تاثیر گرانی سکه بر افزایش زندانیان مهریه

روزنامه قانون نوشت: تورم قیمت سکه در ماه‌های اخیر، تورم محکومان مالی مهریه و افزایش جمعیت کیفری را به دنبال داشته است.

این موضوع را سید اسدالله جولایی مدیرعامل ستاد دیه کشور می گوید و همچنین معتقد است لازم است برای خروج از این مشکل با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس اقداماتی انجام گیرد تا مقدمات آزادی بسیاری از افرادی که تنها به دلیل عدم توانایی پرداخت مهریه در زندان‌ هستند، مهیا شود.

افزایش ناگهانی قیمت سکه در ماه‌های اخیر نه تنها تاثیر منفی بر زندگی و معیشت مردم داشته است بلکه افزایش میزان جمعیت کیفری زندان‌ها به ویژه محکومان مالی مهریه یا شاید نفقه را به دنبال داشته است.

این در حالی است که در سال‌های اخیر سیاست قوه قضاییه مبنی بر کاهش جمعیت کیفری بوده و مسئولان قضایی همراه تلاش‌های زیادی برای جلوگیری از ورود افراد به زندان‌ها یا استفاده از مجازات های جایگزین انجام داده‌اند که برداشته شدن جنبه کیفری از تعداد ۱۱۰ سکه نیزمی توان یکی از دستاورهای مهم ستاد دیه برای کاهش محکومان مالی مهریه دانست. محکومانی که نه به دلیل ارتکاب جرم بلکه تنها به علت عدم ملائت مالی مجبور به تحمل زندان هستند.

اما نکته مهم دیگر اینکه در این سال‌ها در مورد محکومان مهریه بیشتر سخن به میان آمده در حالی که محکومان نفقه نیز جمعیت بالایی از محکومان مالی را به خود اختصاص داده به طوری که به گفته جولایی محکومان نفقه در رتبه سوم محکومان مالی قرار دارند که آمار قابل توجهی را نیز به خود اختصاص داده‌اند.

مدیرعامل ستاد دیه کشور، نوسانات بازار، بیکاری و مشکلات اقتصادی را مهم‌ترین عوامل در افزایش تعداد محکومان نفقه می‌داند و در این زمینه می‌گوید: بسیاری از استان‌ها آمار بالایی از محکومان نفقه را دارند. برای مثال، در خوزستان ۲۲ نفر، خراسان شمالی ۲۴ ،تهران ۲۴ نفر و در مجموع نیز ۲۴۵ نفر بابت عدم پرداخت نفقه در زندان به سر می‌برند.

سیداسدالله جولایی در پاسخ به این سوال که در مورد تعیین میزان نفقه چه عواملی درنظر گرفته می‌شود و قضات در این زمینه چه معیارهایی را مدنظر قرار می‌دهند، توضیح داد: در مورد میزان نفقه معیار خاص و ثابتی وجود ندارد . نفقه یک خانم بابت شأن و موقعیت اجتماعی یا برخی از موارد دیگر از جمله اینکه در خانه پدر چگونه وباچه شرایطی زندگی می‌کرده توسط قاضی تعیین می‌شود و ممکن است این میزان در دادگاه‌های گوناگون نیز متفاوت باشد. البته گاهی نیز ممکن است فرزند به دلیل عدم پرداخت نفقه از پدر خود شکایت کند هرچند که باید گفت تعداد زیادی از این افراد به دلیل شکایت همسر در زندان به سر می‌برند.

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر اولویت ستاد دیه آزادی محکومان مهریه است یا نفقه، خاطرنشان کرد: در حال حاضر به دلیل اینکه محکومان نفقه سرپرست خانواده هستند، اولویت ستاد دیه رهایی محکومان نفقه است. هرچند اولویت ما آزادی زندانیان نفقه است اما ما به تمامی نمایندگی خود همواره تاکید کرده‌ایم که حمایت ما نباید موجب تجری به جرم شود. به عبارت دیگر نباید این طور تصور شود که نباید افراد با این امید که ستاد دیه آن‌ها را حمایت می‌کند از پرداخت نفقه به همسر و فرزندان خود خودداری کنند.

ما به این دلیل به صورت چراغ خاموش و تحت شرایط خاصی فعالیت می‌کنیم. باید واقعا برای ما محرز شود که فرد به دلایل متقن مانند بیکاری و عدم یافتن شغل و مشکلات واقعی اقتصادی توانایی پرداخت نفقه را ندارد. در صورت محرز شدن، آزادی زندانیان نفقه در اولویت ما قرار دارد زیرا در این صورت یک خانواده از مشکلات جدی رهایی می‌یابند.

وی افزود: موضوع دیگری که ستاد دیه پیگیر‌ های زیادی در مورد آن انجام داده‌است، برداشتن جنبه کیفری از مهریه‌های بالای ۱۱۰ سکه بود که با تصویب قانون تنها افرادی که ملائت مالی برای پرداخت ۱۱۰ سکه را نداشته باشند روانه زندان می‌شوند وهیچ فردی در هیچ محکمه ای برای بالاتر از این میزان راهی زندان نمی‌شود. موضوع دیگر با توجه به ازدیاد محکومان چک، اصلاح قانون چک بود که با همت نمایندگان مجلس این قانون هم اصلاح شد.

جولایی در پاسخ به این سوال که با توجه به افزایش قیمت سکه و به دنبال افزایش زندانیان مهریه ستاد دیه آیا در این زمینه برای کاهش این‌گونه محکومان برنامه ای دارد، توضیح داد: با توجه به افزایش قیمت سکه، طی جلساتی که با نمایندگان فراکسیون زنان داشتیم این موضوع رامطرح کردیم .

که در این جلسه هر دوطرف به این امر صحه گذاشتند هرچند تعیین میزان ۱۱۰ سکه در گذشته کارگشا بود و باعث کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها شد اما در حال حاضر با توجه به بالا رفتن نرخ تورم و شرایط سخت معیشت مردم، میزان ۱۱۰ سکه با این شرایط همخوانی ندارد و لازم است این معیار اصلاح شود که امیدواریم با بهره‌گیری از کارشناسان این حوزه، این میزان کاهش یابد به طوری که باشرایط امروزجامعه همخوانی داشته باشد.

مدیرعامل ستاد دیه کشور با بیان اینکه اولویت ما هیچ‌گاه بدهکاران مهریه نبوده، ادامه داد: سیاست ما در مورد محکومان مهریه به این صورت بوده که ستاد دیه به صورت غیرمستقیم و با پرداخت پیش قسط بتواند به این افراد کمک کند تا به تعهد خود عمل کنند.

ضمن اینکه باید گفت هیچ‌گاه این حمایت ها بلاعوض نبوده است و معیا رما ۱۰۰ سکه بوده است. این در حالی است که با افزایش چشمگیر قیمت سکه در دیداری که با زندانیان مهریه داشتیم متوجه شدیم افرادی در حال حاضر افرادی به عنوان محکوم مهریه در زندان هستند که توانایی پرداخت ۱۰ سکه یعنی حدود ۳۰ میلیون را ندارند. نکته دیگر ی که باید گفت اینکه برخی از بانوان نیز با استفاده از این موقعیت (افزایش قیمت سکه) مهریه های خود را به اجرا گذاشته‌اند که این بحث نیز باعث ورود برخی از افراد به زندان شده‌است.