشگاهی که از آن فارغ التحصیل شده‌اید، هر چه شناخته شده تر باشد در افزایش شانس شما موثرتر هستند.

۳. تعداد و کیفیت مقالات شما حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد در افزایش شانس شما در گرفتن بورس موثر است.

۴. نمره آزمون جی آر آی یا جیمت برای دانشگاه های آمریکا و کانادا هر چه نمره بالاتری داشته باشید شانس شما را بیشتر می‌کند.

۵. یک عاملی که بسیاری به آن توجه نمی‌کنند نمرات دروسی مثل ریاضی و آمار هست که در انجام کارهای پژوهشی بسیار موثرند.

۶. پروپوزال تحقیقاتی شما و نحوه ساختاری آن و امکان انجام و ... حدود بین ۵ تا ۵۰ درصد موثر است مثلا در استرالیا به جرأت می‌توان گفت بعد از معدل مهمترین عامل است.

۷. توصیه نامه اساتید شما نیز بین ۵ تا ۱۰ درصد در افزایش شانس شما موثر است.

۸. نامه SOP یا موارد مشابه شما هم بسیار مهم هستند.

۹. فاکتور شانس فاکتوری است که خیلی کم به آن توجه می‌شود. متقاضیان باید بیشتر از ۱۰ جا اپلای کنند. خیلی از دانشگاه ها اصلا درست بررسی نمی‌کنند و خیلی راحت ممکن است اپلیکیشن شما توجهی به خودش جلب نکند تا اینکه ظرفیت پر و بقیه ریجکت شوند ولی اکثرا حدود ۲۰-۱۵ جا در همه رنک های مختلف اپلای کردند و یکی از آنها خوب درآمده است.

داشتن یک دانشگاه رنک پایین برای سوپاپ اطمینان کار خیلی خوبی نیست. در ضمن بهتر است در تعدادی دانشگاه خصوصی اپلای کنید. امسال شرایط مالی برای دانشگاه های public خوب نبوده و پذیرش‌های کمتری داشتند در مقایسه با دانشگاه‌های خصوصی.

۱۰. تجربه شخصی برخی‌ها در بررسی درخواست‌ها و ددلاین‌ها، ریزنمرات و مینیمم ها، اساتید و پاسخ‌هایشان و در ترم‌های بهار و پاییز و تابستون و ... نشان داده دانشگاه‌های آمریکا روش‌های متفاوتی دارند و متمایز از یکدیگر هستند. بعضی ها به مینیمم حساس هستند و بعضی‌ها نه. بعضی‌ها مثلا نمره جی آر آی بالا را عامل چشم پوشی معدل تلقی می‌کنند و ... برخی کاربران با ایمیل‌های بسیار به استادان و graduate officer یا secretary یا advisor ها به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است حتما بالای مینیمم را داشته باشند. همچنین حتی در صورت اطمینان ۱۰۰ درصد از اینکه از هاروارد پذیرش می‌گیرند باز هم دانشگاه‌های رنک متوسط و حتی پایین را فراموش نکنند.

چگونگی پرداخت شهریه

۱. بسیاری از دانشگاه‌ها به هیچ عنوان عذر شما را قبول نمی‌کنند و پیش از حضور در شهر مورد نظر باید شهریه آن‌ها را پرداخت کرد. تنها توصیه کاربرها برای این دسته از افراد آن است که اقوام و آشنایانی در خارج از کشور پیدا کنند تا از کارت اعتباری آن‌ها پرداخت کنند.

۲. برخی دانشگاه‌ها با این موضوع کنار آمده‌اند و شما در زمان پر کردن فرم ها شماره کارت اعتباری و رمزهای آنها را برایشان ایمیل می‌کنید تا خودشان شهریه را برداشت کنند. برای این منظور کارت های اعتباری مختلف خارجی توسط شرکت ها و موسسات داخلی به فروش می‌رسد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

۳. نیازی وجود ندارد که کارت های اعتباری به نام شخص درخواست دهنده باشد.

۴. حتما باید مشخصات کامل از جمله نام، آدرس و ... دارنده کارت را وارد کنید، در غیر اینصورت با مشکل مواجه خواهید شد.

