کدخدایی: آیت‌الله جنتی هم جوانگرایی را قبول دارند

عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در مصاحبه با روزنامه ایران به موضوعات مختلفی در باره نقش و عملکرد این شورا و اعضای آن به ویژه آیت الله جنتی پرداخته است.

بخشهایی از مصاحبه را می خوانید:

آشنایی شما با آقای جنتی به همان روزهای زندگی در اصفهان برمی‌گردد؟

قبل از انقلاب که اصفهان بودیم، جمعی از علمای اصفهان از جمله آیت‌الله جنتی تبعید شده بودند. خاطرم هست گروهی بودیم و قرار بود به ملاقات این آقایان برویم اما نمی‌دانم چه شد که نتوانستم همراه آنها بروم. آن موقع‌ها اسم ایشان را می‌دیدیم، می‌شنیدیم و بعد از انقلاب هم که به واسطه پست‌های مختلفی که آیت‌الله داشتند، ایشان را می‌شناختم اما از جهت همکاری و نزدیک شدن به ایشان، از سال ۱۳۸۰ با عضویتم در شورای نگهبان بود.

اولین سمتی که بعد از انقلاب داشتید، چه بود؟

اگر مسئولیت‌های فرعی در حوزه‌های سیاسی را کنار بگذاریم، اولین سمتم، دادیاری دادسرا بود در ۱۹ سالگی.

دادیار دیروز و آقای سخنگوی امروز اصولاً چقدر به جوانگرایی اعتقاد دارد؟

خیلی زیاد. چون با قشر دانشجو هم سر و کار دارم، مرتب به دوستان در سازمان و نهادهای مختلف توصیه می‌کنم که از جوانان استفاده کنند. به هرحال ما دوره‌ای جوان بودیم و کار و سمت‌های مختلف داشتیم و کاملاً حس می‌کنیم که وقتی یک جوان بر سر کار باشد، چقدر می‌تواند در پیشبرد کار مؤثر باشد.

متأسفانه کشور ما دچار پیری مسئولان شده است. خاصیت جامعه انسانی این است که عده‌ای باید بیایند و عده‌ای بروند. اگر بخواهیم پیشرفت و رشدی داشته باشیم، باید به جوانان اعتماد کنیم، مخصوصاً در حوزه‌های اجرایی.

چرا اعضای شورای نگهبان با وجود اینکه به جوانگرایی اعتقاد دارند، اما درست شبیه همین امروز، هربار برای دبیری شورا به آیت‌الله جنتی رأی می‌دهند؟

در بحث جوانگرایی عرض کردم که باید در حوزه‌های اجرایی و دیگر حوزه‌ها تفکیک قائل شویم؛ یعنی مدیران اجرایی ما باید اغلب از جوانان باشند اما حوزه‌هایی هم وجود دارد که اتفاقاً کبر سن و تجربه در آنها خیلی مهم است. لذا وقتی به خیلی از کشورها نگاه می‌کنید، مثلاً در بخش قضات، معمولاً آدم‌های باتجربه و در سنین بالا را می‌بینید.

در مجامع تخصصی و مشورتی هم همین گونه است و اعضای آنها عموماً افراد صاحب تجربه هستند. شورای قانون اساسی فرانسه را ملاحظه کنید! در واقع رؤسای جمهوری که براساس قانون دیگر نمی‌توانند رئیس جمهوری شوند، به عضویت این شورا درمی‌آیند. دیوان عالی این کشور هم معمولاً از افراد باتجربه و سن بالا استفاده می‌کنند. شورای نگهبان همین طور است. البته نمی‌خواهم بگویم باید الزاماً این گونه باشد.

البته آن حکم اولی هم که عرض کردم حکم مطلقی نیست و شبیه هر حکمی استثنائاتی دارد. الان آقای ماهاتیر محمد که نخست وزیر مالزی شد اگر اشتباه نکنم 94 ساله است یا کوئین [ملکه] انگلستان که 92 سال دارد. همه اینها به شخص، توانایی‌ها و تجربه بستگی دارد. اما به نظرم، شیوه کلی که باید در کشور ایجاد شود بازگشت به مدیران جوان است. حتی خود آقای جنتی هم اخیراً به این موضوع اشاره داشت.

اما گفته می‌شود اعضای شورای نگهبان به واسطه احترام به سن و جایگاه آیت‌الله جنتی در هر دوره به ایشان رأی می‌دهند.

در هر مجمعی افراد به بزرگان خودشان احترام می‌گذارند و براساس همین احترام و البته تجربه ایشان، آقایان شورای نگهبان به آیت‌الله جنتی رأی می‌دهند.

