پیشنهاد لغو ویزای بستگان مقامات ایرانی در آمریکا

تابناک: دو منبع نزدیک به خانواده‌های آمریکایی‌های زندانی در ایران به NBC گفته‌اند، این خانواده‌ها از دولت ترامپ خواسته‌اند، ویزای آمریکا برای فرزندان مقامات عالی‌رتبه ایرانی را رد کرده و باطل کند، اما کاخ سفید هنوز اقداماتی در این خصوص انجام نداده است.

خانواده‌های زندانیان آمریکایی، پاسخ و واکنش دولت به درخواست خود را بخشی از ناتوانی وسیع‌تر در جهت تضمین آزادی بستگان خود می‌دانند، که علی‌رغم وعده‌ی رئیس‌جمهور برای حل این مسأله است.

حداقل چهار شهروند آمریکایی و یکی از مقیمان قانونی ایالات‌متحده در حال حاضر در ایران پس از محاکمه محرمانه به اتهام جاسوسی، در زندان هستند.

خانواده‌های این افراد در پی این درخواست فهرستی از نام چندین تن از اتباع ایرانی که در ایالات‌متحده آمریکا زندگی می‌کنند و فرزندان یا بستگان مقامات ارشد ایرانی، ازجمله بستگان رئیس‌جمهور حسن روحانی هستند، را به دولت و قانون‌گذاران آمریکایی ارائه کرده‌اند.

دو منبع در نهاد جامعه ایرانی ـ آمریکایی به NBC گفتند، این فهرست در شناسایی بستگان مقامات ارشد ایران در آمریکا بسیار دقیق است.

از جمله اعضای درون این فهرست پسر معصومه ابتکار است که در حال حاضر معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده در دولت ايران است. بر اساس مشخصات درج‌شده در رسانه‌های اجتماعی، پسر او در لس‌آنجلس دانشجو است.

نام دختر علی لاریجانی، سخنگوی مجلس ایران، نیز در لیست قرار دارد. طبق مستندات هویتی پزشکی، او در بیمارستان اوهایو مشغول کار است.

بر اساس اطلاعات لینکدین، برادرزاده حسن روحانی، در حال حاضر در دانشگاه نیویورک است. پدر وی مشاور پیشین روحانی بود که بعد از انتقادات سخت مخالفان روحانی ایران از سمت خود کنار گذاشته شد.

دوستان خانواده‌های آمریکایی که در ایران بازداشت‌شده‌اند می‌گویند، ویزاهای صادره برای فرزندان مقامات برجسته ایرانی باید تحت بررسی دقیق‌تر قرار بگیرند و به‌ عنوان یک اهرم بالقوه فشار استفاده شود.

یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در مورد گزینه لغو یا تهدید به لغو ویزای آمریکا برای بستگان مقامات ایرانی گفته: «ایالات‌متحده در حال تلاش برای استفاده از هرگونه گزینه‌ای برای فشار بر حکومت ایران برای پایان دادن به بازداشت‌های خودسرانه شهروندان آمریکایی است و همچنان بر این پرونده فشار خواهد آورد تا زمانی که این مسأله حل‌وفصل شود. این مقام رسمی که مجاز به افشای نام خود نبود، اضافه کرد: من نمی‌توانم جزئیات بحث‌های دیپلماتیک خصوصی یا مشورت‌های سیاست داخلی را در این خصوص ارائه دهم.

تعدادی از قانون‌گذاران هر دو حزب از این ایده حمایت می‌کنند؛ از جمله سناتور جمهوری‌خواه تد کروز از تگزاس و نماینده دموکرات الیوت انگل از نیویورک که انتظار می‌رود رئیس بعدی کمیته امور خارجی مجلس باشد.

یکی از مقامات که نخواسته نامش فاش شود، گفت: انگل از هر گونه اهرمی که باید برای آزادی آمریکایی‌ها استفاده شود، حمایت می‌کند. ماریا جفری، سخنگوی کروز، گفت: دولت باید برای حکومت ایران روشن کند که آن‌ها هیچ منفعت و برگ برنده‌ای از نگه‌ داشتن گروگان‌های آمریکایی به دست نمی‌آورند. اگر این مسأله هنوز روشن نیست، باید اقدامات بیشتر انجام شود.

یک کارمند ارشد جمهوری‌خواه کنگره، که نخواسته است نامش فاش شود، گفته: کنگره بعدی در مورد توافق در مورد چند مسأله باید تصمیم بگیرد، اما حتی بیشتر دموکرات‌های مجلس نیز این فاجعه را فهمیده‌اند که ایران می‌تواند بدون عواقب وخیم گروگان‌های آمریکایی را در حبس نگه دارد.

در ماه آوریل، مجلس آمریکا مصوبه قانون حقوق بشر و حسابرسی گروگان‌گیری ایران را تصویب کرد که تحریم‌هایی را علیه مقامات ایرانی که مسئول بازداشت آمریکایی‌ها و سایر اتباع خارجی هستند، تحمیل می‌کند. همچنین این قانون پیشنهاد اعمال تحریم‌هایی بر اعضای خانواده این مقامات را در نظر گرفته است.

در اوایل سال جاری، کروز نیز با یک قطعنامه مشابه به نام «قانون گروگان‌گیری ایران» پیشنهاد کرد: اعطای ویزای آمریکا به خانواده‌های مقامات ایرانی منع شود.

دونالد ترامپ در دوران انتخابات ریاست جمهوری در توییتر متعهد شد، اجازه نخواهد داد که شهروندان ایالات‌متحده در ایران زندانی شوند و سختگیری‌های دولت او باعث ایجاد انتظاراتی برای خویشاوندان آمریکایی که در زندان‌های ایران شده بود.

اما این امیدها به ناامیدی رسیده‌اند. از زمان سوگند ترامپ، دولت او در سایر کشورها موفق بوده و آزادی آمریکایی‌ها را در کره شمالی، مصر، ترکیه و ونزوئلا تضمین کرده است. اما در سال جاری یکی دیگر از آمریکایی‌ها به نام مراد تهباز، که در ژانویه ۲۰۱۸ بازداشت‌ شده بود، در ایران حبس شده است.

وزارت امور خارجه آمريکا گفته که رئیس‌جمهور در اوایل امسال، رابرت اوبريين، را به‌عنوان نماينده ويژه در امور زندانیان "به‌منظور هماهنگ کردن رويکرد ديپلماتيک در مورد اين مسائل و موارد ديگر،" تعیین کرده است. این مقام همراه با یک گروه بازیابی گروگان‌ها در زمان دولت اوباما ایجاد شد.

حتی برخی از این خانواده‌ها و وکلای آن‌ها به کاخ سفید پیشنهاد دادند که اعطای مجوز استثنا از تحریم‌های ایران به سایر دولت‌ها منوط به آزادی بازداشت‌شدگان آمریکایی شود. بعضی از مقامات ایالات‌متحده به این ایده باز توجه جدی کرده‌اند اما درنهایت دولت تصمیم گرفت که این دو موضوع را پیوند ندهد.

یکی از مقامات وزارت امور خارجه هنگامی‌که از او در خصوص این پیشنهاد سؤال شد، گفت: ایالات‌متحده سیاست عدم اعطای امتیاز را در این خصوص پیش‌گرفته و رئیس‌جمهور مشخص کرده است که ما برای زندانیان مجدداً هیچ امتیازی نخواهیم داد.