۵. اگر شخص مطمئنی سراغ ندارید به ناچار باید از شرکت‌های پرداخت استفاده کنید و فقط درصدی کارمزد باید پرداخت کنید.

چه زمان باید در آزمون تافل شرکت کرد؟

۱. در اکثر دانشگاه‌ها یک سال قبل از ترمی که برای پذیرش مدنظر هست، امتحانات را باید داده باشید. مثلا اگر برای پاییز سال بعد می‌خواهید اقدام کنید امسال آبان باید امتحانتان را بدهید. دانشگاه‌های آمریکا و کانادا اکثر از این قوانین تبعیت می‌کنند.

۲. این موضوع ضرورتا در همه جا یکسان نیست و بسته به کشور، دانشگاه و مقطع مورد پذیرش تفاوت دارد. مثلا مقطع دکترا در کشورهای اروپایی مانند هلند، دانمارک و حتی آلمان ددلاین را ابلاغ نمی‌کنند و شما هر وقت مدارکتان آماده شد و پوزیشن دکترای خالی هم پیدا کردید اپلای می‌کنید.

۳. نتیجه هر آزمون تافل تنها تا دو سال اعتبار دارد و بعد از دو سال کاملا بی اعتبار است و باید مجددا در آزمون شرکت کنید.

۴. هر وقت امتحان تافل بدهید، تا دو هفته بعد جوابش می‌آید و نهایتا تا دو هفته هم به دانشگاه های آمریکا ریبپورت می‌شود. پس هر موقع که ددلاین دانشگاه باشد، سعی کنید حداکثر تا یکی دو ماه قبلش امتحان را بدهید.

هزینه ترجمه مدارک

قیمت های دارالترجمه های مختلف با یکدیگر تفاوت دارد اما به صورت عرف هزینه‌ها معمول حول و حوش این قیمت ها در نوسان است:

۱. کارشناسی: یکسری کامل دانشنامه + ریزنمرات ۸ ترم کارشناسی در مجموع می‌شود ۱۹۴۰۰۰ تومان.

(۱۴۴۰۰۰ ریزنمرات + ۴۵۰۰۰ دانشنامه + ۵۰۰۰ هزینه تمبر) که تایید دادگستری هم دارد.

۲. کارشناسی ارشد: یکسری کامل دانشنامه + ریزنمرات ۴ ترم کارشناسی ارشد در مجموع ۱۲۲۰۰۰ تومان.

(۷۲۰۰۰ ریزنمرات + ۴۵۰۰۰ دانشنامه + ۵۰۰۰ هزینه تمبر) می‌شود که تایید دادگستری هم دارد.

ارسال مدارک

بسیاری از دانشگاه‌ها از شما می‌خواهند علاوه بر آپلود فایل‌ها به صورت pdf، پرینت آن‌ها را نیز به آدرس دانشگاه ارسال کنید.

۱. اگر تعداد دانشگاه‌هایی که می‌خواهید ثبت‌نام کنید زیاد است بهترین روش برای کم شدن هزینه پست این است که همه مدارک را در یک پاکت بگذارید و برای یکی از دوستانتان در آمریکا بفرستید بعد آن شخص از آنجا برای دانشگاه ها پست کند.

۲. دانشگاه‌ها معمولا دو نوع آدرس پستی دارند. یکی خلاصه پستی مثل P.O.Box که معمولا فقط خود پست می‌تواند با آن کار کند و اگر شما مثلا با یکی از انواع courier service بخواهید بسته ارسال کنید آنها نمی‌توانند deliver کنند و به خاطر همین در دفتر قبول مرسوله اگر ببینند آدرس به این شکل است بسته را قبول نمی‌کنند. به خاطر همین دانشگاه‌ها یک آدرس دیگر هم می‌گذارند برای courier delivery که شما باید آن‌ها را از سایت پیدا کنید یا تماس بگیرید که در اختیارتان بگذارند.

۳. یکی از روش‌های مناسب برای آنکه استرس آدرس اشتباه را نداشته باشید این است که به نزدیکترین اداره پست مراجعه کنید و با پرداخت پول کمی یک صندوق پستی بگیرید که شماره دارد. این شماره آدرس شما می‌شود و دیگر لازم نیست اسم خیابان و ... را بنویسید. تقریبا همه ادارات پست صندوق پستی ارائه می دهند.