به هرحال آیت‌الله جنتی به ۹۲ سالگی رسیده‌ و شبیه هر انسان دیگری دچار تحلیل قوا شده است. فکر می‌کنید ایشان نشاط و سرزندگی گذشته را برای دبیری شورای نگهبان دارد؟

اگر حمل بر اغراق نگذارید، الحمدلله این نشاط همچنان هست. ایشان گاهی آنقدر جلسه می‌گذارد و فرمایشات دارد که ما را هم خسته می‌کنند. اگر این نشاط وجود نداشت، ایشان به خودی خود نمی‌توانست در این جایگاه دوام بیاورد.

گفتید که اعضای شورای نگهبان برای رعایت حرمت و جایگاه آیت‌الله جنتی، در هر دوره ایشان را به عنوان دبیر انتخاب می‌کنند. پس می‌توان این گونه استنباط کرد که ممکن است اعضا در رأی دادن به سایر مصوبات و فرآیندهای شورا هم به واسطه حفظ حرمت ایشان، رأی موافق با نظر دبیر بدهند.

نه این گونه نیست. اتفاقاً جایی دیگر هم گفتم. حتی خود من با وجود اینکه همان طور که اشاره کردید توفیقی حاصل شده و ارادت ویژه‌ای به ایشان دارم، گاهی در صحن با نظرات ایشان مخالفت می‌کنم، نه فقط با نظرات ایشان، که ممکن است با نظرات آقایان دیگر. آقایان هم با بزرگواری می‌پذیرند. به دنبال این هستیم که فیلم‌های برخی مذاکرات شورای نگهبان را منتشر کنیم.

فیلم‌های سانسور شده!

قطعاً فیلم‌ ممیزی شده خواهد بود چون اسامی افراد هست و از طرفی مطالبی بیان می‌شود که یا لازم نیست یا به مصلحت نیست که منتشر شود. ولی قطعاً یک فیلم ساختگی نیست ولی آن دعواهایی را که شما انتظار دارید، داخلش موجود هست.

بخش عمده‌ای از انتقادها به عملکرد اعضای شورای نگهبان برمی‌گردد. برای مثال در انتخابات ۸۸، آقای جنتی علناً از احمدی‌نژاد حمایت می‌کرد و آقای الهام به‌عنوان عضوی از شورا، اساساً در ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد حضور داشت. حالا ممکن است شما بگویید آیت‌الله جنتی در آن نماز جمعه معروف، در قامت امام جمعه تهران و نه دبیر شورای نگهبان به نفع احمدی‌نژاد موضع می‌گرفت اما افکار عمومی این توجیهات را نمی‌پذیرد. به نظر شما نباید اعضای شورای نگهبان هم شبیه طراحان سؤالات کنکور از ماه‌ها قبل تا مدتی بعد از انتخابات قرنطینه کلامی و حضوری شوند؟

چرا. اگر از من بپرسید می‌گویم باید قرنطینه شوند. البته ما قرنطینه حضوری هستیم یعنی همیشه در شورای نگهبان هستیم و برخی گلایه هم می‌کنند. ولی با این طرح موافق هستم؛ اینکه اعضای شورای نگهبان نه تنها صراحتاً، که اصلاً نباید صحبتی بکنند که به معنای تأیید یک کاندیدای خاص باشد.

ولی آنچه آیت‌الله جنتی آن زمان گفتند نظر همیشگی ایشان است؛ این‌طور نیست که یکبار بگویند و دیگر نگویند. بالاخره ببینید منِ کدخدایی نظراتی دارم و اگر جایی هم سخنرانی و صحبت کنم در دایره همین نظراتم است. ایشان نگفتند بروید به فلانی رأی بدهید، اصلاً اسم نیاوردند. ایشان مثلاً همیشه می‌گویند به کسی رأی بدهید که اهل تجمل نباشد.

ولی همین جمله‌های ساده در انتخابات فقط یک مرجع بیرونی داشت و آن هم احمدی‌نژاد بود.

روحیه آیت‌الله جنتی این‌طور است که از تجمل دوری می‌کنند. در شورا هم به تشریفات زیاد ایراد می‌گیرند.

جوابتان درباره آیت‌الله جنتی قانع‌کننده نیست. درباره آقای الهام چطور؟

دو نفر از همکاران ما در زمانی که عضو شورا بودند؛ همزمان عضو دولت هم بودند. ما هم تذکر دادیم ولی گفتند ما وزیر این دولت هستیم، ما معاون این دولت هستیم و طبیعتاً همراه دولت به استان‌ها می‌رویم و سخنرانی می‌کنیم. از این جهت فکر می‌کردند که منعی ندارد ولیکن ما تذکر دادیم و بعد هم قانون آمد که در مجمع رأی آورد و افراد از حضور همزمان در شورا و قوه قضائیه و دولت منع شدند.